장음표시 사용
281쪽
. Latitudo α 5 ΔLongitudo pedum 2, a. a; a Centro in computata zz ax Altitudo cochlearum b. b, b usque ad caput illarum - 6 Allitudo cochlearum sic, o, Ωι
Suphilex Fig. III. dimidiam circiter habet altitudinem ipsius Fig. II. Tabulis vitreis Y, Z, utor diuersa magnitudine. Μaximae
habent latitudinem 3 - s poli. et longitudinem Io - Ia poli. Ita totus. apparatus, qui semper mensae cuidam imponitor, id neam habet altitudinem, ut omnia facile possint tractari et obseruari. 7. Praetex labulas vitreas pellucidas conuenit quoquo instructum ossa eiusmodi tabulis. quae loco integumenti metallici, quo specula vulgaria gaudent, Vernico nigra obductae sunt. Eiusmodi Deeula nigra omne lumen absorbent, quod per anteriorem eorum superficiem transit, et per reflexionem non nisi unitam imaginem corporis Iucidi, et quidem agmodum vividam. eisciunt, dum contra specula vulgaria vitrea hoc incommodi habent, ut duas pluresue imagines forment, quod experimentis quibusdam obia noxium esse reperi. Imo adeo tabulae vitreae pellucidae hoc inia commodo non Nacant. Ad vemicem illam conficiendam, colo.
phonium seu aliam, quandam relinam soluo in spiritu Vini recti. ficalissimo, et solutioni ad do modicam quantitatem fuliginis venalis I Rienrufi . Vomicem ipsam ope penicilli satis magni itera- iis vicibus tabulae vitreae impono, donec penitus nigrescat. Eiusmodi tabulae vitreae vernice nigra obductae egregium quo. quo formant homontem pro usu Sextantium. 3. Ad experimenta R posterum tradenda requiritur ut tabuIis vi-ireis Y, Z haeo vel illa inclinatio ad horthontem tribui possit, ad quod negotium susscit adhibere duntaxat vulgare illud instrumentum Fig. V. quo artifices Et Geometrae utuntur in deteris minando situ obliquo plani vel lineae cuiusdam. Pono bafin
282쪽
GH parallelogrammi lignei R FGH in tabulam Y iuxta lineam CD Fig Il. post quani columna N ope libellariam g. v.) iam insitum verticalem redacta ost. et tabulam ligneam T, soluta cochlear, tam diu sursum vel deorsutia inclino, donec perpendiculum
ed Fig. U.) in limbo semicirculi. ita diuisi, quam id sfigura ipsa
sat clare ostendit . eum angulum inclinationis indicit, in quem tabula Y redigo a esst. Si opus esset, pendulum c d etiam Nonio instructum esse posset. Adstringendo cochleam r planum ipsius Y in situ determinato firmiter potest retineri. s. Laxata iam cochlea d ni Otus datur circa axem Ferticalem μ ν 3. Iv. 3. et labula vitrea X sub dato angulo inclinationis ad ho vi Eontem, ad qua notan quo plagam mundi diligi potest, ita ut superficies ipsius X spectet vel versus meridiem . veI versus Urienistem . occidentem. atque sic porro. Idem fieri potest. Iaxata cochlea illa, quae relinet columnam N in centro Hexagoni lig. vel ni f. IV. 4. . quia tunc similiter motus datur circa axem
f. VI. 1. Ponamus iam tabulae vitreae Z Fig. III. datam esse eandem inclinationem ad planum horiton ale, qua gaudet tabula Y, atque patet soluta cochlea π S. V. a circumactoque genu P circa axem suum verticalem uv. plania ira reflectens ipsius Z parali
tum reddi posse plano reflectenti X. quod priori obuersum esse pono. n. Eo scilicet momento, quo Zet Y i situm parallelum habent, limbiriis et pq binarum rabularum T et Q se inuicem tegere, aut saltim paranuli esse videntur oculo e. gr. in Α Fig. III. constitulo, et iuxta hos limbos collicitariti. 3. Si iam hoo casu parallelis mi planum reflectens Y simul ad Solam 5 vel aliud quoddam corpus lucidum spectet . a quo radii luminis iuxta dilectionem S W incidacit, existente angulo incidentiae Sis x α, illi renectentur sub eodem angulo y E in planum I. T. myer, de Falaritate luminis. Tom. II. C ipsius
283쪽
