장음표시 사용
371쪽
318 Acrii LLI TARDVcc IIiaecessitate pressos, e periculo liberent,&eorum vices obelint, praesto esse sciant facilius quoque percisteni si alios eandem conditionem tortunam subire videant quod firmi stimum est fundamentum, quo pleraeque acies, Mearum ordines nituntur. Non igitur ad confirmandos militum animos,plures superflui militum ordines in 'phalange sunt constituendi sed ii susticiunt, qui
ad auxilia sibi inuicem ferenda valeant ob easq; disticultates cohortes longiores non sunt pr ducenda : ubi is, qui in prima serie pugnant dissicilius succurritur, quam si in turmas acies distincta cilcr. Sς pius Romanitu ad Nouaram Helvetii tam inuidio animo in acie steteriit, ut se in frusta potius lecari pasti titerint, quam latum unguem de
loco recellerint. Id apud nos quoque continge reposset. Sed eiusmodi tamen aciem sic conglobatam non multum roboris atque virtutis habere existimarem siquidem ea quae necessariore quiritur,coditione destituatur quod scilicet milites re ita postulate separarivi manipuli pro ne cessitate hinc inde distribui nequeant. Addo
quod in acie hac ratione ordinata prima eius fros plerumq; locum stationemque amittit recedendo Sc constringendo maxime vero hastati, quE- admodum contigit Antiocho adeo se inuoluui, confundunt, ut neque dextro commodeque dimicare, neque ultimi accessum ad iuuados primos habere possint. Hinc aut caesi aut a turba re troacti totum agmen perturbant, suoque loco
dimouent, etiam qui hactenus firmiter substi
372쪽
TvRCA IN CIBILIS. 3 29 Legiones Romanae in tres acies non ad modulataras. magnas distribuebatur quarum navicta,interuallum quoddam commoditat quo secundae relinquebatur, qua debellatos in ordinem liuim excipiebat, vel magno impetu in fractae aciei locum succedebat, penetrabat. Hanc tertia denique , ima sequebatur, unde hostes non aliter victoriam reportare dc aduersarios vincere poterant, quam si tertia vice feliciter dimicando superatient, immo neque phalanx neque ulla alia militia sum ciens ad resistendum erat Varii casus&accidentia in pugnis existunt, quibus non modo viribus superiores sed qui iam manibus victoriam tenent, superantur, unde temeritatis signita Vno impetu rem totam periclitari, unique consil-ctui totum negocium committere. Qui si ex sententia non succedat, nullum niti in fuga subsidium: spes alutis repos a cst. In committendis
igitur Mincundis praeliis parata semper auxilia,
atque sublidia requiruntur, cum in nostra militia mercenaria, ubi milites non cyprofessione, sed nec enitate coacti, pugnan ea disciplina,quaRomani quina iam,&hodie Turcae praestant, reces .sus scilicet Maccessus turmarum citra periculum connisionem reuocari in uim nequeat , in cuius locum plura agmina ordinanda sunt, exiguo interuallo inuicem distincta via destit, idni laborantes vela fronte, vela latere prompte excipere, qui iisdem pugnant armis suis succurre
Vo ad longitudinen prime frontis aciei,
373쪽
33o Acrii LLI TARDv ccclidi ut latitudinem laterum attinet, quidam existimat aciem quadratam plurimum excellere in qua scilicet totidem milites in lateribus collocetur,quot in prima fronte consistunt: Alii quadratura hanc ratione soli metiuntur,&considerant, ut pediti scilicet spacium trium pedum attribuant,& series septem peditum interuallo inuicem distent, unde spaci ii in terrae, duplex maius a latere, quam a fronte cuilibet milui assignant. Haec acie forma
ob quadraturam aequilaterum elegatior, quod
maiorem pugnantium numerum copiam referat, commodior priori videtur; iuxta illacio Oo. inilites in h.seriem distribuunt tiri quarum qua libet o.&vnum militem contineat , iuxta hanc η9. milites a fronte &4O.a latere ponuntur haec acierum ratio longe est, dubio procul, praestan- tior, non tamen adeo Dequens ut certa regula de
ea tradi possit, consideratis circumstantiis, numero scilicet militum&hostium , temporis&loci, quae Omnia variantur. Secus fecit Tartalius, qui Dosthabitis, Mnegle istis variis militiae accidentibus, quae subito euenire possunt contemplatio nibus Mathematicis saltem insiliit, cum potius sit
aciei magnitudinem, secundum rata merum militum, diuersitatem armorum, tum oppositam hostium multitudinem conliderare&inllit UCre.
