장음표시 사용
221쪽
io . ' D s C s Ni s u R I x tuos ab Ecclesia solvi aut ligari, id est impropAg,
quatenus Ecclesia, aliqua permittit aut vetat fieri desupctis a vivis. Dicendum s. Episcopus non potest ligare cenosuris suum subditum , si crimen sit commissum ex- ra ejus territorium. Ita statuitur cap. ut mimarum de constitutionibus in s. ubi dicituri Extra territois fiam j- dieenti non paretur impuηh. Intelligi id debet, quamdiu degit extra territorium, nec in illud redit. Neque tamen eadem ratio est de Religiosis peccantibus extra suum Monasterium, nisi mrthpeculiari indulto sint exempti, eum Rel igiosus ubicumque degat, sit subditus suo Superiori, Ze Superior Religiosus censeatur habere totum mundum Pro territorio. Episcopus quoque existens extra suum territ iarium non potest ligare eensura suum subditum, prout colligitur ex cap. Metiit de officio legati, eo quod extra territorium non habeat tribunal , ad
quod citari possit subditus Se audiri. Hoc autem intelligi debet, nisi veniam habeat ab ordinario loci , in quo degit. Sic etiam Episcopi expulsi. possunt agere censuris in loco vicino suae dioecesis in suos expulsores, si id in dioecesi sua agere imis
Dicendum 6. Llgatus unaeensura potest denuo ligari alia, non tantum diversae. speciei , sed Meiusdem. Sie, qui ligatus est una censura excomis municationis , accedentε nova contumacia potest ligari alia. Imo ob eamdem culpam potest quis adiversis superioribus ligari eadem excommunica tione. Sic etiam ob furtum sacrilegum , duae possent incurri excommunicationes, una constituta furto, alia Sacrilegio.
222쪽
DICEN DuM primo, Cum censura sit propyih e . .
poena , debet serri propter culpam sive pecca rib/ιDν-tum. Hinc sequitur primo , i ut poena si e censura vi proptersit iusta, debet proportionata esse culpae r adeoque cum censurae Ecclesiae sint poena gra, is , supponere debent culpam grauem , ne si ob leviores calia 'Pas censurae ferantur, disciplina Ecclesiae eontemis natu L. Sequitur secundo. , Quod qui quid excusat a culpa excuset etiam a censura actui annexa vel smissoni, v. g. in advertentia, ignorantia, metus, dic. de quibus postea. : . . Dicendum a. Uerius esse, quod censura ferri Potest se possit ob peccatum occultum. Probari id potest ex riubpe , dictis de legibus, quod Ecclesia puniat credentes, R dic. Obactus mere occultos. imo hanc praxim diu In Eccles a fuisse, tradit Morinus de poenitentia C. XXV I. ubi ait, quod quamvis alicui durum videatur , quod crimina occulta publica Poena puniantur, si tamen quis in memoriam revocet ea , quae abanis
. nis 3 Oo. hucusque in i Ecclesia statuuntur, docentur . scribunturi Deprehendet Ecclesiam perpetuo sibi vindicasse authoritatem nonnulla peccata ocincultissima, & quae natura sua, nisi reo sponte conis fiteate , emergere non possent, publice Segravis. me puniendi. & num. 3. additi Saπὸ viri gravi - mi in numero non praei tensuerunt Ecclesiae auibo ratem hue que s e dissandere , scilicet ut peccatis mere internis censuras possit infligere, & assignat Antisninum , Panormitanum , Adrianum , Majorem , ike. Imo & Tertullianum. Hinc colligo, censuriis serri posse in peecata oecultissima. Imo dco a
223쪽
consummariae, cui fertur ceu o
ra dira D A CE resu RIst. interna, si aliquo modo exterius prodantur e Da nique . quod Ecclesia censuras serre non possit Inactus mere internos , non tam venit ex parte pote
statis Ecclesiae, quam desectu notitiae. Vide dicta
de legibus. Dicendum 3. Ad incurrendam censuram requi ritur actus consummatus iuxta scopum legis, id est ea consummatio, quam lex requirit, ut incurra tur poena. Hi ne si excommunicetur occisor, non incurret censuram, si solum percussit vel vulneravit e si vulnerans, non incurret eam , qui percussi sine vulnere. Si vero mandans. aut consulens excommunicentur . Videndum est, an lex absolute in tales ferat censuram, an vero tantum esseitu secutor in casu vero dubii, si lex sit absoluta, videtur absolute intelligenda. Dicendum 4 Cum iure divino requiratur iri censurato contumacia, sequi videtur non posse excommunicari v. g. aliquem, ob peccatum praeteritum sine contumacia in futurum. Hinc quando
in quibusdam religionibus quidam ob peccatum
praeteritum excommunicantur di arcentur a divi.
