장음표시 사용
61쪽
CLASsIS MEDIA SEU LOGICA AD RATIONALEM facultatem maxime spectans humanique animi raptum circa naturam atque entia rationis. Vbique relatio partim rerum, partim instrumentorum circa idem,subindς analoga,subinde uni uoca,subinde mixta quadam ratione. In area naturae rerum instrumentorumve diuersitas. In medio scientia si res rationis obserues,Deus,si res uti subsistunt. In citcuitu animus rationalis unus ac trinus,ad sui artificis similitudinem, d cuncta ad sui imaginem in trinitatem & unitatem rapiens. Vberio
62쪽
LIBER LIIVberiorem istarum classium Vsum per doctrinam eanonum IX. interque
exercitamenta particularia promptius assequeris. Quod si adeo totius quoque conceptus Pyramides II I. in unam principem ceu columnam solidam arctare sit animus,quq tibi per inexhausta oceani molem Natur que abditae cymmerias tenebras gradienti velut fax aeterna praeluceat: ad unitatem illam aeternam hic te conuertas est necessarium. Vnde& vita omnis,& nexus,&pulahritudo,similiter ω status, ascensus,descens is atqι conuesio velut radij triplicis cotinua quadam diminatione procedui. Nihil enim in tota philosophia verius, quam Deum Vnum, Florem mentis & caput vi Zoroastri verbis utar ubique velut architectum principem,summumque geometram unitatis suae & trinitatis indiuiduae imaginem sacrosanctam in rebus conditis expressisse ut sit ab infimis ad suprema usque,& hinc couersim ad infima raptus quidam perpetuus, qualem profecto per scala immensam a terrae radicibus ad plagas usque aethercas exporrectam, perque accessus angelorum regressusque varios . ostendit in somnis Deus patriarchae summo atque philosopho Iacob : cuius sane pulcherrima ratio praeclare a Iudaeo Philone reddita est libro de somniis, ubi Sc diuorum venerationem aeternorumque spirituum ceci mediatorum mortalibus necessariam demonstrauit .nam & si in-
tatem quo fonte primum sit hau
ternos & patrem sit mediator filius, si tamen inter & filium & nosmetipsos nulli sint ordines medij ,iam certe extrema se turpiter iungunt, peritque totius ordinis & hierarchiae pulchritudo,unde & plus impendeat periculi nobis, plus etiam diuinae magnificentiae detrahatur. Nec vetat quippiam vel hinc probari quae rident insulse plurimi animarum hinC euolantium triplices status,atque inter extrema cuiusdam generis medij vindicem flamma, cuius sane vel priscos philosophos sensum habuisse in vivis apparet, uti ex monumentis Platonis atque Plotini est manifestini
Quis in stupremo cum lumine vita reliquit, Non tamen omne malum miseris,nec funditus omnes Corporeae exceduntpestes; penit que nece se erit
Sed istaec nonnihil supra propositi metas,atque odiosa fortasse pluribus,qui
in rebus sacris sermonem philosophicum vix admittant, reiectisque rationi bus logicis a sola sem per auctoritate depedeant,cum tamen in auctoritate eX-plicanda per rationan priuatam quiduis audeant, ut docte admonet philossi phus summus& Reuerendi sis Cardinalis Hosius libello quem de haereseon originibus scripsis ed neque hic rationi assiduo locus. Vnde id tantum digressus volui,re bique,ad unitatem classis unum principium summum& -M'. finem infimum, plures vero analogos statui atque intermedios gradus, si imabsque medio extrema inuicem nec pulchre, nec commode comparentur.
