장음표시 사용
141쪽
qui Hollandia praefuerunt. Iis
qaam so modo si piciones amota , certamina imminuta , animi mitigati essent, σEcclesia conment que Ecclesia ci Iractatim nunc divulse ad υnitatem redi ent, etiam eo negotium perduci posse ut cum spe bona frugis aequa es legitima SInodus convocare
Sed cum conventus Hollandiae partes Concordare super deligendi modo non potuissent instigatu maxime eorum pastorum qui aequitatem ferendi alteros adversabantur in eodem anno CID ID CXVII
alia lata est conditio de aequa & legitima Synodo indicenda,Hollandica scilicet ab ipsis proceribus gubernanda, hac lege ut
prius quae morbo leniendo erant , adhiberentur : quorsum concepta est epi- stola quae a proceribus mittenda euet ad tractus cuiusque conventus Ecclesia .stici continens pollicitationem Synodi pastoribus iniungens , τι capita in colloquio Hag ensi tractata, quantum ferrent explican afacri codicis o A itarent, Osi qua ea attingendi necessitas incumberet facerent id eden-ur, modeste, atque temperare,continentes se inurisquea modos an divinis verbis ussaros,acne in alio ver eisdem capitibus ast diffidei es aceria aut contumeliose inveherentur sed cives qui re
'mata essem religionis seiugaribus Ira Flu
142쪽
ἐmbuerent hortarenturque tum ad mutuam Aseratarem atque amicitiam se vitae emendati
nem um ad obsequia se reuerentiam legitimia rectoribus debitam, quando praesentia tempora id vel maxime exigerent. Nam ad eam se mam ad conciliandas sententias in epistolae modum mutatum atque mitigatum est quod ante conceptum erat ut edicti publia candi pars. Quod attinet fugam controversiarum quatum eius fieri posset,id congruebat cum consilio a Zelandis quibusdam pastoribus dato,cuius iam ante facta est a nobis mentio. Siqua Vrgeret necessitas, ne alia tamen loquendi genera usurparetur,quam ex ipso sacro codice ad verbum depromta,consilium Zanchis est,qui in quarti praecepti divini explicatione ait, quandiu libera Synodus haberi non potest, debere Prancipem madare, is utraquepars contem insimplici locutione Chrasti: item ne a tera pars alterampublice damnet. Quod interdictionem convitiandi & alios criminandi attinet, saepe ad eam rem prolatum est exemplum insigne Casimiri qui Palatinatum tentorIo nomine rexit, atque inibi
dissidentes de Eucharistia pastores prohibuit mutuo se insectari: quod nuper i tati sunt Bohemiae proceres, & Electox
Brandoburgicus,ita ut in hoc omnipraepa-
143쪽
qui ollandiae praefuerunt. III
ramento nihil esset quod iuste a quoquam obtrectari posset. quod vero proponebatur decernedam primum Synodum Hol-ladicam,non vero simul communem O nium nationum, quod volebant alii, evidens erat eius consilis ratio.Nam simul de- Creta Synodo communi, ex Hollandi nihil exspectari poterat,cum hi qua condemnandi libidine tenebantur,certi esset Per communem Synodum consequendi quod optabant, cum contra decreta tantum Hollandica Synodo spes esset auctoritate procerum, qui per legatos sitos Synodum erant gubernaturi,facile rem perduci posse ad aequam transactionem, quae deinde etiam communis Synodi iudicio potuerat approbari. Memini Lugduni Batavorum colloqui me cum viris eruditionis eximiae inter Contraremonstrantes erat inter illos & Fraxinus qui nunc obi jt atque unanimem eorum fuisse sententiam a communi Synodo praeter condemnationem nihil posse exspectari, ex Hollandica vero componenili negotii spem dari aliquam. Iam olim anno cII Io LXXXII in Hollandica Synodo tractatum est quousque tolerari possent pastores de Praedestia natione dissidentes: manifesto argumento in Synodo Hollandiae solius disceptari
144쪽
hoc negotium rite posse. In ea epistola quam conceptam modo retulimus , id quoque affirmabatur, quod St alibi affirmatum fuerat siepius, procerum menvem non esse ulterius quam ad quinque capita proferre mutuam tolerationem: sed liberum Ecclesiis fore censura uti adversius eos qui quicquam proponerent Vniversa- Iibus dogmatibus contrarium t & si Ecclesiasticus coetus maior quam ex tractibus singulis Hollandiae coire solet,requireretur, ipsos proceres aut dilectos reipublicae Curatores ei rei provisuros. Formula edicti eodem tempore Concepti praeterea VCaabat libollos, Sc strapta omnia aut dicta quae ipsos proceres , Principem Mauritium , magistratus aut iura ipsorum laederent.In conscribendo tam edicto quam epistola mea opera usus fuit : vereque testari possum arbitratum mς idoneam esse hanc rationem mitigandis animis atque Ita muniendae viae ad placidam conventionem. Quid contradictum sit ab animosis quibusdρ in pastoribus & rectoribus Oppidi Amsselodami se traditum, videndi cuiuis copia est quando id publicatum erastat. Ego aequis omnibus iudicium pem mitto. Verum Istis quae ad praeparamen