nis officiis, non est ea excommunicatio proprie di cta, sed solum poena, non censura. Dicendum s. Ignorantia invincibilis facti, veI legis excusat a peccato, adeoque & a censura, quae ob peccatum infligitur. Idem est de indeliberatione , metu & aliis quae auserunt voluntarium & conse quenter culpam. Uariant tamen authores, an ign is rantia censurae . excuset a censura id est, si quis ignoret actui alicui annexam esse censuram. Procvjus pleniori intelligentia notandum est, censuis ram aliquando terri terminis generalibus, aliquando vero cum certo modo, v. g qui scienter , studiosh. adve νιeuter hoc vel illud fecerit: si priori modo generaliter seratur, ignorantia vincibilis censurae, quae sufficit ad mortale peccatum, non
excusat quoque a censura , quia sicuti scite potest
224쪽
Dκ CEN su RI s. ΣIνα debet legem, dum eam vincibiliter ignorati ita etiam censuram annexam illi legi Imo ut censuram incurrat, non requiritur necessario , quod censuram noscat illi legi esse annexam , uti comis munis est opinio i sufficit enim quod sit contumax contra legem Ecclesiae, ob quod Ecclesia censuis
ram infligit, quod fieri potest, et si censuram ignois
Tet esse annexam. lAlii tamen illud notant quoad ordinationes superiorum ordinariorum maxime ob cap. ut anima νam : ubi dicitur de constitutionibus in 6 sentenilis per staιata quorumcumque ordinariorum prolaιμ, Irg ri nolumus ignorantes , varios excusari ab incurrenis da censura, dum nihil de ea audierunt, vel audire facile potuerunt maxime cum censurae tamquam
odiosae sint restringendae, quae Opmio multis placet in praxi, non tantum de iure ordinariorum , sed & de quocumque iure positivo , dum quis invincibiliter ignorat actui suo annexam esse censuis ram. An vero ignorantia illa vincibilis sit an invincibilis, colligi poterit ex circumstantus ignorantiS, pro diligentia in cognoscendo aut ejus negligenis
Dicendum 6. Multis modis fieri potest, quod stat M. censura sit nulla. Primo censura est nulla seu invalida . si constet censuram ferentem non habere iurisdictionem. Secundo si praecipiat rem imposis bilem, turpem, contrariam bono communi, die. quo easu omnis lex est nulla. Unde generatim quot modis lex non obligat, etiam censura lata in Praevaricatores legis, est etiam nulla de invalida. Tertio censetur censura esse nulla, si nullo modo sit proportionata culpae, V. g. si pro re parvi momenti ponatur excommunicatio. Quarto si leae quoad est coercitiva, numquam sit recepta . vel abrogata vel consuetudine contraria vel te lima praescriptione.