Viderunt haec Ethnici Vates,non per solidam fidem squippe quae nobis Chri- Atibisti sis isti ni sobis a sancto spiritu per Baptismatis sacramentum infundantur sed tan g i in naturae instinctu simpliciore,tumultuaria prorsus atq; umbratili ratione, ,πI '
63쪽
2 ARTIs CYCTOGNOMI eat qualis quae per Eccletiam unicam, intellectumque communem minimὸ gu--πώ hQο- bernatur. Vnde Pythagoras unitatem imprimis creditur adorasse, sed de μ' eandem trinam virtutis triplicis astruebat. Eiusdem sere sententiae est illud
Orpheicum . Monas ctityu παντ ευορῆς, παντ ἐ- ιοίεις it παινῶ βραβεcοις. ψΨ, Videtur enim tribus hisce nominibus cosilio luce,vita,trinitatem aliquam in unitate signasse,qualem nos istic liquidioreschaemate commonstramuS.
pulchra Mediu Creat Ex eodem mira
Productionem huius ulteriorem columnae sequens pictura mox exhibe-vi. -ri isti. bii. QAM autem prolixius inter Philosophos morosinum magis illa Mercuri, alim. miranda sententia' MENS autem sui in Pimandro meminit) utriusq; sexus M tacunditate plenissima,vita& lux, cum suo V E R B o mentem opificem pe- ω perit,qui quidem Deus ignis & SPIRI Tus numen ex hoc ternario in multis non longe a Moysis sententia distrepans, paulatim consonam ducit unuuersi molem,suo principio per numeros certos ac pondera, perque proportiones ordine respondentem,tandemque in fine Ascleph & metis humanae portiones cogruas pro gratiarum actione depingit, ubi sic ait, Donas nos sensu, ra ,, tion intelligetia: Sensu quidem, ut te cognoscamus sper siensibilia scilicet si- mulachra)Ratione, ut te suspicionibus indagemus spei instrumenta scilicet. propria discursuumq; seminaria) Intelligentia, ut te cognitione cognoscentes,, gaudeamus sper infusa scilicet prima principia radium que mentis superioris),, ac tuo saluati numine gaudeamus. Pulchre itaque vel solo naturae lumine antiquiores philosbphi ad illud ENs ENT 1VM viam mortalibus pr pararunt. de & unitatem illius,& trinitatem, progressumque comuum per ordines mundi minelua crassiuscula percepere.
viuili de Deo Deum namque ire per omnes μις- si Terrasque,tractusque maris, umque profundum; Hinc pecudes, amenta, viros innus omne ferarum, Quemque 1sibi tenueis nascentem arcessere γiras.
Scilices huc reddi deinde, resoluta referri Omnia,nec m&rti esse locumled Misa 'volare S deris in numerum atque altosuccedere ciuilo
64쪽
Vbi Poeta maxumus eleganter admodum non modo diuinae natura: ra dium mundi me bris infusum singulis explanavit, verum & primos insinuasse visus est: omnium motus,ascensus scilice descensus atq; conuersiones,in quibus potissimum integritas mudi So uniuersa vita cosistit. Sed multo expressus nostrae religionis antistites, quoru referre sententias quotcunq; vel huic loco a sunt opportun ,friuolum foret ac superuacuu penitus. Quin cum nile immen---sus artifex, teste Psalmista, ignitis curribus sitis, atque inaccessat luci aeternam 'l' caliginem circumfuderit; praestare arbitror ut cum B. Dionysio Areopagita iliud de Deo dicamus, potius omnes affirmationes nostras incopactas penitus apparere, ut summa haec unitas nullis humanis viribus vel capi vel exprimi possit: nam si veritatem voces, obiectat se falsitas; si substantiam ingerit se accidentis ratio; si bonum,mali; si primum ens, non entis atq; materiae conceptus animu velis nolisque) diuellit. Vnde & nomina quide quam plurima tribuit in unitate unica consonalia: na & Deu vocat & vita, pulchra & sapiens, lucem M veritate. Sed ipsa quide bonitas sui verbis ipsius utar lib. de diuinis nominibus cap. 2.) diuinam totam essentia quicquid sit tande definiens atque enuncias a scriptura sancta laudatur,nemo bonus,nisi solus Deus. quare & tale coniunctionis distinctionisque ratione theologis visus est praefixio,vt omni u sit ri affirmatio,omniu negatio,omni affirmatione atque negatione superior, prima- is rumque principaliu personaru, si