Quoties igitur dux cuius in ilites, exigui quidem
numero armi, bene sunt instructi, cum numeros hostium sed inermi nanti congredi debes, milites in classes latiores a reuiores disponat, si
quidem inermes aciem armatorum, licet nonnis hil remotiores inuicem sint penetrare nequeant. Et cum in acie IO OO.Virum: 49. a fronte, 2 O. ala'
374쪽
Tvnc IN CIBI L . 3 Itere ponantur, eadem ratione o oo disponenda erunt, quae in classes 3 .diuila. 8 militem quaelibet continebit. Quod si et o classios lanceatorum hostibus resistere valent, reliqua superfluae crus, ct in alia loca commodetrmas ferri pol CrHnt. RO- ani apprime gnari, quid armorum prastantia, quid Xachadiiciplina militaris ad victoriam conferat, multis constrictis agminibus pro ratione eius temporis pugnabant, eorumque beneficio numeros stimos exercitus fuderunt, nec ordine mutarunt, etsi hollis eadem qua illi aciei dispolitione contra illos procederet Liuius Romano Garum de Latinorum rebellium aciem describens tria agmina is ordinum virosque habu ille dicit. Frontinus Legiones Pompeii m campis Pharsali lib.a. I. cis in s quoque acies, quarum lingula denos Ordines haberent in latitudinem distribuit, in qua pugna non vi, sed arte Pompeius a Cariare viciis fuit ateribus aciei equitatu denudatis Antioch'
in Asia cum Romanis manus contersurus, Hannibalem , cui artes Romanae Optime cognitae&per spe sta erant, consultorem habuit, cuius suasu 16. hallatorum millia in unam phalange collocata, in 3 2. ordines distributa fuerunt, haec quid si coarctatio non improbanda fuit,licet illa phalax fugatis leuioris armaturae militibus Sc curribus falcatis ingruentit, rupta fuerit cui malo obuiari qui uillet si ea militum copiano in uno agmine
pugnallet, scd in plura distributa suis Et improbatur tamen nimia phalangis longitudo, quod
medii extrema cornua prospicere contemplari nequiuerint Caesar hoc errore lapsus , in maximum discrimen se incidiis ostendit , siquidem unus toti exercitui denegata prospicien
375쪽
3r ACHILLI L TAR Bucci idi in omnes angulos facultate , imperare nequi aetat. Accidit tamen hic error Caesari no propter nimiam aciei longitudinem, sed quod pugna locus inaequalis , collibus vallibusque interruptus ciliet. Acies igitur non est longius extendenda, quam a duce qui medium occupat locum, omnes eius anguli&latera oculis contemplari, perlustrari possint, nisi situs loci ad pugnam destinati impedimento siet. Nec curanda hostium ingruetium multitudo, qua nostros a latere circumdare possit, si quidem huic malo parata sunt remedia, de quibus infra latius dicendum crit. Ad magnitudinem seu vastitatem acieru quod
attinet, non Romanorum quidem ordo imitandus, sed consuetudo longillimo tempore obseruata a ducibus praestantivimis, qui copias per interualla disponere soliti sunt retinenda videtur. Igitur contra Turcarum aciem inermem vastuosam multo longiora , quam latior agmina 'instituenda censemus .afonte plui es a latere pauciores pugnent. Nec quadratura vel soli, in armatorum consideretur. In Belgio ubi exercitu raro ibi vel ro millia hominum excedunt, a mana suo. lanceatis, vel equitibus constant,totidemq; in Hungaria contra Turcaru aciem G. vel O OO. personis refertam sussicient, maxime cum non Romano more, una acie, sed distincti per interualla agminibus pugnam ineamus , Ua Omnia re ita postulante in pugnam educi possunt. Verum quae nostra sit intentio, ex iis quae de varietate armorum dicturi sumus , magis apparebit.
