장음표시 사용
401쪽
Catilina : Namque, uti paucis verum absolvam , pcr i tempora quicunque rempublicam agitaUere, honestis no-- - minibus, alii, sicuti iura populi defenderent, pars, qμο ρ- natus a Foritas maxuma foret, bonum publicum simulan-re , pro sua quisque potentia certabat. C A P. V. DOMINA PALATII sENio Risi id est, Palatis Ludovici Pij, qui paulo ant Edictus est Imperator senior; Lotharius vero , Imperator junior. Nam postquam Lotharium Ludovicus imperij consortem secit , Irmingardique Augustae soci vit, divisa est familia regnatrix; Ludovicusque clara Alpes remanens, Lotharium regere Italiam jussit. Hinc duplex domus , sive Palatium. Palatium senius, domus I udo vici. aliud, Lothari j domus. Iudith ergo , quae Ludovici conjuae erat, domina fuit Palatij senioris. PL SQ E CONLUDENTI Bus J Damnat Episcopos qui cum Iuditha ludebant pueriliter , ithmque eos qui puerilia illa oblectamenta spectabant, ac fortassis laudabant. Istud ipsum etiam in Presbyteris hac ipsa aetate damnavit Romana synodus sub Eugenio II. celebrata, quae sic sancivit cap. x I. Sacerdos enim sedule disina debet perscrutari ammonere eisquis , ut inveniatur beatus de quo Psalmista ait: Et in lige ejus medit bitur die ac nocte. Quamobrem ludos aliquos co ram se feri non delectetur. Transgressor quippe inventus, ammonitione Episcopi ulterius agere desinat. Sin autem ; canonice iudicetur. S v AVrs ET ALANDA J Hinc patet Iudith seminam fuisse insignis comitatis & urbanjtatis ; non Vero ferocem , ac luperbam , ut seminis contingere solet quae in summam sortunam evehuntur. Sed videtur haec Agobardus commemorare augendam ad invidiam, ac si hinc colligi posset Iudith esse adulteram ac meretricem. Nam & apud Senecam lib. 1. Controv. II. Iunius Gallio de puella quadam, quae in prostibulo fuerat, sic ait : Si quis dubitat. An meretrix esset, audiat quam blanaea sit. Hinc illud Iuvenalis r Uox blanda nequam digitos habet.
ΡROPTER soLAM PvLc RITUDINEM JFormosa ergo erat Iudith. Τheganus capite x X v i. de talin ens: Erat en im pulchra: valde. Annales Meten cs
402쪽
ad annum D cccxx IX. Imperator Ludovicus habebat
quandam Reginam puIchram nimis nomine Iudith , O sapienti oribus optime instructam,sociatam sibi in conju
sto. Ex quo interim loco patet eam a marito cultam non fuisse propter solam pulcritudinem, ut ait Agobardus , sed etiam ob praeclaras virtutes quibus ornata erat. Sed aculeata illa scriptio condonanda est studio partium. Sane magnam ac peculiarem feminarum gloriam esse pulcritudinem apud omnes ubique gentes in consesso est. Itaque nemo nactenus fuit qui sormam corporis accusaverit in mulieribus. Praeclarὰ Tertullianus in libro secundo de cultu seminarum ; Nam etsi accusandus decor non est, inquit, ut feIicitas corporis, ut divina plastica accessio, ut anima aliqua Nestis bona ; timendus est ramon propter injuriam ct violentiam sectatorum . quam etiam
pater fidei Abraham in uxoris sua specie pertimuit. Venditanda ergo non est forma, ut paulo ante docuit idem Tertullianus his verbis : Primo quod non de interara conscientia venit studium placendi per decorem, quem nam-νaliter insitatorem libidinis scimus. Ac nescio quo fato semper factum est, ut ex eo quod semina quaepiam formosa visa est, suspicionem venerit vulgati corpori . Vnde interrogatus a quodam Bias , deberetne uxorem ducere, an vitam ducere coelibem, respondit. Aut pulcram duces, aut deformem. Si pulcram, habebis communem. Sin turpem , habebis poenam. Apud Aulum Gellium lib. v. cap. XI. Noctium Atticarum. Quanquam istud ipsim de Bione deque Antisthene narrat in eorum vita Diogenes Laertius,& de Socrate Valerius Maximus lib. VII. cap. II.
DICAT O M N Is P op v Lus J Sic omnino Iegendum est, non autem Apostolus, ut editum est a Maia 1 ono. Similem errorem nos ante hoc biennium emendavimus apud Salvianum in libro tertio de gubernatione Dei.
