Desiderij Erasmi Roterodami Lingua, sive, de linguae usu atque abusu liber utilissimus

421쪽

3 cs L IN GuΑ conducit, si nobis bene conscii non

commoveamur maledictis, nec attacti convitio regeramus convitium,

sed aut obtice amas , aut placido sermone satisfaciamus calumnianti. Ita citius conquiescet exortum dissi dium si nullus irritet repugnando: a lioqui reciproca convitiorum vicissitudo semper in deterius gliscens, tandem exit in manifestam rabiem. Nee pigeat hoc facere Christianum humilem , nec omnino culpa vacantem,

quod pro nobis passus est omnium Dominus : qui cum convitiis incesseretur, non regerebat convitia: cum pater exur innocuus, non comminabatur , sed omnem ultionem tradebat patri juste judicanti. , Imo quod est eximiae cujusdam charitatis, pro crucifigentibus , pro subsannantibus& insultantibus oravit. Quod exemplum primus omnium retulit Stephanus , & post hunc magnus ille Paulus: Convitiis , inquit, afficimur , & benedicimus e persecutio-uem patientes sustinemus , maledi-

422쪽

cuit quod praestitit, & praestitit quod

docuit. Benedicite , inquit , persequentibus vos , benedicite & nolite maledicere. Si fieri , inquit , potest, quod in vobis est, cum omnibus hominibus pacem habe nees , non vota metipsos ulciscentes charissimi, sed date locum irae. Nec nos moveat ille Nasonis versiculus. venit indigne poena , dolanda

venit, Imo, qua venit ex merito poena: leno

da venit. - -

Cum Phocion vir apud Athenienses optimus, bibiturus esset venenum, dc uxor muliebri more plorans, diceret. Mi vir innocens morieris Quid, inquit uxor , an malles me nocentem

mori Idem rogatus, quid morita- rus mandaret filiis: Ne quid, inquie, ob huius rei memoriam, iniquiores sint Atheniensium populo. Λristides cum ostra cismo danatus iret in exilium , amicis percontantibus, quid imprecaretur Atheniensium populo tam

423쪽

368 LINGuΑ tam ingrato, qui virum integerrim v. , ac de re publica bene meritum ejiceret: Precor, inquit, illis tam perpe- tuam felicitatem, ut ne unquam illis Aristides veniat in mentem. Socrates per calumniam oppressus nihil unquam atrociter dixisse legitur in Anytum ac Melitum , tantum jocatis suo more quod resederat in poculo post epotum venenum in terram effudit. dicens se hoc propinare Anyeo ac Melito. Idem colapho percussus a . quodam, admiranti cuidam quod eam contumeliam ferret tacitus , quid faciam inquit ' Tum alter, trane hominem in jus. Hie ille ridens, quid audio Si asinus mihi calcem impegisset vocarem eum in ius ' Quidam ipsi sibi convitium exasperant, in peiorem partem interpretantes omnia. anto consultius elevare contumeliam, dixit subito calore percitus, dixit nonex animo, sed ex vino, dixit ab aliis instigatus, dixit ignarus veri, nec in me dixit, sed in eum quem me esse putabat. Tam multa

424쪽

ER As MI ROT BR. 36' sunt ethnicorum exempla, qui moderatissime tulerunt hominum maledicentiam , & nos qui Christiani dicimu P, pro levi convitio , imo pro

verbulo parum reverenter emisto, quas blasphemias , quae verbera regerimus Z Cleomenes Lacedaemoniorum rex maledicum quendam , qui non cessabat ipsum eonvitiis apud omnes lacerare , sat habuit faceto dicto eastigare: An ideo , inquit, male loqueris de omnibus, ne nobis vici Lsim sit otium de tua malitia loquendi ξDemarato regi Orontes asperius ac petulantius fuerat locutus et eo digresso , cum ab amicis quidam diceret: Acerbius se gessit apud te, quam decet, Orontes: Imo, inquit, in me nihil peccavit. Nocent enim nobis qui ad gratiam loquuntur blandientes , non qui cum odio & asperius. Similem moderatione praestitit Leotychidas Aristonis filius. Cum enim illi quidam renuntiasset , Demarati isilios de ipso male loqui, ille contem -ptim, Per Deos, inquit, nihil mi-

425쪽

ror, neque enim quisquam illorum posset benedicere. Vir prudens contumeliam ipsi illatam in naturae morisbum rejecit. Nullus enim indignarur porco quod grunnit , aut cani quod latrat, aut anseri quod obstrepit, aut camelo quod blaterat. Lysander item , cum quidam in ipsum convitiis debaccharetur, nihil commotus. Age, inquit, hospes, age die in me frequenter ac strenue , ne quid omittas , si forte sic animum tuum istis malis, quibus plenus videtur,exonerare valeas. Ejusdem moderationis est, non perturbari convitio , cujus est non commoveti laudibus. Plistarchus Leonidae filius , cum accepisset ceu rem novam ipsum ab homine maledico laudari, Demiror, in

quit , nisi si quis illi persuasit me esse

mortuum , na ille quidem viventem laudare posset neminem . sunt qui tradant Pericle ingenio fuisse feroci:

Et tamen viris praeter naturam hanc praestitit moderationem, prudentiam

adhibens in consilium. In hune Edm

426쪽

E R A s M I ROTER. 37x imperitus quidam linguaeque impotentis convitiis debaccharetur , verbum illi non respondit, sed nihil conis' motus ingressus est porticum , inde

sub vespera in coepit redire domum. Euntem secutus est maledicus, magis ac magis inardescens , quod ne- .gligeretur. Ubi tandem ventum est ad januam. Iamque nox esset, Perietes e famulis uni mandavit, ut accepto lumine maledicum domum deduceret. Si fas est ulcisci maledicen- . tiana , hoc est, pulcherrimum vis di-

genus. Civilius est quod fecit

Pericles, sed non minus excelsi animi quod Plato. Hunc cum esset dimissurus Dionysius, non semper habitum satis humaniter , dixisse fertur e Plato cum redieris ad amicos tuos & studiorum sodales , multa mala illis 3 e me praedicabis. ad quae Plato subridens, Imo , inquit, I exsfieri non potest, ut illic meis sodalibus a disciplinis tantum ocii contingat , ut cuiquam vacet tui meminisse. Declarat animum vere regium & ex -

, celsum

427쪽

3 1 L 1 v c t acetism , quod celebratur ab Alberto ege Poloniae dictuin , hujus fratre

qui nunc reonum . illud felicissimis avi piciis moderatur ac nuper ingenti victoria ex Turcis relata , non m

dioeriter & locupletavit & ςonstabilivit. Cum enim ad Albertum delatum esset , quendam apud omnes de ipso male loqui , nihil commotus, Malo, inquit, unum apud omnes de me male loqui, quam omnes apud unum. Similem animi celsitudinem

sapit quod respondisse fertur Antisthenes Cynicus , iis qui deserebant

, Platonem de ipso male loqui, Re gium est, inquit , male audire cum bene feceris. Quod dictu Plutarchus transfert ad Alexandrum magnum, nihil enim. summo regi similius, . quam Cynicus Volumnius& Sacem. Aio , quorum alter erat mimuS , alter histrio, cum essent,n eastrissaptivi, ne tum quidem temperabanz a con- vitiis in Brutum ducem jaciendis. Ac. Bxutus frequenter interpellatus de coercenda hominum petulantia , ne-

428쪽

ER A s Mi RoT 1 R. 37sglexit. Tandem cum nee illi finem facerent maledicendi, &Casca vehe- i. . menter urgeret , permisit ut facerenem illos quod ipsis videretur. In uno facto geminum exemptu nobis proditum est : alterum quod affrenis tinguae vectigal sit calamitas , alterum, excelsis animis neglioendum ess e ma

ledicentiam eorum qui non judiςio sed morbo de ipsis male loquuntur. Nec tales impatientius esse ferendos, quam ferimus eos, qui per febrim aut phrenesim nobis maledicunt. Fortasse non hic conveniebat admiscere mentionem sacri Lindii, si Vequia fabulosum est quod narrant, s-xequia factum, si modo factum est,

magis militarem ac barbaricam immanitatem quam celsitudinem animi generosi lapit. Hercules cum esuriret , & offenderet Lindium quendam jugo boum arantem , rogavit ut alterum boum sibi daret placando stomacho. Non enim esuriebat vir fortis cepas aut legumen , aut ova. sed solidos bores. Cum rusticus ex-

. cusaret,

429쪽

LIN su Acusaret, omnes facultates suas totam que 'familiam nixi jugo boum : jure commotus Hescules, utrumque bo vem et i puit , mactavit & eo medit, Ititerea rusticus senex , quoniam ni hil aliud potui x, multa convitia diaxit in Herculem ς quibus ille adeo commotus non est , ut negaret sibi utiquam accidisse convivium jucunadius , quod i Psii xusticus motionis es set loco. Hoc e emplum si conseras ad ea quae supe, tu retuli, plane barialiarieum est ac militare ; sin ad ista quotidie designant nostri milites inter agricolas , mirae cujusdam eivilitatis videri potest, qui non contenti placasse cibis latrantem stomachum, quidquid ubique bellissimum

reperiunt , devorant, & quod nec devorare nec auferre possunt, perdunt - . aut exurunt ne cui sit usui. Interim miseris adeo non licet animi dolo. xem ulcisci convitiis , ut in constuptatis filiabus & uxoribus indigna passi, cogantur esse supplices , & age Ie gratias, quod ipsis vitam reliquam

430쪽

En As MI ROTER. 37s esse voluerint. Sit barbaricum & immane quod fame coactus fecit Hercules vir de genere mortalium , uti tradunt, bene meritus . modo doceatur quo nomine dignum est, quod Christiani milites qui co ducti, non. nunquam.& conducendi propera ne ad bellum , aut a bello redeunt , faciunt non stimulante fame , sed invitante ad maleficium licentia , idque non in hostes sed in suos. Ac tales tibi domum redierint habentur honesti & quicquid interea designa- tum est . bello imputatur cum alioqui leges in praedones, fures, incendiarios , & raptores atrocibus Dein viant exemplis. Sed redeamus ad id

quod agebatur, quo pacto fieri queat , ut quam minimum mali capiamus ex aliena maledicentia. Carierum consultius est etiam maledi eorum vitium in nostram utilitatem vertere. Monent quid sit corrigendum , indicant a quibus sit cavendum, & omnino socordiam nobis αε oscitantiam excutiunt. Philippus