ita dicendu est,aliaru in aliis omnino coluncta ri& nulla in parte confusa mansio& sedes. QAemadmodum sinquit) lucernam ritumina vi exemplis quae sub sensum cadunt & aptis utar)quae in una sunt do- ismo & tota inter se,ac mutuo in totis, integram certamque inter se quae pro- is prie cohaeret habent distinctione, cum interim & coniuncta distinctione sint, isti: coniunctione distincta. quibus mehercule verbis Trinitatis sacratissimae ra- Atione infanda quoad humanis viribus licuit) luculeter absoluit, unius & trini radium in cuncta diffusum eiusde operis cap. I III. his fere complectitur. Hoc riaute & unum,& bonu & pulchra unius vi ac nomine,omniu multoru & pul- ischroru caussa est de bonoru;ex hoc sunt oes reru status,qui essentia attingunt, is colunctiones & diuisiones sui ita dica)idelitates,diuersitates,similitudines,dis risimilitudines iocietates, commerciaque contrarioru,non cofusis res & proprie- rietates,superioru prouidelia partu m inter se conexiones,couersiones animoru, is rursusque omniu in omnibus cogruq c6muniones,c6centusque uniuersi,vi men- istium,animoru,corpotu. Sed personaru trium in Unitate essentiς ratione omnestheologi veteres ita paucis perstringunt. Quia Deus est unitas summa, gignes c pater dicitur: ex eo aute quod unitatis aequalitas, genitus siue filius: ex eo quod utriusq; conexio,sanctus spiritus. Quod si aute exacte perpendas a patre filiu gigni hoc fuit in sacris Deu omnia in verbo creare, quo argumeto Verbu, arte atq; idea creatoru respectu affirmat D. Aurelius August. Nacreatura,quia Deus pater est,esse incipit; ex eo quod filius, perficitur, quod vero sanctus spiri- 'us,ordini cogruit vitiuersali & coaptatur. quae sunt in rebus singulis trinitatis stinae Vestigia, quod ide coprobat comentario in Genesca. I. Vides ut nostra
65쪽
ARTIS CYCLOGNOMIC ghaec quoque principia etsi Platonem in pluribus redolent, ab illo sectarum luterarum fonte non ita dissideant, quin illuc unde desumpta sunt primum at nonnihil ab Ethnicis deprauata quam facillime reducatur. Sed Vetus prouetrius in ad bio VOX est,Ea quae supra nos,parum ad nos aut penitus nihil. Quin ut familiarem & nobis circunfusam proxime progressus istius imaginem demus: Refer te denuo ad mundos praecipuos tres,& eorundem singulos gradus. apparete . , .... hos omnes ratione stabili ex Vno in tria & I X. ductu continuo prorogari: ac vi-IT' ' f cissim ex 1x. per 111. referri in simplicissimam unitatem. Habes enim maioreia α' orbem inorem de medium: in singulis sua contenta,continentia,& impetu facientia vel animas,spiritus,corpora: postremo & in horum unoquoque inseriores ordines, medios & supremos; nec veto partiri ulterius seruata ternaribsimilitudine,vel usque in infinitum.Sic enim uniuersim ideς sunt comparate, ut inferioru omnium rationes in superioribus sint comprehens superiora vicissim inferioribus ordine, iuxta minoris maiorisque participationis seriem naturae suae imaginem virtutemque communicent, ne temetre dictum sit illud, OMNIA IN OMNIBUS ESSE, quod cum Platone primum diui- αώ. . . Hippocrate . Accipe Vero totius primum senssibilis mundi siue ma toris imaginem in sole hoc longe pulcherrimo, quem propter cognatione Vel apparentem similitudine dignatus est ipsemet rerum summus artifex sedem suam vel habitaculi1 appellare. est enim Sol unicus totius lucis, caloris ac vitae sensibilis fons,velut princeps aut anima mundi,velut communis intelligentia totius orbis ideam infinitis radiis Sc potentissimo orbe complexus, quod sane hinc facile constat, quiaquicquid stellarum reliquu est, hunc tanquam regem instat satelliiij circumsistit,hunc solum obseruat, huius parent imperiis, orbes suos ad nutum istius circumagunt,calore suum,vel caloris actum potius eius dem caloris impulsu,Vitam ex vita, & lumen quodammodo ex lumine mutuantur. Nam siue canestium motuum secteris veterem theoriam, siue repertas pridem Nic. Copernici,viriclarissimi,& plane inuersas prioribus Hypotheses, Solem in centro scilicet uniuersi immotum penitus cum caelo octauo constituentes, Terram in loco Solis orbe lunari undique comprehensum, ubique