DENT EsJ Lothari uin videlicet Italiae, Ludovicum Bajoariae, Pippinum Aquitaniae.
403쪽
i N RETRus Io NEM E X I L ii J in Aquitaniam videlicet eam deportantes, & in monasterio Pictaviensi includentes , uti jam diximus. C A P. IX. RECTI TYDo IvDICII Posc1BAT J A quissima esset expostulatio Agobardi, si judicata adultera fuisset Iudith , atque ob hoc ipsum publicae poenitentiae addicta in monasterio. Verum jam antea vidi
mus istud per vim factum fuisse , ac sine lege & j
dici O. Q V o D EssE NU ATEN vs POTERATI Extat fanE in libro quinto Capitularium lex, qua ca- Vetur ne mulier, quae sponte, aut invita, velum lanctum in caput acceperit, illud unquam dimittat. Haec sunt verba capitis cx II i. ejusdem libri: Qualicunque mo-ι do mulier, permittente canonice virosuo , aut eo defuncto. velum sanctum in caput acceperit, aut stonte, aut invita. in eo permaneat omnino, nec dimittat. Sed istud, opinor,
intelligendum est de vidua quae se sponte velavit, non autem cle muliere per vim velata. Nam quod ait lex , eam resilire non posse quae etiam invita velata est , pla-nE necessarium est ut intelligamus de ea quae adulterii. perpetrati convicta est , atque ob hoc ipsiun in monasteririo concludi jussa, volente marito. Nam nulla lex stat uxores castas abduci a maritis, nisi ex consensu partium, ut Vacent orationi, juxta consilium Apostoli Sed tametsi daremus legem non esse ambiguam, nihil officeret emis Imperatoris. Nam neque Iudith canonicE velum
susceperat,neque consentiente marito, sed per vim & metum. Itaque dubium non erat, quin eam maritus reperere posset, si vellet. Aliud obtinebat de viduis. Nam ibiis deponere velamen sanctum non licebat, praesertim apud Langobardos, cujus rei clara extant documenta. Et quandoquidem occasio tulit , adseram exemplum istorum ferme temporum, de semina quadam Langobarda, quae imperante Ludovico I I. Pij nepote mulct .ua est amissione bonorum suorum, ob eam videlicet causam , quod post susceptum velamen religionis, nubere praesumpserat. Res ita habet. Iusto Guastaldio, n xione Francus,inter Langobardos. hahitisat, ibique rem uixerat nomine Gundi. Licebat sane ei vivere lege patria, si in initio bahitationis suae inter Langobardos
404쪽
protesius fuisset apud judices , velle se vivere secundum legem Francorum. Sed maluit eligere legem Langobardorum , fortassis vi victus amoris , quod Gundi nollet alias ei nubere. Nam lex Langobardorum valde
se rabilis erat uxoribus. Haec ergo cum virum eXtulisset, desideriumque extincti non posset pati, sancti monialem habitum induit in monasterio sanctae Mariae , velumque sibi stiper caput imposuit, cum consensu Gri maldi Pinnensis Episcopi, juxta legem Lothar ij Imperiratoris, quae extat in libro I I. Legis Langobardor. Tit. V I. cap. I V. Interim Sisenandus, homo Francus, coepit ambire nuptias istius mulieris, uxoremque postea duxit. Hujus rei fama cum ad judices imperiales pervenisset, intentata lis est adversus Sisenandum uXorcinoue ejus a Maione Advocato Ludovici Imperatoris, qui feminam illam adulterij accusavit, juxta legem Langobardorum, quod post susceptum 1acrum velamen, rur-lum viro se conjunxerat. ideoque personam substantiamque ejus parti Palatij pertinere debere aserebat ecum d m legem. Ea autem extat in libro secundo Legis Langobardorum Tit. v I. cap. I. & lib. II. Tit. XXXV o. cap. I. At Sisenandus negavit eam induisse vestem religionis. Verum cum postea Maio probasset eam fuisse velatam, judices imperiales pronuntiarunt & Gundi& bona ejus fisco addicta ; indicta etiam mulcta
solidorum sexcentorum Sisenando,& solidorum centum quinquaginta Amel fredo filio Iustonis & Gundi,
qui huic matrimonio consenserat. quae mulcta Anael fredo indicta est juxta legem Luitprandi, quae extat in libro secundo Legis Langobardorum Tit. X XX v II. cap. r. Datum est autem judicium istud adversus Gundi in monasterio sanctae Trinitatis Cafauriensis anno XXI V. Ludovici II. Imperatoris, mense Decembri. Dein Ludovicus bona quae fuerant Gundi, monasterio Casau- dedit II I. M. aias , anno x x v. imperii sui, ad est, anno peccLXXV. Verum quia bona quae Iusto dederat uxori suae, non bene discreta erant a bonis libe-Iorum , re iterum coram iudicibus ventilata est in Teate anno Dccc LXX v I i. mense Augusto ι & curtis de Monacmano adiudicata est monasterio, peractaque printerea est bonorum Iustonis divisio inter filios eius &monasterium. Hanc histori an, quae riurimas re con-
405쪽
tinet notatu dignas , placuit paucis enarrare ; quam eruimus e veteribus actis illius aevi , quae extant in Chartulario ejusdem monasterii,quaeque post notas edita reperies, Lector, beneficio Antonii Vionis Her
vallij, viri clarissimi, horumque studiorum bono nati. CAP. XII.