ipsius Z, et ah hoe iterum iuxta directionem Eo ad octi Inmobis seruatoris, ita ut et radii ME. Eo cum plano reflectente T anis gulum et constitnant. adeoqua Eo et S paralleli sint. 4. Experientia docet. hoc easti oculum O imaginem eorporis I eidi S ivxta directionem O E conspicaturum esse. s. Si Iaxata cochlea π Fig IlI. planum ipsius Z circa axem verri-CaIem uia voIuit tir, adeoque versus alias atque hias plagas mundi dirigitur, constans quidem manet anguIus inclinationis ipsius T ad planum horizontale, sed radii in E ab Y in Z rellexi mox maiorem mox minorem angu Ium eum plano ipsius L constia tuerit, eo solum ea su excepto. quo radii reflexi in E ipsi essent verticales, adeoque et pIana incident hae et reflexionis, plana scilicet angulorum S WE et wEo situm verticalem haberent. s. Cum ad experimenta posthac instituenda requiratur, ut mouendo planum ipsius L circa axem suum verticalem uti, radii is E sem per sub eodem angulo α in Z ineidan . necesse est. ut radii r flexi in E ipsi litum verticalem habeant. Quapropter antea paucis explicabo, quae esse debet inclinatio ipsius Y ad horiZontem, viradios incidentes S π reflectae in situm Merticalem WE. 7. Sit igitur in plano. normali ad Y, seu in plano anguIi incide tiae S M - et ducta linea horiEon talia HW, eritque SisH eisinvatio corporis lucidi S supra horiEontem. Ponatur his angulus S. H α β, eritque H Wx α α en
284쪽
B. Hi ne igitur patet, si data eleuatione H ob ecti Iucidi, Unnum ipsius X sub angulo H Wx - 45 - - ὁ β ad horizontem inclinet ue g. v. 3. salis fieri conditioni έ6 ut unc radii vertical res exi . Esemper sub uno eodemque angulo αα α 5Wx in planum ipsius Zincidant, quomodocunque etiam Z circa axom su uni verticalem Mu moueatur, atque hic angulus α ipse erit m 45' - ἔβ. s. VH. Iam facile erit distinctius exhibere phaenomena illa, de qu Eua iam supra g. I H. i. ideam quandam dedi. a. Sint scilicet iam f. VI. 3. Y et Z tabulae vitreae pellucidae G. II L5. et planum reflectens Z ipsi V parallelum, ita ut-radii rellexi ΣΟ ipsis incidentibus S. paralleli sintis Hoc casu oculus in Oconstitutus iuxta directionem Eo vividam imaginem corporis Iucidi S videbit, praesertim si Z sit spe tam nigrum S. v. 7.
ne alia obiecta trans Pareant.
a. Cum iam sub conditione G. VI. 6. 8 tabula vitrea Z seu specu-
Ium nigrum circa axem verticalem uia moneri possit, manent a semper una eademque inclinatione ipsius Z ad horizontem, atque no eodemque angulo inclinationis radiorum incidentium . Ead planum ipsius Z, exspectandum esset iuxta Ieges Vulgares Cais toptricae, densitatem quoque horum radiorum reflexorum Eo semper Unam eandemque fore, quamcunque positionem supermcies ipsius T respectu prioris Y per illum motum nactura sit, adeoque et oculum ante Z constitutum imaginem reflexam obiecti si uxta directionem radiorum renexorum OZ semper sub una eademque claritate conspicaturum esse.
s. verum hoc minime se ita habet. Sub qxiibusdam scilicet positionibus ipsius Z respectu ipsius Y, de n litas luminis a Z reflexi adeoqpe et claritas imaginis iuxta O a conspicui. Malorem maxim
285쪽
mum, sub aliis contra positionibus valorem minimum obtinet, ex hoc quidem iuxta ordinem sequentem. 4. In casu iam memorato i dentitas luminis a Z reflexi valorem maximum habet. Oculusque in o imaginem obiecti lucidi iuxta ΟΣ conspicuam, in maxima illa claritate . quae angulo incidentiao potest respondere, videbit. 5. Circumacia iam pati latim tabula vitrea seu speculo nἰgro Z circa axem verticalem uir. derilitas luminis a Z reflexi adeoque simuIolaritas imaginis dictae incipiunt decrescere, et hoc tam diu durat. vaque dum Quadrans totius gyrationis citra axem dictum confectus est, ita ut ii e. gr. su per si ii a renat iens ipsius Z in situ initiali ci versus meridiem spectasset, illa iam respiceret ad Orion tem vel quoque ad Occidentem. Sumam Orientem. Pro hoc situ ipsius Z intensitas luminis a Z reflexi valorem miniuium habebit. s. Continuato iam motu ipsius Z circa axem dictum, densitas illa luminis, simulque cum illa. clatitas imaginis obiecti lucidi iterum incipiunt crescere, et denuo valorem maximum obtinent priori 4 aequalem, casu quo dimidium gyrationis totius ipsius Z conofectum est, adeoque superficies reflectens ipsius E iam ad Septentrionem spectet. 7. Ab hoc valors maximo iterum transit in minimum absolutis tribus quadranti bras gyrationis dictae h. e. vergente iam Platio ipsius Z versus Occidentem.
