De servitutibus prædiorum, auctore Henrico Cordo Stevero

81쪽

72 Cap. II. Nonnulla, quae Romani

nunc disseremus. Quocunquo igitur, ut repetam, quod ad nocessitatem, quod ad utilitatem, quod ad ipsius fundi amoenitatem attinet, servitute ita constituta, rati licebit, quum si ultra extendas, ususDuctus erit, qui non rem sequitur, sed cum persona exspirat. Esrcgie id ΡΛULI.US per eXem Hum illustravit, quod Compilator ad aliud UL PIANI frugincntum juiuit, 'fusmodi argumenti: servitutem non posse ultra constitui, quam quatenus ad ipsum fundum opus sit. - Nunc apte Iustinianeus altorum loquontem facit hunc in modum δ):

velati: si Mutinas quis haberet, in quibus ea vasa ferent. quibus fructus ejus fundi expori

rentur; - sicuti in quibusdam fieret, ut amphoris vinum eveheretur, aut ut dona ferent, veI tegulae ad villam aediscandam. - quodsi,

ut vasa venirent, Aulinae exercerentur, usum fructum esse. - Item lange recedere ah usu

fructu jur calcis eoquendae, et lapidis eximendi, et arenae fodiendae, aediscandi gratia, quod infundo sit: item silvae caeduae, ut ne sed menta in vineis desint. Quid ergo, si Fra diorum haee meliorem caussam faciant Z Non esse dubitandum. quin servitutis sit.

IACcat ad hoc Oxomplum aliud conformem. Terea in tuo defoditur, ex qua vitrum Sinanum, quod

82쪽

circa servitutes Pasuerunt. 73

porcellanum appellatur, percoqui possit. Tibi

autein ergasterium instituenti doest, qua ad illius confectionem opus est, urena, quaO cum in Vicinoe agro candidissima et pretiosissima inveniatur, sese vitulom arenae fodiendae cum vicino stipulatus si ieris, ita ut, quantum satis ossicinae tuae, ex alieno sumere liceat. Et quaeritur, an ea servitus, an ususfructus videatur 2 Atque ex illo ΡΛULMexcmPlo Certo respondendum, uSumfructum non esse, Sed servitutem, quoniam materia illa, ex qua Vistum Sinanum constatur, per se jam utilis usu, mixtura arenao utilior tantummodo reddatur, ideoquo ex tali arenae fodiendaci servitutis consuetudine ipsius fundi molior Caussa et usUS EXistat. Quod quidem et parum contra servitutum naturam

esse videtur. Nam licet ipsarum rerum, qua servitutis nomine debentur, ususDuotus non sit,

neque fructus nomine debeantur, ita, ut ipsas quasi a commercio ejus, Cui Servitus debeatur, exemtas res dixeris; nihilominus tamen ex ipso servitutis usu fructus Veniunt. Fac enim, te habero

jus in alieno pinguem fodiendi torram ad pingue

faciendos agros tuos, - aut Calcis sumendae exulieno pratis tuis purgandis, - munne, si ager tuus pinguior redditus pinguiores reddat fructus,sio quoquo servitutis fructus veniunt Quid 2 an

83쪽

74 Cap. II. Nonnulla, quae Romani

fructum, id est, reditum ESse Statues, ne one, si quid Nuris ob gratum et amoenum, qui ex servitute debetur aedibus, prospectum locator a COUductore Pensionis . nomine acceperit 3 Quid dicendum est de servitute pascendi Z Manifesta haec et apertissimi juris sunt. Ut vero ad illam, quam modo proposuimus, speciem redeamus, in judicium forsitan mutabis, si dominus fundi, in quo arena illa condida des ditur, jus .sibi Paraverit, ut ipse ad exercendam ejusmodi ossicinam cX alieno Sinanam terram ex mat Νostro quidem judicio servitus pE Onae

magis, quam rei Videtur. Nam, - quoa et CX , PAULLI exemplo colligere licet, et ex ipsa servitutum natura, - inter Se putamus, an accedat aliquid rem principesem, an principalis res sit, quae ita in stipulationem deducatur, ut ejus fructus sit. Vasa, quibuscum vinum seu oleum venditur, principalis res non est, neque in eo, quod dedimus, exemplo, arena, accedere potius videntur ad rem principalem. Etsi enim maxime candida et Pretiosa sit, tamen ex Sola arena ergasterium porce

