장음표시 사용
21쪽
CONTROVERSIA LAhi, quomodo Doctrina L. N. se mdum sciplinam Christianorum tradi possit f
f. i. Uaestioni huic occasionem dedit libri mei davi Orito, in semiuio, Dia Pufendas c. I. p. .
adducta. Dedobrina autem y. .seamdum dissiphram Christianarum pertractatis Littimus, quantum mihi constar, cogitavit illustrissi Bomeburgiis Doctissimus Rachelivi, cujus laus in hoc genere literarum magna est scripsisse ad se laudatum hunc modo Germaniae nostrae quondam Petrestrum tradit de J.Nit dis , tot se dorirare, qui ad Muasion Seldemassure urajuxta disia Uinnor/sianarum commentaretuν Commendat etiam hoc instia tutum, quibusq; potissimum opus sit praesidiis docet Bauem Com. Groi P. I. p. xl. Nimirum doctrina Iuris naturalis tradi potest vel alsol M. c sic audiendi
sunt omnes homines bene morati. Sicnt enim haec lex milium cordibus est inscripta, ita quae legis hui sunt omnibus dictat recta ratio placuit haec docendi ratio Grois, probatu Ruardinumber d. de Leg. Nat Pr leg. 2. vel detriminas secundum certae alicuius Philosophiae indolem principia,&placita, quemadmodum Saeldmis secundum disciplinam Ebraeorum I. N. docti nam explicatum ivit. Quid vero Minctur in V
luerit.J. N ileiplinam secundum Christianorum placita tradi desiderans,, quae insinuati modi ratio docendi sit, Racheliis ita l. e. exposuit Credo Μαι et φι-
22쪽
Tholaiorin Ouem malesia Patrum sic tu ostenderetur, quia ipsi cireuido Iuris eis narinis, piabis argumem capita M'-mmo illustravermi; quomodo illa viscipli Chrisiana vel cinisAurre, velhoc jurej-ιerati praestare, o pramia eximiab. e existimaverim. Additq; Vir celeberrimus ulterius : Quia inprimisi doctrina Christiana tam
perspicue Hac itaq; mente Origine J. N. explicat rus quomodo prisci inclesiae ricies, atq; Christiano rum Doctores tam qui recte, ou in qui perverse dereligionis Christianae capitibus lentiunt, secundum rationisae incipia, non repugnante ea quam profitebantur Theologia, easdem tradiderint, exponere volui,illorum pro vata sentetitia,qui verum vidi IIent, licet alias agant Sophistas. Caeterum cum verum non nisi unum sit, adductis in medium praestantissimorum ex Ethnicis Philosophorum testimoniis ostendere volui, hanc Christianorum Philosophiam a Christianis licet profectam, eandem esse quam ex rationis lumine etiam Gentiles tradiderunt illorumq; captui mentim respondere ac Proinde reliuionem nostram Christianam vere esse socialem, nihi- continere quod hinnatis societatim t. γmbus dMηprosis, uti recte notas Gro Dus 2. I. B. 1 - graviterq, contra gentilium Calumnias asseruerunt sortissimi vindices Pst ιι Martyr, Drt --,m --, mobia,Lacta us, augustim
23쪽
Udiosi quid redolere, c citra animadversionem praeteriri non debere contendit. Cum enim Vr positum fuerit Im naturale adaptare ad captum omniύhominum,abstrahendo quam peculiarem, ligione oυeant. nam enitionem c cultum minuin universum, Ius praesinonere,or cum eo re, cadere syconsequens esse, admit equestrarisententias nonnullarum e Ciristianu doctorum,
quatenuου extra communem rationem, o consen
sum humani geners cad. nr ut adeo omnis λι- ceptatio quaestionum circa Ius naturale ab auctoriatate certorum hominum ad Duao rationem unice revocetur. Atqui hoc est iactare jus naturae abs lute secundum sensitim totius humani generis comm nem. rationemqtiae omnibus, uti I de Le g. Cicero loquitur.communis est Nihil enim est unum unitam fi λι-par quam omnes inter nosmetipse sim, mos autem loquimur de ea explicandae hujus Philosophiae ratione peculiari, quae Christianis placuit, quibus majusl naen circa origines hujus iuris, quae ad illud pertinent, obtigit, ut quomodo illi hoc argumentum, quibusque ratiortibus secundum Christianae nostrae religionis analogiam tractarint, exponatur, ceu a B E Eoo dc aueὲ perspicue satis fuit monitum. Nec hieposterior tradendae hiijus doctrinae modus . per priorem tollitur; non etiam necesse est, ut ad controverissas Theologicas descendamus , cum Philosophiam,
24쪽
etsi Christianam non Theologiam explicare animus
sit . ab Omnibus controversiis abstranere queam .