. Hoc tamen hie notam plerique, debere moralia' Ο 3 ter
225쪽
14 DE CEN 'uRIS. ter constare legem esse nullam tam ex parte legis. latoris, quam ex parte materiae: si enim hoe sit solum verisimile, standum est pro legi satore relege,' quibus est possessio; unde quia motiva legis- Iatoris non sum Da omnibus manifesta , non debet facile iudicari de invaliditate censurae, nisi prudenter constet de contrario. Saepe enim superiori aliquid est grave, dc ut tale iniungitur, quod subditis, quos latent motiva legi satoris , de superioris, apparet leve & nullius momenti Quare in casu duis bii habere se debet reus ut ligatus centara. Dicendum 7. Censura lata ab homine secundum allegata Zc probata contra innocentem non est v ωlida . in tantum ut ratione sui obliger in conscienotia e non est enim verosimile, quod Eeelesia velit tantis bonis privare innocentem. Tenetur tamen talis censuram illam servare eousque, ne det scan- datum aliis fidelibus, quasi authoritatem Ecclesiae vellet contemnere. Unde inserunt aliqui, illum
qui innocens excommunicatur, celebrando non incurrere irregularitatem, communicantes cum i priso non incurrere excommunicationem minorem ,
nec coram Deo privari communibus Ecclesiae PD fragiis.
censura, nempe vel ab homine, vel a iure, alia est latae sententiae, aha sententiae ferendae, alia fertur absolute & alia conditionath. Censura lata a iure est, quae sertur instar legis constanter duraturae, neque cessat morte eam ferentis. Censura ab homine lata est , quae instar sententiae se
tur a Iudice, de latore physice vel civiliter mor
226쪽
D g CEN su RIS. Istuo, exspirat. Censura latae Ieatentiae, est quae ipso facto incurritur , sententiae ferenda est, quae ali. cui facto per judicem est infligenda. An autem censura aliqua sit latae sententiae an ferendae, judicari& colligi debet qx tenore verborum , v. g. si dicat, ipso fatio excommunicetur, ipso jure, eo ipso, Cinc Erit censura sententiae latae: si vel o dicatur, qui
hoc fecerit, excommunιcetur, excommMnieabitur, me.
Aut . etiam si aliquid sub poena excommunicationis solum prohibeatur , erit serventiae serendae. Censura absolute fertur , quae sine apposita conditione sertur. Conditionale, quae sub conditione fertur, nec nisi ea posita incurritur. Dicendum et . Ut censura de se valeat, satis est quod seratur aliquo signo externa de sensibili, quo voluntas judicis innotescat sive illud sit vox, sive scriptura e ut tamen licit E seratur , debet serri scri-Pto, in quo etiam causa exprimitur, alioqui eam ferens peccat, & suspenditur ab ingressu Ecclesiae, qua tamen poena aliqui eximunt Episcopum. Dicendum 3. Cum ordinatione Ecclesiae, renissura non feratur nisi ob contumaciam contra Ecclesiam vel Superiorem; videtur ordinari E praerequiri aliqua monitio , cum contumacia sine aliqua monitione praevia vix possit intelligi. Si tamen censura feratur delicto futuro, non requiritur ad*onitio a lege vel prohibitione diversa, cum ipsa lex per se sufficienter moneat, alias nulla censura ipso facto poterit incurri. Admonitio haec ex praescripto iuris debet esse trina, aut trinae aequi Valens, V. quando iudex semel admonens , relinquit termLnum aliquem deliberandi, significans hanc unam monitionem esse loco trium. Aliud esseti si foret periculum in mora, quo casu unica tantum montistione facta posset judex progredi ad sententiam. Monitiones tamen illae debent fieri ipsi reo , vel saltem eo modo, ut ad ejus notitiam facile possint devenire, idque coram testibus, uti habetur capi. Sacro de sent. ex commvn. S. V.