Ianicum institui non potest, cum principalis vitri porcellani pars terra Sinana sit. Quodsi is, qui ad exercendum ejusmodi ergasterium arenae fodiendae servitutem sibi com-

84쪽

circa Servitutes pasuerunt.

paratam habet, postea neglexit et sustulit labricam, an servitus manet' Respiciendum esse puto ad id, quod actum est. Si enim in lege agri ita dictum est: quantum satis scinae, sublata ossicina servitutem eVanescere existimo. Sed si simplieiter servitutis mentio facta sit, aut: quantum satis usui, rectius videbitur, sublata licet fabrica, eam, qua

tenus arenae ad ipSum fundum Usus sit, manero aervitutem. At vendere, IOCare, donare, usui fructui dare arenam, arenaeqUae usum, non licebit; quin etiam cum fundo, aut cum fabrica licebit, quia nihil interest, an dominus fundi, cui servitur, ipse, an alius nomine ejus possideat, exerceatque servitutem.

Quodsi aliquis usum ejus rei, quam servitutis jure habere non potest, tamen ita habere velit, ut tutus sit, ne amittat jus, qua demum ratione sibi prospiciendum erit3 ob tantam Pecuniam, quanta emerit usum rei, ipsum fundum servie tem sibi obligandum curet, ita, ut quilibet successor Singularis usum in fundo suo exorocri patiatur, aut, ut PAULLUA *ὶ loquitur, quamdiu pecunia soluta non sit, iis servitutibus creditor

Quod igitur vulgo traditur, fructus in servitute non venire, id ita erit accipiendum, ut, nulla

85쪽

76. Cap. II. Nonnulla, quae Romani

adhibita nec consumtione, Nec adjunctione, ne confusione, res ipsae, quales quales Stini, Ventro non possint Buctuum nomine, voluti: si quis viam

habens per alterius fundum, aliis viam concedendo, vectigal quoddam capere vellet.

Oui fructus sermittitis esse dicuntur. Technicum quasi Verbum est: utilitas servitutis.

Αt fructuum quoquo sit mentio; sed longo alia ratione, quam, quae Ductuum plerumquo notio est. Quanti enim interest agentis Se itine non Pro hiberi, id est, quantum pervenisset Commodum ad dominum servitutis ot quantum EVitasset damnum servitute non prohibitus, Buctuum nomine id venit. Item e contrario, si quis contra jus servi tutem occupaverit, agi potost ad id, quanti in terest, non usum fuisse seruitute adversarium; et id quoque Ductuum nomine Venit δ). - Haec, quamvis pusilla videantur, omittenda tamen plane

86쪽

circa servitutes Pasuerunt. 77

Semitutem esse individuam. Quemadmodum autem servitutis jus perpetuum est, ita servitus quoquo una ac tota est, nequo divisionem recipit. Qua in regula Varia sunt, quao perpendas. Primum enim servitus divisionem non Tecipit, quod ad juris exercitium, et ad rem, quao in servitutis Stipulationem venit; deinde, quod ad fundos attinet, totum dominans praedium exercere, totumque serviens pati Servitutem traditur; - qua in re tamen respicias ad diversam servitutum indo lem , - postremo, etsi aut serviens aut dominansfundus plures dominii socios habeat, tamen, quia dominium unum ac indivisum intelligitur, ad unum quemque dominorum una quoque ac tota Servitus spectare intelligitur; quapropter, Si unus servitute

DSUS PSt, Ceteri non, unus, qui usu& est, Ceteris

jus rotinobit, fundi nomine. De his igitur, quas Proposuimus, speciebus, breviter disserere lubet. - Quod enim Icti Romani statuunt: pro parto dominii servitutem neque adquiri, neque remitti POSSE, - ex hoc quidem exit, sed aliud quoddam est, et ad inutiles servitutum stipulationes refo

vendum.

Et hoc quoque loco non dispiciendam esse puto distinctionem in faciendi, habendi et prohibendi

87쪽

78 Cap. II. Nonnulla, quae Romani

servitutes. Νam quas ultimas nominavi, divisionem prorsust nou recipere, Per se intelligitur, quia ipsa ejusmodi servitutis possessio continua, si serviens nillil contra servitutem fecerit, nunquam interpellabitur. Habere simul et non habere; prohibero simul et mn prohibere, - inimica sibi invicem inter se pugnam committunt. Nam una ac tota servitus, aut nulla erit; quod quoniam

mqnifestum Per se intelligitur, urbanorum prae diorum servitutum Icti Romani de indivisa se vitulum natura disserentes, ne mentionem quidem fecere. Rusticorum autem Praediorum, seu faciendi ser iturum alia ratio est; Ρrimum, quia alio atque alio modo exerceri possunt. deinde, quia. ipsum serritutis Gercitium interdum quiescit. Nihilo minus , una ac individua faciendi quoque servitus est, non quod ad factum et juris exorc tium, sed quod ad juris naturam et rem servituti subiectam attinet.