Id vero fallum est, quod ut Suoiasticorum o quis ta horum lingunt, sententio sanctitatu qua
da pecte adornarem, titulum hunc commentus sm, velut abs me tradita ex disiciplina Christiana promanarent, erium hac etiam ad captum gentitium quatarent, sine dubio reliquu omnibus pra- feri debeantu falsumunquam est,eum Philosophiam
Patrum cicca origine I N potissimu explicare,Scholasticorum autem, quorum scripta per universam circumvolita ni Germania, imhEuiopam, sententias producere , examinare, veraq; fallis rejectis probarevi retinere.Gentilium deniq; consensu illustrare constituerim. Putat autem D n. fendorsiis, circassus naturale
ad disciplinam Irisianorum adaptandum operam frusrasiani. quanquam id a quibusdam propositum memιnerit, O Johannis selis in tutum mihistrae ocuti fuisse videatur, qui addisciplinam
Ebraeorum tae Im traditum iυιι Nam quo jiunaturaia figentium Ebraeorum as universali isto, ad captiam omnium gentium formatocin non pas u disserν rat onem praecipuam videri quod Grai circa fruitionem jum commvnu discrimen facerene inter eos, qui Iudai aa horum religioni forens addicri, sex altu gentibi oriundos, tia'
facta professos as risianam religionem id di
25쪽
liv.im istam nationis Iudaica prae gen ibus se sublatam, ac nulla nasioni prae altera,praecipui quid tam circa gratiam a Christo partam, quam frui
tionem Iuro communis tributum Uerum enimvero Quo sentu, quando quo pacto I. N. secundum di ciplinam Christianorum explicari debeat disquiritur, id fiat, inuid intendatur, jam dictum est ut prori non existimandum, introduci aliquod discri-ine inter Christianos an fideles circa iuris hujus si uitionem, quale olura fuit interJudaeos&gentiles,ex lege politiva potius desinstituto etiam humano, quam ex ture naturali, ut hoc illi ipsi viri doctissimi, qui de jure naturae secundum disciplinam Clitisti an Oium ci a-dendo verba a prus fecerunt, monuerunt vid. Baener. ad Grot Com. P. I p. 69. 5 Raιbel de Jur. Genti vi 8. Hoc pro in intenditur, ut ex monumentis Viri rum potis snium Christianorum vel hodiernorum etiam, explicetur, quibus rationibus analogiae iidei,&rectat etiam rationi, ejusq; dictamini rei pondentibus, doctrinae J. N. capita ex 'licatum cillultiatum iverint item qua ratione Charitati Patientia a Christo tantopere commendatae eadem congruant, quod non cuivis statim patere, cum ex Groni, tum exi oralistarum lectione cognoscitur Quae argumenti hujus tractatio non ideo jure improbari poteit, quod in libris nosi foederis praecepta Iuris naturalis a terata, laxata, aut restricta non deprehendantur.