C. Ti. sanἡ Solem ut mundi medium fatearis est necessatium : & quod ad caeteroruistis au . motus attinet,Omnes respectu Viae Solaris unius eclipticae scilicet diriguntur:
xj π α unde A deserentes augem excentrici eorundem & epicycli pulchre ad Solis
minio. aspect m,Velut Unam certissimam regula,velut amussim explorantur. Quodque ad virtutes omnium, sunt suae cuique peculiares,ut Sc essectus quotidiani, suis mi aftM- & ipsa apparens lucis varietas docet; verum haec eadem in Sole quodammo s,disuri si is, a do Velut actu perpetuo viget,in caeteris vinctae perpetuo a Solis actu id plane expectant,ut per schematismos mutuos e potestate in actu pro centur, unde& eius calore & velut communi spiritu pendent accedente varia directionum vicissitudine. Nam habent planetae omnes vim calidi in luce ut sim me concreto fomite delitescentem , & si quid essiciunt in hisce inferioribus squod omne tantum est uniuersat propter correspondentis atque subiectae materiae infinit
66쪽
infinitudinem,unde & eorum significatio tantum est communissimaὶ virtute solius id calidi praestant; verum Satumo idem calidum magis decumbit cen trum versus ab ipsa circumferentia, quod & in orbe Lunari est vero simile. mbriis iis is
Marti couersim Vis Omnis protensa Videtur ex centro magis ad circumferen m -- tiam. Iovi Venerique magis aequabili ratione per aream uniuersam, uti Mercurio per eandem,sed inaequabili modo. Ligatur omnis haec calidi virtus pro ster ipsius lucis ingenitam qualitatem, quam praeter communem a Sole proatensam habet: in Jr quidem propter analogam terrae compactam que nimis superficiem lucis,quae quodammodo & frigidi caussa efficiens in sublunari bus est aestimanda. in I M. 2 propter analogam aeris elemento aequabilitatem nimiam velut humidi caussam . in 3 dc 2 propter inaequabilitarem nimiam. Vnde de siccitas in rebus subditis germinascit. Vnde O actum dat omnibus. Luna vehiculum vel vinculum calidi, &cum Sole Mercurius impetum praecipue subministrat. Recte igitur in praedictionibus illis meteorographicis non
ex aspectu praesenti statim, ut vulgus facit, venturarum mutationum iudicia ferimus, cum prius oporteat in su blunarem regionem a mundo superno totius systematis semina delegari,quae per directiones, Vmbrarumque circuitus certos ex mera potentia prouocentur in actum. Atqui cum caeli totius idea in Sole praecipue vigeat, regionis sublunaris in Luna, recte ubique eorunde con- DB ct Dis
fressus ceu maris & foeminae in iudiciis obseruamus;Vnde Velut iactis semini- I ,--ώ us directionem instituenti eventuum tempora& Vicissitudines pulcherrim g num pii l. deducuntur. nos horum absit inuidia verbo)non absque applausu vel doctissimorum hominum persaepe periculum fecimus, nunc imitari studet ineptus unus M alter sub cuiusdam Athesis nomine, qui rem nequaquam assequitur, verborum interim &carminu ex nostris Ephemeridibus sedissimo plagio vel plenas paginas suffuratur.Nunc vide, num qualis artifici Deo per uniuersum, talis ferme & Soli per res sensibiles ex unitate virtutum multiplicitas fluat, ex multitudine rursus in unitatem omnium reditus colligatur , quemadmodum vno Oceano inundat uberri mus Nilus, unde ceu facto circulo per sinus diuisos iterum
Oftque per ora nouem, asto cum murmure monitis
It mare praeiruptum in pelago premit arua sonanti. Sunt enim in mundo maiore contigua singula, propter communem spiria tu quae contiguitas id maxime praestat,Vt iuxta perhennes ordinis gradus caloris,uitae,lucis, sensus δc motus sit quidam contentus mutuus,mutua participatio. Atqui horum idea in Sole ut simplicissima & generalis maxime est,iuxta Sins ct in .
