장음표시 사용
381쪽
dεmque etiam referre licet principium actionis; operis autem peracti Principium, Parte Potius albquam operis primlim instituti in se comprehendit. Principium quantitatis, ut punctum ad lineam, linea ad superficiem. superficies ad corpus. Principium denique numeri, est unitas, in abstracto; ia rea
Primlim numerata, in concreto.
Frineipii Atque horum quidem principiorum duo adremi'atio' huc genera supersunt, quae administrationi Ana. h. .' ' tomicae commodissime inserviunt: nempe principium scaturiginis,'ia principium continuationis vel connexionis. Principium scaturiginis se habet, ut scatebra fonticuli ad fluvium, in quem primo emicat : id autem liquidis fluidi sive corporibus sollimconvenit. Principium vero continuationis aut
connexionis, solidis partibus proprium est. Nec tamen quaelibet partium continuatio aut conne. Nio, earundem originem necessario designat : possunt enim partes aliquae pluribus aliis connecti; principium autem earum non riisi ab una proficiscitur. Quinetiam connexis simul duabus partibus si continuationem aut connexionem illarum
cluntaxat respicimus) cur illam potitis ab hac, quam hanc ab illa oriundam dicemus λ Quamobrem arbitror, ut Pars una ab alia oriri dicatur, debere eam praeter continuitatem vel connexio nem) esse vel ampliorem, vel nobiliorem, vel magis cognitam. Ad hunc modum dicimus, tunicam
hepatis a peristonaeo ortum ducere, quod mulio est amplius : quasdam oculorum tunicas a nervo O Ptico oriri, parte scit. nobiliore: tunicam vero innominatam, Originem trahere ab aponeuro tibii
musculorum oculi, utpote partibus distinctiori bus, magisque notis. Est etiam praeterea, princi Piorum
382쪽
piorum horum continuationis aliud genus celebrius, quod haud male appellaveris principium ramisi cationis 3 cujusmodi est truncus communis, respectu ramulorum inde nascentium. Secunddm jam dictos modos quidem facile concessero, Partem aliam ab alia originem ducere : sin autem velis quemadmodum nonnulli arbitrantur) partem unam ex alia excrescere 3 istuc prosecto nobis a ratione omni prorsus alienum videtur. Expedito hactenus ab ambiguitatis laqueis Mprincipii nomine 3 proximum est, ut Valent de eo reddist inctiones ad jam dicta genera reseramus. At- cuntur di que ille certe Principium trifariam intelligit e ut
sitiunum γενέσεως, alterum 8c tertium φm
Illius principium γενεσεως, sive originis, dici potest esse, vel principium generans, nempe essiciens rei primarium in ordine generationis; vel genitura, sive materia ori inalis e qua res producitur 3 vel principium operis producti,pars scit. quae
primum efformatur. Nullum vero horum ad Praesentem quaestionem attinet. Principium csive radicationis, videtur deductum a radicibus plantarum, quae quodammodo earundem primordia dici merentur et eademque
nominis significatio complectitur in se principium sustentationis, sive fulcimenti: quippe radiπveluti sundamentum plantae est, eamque sustinet: est etiam illius nutrix, sive alimenti principium 3dum, quicquid alendae plantae conducit, ipsa Pri mdm imbibit: est denique initium humoris vita li3 , qui cunctas plantae partes perlabitur 3 adeoque principium scaturiginis censenda est. Princiolum διοι Mias, sive ιdispensationis, cum
383쪽
eo convenit, quod a nobis principium lamentia dictum est. Nam fi res aliqua facultatem virtu- iamve Originaliter in se habeat, eandemque aliis communicet ; sive hanc, insuentiam in eas, sive distensationem ad istas dixeris, eodem Profecto res
Explicatis jam principii significationibus,supe
est dicamus, quaenam earum venis conveniat 3 ni.