227쪽
a 6 DE CENSURI F. g. V. De abflatione a censinis. ι. 2 - I C E N D u M primo, Censura lata ab homines M. tollitur communiter ab eo qui eam intulit, vel ab ejus successore, vel a superiore vel delegator Dico esmmMniter, quia in articulo mortis , quilibet Sacerdos absolvere potest a censuris. Debet tamen ille, qui eensuram intulit, retineri iurisdictionem. ut eam possit tolleret hinc si privetur officio, non poterit ab ea absolvere. Successor tamen ejus in eadem authoritate, potest ab ea absolvere. Hine capitulum sede vacante; potest tollere censuram ab Episcopo latam: idem est de capitulo regulari, mortuo praelato. Superior itidem eam tollere potest, qui non sollim dignitate, sed 'etiam iurisdictiqne est superior, respectu personae dc quoad cauissam, de qua agitur. Denique delegatus potest vi
iurisdictionis sibi a superiore communicatae etiam tollere censuras e ita tamen, ut delegans absolutionem sibi non reservaveriti fit enim tape, ut delegans eonfirmet censuram a delegato latam,ita tamen ut delegans sibi absolutionem ab eadem reservet. e rvo Dieendum a. Censura lata a iure, si non sit reis ny s servata , tolli potest ab omni eo, qui potest absolvere a peccatis mortalibus respectu eius , quem potest absolvere. Ita colligitur ex capi. nupeν de sent. excommv. quod etsi solum agat de exeommuis nicatione minori. Ec de Episcopo ac proprio Sacerdote ς communiter tamen idem inrelligitur de omni alia censura non reservata, uti di de omnis alio Consessario legitime approbato. Si vero eensura sit reservata, ordinarie non potest tolli, nisi ab authore legis, vel eius superiore,
vel ab eo, qui in iurisdictione illi succedit, vel de
228쪽
Rique a delegato. Dico Ordixariὸ, quia In articuis Io mortis nulla est reservatio, ut dicitur in Conc. Trid. se T. a 4. e. r. Imo in illo articulo valde probabiliter dieitur, quod etiam interior clericus non sacerdos possit absolvere ab excommunicatione &interdicto personalit Quod aliqui colligunt ex cap. Pastoralis β. Praeterea de ossicio judicis ordinarii, ubi dieitur: quod in illo articulo possit specialiter excommunicatus absolvi ab alio , quam ab eo , qui excommunicavit, aut a superiore, indicando simul, quod per Alium velit significare omnem ilia Ium, cui iurisdictio Ecclesiastica potest commuis ni cari. Neque dici hic potest, quod absolutio illa hic erit plane inutilis, eo quod excommunica
tus si dederit doloris signa poterit absolvi post
mortem: Quia ea absolutio equidem ad hoc erit utilis, ut mente destituto detur viaticum aut extrema unctio ; quod pro eo publice oretur, sacrEse in Peliatur, quod non posset fieri a quovis facerdote Post mortem , si censura emet reservata , sed solum ab eo, cui est reservata, vel eius delegato. Contraria tamen sententia, scilicet quod nemo non Sacerdos possit absolvere ab aliqua censura, satis plausibiliter docetur a variis, eo quod collectio praedicta ex dicto capitulo sit valde infirma , neque de caetero dicta facultas ullo iure vel conis suetudine probari possit, imo contrarium sit sorte magis expediens ut major Censurae habeatur aesti
Pro praxi tamen absolute verum est, quod in aristiculo mortis deficiente facerdote , aut illo praesente, nolente tamen absolvere, possit & debeat quivis clericus, etiam primae tonsurae, absolverea censuris moriturum. Ratio ejus est, quod senutentia prior sit satis probabilist adeoque eo casu , in quo extrema tentanda sunt, sit tenenda. Imo hoc multi extendunt eo ea su ad Laicum deficiente
Clerico, quod ille debeat moriturum absolvere,
229쪽
ais DE CANs URI s. qui pro eo casu etiam ab Ecclesia statuitur iudex ob ingentem necessitatem, ec hoc Ecclesiam posse,