3. Redeunte denique plano ipsius Z In situm initialem ipsi Y paral-
Ielum. densitas luminis a Z reflexi iterum valorem maximum nanciscitur, et imago obiecti I acidi Prallinam claritatem recuperat. s. VIII.
Haec phaenomena breuius et magis generaliter ita exprimi possunt. Sit gen praliter inten litus In minis a Z rest cxi V. valor maximus ipsius W II et minimus ποῦ d. Plaga mundi advivam superficies
286쪽
perficies reflectens Z Vergit, casu quo est paratula ipsi Y, vocetur P eritque V m D - maximum fi Z vergat ad plagam PW α d α minimum - - P η- 9o
S. IX. Haec pilaenomena quoque referri possunt ad plana incidentias et reflexionis, nimirum ad plana S E et wΣΟ. Casu scilicet quo haec bina plana in umina idemque plantam verticale incidunt ut in g. VII. q. et 6.) valor ipsius W est maximus. et casu quo planum. κο normals est ad planum Sint Mi in 9. VIil. 6. 7. , valor ipsius W minimus est. Hoc modo generaliter intensitas luminis η Z r nexi otii functio Eguli quem bina illa plana cum is inuicem constat uni. atque haec functio ita debet esse comparata, ut si ille angulus sit zzo v vel ido , valor functionis maximus euadat scilicet m D, contra vero minimus md, si angulus ille sit vel raso' vel re a Iov.
3. X. Vt interim Phaenomena g3. VII. VIII. in maxima perseetione sata sistant. iuxta Cel. Malus angulus incidentia. S x α α esse debet m 36 q. s. vi. 5. vi igitur pro hoc angulo incidentiae radii resiexi . E situm verticalem man sciscantur s= vl. 6. inclinatio plani X ad horizon-
.lem sumi debet α so' - α 5sq. 35 g. Pl. et eleuatio corporis Iacidi super hortaontem fiuct angultis S H - β α 9oο - eα α I9'. io . Eo igitur tempore. quo Sol altitudinem α I9'. ioe super horiΣoniem habet. platiis Y et L sub inclinationem 5 φ. 35ε eotistitutis 3 v. g. phaenomena s,3 VII. VIlI.ὶ in uia ima posemione sese olieriderit. h. e. intensii as iuruinis solaris a L resti ni, casibus νbi minimae dit, fero in minimum absolutum abit, h. e. fere evanescii, i R
287쪽
II IO. TOB. MATER ut oculus O hoc casu duntaxat imaginem Solis admodum debilem in
Z conspiei t. I. M. a. In hisca experimentis variatio continua altitudinis Solis, praeis seriim si non in meridiano versetur, aliquam molestiam parit. quia cum altitudine Solia simul anguli incidentiae radiorum Sisin planum Y mutantur, adeoque ut radii incidere possint sempee
sub angulo α - 45' - , ε G. vll. inclinatio planorum X et Zad horizontem continuo mutari debeat, quod non modo maxima moleIium est, sed quoque id incommodi habet, quod nisi illa i clinatio continuo mutetur , radii reflexi in E non situm illum Me Ucalem retineant, qui iuxta id, quod in praecedentibus dictum est. nece IIar io requiritur U. VI. 6. a. Commodius igitur omnino erii Ioco solis ad here obiectum alia quod lucidum immobile. e. gr. candelam accensam. Bammam Iampadis Arga ridicae etc. in S ita collocandam, ut si apparatus Fig. II. III. mensae insistat, radii refloxi wx situm verticalem nanciscantur, existente angulo inclinationis planorum Y et Z ad horiΕontem 54'. 35 . Tunc enim vice versa et omnes radii iniscidentes S angulum α 35'. as cum plano facient, dummodo cogitemus candelam infinite, seu saltim valde remotam .ine. s. Cum vero, si ex Mimenta capiantur in canesaui quodam . eana elation nisi mediocrem distantiam ab Y habere possit, proprio etiam unus duntaxat dabitur locus W in tota Inpellicie Y. ex quo radii incidentes S in sub angulo dicto; iuxta directionem Vertica. Iem Wκ rellecti possunti Adsoque et in Z unus duntaxat dabitur locus E, a quo radii resisxi Eo phaenomena hactenua allata in maxima perfectione Ostenderent. 4. Interim reperi, quod oculus O vix sensibila discrimen in Haia-tate imaginis candelae percipiat, ubicunque etiam, casu. quo haec
288쪽
haee cIarIlas valoram minimum obtineret f. VIII. ante speculum Z collocatus fit.