mirum quo sensu venae dici possint principium sive originem nactae esse, M a quibusnam speciatim partibus eandem deducant. Re M- I.' Uenae maior nempe earum pars sibi inubiadiis' ' cem contInuae seni ; e que ratione, minores venae ctahzurin dici Possunt exoriri ab amplioribus quibus lin-
is, mediate continuantur 3 cumque vena cava, qua
cordi armectitur, omnium maxima ac nobilissima sit, potest eadem hoc sensu ramulorum suorum omnium origo ibidem aestimari r est enim omnisum, quibus illi continuantur, pars summae tum amplitudinis, tum etiam dignitatis. Isthuc autem solummodo est principium terminationis, & continuationis, quodque a nobis speciatim principium ramimationis dictum est; de quo inter Galenicosia Peripateticos nulla lis est. Similiter, arteria venosii quae revera puImo num vena est) quoniam magnitudinis atque usus praecipui est, ubi sinistro cordis ventriculo cOIDIungitur; Propterea quoque pars illius eordi vi cina, dici potest origo ramorum omnium Per Pul monis substantiam distributorum : si quidem Om nes huic, ceu trunco, continuantur, ipsaque in il los omnes dividitur. Ad eundem pariter modum, venae Portae trun
cus, cum illius pars sit amplissima, dici merit.
384쪽
potest ramorum indh ortorum principium, sive
hi ad hepar, lienem, aut mesenterium distribuantur. Est tamen hoc, ut dixi, principium duntaxat terminationis, continuationis, & ram cationis ;quud Anatomico veluti terminum quendam prae-1tituat, unde ramorum descriptionem atque des, nitionem, tanquam ab unito trunco, eNordiatur. II.' Quoniam omnes venae canales sunt, intra staturi . que alveos suos totidem quasi sanguinis rivulos nisi
deportant, qui uno itinere omnes, nempe intro sum & versus cor feruntur; ut horum assiuxus perennes sint, oportet alicunde, tanquam a toni
originem suam ducant, humore que ita perpe tuum hauriant. Quamobrem ubi primhm sanguinem influentem excipiunt,ibi quoque dici possunt exoriri,sive principium scaturiginis naneisci. Quoniam autem primi cavae rivuli ab ultimis ejus capillaribus in omnes totius corporis partes cadi quas ipsa pertingit9 dispersis oriundi sunt; neceΩse est, ut hoc sensis extrema illa capillaria sint ipsius cavae exordia, principia nempe scaturiginis,l unde sanguinis rivuli omnes in illam ejusve ra-l mulos quoslibet transferantur. Similiter arteriae venos, ultima capillaria, sunt primi fontes rivulorum sanguinis per illius ramum lo8 delatorum: pariterque venae Portae capillaria, in liene, ventriculo, intellinis, Panereate, mesen terio, &c. radicata, primarii fontes sunt, qui san guini3 per eandem Portam, ejusque ramos det i bentis nuvium sustentant. Illa vero Portae capil-ὶδria, quae in hepar disseminantur, nullo modo i rivulorum in illud influentium fontes aestimanda sunt et sanguinem enim, qui canalibus illis perpe
RQ suificiatur, nullum apportant, sed duntaNas
385쪽
aliunde assatum , in parenchyma hepatis inuniadunt.
Cavae tamen vasa in hepate capillaria , quia sanguinem e Parenchymate hujus primo excipuunt, inque illius ramulos deducunt, primosque adeo sanguinis rivulos auspicantur; possunt m rito fluminum illorum primi fontes indigitari: quinetiam ipsum hepatis Parenchyma um veluti terrae vice capillaria ista, e quibus sanguis pri--m elicitur, circundet 3 potest similiter princ, pium scaturiginis appellari; respectu nempe ramorum cavae qui in hepate sunt, & rivulorum qui inde prosiliunt. Ade6que hactenus quidem cum Galenicis consensero, hepar nempe dici posse principium sive scaturiginem rivulorum illorum omni-Dm particularium, qui ex ipso in cavam promanant: isti verd pauci admodum clim sint habita
ratione aliorum rivulorum, qui eX reliquis omni-hus totius corporis Partibus in eandem cavam d
xivantur) haud magis apti sunt, qui hepar principii
venarum titulo insigniant; quam reliqui sanguinis rivuli ab aliis omnibus partibus profluentes, singulas illas eodem merito elogio condecorave rint. Siquidem Se reliquae partes capillaribus in se distributis Languinem suppeditant, non secus ac hepar Peculiaribus venae cavae capillamentis, quae in Parenchymate suo reperiuntur : omni'; haud minus vere dici possunt fontes rivulorum, quo Per venas suas ParticuIareg effundunt; quam he Par eorum, quos Per Peculiares cavae ramulos in se distributos transmittit. III.' Quoniam venae omnes vitali sanguini inserviunt ό non solum quod spirituum eius celo
rem fugam Prohibeaut, sed quod ipsi quoque sisn
386쪽