Ptolomaei sententiam libro πυα βιβείου. ubi & de Luna idem iudicium fere
promiscue tulit: in stellis caeteris dispersa penitus & singularis,non tamen us-qVζῖdςb quantu in sublunaribus elementis mistisqtie corporibus,quae quan 'f'to eX pluribus sunt c6stituta, eo & signi,& caussae ratione magis multiplicem
praeseserunt. hinc autem nata est contrarietas primum,deformitas Omnis ma-xorialis, sortunae acerbissima velitatio cum humana ratione, sic ut & iste delapsus
67쪽
ARTIS CYCLOGNOMIC AElapsius ex uno in multitudinem per animorum incuriam Vel opinionem pra uam,ceu prima sit visa veteribus peccandi occasio, quemadmodum de lapsis angelorum do me censuit Beatus Dionysius Areopag . Verum age, cum C est, Soli, Solisq; intuendorum gratia nati propemodum simus,ut horum scilicet sensibili simulachro,internum illum ac nullis sensibus peruium Regem velut sub aenigmatis nube, &obscura cinctum indagine contemplemur: Esto hoc demum in mundo Maiore
SOL Is VNIVs ET TRINI SENSIBILE SIMULACHRUM, eiusque dimanatio in mundum maiorem hunc uniuersum. Sol Anima vel oculas Mundi, iuxta Platonicos.
A principe parte Solis ut anima vel eiusdem intelligentia, mediante Spiritu,per corporea lucem , insinuat sese illius Radius animae uniuersi,per spiritus eiusdem, usque ad corpoream qualitate. Vnde hic Nouenatius
I 2 3Princeps facultas intellectui Media facultas rationi com- Inferior potestas ima anatriueomparabilis cum defluxu ra- parabilis cum circuitu Radii. ei comparabilis cum reflexu r diorum. diorum.
Lux cum calore caelestives Splendor cum calore tamen & color cum calore elemento Stellarum. aethereo. Hementati.
Vita & esse simplex in rebus Connexus mistilia di taede. Continuitatis ordo cum attra' unicui. terminatum. ctione similis separatione coni δ' xij: vade esse commune.
68쪽
Ideam omnium prorsus analogam in caeso hoc uniuerso, in stellis singulis , & mundi partibus minutissimis non aliena admodum ratione
concipies. Flecte nunc mentis aciem in teipsum,inque humani generis speciem mi- im crocosmi nomine compreheniam. Conltamus omnes timiliter pene ex ani--Mimo spiritu, corpore. Sed anima rursus in rationalem apte dirimitu irascibilemque, & appeti tricem. Corpus proportione pari in ventrem superiorem, Titar medium & infernum. Spiritus in haec diffusus aut animalis dicitur, aut vitatis,aut naturalis. Atqui Vt oculus unicus ideam cerebri refert is cerebrum,uel caput Platone testet totius humanae fabricae : ita & rationalis anima velut unum& omne est, formamque simplicem ter triplici modo diuisa potentia' velut novies Styx interfusa coercet. Eiusdem itaque & partitionis ratio unitatis imago priori consimilis sub stellae vel syderis specie ita concipi potest. ANIMAE HUMANAE VNIVS ET TRINAE Imago rudiuscula, eiusdemque velut gubernatricis extensio in Microcosmum uniuersum. M . nim
69쪽
Animalis animae vis, eogniti nis,sensus,& motus.
Spiritus animalis Microoesicinat. OvilVenter superior una eum neruis uniuersis & cerebro. Vitalis animaseis & pulsus gubernatrix. Spiritus vitalis nat. 3 EVenter medius,ut thoracis regi una cum corde, & arteriis, &pulin. Naturalis animae vis vegetati nis gubernatrix. 8Spiritus naturalis natura.
Venter inferior cum hepate, stomacho, liene, intestinis, genitalibus venis uniuersis,& carnosis partibus.