376쪽
ARMORUM IN ACIE DISTRIBV-ris quo adsitum.
VAERI Tu quae arma in mediam acie, quae in cornua,Malas sint reiicienda, qua in re ploci et situs ratione&commoditate diuerti str ingemata adhibentur,in pars principalis exerci tus varie disti ibui tr. Peditatus militiae ne ruinprccipi is sepiuSin cornua: equitatu vero in me diam aciem ponitur, eaque distributio , tum in . fronte, tum in lateribus variari de immutari δε- let: natamen penes Omnes certa constat regula grauioris armatura militem, in quovis
robur pra cipuum ad oppugnandum hostem co- sistit in mediam aciem disponendum. quod ibi de hostibus plus quam alibi noccre possit, quod munitus sit alucres, ubi pedites plus quam alibi ab
equitatu sibi timcnt. Denique quod irmius subsistere, de minus f cile moueri distin baci fortiusque propter coniunctione na, resistere valeat, forte leuioris ar-naa rura militos a latere eius abscedant. Hi enim visese osteri occasio,vel in hostem prorumpunt vltro, vel eius imi et una sustinent.& proprei itatem corporis Volatricis dicuntur Ero armatu eigitur vel gratiua te vel cuitate mobilitate acidi situs considerandus, 'artes grauiore, et Ulper propitas ad c iam sciem collocand taluntio ita jurma dis ribuendar, t c aelibet suas vices o p gnando obeat Pedites in mediam aci rnua S latcra nantur. prositus tam ci rationes, propa pius
pedestres ita dam copiae in lateribus disti ibu
377쪽
dae sunt peditatus extremae partes muniri debet lanceariis, S qui missilia iaculantur, agitariis nia mirum Bombardariis,atque Mosque tiariis: csitra Turcas Lancearii commodisti me in pugnain pro ducantur, quod eorum latera bene munita a fro- te nihil eis periculi imminere videatur. Idem ordo in equitatu seruadus, equites Germani, qui thoracibus ferreis induuntur cum grauioribus armis utantur, facilius subsistere possint, pr xime peditibus adiungentur vltra hos Lancearii subsistent prioribus leuiores S mobiliores Apti tamen ad hostes aggrediendos,&eoru impetum suscipiendum. Extremum agmen purabolaritat que sagittarii defendent, qui neque ad propelle-dos ad tersarios, neque ad excipiendam vim hostilem armis murasti,&instruct i sunt, eoru Opera in excurrendo , hostem a latere atque eminus impediendo, profligando consistit, plus terr ris quam roboris habent: Ideoque Tartaris utilit me obiiciuntur,vi opponuntur. Hinc appar Iungaro tu,qui lanceis utuntur, error haud utigaris in pugna ad Agriam commillus, ubi contra Omnium prudentum consilium atque iudici mas luna in acie locum sibi poposcerunt,ec astinere voluerunt: quo non solum in rata Ones,mo
do adductas, grauiter impegerunt, sed a isu valore protinus desciverim t. Carolustus contra Soli mann tim bellum gesturus cin Austria eadem forma in aciem disposuir,m contra tam potentem hostem uti decretuerat tot mentis maioribus, tanquam firmo quodam aggere, militia circumdedit, S communiuit,vertim Hungari indignum rati, eiusmodi munim erige
378쪽
nere se defendi, machinarum septo includi recusarunt, copias' suas in duas alas extenderunt, dc explicarunt. Neque in hac nostra distributione iure conqueri possunt, quod maioribus periculis sint oppositi, quod ab utroque latere equites pyrabolarii eos defendant, licet charitas erga patria eis praecipuum belli onus imponat, tum quod periculum hoc, cum iisdem, quibus hostes armis v-tuntur, citra grauem Hungariae ignominiam detrectare subterfugere vix pollini.