Dicendum 3. a Censuris Papae reservatis abselis 'vere possunt Episcopi in casu quarumdam occurrentium circumstantiarum t an vero absolvere possint in vim privilegii, illis a Conc. Trid. sed . i4. reserm. c. 6. dati, diximus agendo de haeresi. Dictae vero circumstantiae sunt, magna infirmitas , ration cujus censeotur excusati ad adeundum Pontificem, ad obtinendam dictam facultatem. a. Periculum gravis damni live in rebus fortunae. sive in vita, sive in salute. 3. Paupertas tanta, ut spectata con ditione personae. non sufficiat ad subeunda onera, ad eam absolutionem a Papa obtinendam. -- Deis fectus aetatis. v. g. grandaeva senectus. s. Fragiliistas sexus, v. g. feminae. 6. Obligatio alendi fais miliam. 7. Cura animarum. 8. Servitus. 9. Ni mia loci distantia. io. Omne impedimentum,
quod prudenti iudicio iudicatur legitimum & suff
ficiens, nequis teneatur adire Pontificem, eo quod censeatue prudenter, Pontificem nolle subditos suos illis eas bus obligare ad se conveniendum An vero impeditus quidem adire Romam , teneatur tamen epistolam mittere, vel agere per procuratorem pro absolutione , variant auiliores. Verius
docere videntur illi ; quod, si commode id fieri possit uti saepe fit omnino id fieri debeat, cum
eo casu non censeatur prudenter Pontificem velle impendi absolutionem ab Episcopo, dum commo de ipse vel per litteras, Vel per procuratorem potest conveniri. Praedictam facultatem, ratione similium impedimentorum, varii concedunt Parochis,
quoad reservata Episcopis, scilicet, quod possint Parochi absolvere a censuris Episcopo reservatis, quando Episcopus non potest commode conveni. xi. Ratio ejus est, quod in easu similium impedimentorum, censurae illae non censeantur Episcopis
230쪽
Ps CEN su RIS. 2 streservatae, dc eo posito simul verum est, quod dicit Conc. Trid. sesi. I . c. 7. inferiores consessarios extra mortis articulum nihil posse in reservatis, quia eo casu censurae illae non sunt reservatae. Dicendum 4. Absolvi etiam aliquando possunt a censuris Papae reservatis, vel per bullam cruciatae, in qua datur facultas, qua quis bis, semel scilicet invita, & semel in morte absolvi potest ab omnibus casibus & censuris Papae reservatis excepta haeresi etiam sine onere comparendi r vel etiam per specialia privilegia ab ipso Papa data, absolvere quidam possunt a censuris Papae reservatis. Si Verbgeneraliter det Pontifex facultatem absolvendi a casibus sibi reservatis, non censentur comprehensi casus Bullae Coenae, neque casus haeresia, nisi expriis mantur, eo quod casus illius Bullae specialiter re serventur, Ec consequenter indigent speciali expressa one in concessione facultatis absol endi , hinc leidem habet praxis, & stylus curiae, quod expresse addatur a casibus nobis reservatis, Etiam in SullaCaeua , etiam ab haνs. Quod vero ad Privilegia Religiosorum In hae . ει materia attinet, Notandum I. omnia omnino eo. g in μου μTum Privilegia, quae habebant vivae vocis oraculo, ante Urbanum VIII. ab eodem esse sublata I 63 I. oris P die a o Decembris. Se eundo, quod ad casum hae Y reservo resis attinet, notanda est haee Alexandri UII. Cen με 'sura lata in dictum articulum damnatum num. an in No I 66 s. Praelati regulares posuκι in fνο eon scientia absolvere quoseumque faculares ab haeresi oeeulid, ω ab excommunitatione propter eam inearsi. Tertio notari potest, quod per nulla mendicantium privilegia absolvi possint simoniaci in ordine collato aut suscepto , a suspensone per Sixtum V. imposita . di a Clemente VIII. confirmata, eo quod aperi Esatis derogatum ibi sit eorumdem privilegiis, doquo videri potest Rodrig. qq. Regul. tom. I. q. a. art. I 3. De caetero recth monet hic Exim. D. Syl