guini canales sint, Per quoε, facta circumgyratione,ad cor revertatur denuo: in eumque finem valvulae iis donatae sint 3 necesse est, in id potissimum exstructae fuerint, ut sanguinis motui auxiliareniatur; adeoque concedendum et , venas formationis suae cauiam sive Principium finale sortitas esse. Enimvero partis cujuslibet jam efformatae actio atque usius, finem, cur emcexetur, clare indicant, Neque enim putandum est, Partes casu aliquo extructas esse, actionε ue ia usias earum fortuito illis obtigisse; versim a Protoplaste jam antea d signatas fuisse, ac propterea operis illius esse causam finalem. Quamobrem cum ex doctrina cim culationis sanguinis luculenter constet, venas sanguini vitali ministrare; necesse etiam est, in eundem finem conditas esse,ac Proinde habere principium finale, nempe ceu jam dictum est) ut vitali sanguini inserviant. Non autem venae stillim, sed etiam arteriosa vena quae revera pulmonum arteria est) atque ipsi quoque pulmones, aOrta. auricula utraque, ambo ventriculi, omnes cordis valvulae, corque etiam ipsium, fini eidem generali administrant et nimirum, ut sanguinis circuitum perpetuent, illumque incolumem praeservent. Ideoque nulla harum partium est simpliciter finis ultimus,vertim Omnes principium finale ulterius agnoscunt.. Nihilominus si visium suerit in partibus organicis jam dictis subsistere, neque quicquam ultra dicatur ear progredi; intelliges sane, cor esse partem praeci- in reliquaτpuam, , in reliquas veluti principatum obtinere. Quippe vena Portae sese exonerat in cavam,haec in Elih νε. Ruriculam dextram, L utraque in dextrum ventriculum,ubi valvulae tricuspides, ceu ianitrices, san guinem
387쪽
vero ne remigret : vena arteriosa, cedentibus valvulis ejus figmoidibus, sanguinem hunc educit foriis, qui recursiarus ab iisdem valvulis arcetur: Pergit igitur ad pulmones, qui una cum aere ha- Iitus ejus expirant: inde porro in arteriam venosam transmigrat,unde mox in auriculam sinistram delabitur, atque ab utraque in ventrieulum sinistrum effunditur, valvulis illic nihil obstantibus: Parietes hujus ventriculi, sanguinem per aortam in totum corpus protrudunt, auxiliantibus hie quoque valvulis, quae egressui illius favent, refluxui autem adversantur. Adeo, ut tota haec series sive ordo partium. parietibus sinistri ventriculi cordis subserviat: de propterea certum sit, Pari res istos in omnia haec inferiora organa, non solam dignitatis,sed & dominii principio quodam donatos esse: & ut concedatur, sanguinem vitalem ipsi cordi praecellere, eatenus tamen Pisipateticis consentio , cor nempe esse organorum horum praecipuum, ia reliquis etiam omnibus imperare.
Nam si venae, ut diximus, cordi famulantur; prin cipatus lane illi concedendus est, eui ministerium ab aliis tribuitur. a uis est U I.' Uenae dici possunt habere causam effici entem, sive principium generans. Succus enim Vi talis cuti nuper dictum est ante sanguinis alia rumve Partium formationem aliquam , incipit eliquis geniturae partibus secedere, eademque ili segregatione partes proprias unitum it 3 sic tamen=ut dum conjunctionem huiusmodi molitur. haud in Orbem accumuletur, sed productis finibus sui ,
in rivulos Potilis diffundi amet; qui in partem ibiam sive Punctum postea cor dictum concurre
388쪽
tes, calorεque ibidem adaucto, rivulos alios in
materiam genitalem retrogrados Progenerant; suntque adeo Posteriores hi, arteriae ; illi ver 5, venae. Utriusque autem earum productionis modus est hujusmodi: Succus vitalis, dum a crassiore materia secernitur, Partes suas visicidas ac tenaces magis, a medio illo rivulo ad latera amandat; quae, augescente calore, Paulatim consolidescunt, v nfisque aut arterias constituunt. Estque adeo vis talis iste liquor, venarum atque arteriarum non
solum causa finalis, Ged & primum essiciens, sive
principium generans. Ideoque nec cor, neque hepar principia generantia Venarum aut arteria
rum dicenda sunt, sed privilegium istud soli sucia
eo vitali competit, qui protinus, absoluto hoc opere, in sanguinem evadit. Quapropter spiritus vitales, qui nunc in sanguine hospitantur, quem admodum prima sanguificationis causa erant, ita di canalium venarum puta 8e arteriarum) Per quos sanguis labitur, primi erant opifices. Concesso itaque, liquorem vitalem, in suo congregandi nisu, semet in ramulosos rivulos diffundere veluti in quaestione praecedenti dictum est ι l necesse equidem est, ut eodem illo conatu, vel Pa tea crassiores ad canalium sive rivulorum iam effo malorum latera reiiciat, neque enim alio aliquo easdem commode ablegaverit) vel partes faeculent 8 atque viscidas haud omnino de se separet. Atyero, hoc congregandi nissi, aliquam saltem segregationem sive depurationem inititui, vel inde m mi estum est, quoniam quicquid in unum locum ς ngregatur , oportet id aliud quippiam relin-D't, cum quo antea conjungebatur; & quia vi- Alia succus est, qui adunari creditur, debet is Pro
389쪽
fecto partes a se maxime diversas crassas nempe laviscidas) vel deserere, vel aliquo modo amoliri.