145쪽
Synodi suadebantur reiectis ab Amstelo-damensibus & aliis quibusdam , tantum adhuc penes Hollandi proceres studium pacis fuit,ut nihilominus de Synodo Hollandica cogitarent, hoc magis solliciti de dilectu eorum qui Synodo erant adfuturi, deque huius habendae modo ac gubernatione , quod illis rebus repudiatis quae ad leniendum morbum valiturae fuerant, difficilior facta esset ad pacem via. CumquCprofessi saepe essent Amstelodamenses paratos se in Synodo omne illud ius proceribus Hollandiae tribuere quo maxima Christianae potestates vllae uterentur, pr positum est, ut secundum ea quae a Marsilio Patavino, Evangelicis in Germania atque aliis scripta erant super hoc argu mento, magistratibus locorum injungeretur, adessent dilectui mittendorum ad Synodum,operamque darent,ve qui placido essent ingenio eo mitterentur : videat ad hanc rem,cui otium est,in recognitiono
Synodi Tridentinae quae leguntur libro
tertio capite decimo. Addebatur , ut si eos recusandi nulla esset iusta ratio,ab ipso procerum conVentu , qui dilecti essent Ius potestatemque acciperent r alii insuper viri eruditi atque istis negotiis tra-
146쪽
I2Ο pologeticus eorumctandis idonei ab ipso conventu procerum adiungerenrur caeteris: Utque Synodi regimen ac principatus penes ipsos prΟ- Ceres esset , quo turbida & iniqua omnia rectius vitarentur. Obiectum est abire hietca veteri more: sed responsum est quae ante Licestrica tempora habitae sunt Synodi, non imperio publico procerum, sed ipsis diu1mulantibus celebratas: neque confirmata Synodorum acta: eam vero quae sub Licestrio habita esset, communem Synodum proceribus extortam, qui S post habitam Synodum ostendissent eam sibi dis , plicere. Sed enim praeterquam quod op-nendam Synodum Hollandicam , nisi Communis nationum Synodus simul de- Cerneretur, quae via Certo ducebat ad partis alterius condemnationem, cui uni maximoque periculo, si qua ratione occursum fuisset,nobiles atque oppidorum pars maior quantum poterant de modo habendae Synodi caeteris Concessissent, Vt non semel testatum fecerunt. Neque hac stetit procerum benigna aequitas: sed fine anni cII II cxv proposi- tum est, ut decerneretuν Hollandia se Vves
picia a Caetero conVentu a11lentientia, cie
modo Synodi habendς movebant controversiam,etiam in eo perstabant non decer-
147쪽
qui uollandiae praefuerunt. DI
ssia Synodus in qua pio animo adsenseum dimus coicis expenderentur inique explorarenta quinque controversa capita, operaque dareturco a timendae Chrima paci iliasa veritatesLvaque unitate cum his qui erusidem Reformata
religionis participes essennsimulque ab Hollandia or V-νr ae proceribus per literas edocerentur vicinarum natronum proceres quo loco ac
tempore, quorsum Hollandica illa Synodus celebranda esset, se quo in ea S nodo cuncta cum consilio atque consten one pastorum ex vicinis nationibus transegipositat, rogarentur dicti' ceres pios ruditos se pacis cupidos e Fuispos res suorum Ecclesasticorum conventuum bona cum gratia ad synodum mittere, qui ad pacem conssiluendam , opem , consilia , sententiamque
Sine ullo certe periculo tentari haec via poterat,praesertim cum constaret saepe antehac usitatum,ut ad unius nationis Syno. dum vicini auxilio vocarentur. Mihi vero& hoc liquebat hunc agedi modum apud nationes nonnullas, tum Civilis, tum Ecclesiastici ordinis praecipuis gratissimum fore. Sed calor pastorum qui per impensos ad eam rem labores Synodum Communem, S quod per eam Synodum sperabant certo sibi pollicebantur quod ipsum in litteris jactabant quae in lucem pro-
148쪽
dierunt) tantillum aequitatis a se imperari
passus non est. Ego vero cum vehementenperhorrescerem mala quae rigor oppido rum quorundam apud nos, obfirmantibus iam cum maxime eorum animum legatis sociarum nationum, minabatur, anImo revolvens quicquid ad sedamen pertineret,& repetens memoria ex literis C a.