rocus ostendit librum hunc apologeticum fuisse scriptum haud ita multo post exauctorationem Ludovici Pij., id
est , anno D CCCXXXm. Nam anno sequenti Imperator rcstitutus est in conventu Episcoporum habito
Kalendis Martiis in monasterio sancti Dionisij.
PORRECTAM LOTHARIO. Τ Itulum hunc nos secimus huic libello, pro eo quod
editio Massoni sic habebat. Publica L. Imperatoris coram amplissima Episcoporum conventu poenitentia Ago bardo praside. qui titulus non extat in veteri codice. Sane vel ex eo fallit hic titulus, quod huic conventui praefuisse ait Agobardum. Nos itaque hunc librum Cartu lam inscripsimus , propter auctoritatem Actorum cX- auctorationis Ludovici ; in quibus, post enarrata quae in Compendiensi synodo acta sunt adversus optimum Principem,demum haec leguntur: His itaque gesti placuit ut unusquisque Episcoporum. qualiter hac res acta fuerit, in propriis cartulis insereret, iamque sua scriptione roboraret. ct roboratam memorato Principi Lothario ob memoriam hujus facti ostfrret. Ad extremum ,.omnibus nobis quἱ interfuimus visum est . omnium cartularum , immo tanti negotij summam in unum breviter strictimque congererecto. Vnde patet unumquemque Episcopum Cartulain suam porrexisse Lot hario ante solutam synodum. quod nos quoque factum monuimus ab Agobardo in titulo libelli istius. COMPsNDivM J in dioecesi Suessionensi situm,
ad Isaram fluvium. MENfE qvΑRτ o J id est, mense Octobri, quo peracta est nefanda illa optimi Principis exauctor alio.
406쪽
Haec perfidorum querela, Regnum Francorum, quod sub Karolo Magno immensum tuerat amplificatum, regnante Ludovico ruere. Sic enim habent A cta exauch Tationis ejus: Et quomodo in processu temporis , per dis improvidentiam mel negligentiam in tantam venerit ignorminiam ct viilitatem, ut non solum amicis in maestitiam, sed etiam inimicis Generit in derisionem. PER LEO A Tos ET MIssos J Ita enim inquiunt Episcopi in eisdem Actis : Nos tamen memoro praceptorum Dei, minister6que nostri , atque beneficiorum ejus, dignum duximus ut per licentiam memorati Principis
Lothari, legationem ad issum ex auctoritates ri conven-xus mitteremus, qua eum de suis reatibus admoneat. LIB LVs EDI Tvs EsTJ Acta exauctorationis: Super quibus cartulam ,summam reatuumsuorum Mnde illam specialiter redarguerent. continentem , ei dederunt , quam ille in manibus gestabat. Extat eadem cartula, sive libellus, ut vocat Agobardus, in eisdem A ctis, ubi in octo capitula divisus est
PERVENIT IN EO CLEsIAM J Acta exauctorationis : Veniens igitur idem Dominus Lodeusicus in
Basilicam sancta Dei genitricis Maria, i sanctorum codip A requiescunt, Medardi Gidelicet Confessoris Christi atque Pontificis, necnon Sebastiani prastantivimi mart)ris, Oc. Verum , ne quis in hoc erret, istud peractum non cst apud Compendium, tametsi illic habita suerit praedatoria illa synodus sed in civitate Suessionensi, in monasterio sancti Medardi, ubi Ludovicus in custodia detinebatur jussu Lotharij. SEPULCHRA fANcro RuM J Medardi vi delicet & Sebastiani.