Quemadmodum scit. in cerevitiae aut vini fermentatione usu venit, ut partes crassae atque heterogeneae a liquore limpido ac puriore eXPellantur foras 3 ita pariter in prima caloris vitalis in genutali materia accensione, quamprimum 1uccus vitalis sese congregare incoeptat, necessario partes heterogeneas deserit, atque a se amovet. Et sicut in sermentatione, materiae rejectae pars summum
Petit, pars ad imum subsidit, pars lateribus allabitur, omnεsque simul puriori liquori veluti capsam constituunt : sic vitalis liquor similiter, partes dissimiles a rivulis suis quoquoversum submovens, capilam sive canalem 1ibi essingit, per quem decurrat: εstque hic major minorve, rectus vel obliquus, perinde atque rivulus, quem amplectitur. Quare manifestum est, silccum vitalem in efformandis vasis, non solum opus auspicari, std Smateriam praeparare atque coagulare, formamque eidem inducere. Materia o Denique liceret addere, venas principium tum forma ve- materiale tum sormale nactas esse a verlim ea de rς
η ex stiperiore assertione jam satis constat. Nec scio, an Praeter iam dictas si princi i venarum significationes, alia aliqua cujuspiam momenti supersit, quae iisdem merito attribui possit ; ideoque Gais ni coram ia Peripateticorum rationes super hae ro nunc paucis expendam: ubi si quid ab iis erratum fuisse constabit, haud promeruere tamen, quam obrem id illis vitio vertamus; siquidem fundamen ra, quibus solis quaestionis hujus determinatio fir me innititur, non nisi multis post eos natos iaculi demum reperta sunt; circuitionem sanguinis in telligo,
390쪽
telligo, & venas lacteas; citra quarum notitiam, controversia isthaec fortassis aeternlim foret disputabilis. Florum Autorum fundamentum primum est. sanguificationis origo, quam Peripatetici in corde, Galenici in bepate conitituunt. opiniones autem istas iam supra rejecimus. Alterum eorum fiundamentum est, dispensatio
sanguinis per venas; quam iiii, hepati illi vero, Σ απ.
cordi acceptam reserunt. Et Galenici quidem,prae- 'ter sanguinis illam dispensationem, aliam insuper facultatum spirituumque naturalium dispensationem commenti sunt. Peripatetici autem spirituum tD Peripa- facultatumque naturalium ab hepate dispenatio- teticoram. nem inficiantur, spiritusique sollim vitales e corde profluos agnoscunt. Quippe, ex eorum sententia, cor sanguinem vitalem & spiritus in omnes inrporis partes Per arterias emittit, eorundemque opera facuItatem nutritivam iisdem impertit: venosus autem sanguis eodem momento a corde in fingulas corporis Partes per venam cavam elusique r/mulos propellitur 3 adeo ut cor iis non solum spiritus facultatεsque nutritivas per arterias, sed ε alimentum accommodiim per venas suppeditet. 9 mobrem licet spirituum facultatumve natu-xδlium dispensationem per venas abnegent ἔ ast yunt tamen, sanguinem venosum nutriendis par βhus per easdem affuere. Quod si verum esse Con-
d/mus, ut cor principium distensationis venarum leatur, plane sussicit. Illud quidem Peripateticis concedimus cor Peryxterias sanguinem vitalem ad omnes Pa res Or
unice distribuere, eoque pacto easdem vivificare, pdstitutionεsque ipsarum exaltare, ac Proindς Z a facultates