Ic quid ordo probe obseruatus, conducat, in bello valeat ex ipso, tu apparet, ubi primum ingulorum armorum excellentia Deinde num praestet in hostem impetum acere, vel eiusdem excipere tum ilibus armis pugnae initi timstat: Quomodo victoria sit proseque da Qus ordine in clade exercitus in tutum deducendiis sit, ct laborantibus auxilium ferendum: Quomodo lateia munienda: tandem quem locum in acie pii duces capellere debeant, quod ipsorum sitos cium considerandum venit.
HAEc cognitio adeo nec citaria est , ut ea ne glecta omnis armorum, is inanis cc vanus sit futurus Iocer omnia armorum genera praestat illimae sui hastae illa praelongae, qua Macedones aristas appellasse creditur, Et merito in
379쪽
33s Ac HILLI TARDUCCII illis aciei ncruus in statariis pugnis consistere cessetur, siquidem milites qui iis pugnant,peditibus Mequitibus pariter resistere valent, cum in adoriundo ita conglobantur , ut prima militum series, quinque cuspidum ordinibus defendatur. Econtra si in eos impetus fiat, no modo qui que priores ordines succurrunt sed plures alii pleriique tame se proximς series, qua prioribus quinque iungutur, eodem tempore resistere possunt. Vnde necessario in quovis hastatorum agmine undecim series Mordines requiruntur. Cum hunc in modum coarctantur,& restringuntur milites pro indicio habet tu audaciae ac seruoris in resistendovi oppugnando vehementioris contra ordinum retia Iasio& dilatatio, terrorem,consternationem,&sugae meditationem
indicat, non solum in lanceariis, sed in omnibus aliis copiis. In primis vero si in locis interruptis, aut fixis vel fossis impeditis praelium contingat. Nocte, propter longitudinem hastae linici me explicari,& tractari possunt, unde facilius quoq; disturbantur. Perseus optatam quandam pugna di occasionem elabi pastus est, quod init uina qitali exercitus subsisteret ubi phalangem hastatorum extendere nequibat quae, ut dicit Liuius, propter minimas quasvis litus incommoditates
mutilis rcdditur. Et paulo post subiungit Cladis superioris caussam manifestiorem nullam alia iuexstitisse,quam quod eodem momento pluribus in locis pugnae initium factum estet,via de phperturbari prosterni caeperit, cuius robur inui ctiinai intolerabile alias atraneat, cum strictobseruantur ordines, desae stringiuatur lanc Ce
380쪽
Quod si partes eius singulas aggrediaris,vel a lis
tere aut a tergo periculum quoddam nascatur, facile turbatur &profligatur. Romani non aperta fronte phalangem adoriebantur, sed iteratis vicibus impetus in eam faciebant ubi minus videbatur valida, tum latera pius S vehementiori vi oppetebant, quod illibi facilius labefactarivi ordines diuelli possent. Sin phalangem afro te adorti fuissenti militem militi opposuis. sent, ipsi hastarum spiculis sese intrusissent,
inuoluissent, nec impetu aciei tam bene instructa sustinuissent. Liuius dicit Romanos, quominus in urbem quandam per disiectam muri partem penetrarint, a lanceatis qui ad foramen muri fortiterri immoti constiterant, impeditos fuisse, cum hos tueretur ab utroq; latere pars Amuri superstes Min angustiis certamen fieret. bi ordines ex impetu ingredientium turbari, queunt. Hinc sum hastatorum conspicimus; qui pari dograui motu tum ab utroq; latere probe muniti incedere debent, cauendum etiam ne frons aciei intorsit, quam via Qualiter milites contra diuersos hostium impetus procedere valeant,sed ita consitituatur, ut Dux, qui in medio consistit initia longitudine ad omnes casus suis adesse,& iri omnibus locis consilio SI auxiliol borantes iuuare, cos' sapienter cum iudicio regere possit. Praestat igitur numerosum exercitum in plura agmina, interiectis interuallis distinguere, ut hosti insecutio cum maioribus copiis disticilior cum minoribus periculosior existat, siquidem ab utroq; latereMoscetariorum S tormentariorum cuneis sese immiscent &4m-