chorationis : Deinde cingulum militia deposuit. O super altare collocaυit; ct habitu seculise exuens, habitum p*nitentis per impositionem manuum Episcoporum suscepit. Peractum id facinus ab Ebbone Alchiepiscopo Remens, ut patet ex Narratione Clericorum Remensium de depositione ac restitutione Ebbonis: Lotharius veniens per Imperialia Palatia, adduxissecum patrem suum uiseque Suessionis ad monasterium S. Medardi bique, hortantibus O jubentibus ceteris Episcopis seu Primoridius regni,
407쪽
toactus est Ebbo . quia in diocesi ejus erat, illi imponere publicam paenitentiam. Vnde nimiam ct perpetuam ejus i currit ostensam. Vide etiam Theganum cap. XLIV.
PROPRIO INfERERE M A N v A L il id est , libro qui semper est in manibus. Vnde sic loquitur ipse Agobardus in fine istius epistolat: maximὲ
quia ct uoi tale fieri j sistis opus, quod paulisper manu ge-
fletur , non quod in armario vel in scrinio refervietur. Quamobrem Duodena, Bernardi Ducis uxor , quum monita scriberet ad filium suum V villelmum , librum illum monitorum inscripsit Manuale, hoc modo : Liber Manualis Duodena,quem ipsa misit ad filiumsuum Volutimum. Viderat unum libri istius exemplar vir claris. smus Gulielmus Catellus Senator Tolosanus. Aliud vero nos diu habuimus in potestate, vivente Illustrissimo viro Petro de Marea Archiepiscopo Parisiensi, qui illud postea dono dedit clarissimo viro Domno Lucae Dacherio monacho Benedictino Congregationis sancti Mauri. INCHOANTI OB Tu T s EJ Vel ex eo loco constat multa heic deesse , & inchoationem hoc potius libri esse, quam librum. Quo factum est ut in fine haec addi voluerimus , tametsi in manuscripto codice non extent, Multa desunt.
NVPaR sτ Tvs ET IMPROBus J Aut valde tallor, aut intelligit Amalarium Diaconum. Quo factum est, ut quum postea Amalarius libros quatuor edidis et de divinis officiis, eum talione momorderit Agobardus , libros illos ad vivum excu-
408쪽
tiens. Hunc porro affectum adversus Amalarium Floro Lugdunensique Ecclesiae inspiravit hic noster Epis.copus. Nam eo defuncto, Florus acriter invectus est in Amalarium in epistola nomine Ecclesiae Lugdunensis scripta in causa praedestinationis. Haec sunt verba Fl ri, fand multum aculeata r Multum molest. γ dolento accipimus ut ecclesiactici se prudentes viri Amalarium da
fidei ratione consulerent; qui merbis is libris suis, mendaciis ct erroribus is phanta'icis atque hareticis distula
tionibus plenis, omnes pene apud Franciam Eccles, is nonnullas etiam aliarum regionum , quantum in se fuit, infecit, atque corrupit; ut non tam ipse de fide interrogari quam omnia scripta eius saltem post mortem debuerint: igne consumi. Amalarius ergo nonnulla reprehenderat incantu Ecclesiae Lugdunensis, intemperantia hauddubie
linguae stilique, seu quia m&nis interdum ingeniis pro
ludo est aliorum facta dictaque carpere. Pupugit ista audacia Agobardum, neque distimulavit. Itaque ea fuit scribendi libri istius causa & occasio. PII ET ORTHODOXI PATRIs J Leid radi Arςhiepiscopi Lugdunensis est qui cantum in Ecclesia Lugdunensi disposuerat, ut patet ex epistola ab eo scripta ad Larolum Magnum.