A parte principe minoris mundi fluunt virtutes analogo modo,per singulos gradus,ut inmaiori ostensum est supra.Verum si animam rationalem ad obiectum proprium reseramus, pulchre ex ternario hic novenarius aperitur.
I rimos rates oeomyIntellectus passibilis seu Intellectus agens. Phantasia vel imaginatis. Conuersio mutua analogismi & epilogismi. Scientia..Peritia.
Verum de mentis humanae partibus, deque totius animae distributione pulcherrima, de gradibus singulis, partiumque consensu admirando , etsi abunde tractarint Veteres ac neoterici; quantum tarti en ad constitutionem methodi pro effectrice caussa sit necessarium, dicemus fuse secudo huius syntagmatis libro:vbi de caussis nimirum fabricandae methodi proxumis & prPcedentibus ordine differetur. Nunc
70쪽
Nune afleo ad mundum illum μικρό ν a Viva naturae imagine conuerta- mur.Eiusmodi quidda est; Ciuitas aut Respublica est & bene costituta scien- GiIi, o tu tia siue facultas in animis nostri . At nunc Rempublicam ut orbem unum, eundem que multiplicem prae Oculis statuamus. Constat haec omnis religio- blita, uim stiline,armis, atquQ sorpusi toga. LXurgunt in singulis particulares ordines tres;
quorum insernos alios voces,mediocres status, ac suprem S caeteros. Sunt ita- ei in anima gwque eeu partes in toto diuulsae, quae quantum in unitatem semper aspirent, ex illo apologo Meneni, Agrippae de partibus humani corporis , earum que ' consensti mutuo facile constat, quem sui testis est Liuius) coram seditioso po tm'pulo pacis conciliandae gratia opportune referebat.quem si semper observent ciuitates caeterae & summe florentia regna, non ita diuulsis animis,non ita plurimi priuato duntaxat commodo consulentes; Scis,& salutem publicam praesenti exitio darent. Fit enim quemadmodum inhumana fabrica quoties simili. fatiscente spiritu naturali & animaris deficit, horum que consensu mox & vitalis tertius,aut ex corde afficitur cerebrum,ex cerebro hepar, aut ventriculus
perturbatur: hic inter medicos varij varia constilentes, alij in caput mali coniiciunt caussam, alij in ventrem , he par, uterum aut lienem : cum interim sit unus affectus propter humoru duntaxat & partium sympatheiam multiplex, unde Sr illi continui defluxionum atque exhalationum circuli,nisi & medicamentis pluribus in unitatem temperatis,& vni toti, & promiscue partibus singulis consulatur. Ita nimirum in ciuitate si quis'; solum se sapere putet si sibi consulat seli & secum agi feliciter censeat,res ubi priuatas in portu collocarit,
fato interim comuniore venturam procul pernicie non animaduertat: quodq;
vel ex inflammato digito pedis subinde accensa febri& cordis pr cipuum viscus laboret, ex oculo accoso cerebrum inflammetur, ex Solis defectu Lunς labore languescant & aliorum sideru m vires, subiectaque animalia & mundi elementa perturbentur. Eiusmodi vero consensus primaria vincula sunt ipsa a inbsita religio, iustitiae legeS, & rerum omnium pro cuiusque statu vel ordine sim- ma mediocritas. Haec cum rumpuntur, mox velut diuulsis repagulis labascit paulatim & omnium vel multorum salus;
Vt cum carceribus stest est adere quadri ; adant se in spatia, frui ira retinacula tendens
Ferture reis auriga,neque audit currus habenas.
Eiusdem consensus denique, velut superior angulus atq; primarium caput, pilaii 1i M. est gubernator unicus, tax aut princeps, rursum ut oculus regni vel ciuitatis,Vt maximus Sol qui terrarum flammis opera omnia lustret. Huius virtutes ad regni stabilitatem necessarias sic paucis carminibus insinuat Maro; Vitisator curuamseruans Iub imagine falcem, Saturnusque senex,Ianique bifrontis imago Vestibulo a labunt,aliique ab origine reges, Mortia qui ob patriam pugnando Nulnera pasti.