Eos si quὼ ex istas libris pracepta V oracla Iuris
naturalia costuere velit, quatenus eadem etia ci
ad caprum rationia b universi generis humani
26쪽
Ant, numinueniet, quodpeculiarem disciplinam
ii de eret Nam qua ratione ossicia iuris naturalis,
quae ex libris sacris perfectrus, quam ex corruptori tionis lumine explicati certum est, cum ossiciis homi nis Christiant,pietatis sic charitatis, palleluia: humilitatis de C. legibus amice conspirent,quo minus doceri debeat . per haec non impedHur. 6.3. Forma vero sutor victa gup.6 sibi aliquam objectionem et Equidem, inquiens,Iubemur pracepto Apostoti beneficentiam exercere adversu omnes, sed maxime a resus consortes fidei. Respondetque,q Od,quanquam itat, hoc o tamen nihil trahatur illicio, quodamnibus hominibvinita Iabin carrarespectum pecutiariumscrorumexhibendum lege naturali est cui non repugnat, ex certa acpeculiar societate acco unmone certam
os ii gradum constitui, universalios io ea eris
paribuspraevaliturum. Verum,quando,cur, qua ratione certus iste officii gradus, qui caeteris paribusum versali officio praevalere debet, constituendus sit, certiusvi perfectius explicatur ex Christianorum dis ciplina, quam ex mero sibi relictae rationis consilio. Im res haud raro sua non caret dissicultate. Sic quando motius I. B. P. 1. r. io existimat si cui periuι-L---ixuia accipienda alapa, his es jus ictu arrendi tum numici, cum ex Mωων Ira explere , iam et sal δε--τι. Hicuum autem redipe strem Evangelisam L. Christi PhiJosophia haec non Oinnibus probatur. Ita eum istiGraso umidissi. de Fide Haetet & Rebes serv. loquitur, de modostr Marati ton rematur, aliteri Gen-
27쪽
tiles aliter Ronmensis, aliter Christum orthodoxe sic.nos statuam, frustrane insumitur operaui quomodo haec de complura alia capita J. N. quam Christia iii profitentur disciplinae ubi illa rectenerint explicata, haec autem recte tradita de intellecta . respondeant, ostenditur Ita cum Magnanimitatem Aristotelicam Liuisivcrurirer cum Chilitianorum humilitate pugilare fieri ualuim haberet, qua ratione cum eadem conci iari debeat eximie docili do stillimus Durrain. Caete .ra quae p.7 Dia Pasendos, habet de illiis. quae ad Theo .logiam revelatam pertinent, 'cum captum rasi
nu transcendant, ab Ani υersalis uru disciplinas
excludi debent , ei cum hac cautione concedimusa quod liceat rationi Christianae, ne quid contra fidem& pietatem 1.itii at, eadem respicere. Concedimus praeterea: hoc, si quus2b obtentsianorum aliquo dogma vendιtare
minis siriptia id esse obuendum
dendum, omnes Christianos, aut mavorems sanio rem horumpartem constanter, continuo itaseen
s se se praxi express/sse. Nam de sacras literas.
Synodicos Canones, Patrum monumenta, Historia eos Christianos accuratiores, praestantissimorumque Theologorum scripta, nos quoque inter praesidia hujus instituti numeramus. Caeterum cum Scholasticos Grenis quoque Pr leg. inter operis sui de J. B. P. praesidia numeraverita. quos ab ingenio partim,partim a modestia lauda umqrationibus potius certare velint, quam convitiis, quae turpemfaetum mimis impotentis vocat, rem gerere, vapulo
28쪽
ego a morios quod in te sera pro Scholastietaetra Ffaciant paginam, quod manifeste salsum
est, cum utramq; potius paginam facere dici debeatit prisci Eeclesiae Doctores.Justinis Marur Lertullianus, mera lex indymin, Nahiantinuta, Theodoretis, Isidorus Peli
foras a Umm Ch sostomin. Fallitur etiam velle meniater , quando uruce Scholasticos , Canon istas mihi cordi esse eredit, ut illorum nugis ιmmori dulce mihi Iudicem, uti opinatur Non enim latet virum doctis simum . nos Algentorati humanitatis literas, nasq; artes malo iis facere, quam ut illis neglectis barbariem triumphare, nugus Sophisarum immori