NEC CONTEMNERE A L. DIV. MOREM J Prς-
clare admodum. Nam unaquaeque Ecclesia peculiares suas consuetudines habere potest , quae tamen fidei contrariae non sint; uti pluribus diximus ad epistolam ad Nibridium Narbonensem. Vide Gratianum Dist. X II. PLEBEIOS PsALMos J Sumptum est istud ex canone ultimo Concilij Laodiceni, in quo sic scriptum est : Quod non oporteat plebeios psalmos in Ecclesia cantam re , nec libros, prater canonem, legi; sed sola sacra volumina novi testamenti, vel veteris. Prohibet ergo canon ,
ne psalmi plebeij, id est , a privatis imperitisque hominibus compositi , in Ecclesia recitentur. Invaluerat enim haec consuetudo, i quemadmodum ad hunc canonem Laodicenum observavit Iustellus , & Henricus Valesius ad librum v i i. cap. x x I v. Historiae Eccl-
fasticae Eusebij in ut multi psalmos & hymnos in hora
rem Christi componerent, eosque in Ecclesia cantari facerent. quod ex variis Eusebij locis probant. Hujusmodi ergo psalmos in Ecclesia deinceps cani vetuit
409쪽
synodus Laodicena, indignum majestate Dei credens, si aliis quam sacrorum librorum verbis Deum laudaret populus Christianus. NIHIL POETIcE COMPos I et M J Censet Agobardus, levia carmina, & faciles versus, cujusmodi junt quae moleta hodie dicimus, non esse canenda in Ecclesia. Neque Agobardo solum displicuit usus ille. Displicuit enim etiam magno viro Gulielmo Durandi Episcopo Mimatensi ; cujus haec sunt verba ex libro secundo de modo generalis Concilij celebrandi cap. xxx. Videretur valde honestum essequbd cantus indevoti ct inordinati montorum is similium non ferenon E clesia, cum reprobetur XCII. Di. Cantores. Verum durat adhuc in Ecclesia mos ille , quem tolli abolerique debere senserunt magni illi viri. Quid enim vulgatius, quam ut levia carmina , & modulationi apta, cantentur in Ecclesia Z Neque id tantum aliquoties, ut casus videri possit , sed vertente anno quoIibet, in die natali Domini nostri Iesu Christi. Vnde & carmina illa recepto jamdiu vocabulo nominantur Noeis, id est , N
DE CORRECTIONE ANTIPHO NARII. C A P. I.
CANTORIBVs E C C L E s I AE LUGDUN. lHis commendatio accessit ex cura Leidradi: qui, ut ipse ad Karolum Magnum scribit, tanta cura procuravit sacra ministeria in Lugdunensi Ecclesia, ut etiam haberet scholas cantorum, ita eruditorum , ut alios etiam erudire possent. CAP. III. ΑvT BLAsPHEMAJ Fuere qui Agobardum nimiae in hoe argumento scrupulositatis arguerent, damnantem nimis facit E nonnullas Antiphonas, nonnullaque Responsoria , quae licet ex sacris libris desumpta non sint, pia tamen potius sunt quam impia. Et audio casdem antiphonas, quas heic d nar Agobardus, ho-
410쪽
die quoque extare in Breviari*Lugdunensi. Cert P e tant in Breviario Ecclesiae Parisiencs. Vnde constat, res semel receptas in Ecclesia, non facile inutari, cautosque in his rebus debere esse Pontifices, ne ministerium eorum vituperetur. Ouidni quandoquidem & Αγ- tardi cura irrita fuit. Sic Urbanus v III. hymnos correxit. Et tamen semper hymni antiqui canuntur in E clesia , neque hactenus inventus est quisquam qui ii rus apponeret hymnis ab Urbano correctis.
Mutata sunt verba istius Responsorij in posterioribus editionibus Breviarij Parisiensis, ubi sic hodie legitur
Descendit de caelis milsus ab arce Patris, introivit per viseginem matrem in regionem nostram, indutui stolam P
puream , ct exivit per clausam portam , lux is decus universafabrica mundi.
IN CONCILIO AFRIcANO J Extat hic e non in Concilio Africano cap. Lxx. & in Codice C nonum Ecclesiae Africanae Tit. c III. Sed utrobique diversus est paulo ab editione Agobardi. Sic enim illielegitur. Placuit etiam hoc, ut eces, qua probau fuerint in Concilio, sive prsfationes . sive commendationes, seu
manus impositiones, ab omnibus celebrentur, nec His omnino contra fidem prpserantur, sed quscunque a prudentio'ribus fuerint collecta , dicantur. SIMPLICITATE J In manuscripto legitur inplacitate. pro quo Massonus edidit imbecillitate. Nos vero reposuimus simplicitate, ut res postulare videbatur. CAP. XV. GREGORII NOMEN TITVLus J Extat enim inter opera sancti Gregorij Papae Antiphonarius sive Gradualis liber ordinatus per circulum anni. Verum hunc librum non esse Gregorij contendit Agobardus. Nisi si revera Gregorij erat, sed corruptus tractu temporis. CAP. XIX.LIBRVM MY sTERIOR vM J id est, Librum Sacramentorum . de quo libro supra diximus ad caput di x x. libri de imaginibus. HUMANIs FIGMEN Tis J Ad ea fortassis ipsa, quae huic culpat Agobardus, respiciebat Alcvinus,