Duboni intellexisse me non displiciturum Regi Britanniarum universalem c Reformatis conventum Ecclesiasticum indici, ubi & de reconciliandis Lutheranis ager tur, squorsum spectabant Paraei Irenicum consilium Molinaei,Plessaei atque aliorum pridem labor, & eiusdem argumenti liber δ Polonicis Ecclesiis editus anno CII ID cx) persuadere mihi non potui externas Ecclesias bene edoctas de natura controversiarum,deque impensa ad pacem costituendam opera, rigidius qui cqua definituras quam olim Pelagis teporibus de statim post illa definitum fuerat quod ipsum me
iudice contendentibus apud nos partibus sufficere poterat,atque debebat in ac propterea suasi in conventu, ut primum per Hollandicam Synodum paci studeretur, quae si contra quam sperandumvidebaturno evenisset, ut definitio universali Synodo servaretur , quippe multo utilius sic fa
149쪽
qui Hollandiae praefuerunt. I 23
cienda, quod rationibus & exemplis demonstrabatur: Interim vero post Hollan- dicam Convocaretur Communis Synodus e Federatis nationibus non ut ibi definiretur quicqua apparebat enim non nisi iniquum iudicium fore in sed ut per colloquia
res ad universalem Synodum praepararetur. Iam ante huius conssilii mentio aliqua
facta fuerat in edicto quod Hollandiar
proceres evulgaverant mense Augustoanni cII II cxvri ubi cum actum esset de Synodo Hollandica convocanda ad inveniendas pacis rationes additum fuit: Si post eam Synodum depre,enderentur capita quadam decisonis agere id negotiumperSynodu communem e Federatis nationibus aduniversia deferretur,quae non latum de veritare sedoede necessitate eorsi capitum ex verbo Dei Ggnseretratque Hollandiae proceres paratos esse eo conferre quicquidsuae esset opis . Hoc consiliu congrues cum iis quae ipsi Contraremonstrantes in
colloquioHagiesi dixerat,salubre esse psaetiam alterius sententiae oppida fatebatur: ed rem aiebant in longum duci: Cum ta- me intra idem tempus nec maioribus impensis universalis Synodus potuerit convocari intra quod tot legati ex tam dissicis terris petiti sui. Id tantu intererat, quod ad universalem Synodum qui veturi fuerant
150쪽
mandata attulissent ab Ecclesiis & earum nomine dixissent sententi m. Sed qui hoc consilium defugerunt, considerabant id si fieret,primum Ecclesiis patefacienda fuisse quae acta erant ad id tempus, unde credibile erat secutura ad pacem conciliandam mandata,deinde in Synodo quae universalis titulum praetulisset Synodum e sederatis nationibus constantem,Vt partem unam illius corporis facile aliorum sententiis seperari potuisse,eum nunc Synodus e Federatis nationibus composita externis duntaxat adsidentibus totius Coetus pars esset maxima: quin etiam, prout res ferret, externorum sententiae aut coeteris accenseri possent pari iure definiendi , aut duntaxat aestimari in vicem consili, dati ita ut plane, certus esset qui destinabatur eventus, condemnatio scilicet Remonstrantium,& sub ea latens reipublicae mutatio. Anno CID II cxvIta cum diligenter apud animum expendissem quae difficultates consensum utrinque morarentur, quaesitis anxie rebus omnibus quq ad concilian das procerum sententias facere videbantur, per Viros graves partim in publicis dignitatibus constitutos , partim pastores partis Contraremonstrantium Principi