His, quae monere necesse iudicavimus, praemissis, ULPIANUM audiamus δ): a - inquit - est via, etsi per plures fundos imponatur, cum una servitus sit. Non possum me continere, quin Ictum reprehendam, cui rectius Sane haec utenda ratio fuit: -

88쪽

circa servitutes prauerunt. 79

unam esse servitutem Viae, licet per plures fundos impositam, cum una Via Sit. - Pergit autem bono

hunc in modum: r ' i

Denique quaeritur: an, Ii per unum fundum iero, per alium non, per tantum tempus, quanto non utendo amittitur: an retineam servitutem y Et magis est, ut aut tota amittatur, aut tota retineatur. - Ideoque si aut nullo usus sum, tota amittitur, si vel uno, tota servatur.

f. II. Quid sit, quod semitus ad omnes frandorum partea referatu m

Iaudavimus, simpliciter et quantum scio, primus tam simpliciter, quasi res per se Clara expscation non indigeret, statuit: servitutem ad omnes fundi partes pertinere. Sed haec regula non ejusmodi est, ut ne modus in servitute constituenda adjici possiti Fac enim te habere servitutem tigni immitendi; ea lantummodo aedium Vicinarum pars semiet, ubi lignum immissum est, ceterae partes liberae sunt: Sic e contrario ei tantummodo aedium tuarum parti servitur, eX qua tignum in alteras aedes immissum est; ceteris partibus nihil debetur. Eadem pro

89쪽

8o Cap. II. Nonnulla, quae Romani

lubendi servitutis ratio est, inputa: si tibi competit, ne alter certam aedium partem altius tollat: aut: - ut Iuminibus tuis, quae nunc Sunt, noossiciat. - Eadem demum ratio est servitutis faciendi seu praedii rustici, veluti: Si concessum tibi est, nou msi ad certam fundi partem 'quam ducere. - Jam ex his colliges, non in universum illius regulae loC- ESSE.

Pertinet autem ea potissimum ' d iter, viam, actum, pecoris ad aquam adpulsum et jiun a XII. tab Iis profecta Videtur; quod eX CICERONIA oratione pro A. Caecina ') perspicere licet, ubi do uoquo iure et de juris interpretatione orator philosophatur.

Haec ejus Verba:

Si sta immunita sit, jubet lex, qua velit, agere

jumentae

ex similibus Digestorum fragmentis lucem capiunt, et haec iterum illustrantur TULLII verbis, qui monet, civilem et benignam, nec Vero absurdam esse adhibendam legis interpretationem; possct enim ex legis Verbis intelligi, licere, si via in Brutiis sit immunita, agere, si velit, jumentum per M. Schuri Tusculanum, id est, per remoti simum praedium. - Similiter quoque JAVOLENUS in libro X. ex Cassio ' :

90쪽

circa servitutes posuerunt. 8 1

. Si iter actusve sine ulla determinatione legatus est, modo determinabitur, qua primum iter determinatum est, ea serUitus conlinit, ceterae partes agri liberae sunt. Alio SABINUs et CLLSUs utuntur exemplo rQuemadmodum enim, . serUitule simpIiciter cessa aut reIicta, rivum primo per quamlibet fundi servientis partem ducere liceat, - modo eiu liter, id est, ex aequo, et cum minimo servientis detrimento id fiat, cum dominans aeque commode per alium locis ducere possit, - et quemadmodum, posteaquam ductus sit, transferre non liceat; sic quoqne viae, ubi primo directa fuerit,

mutandae potestatem non esse.

Ad modum igitur servitutis constitutae respiciendum crit. - Quid autem sibi vult illa regula; quam stabilire Icti Romani sane voluero: servituto simpliciter constituta, omnes fundi glebas servire δHoc maximo existimo, non illam Viam, - nam do via, ut monuimus, omnis Ictorum sermo est, sed indistincto et promiscue viam nobis deberi. Mirum est, quantum in modum reniti videatur huic nostrae explicationi JΛVOLENUS ; qui quidem in libro X. ad Cassium statuit F): si totus ager