malimus aegi Ise vero me Scholasticos moralistas imo quando sic fert occasio adhuc legere, non equidem nego. Cum enim ex latione muneris mihi de triandati Philosophiam Prachicam, Tic moralia aeque atque civilia docere tenear, qui quaeso ignorare debeam penitus, vel publice etiam de illis altum tenere silentium, quae de quaestionibus moralibus, vel etiam de ori in moralitatis. Sophistatum in tot tantisque editis scriptis sit sententia: Cumque nova in dies cu- dantur opera Moralia ab hoc genete hominum, passimq; per Oibem divulgemur, non sine insano tum dogmatum disseminatione ad eruditi seculi judiciu adi Pello. tam scopticene exagitari mereantur, qui quid eiusmodi scriptis contineatur, cognoscere Vent . ut
minus sobria, munusq; aut , de talis ab hominibus us iusto liberalioribus disputata excuti, prout pacest, publicὶ etiam castigari queant Siq; illorum D
ne dicta retinentur, mo&excerpta exhibentur, non
fu crimen committitur, quam quando ab arist
29쪽
ula, Porphyrio, Hierocle, veloridi etiam aut Atinta congrue dicta allegantur. Cumq; praeterea in anim ha-suerim a Moralistis circa jus naturale disputata, aeque atq; alior uni e stata, suo Academica libertate modeste examinare, qui illorum sententias non allegare debue- Iim, non appai et Longe mitius interim de Scholasticis judicarunt viri doctillimi Gram, Baeserin Grasnxn-ι sis, Conrivio, Malii viri Politissimi. Probat etiani Grotianum institutum, quo inter praesidia operis siti Scholasticos numeravit B. Baeclar Com. p. 22. quae inquiens de cater,in prolumen assertae Sisola latis, qui rectest habeant, nullas dabit . Quanta denique humanitate Grasprim elius Lusitan uiri Lojolitam Rebellum tractarit, testura onio est illius Dissertatio de praeiariis
yuruo Justitia, cuius hoc fecit initium: Incidi non ira pridem inscriptis R. P. Danelli Rebelli Lusitani de obligarionibus justitiae ct religionuo haritatu obstrear multa, pulchra, πι- curata, ct a bio tollittam egregi efatientia. ιν quiatias vero si quis habent eas suis autoribus relinquo,
etiam non monente D n. Pufendo lis
CONTROVERSIA II. De Origine moralitatis, si is
9.I.ΡRaeci a,inquit Nobilissimus Vir, Controverisi. st,de Origine moralitatis, tas Euna.
turata, ab qua nos voluntatemDei hautquaquam
exclisendam, sed ino adhanc se consequenter
30쪽
mimus, quo ne sinistre, quae a nobis disputantur, quis
exciPiaz, Praeveniamus. Quare cum vox oremum iacquaestione notet Το vide de eo non disceptatur,unde
aliquid sit, ii quocunq; modo insert&implicat rei pectum ad sui productionem existentiam Deo enim
tanquam autori Omnium, ejusq; Voluntati .non tam etia bonitate,sanctitate de sapientia illius ablolutae, quicquid est suum esse resert acceptum, cum ut sit id quod est, tum ut tale sit ita ut ipse rerum omnium condi.
ror Primias maximus, unicuique etiam creetiturae lali-griaveritium Essentiam, tum partes: requisita, ex
quorum combinatione talis , de non alia prodiret matura r Ged de ratione in iurares, s in genere ierum Physicarum, s. moralium, disquiritur, unde genere causae formalis se non sotiis in genere causae est cientis sit quod, e homo sit animal rationale, qliodblasphemia sit turpi sin hominem dedeceat 3 Nos exi. Rimamus hane qiuestionem illi similem ess quando quaeritur. unde ut, quod triangullam ex tribus constet angulis p vel quod punctum dicitur, quod nullis habet partes cum uti ex tribus lineis ad tres angulos comisuis oritur formaliter se. triangulii, ita ex com-hinatione animalitatis de rationalitatis oriatur Orno. Unde sicut ratio veri, prout ficto opponitur, ita requirit in triangulo, cpuncto non qua antecedens praecise divina voluntas ita veritas humanae naturae, quae immitabilis est, immutabiliter quoque determinatam certorum essentialium requisitorum connexionem re uirit, Cum non ex quoli et quodlibet fieri queat, nec Idem, ut Vere idem, seu eadem natura sit Mananeat,ex diversa opposita constare possit ratione;