S. Patet vero, hanc claritatem omnino eo duntaxat casu minimam fore, ubi oculus ita ante T collocatus sit, ut reuera imaginem eandelae eonspiceret iuxta d,roelionem. cui 'llud minimum T sponderet, h. e iubente Cet. Mulus iuxta directionem, quae eum Ipeeulo T angulum Tet 35' aer constitueret. s. Iuxta mea experimenta hic angulus omnino eadit inter 35' et 36 . Sed verus valor illius infra singula minuta prima nondum eonflare mihi videtur. Interim ex hac nus dictis haud aegre lueet subsumere . quam lubricum at dissicita omnino negotium illud ullo deberet, angulum dictum est exactitudine determia nandi, ut ad aliquot minuta prima tinnio forta ad quartam partem gradus de valoro eius certi esse polfimis. Atque id etiam ex doctrina de maximis et minimis haud ἡifficulter perspicitur. Cum eo im d.nsitas luminia a T restelli et functio sit anguli. sub
quo radii a speculis Y ei Z reflectantur . ex natursi maximorum et mininiorum constat, hario functionem tanto minus mutari, quo magis accedit ad valorem eius manimum minimum ue, atque hoe ipsum in densuale luminis reflexi, claritateque imaginis corporis lucidi exinde oriunda, reuera quoque obseruatur. cum casu quo illa densitas valorem maximum minimumue adipiscitur, an. gulum illum compluribus minutis primis maiorem vel minorem
sumere possimus, praeterquam quod claritas illa sensibilem in
Reliqua phaenomena quae oculo ant. ab Iam Z consitutonia offerunt adhuc sequentia sunt. s. In situ parallelo hilastrum tabularum X et Z im go obieeti lucidie. in candelae, silum verticalem habet . atque hoc idem valet si dimidium gr rationis Lotiua Labulae T confectum est, h. e casibus
289쪽
ubi ψaloe ipsius IV f. VIIIJ maximus esse deprehenditur. Castribus quo valorem minimum habet, imago dicta sese repraesentat insitu horizontali; in reliquis politionibus ipsius Z imago situla nanciscitur pliis min naue obliqvium. Sed haec factis o vulgatibus doctrinis Cato ptricae comprehendi possunt, quare eorum axinplicationi hic supersedeo. a. Phaenomena S. Vii. VIII. locum quoque habent, si loco tabulas vitreas pellucidae Y sumatur speculum nigrum g. v. 7.ὶ At qua hoe e su simuI euitantur imagines illae duplices, quae a re- nexione radiorum a super iste postica ipsius Y Dascerentur, quia hi radii iam sere omnes ab integumento nigro absorbentur. Et nulli alii radii in tabulam T incidere possunt, quam qui duntaxat reflectuntur a snperficie anteriori ipsius Y. s. Si interim V sit tabula pellucida, imagines obiecti S anto tabuis a m Z in o conspicuae, et radiis a superficie postica ipsius Y reste-xis debitae, similiter omnes illas variationes claritatis suae pa-itumine . de quibus in S VII. VIII diotum ast. 4. Si Ioeo tabulae vitreae Y sumatur speculum planum metallieum. Z .ero maneat speculum nigrum uti in 3. VII.), oculias an is Zeonstitutus vix sensibilem variationem in claritate imaginis ipsius S percipiet, quomodocunque etiam Z circa axem suum vertica-Iεm nu volvatur. Hoc igitur casu maxima et minima illa: F. VII. VIII. vix Iocum habebunt.
5. Atque hoc idem 4 valebit si Υ sit quidem tabula pellucida seu
speculum nigrum, T vero speculum metallicum. 6. Si X fit speculum vulgare cum Amalgamate metallico, illa duntaxat imago quae a renexione radiorum a superficie anteriori ipsius Y enascitur, phaenomena supra memorata F. VII. VI I. osten dit. Imago viuidior autem. quae reflexioni radiorum ab in te. gumento illo metallico debetur, vix sensibilem variationem claritalis sua. patitur, prorsus Vti in Φ . . 'ia
290쪽
. In terim et aliae imagines debilioros per iteratam reflexionem ab integumento illo metallico 6 nascentes. conspiciuntur. Dis his valet quod in i) obseruatram est. Μyopi in omnibus hisce experimentis perspiculum Conueniet.
cidunt. iani per aliam tabu Iam vitream B transierunt. adeoque refractiomem perpessi sunt. circumagendo speculum nigrum Z arca axem suum verticalem. ordo iuxta quem densitas luminis
a Z renexi seu claritas imaginis eorporis lucidi in directione Eo conspicuae crescit vel decrescit g. VIII. prorsus idem esse dept henditur ac si radii sw directe in Y incidissent. a. Si vero in i in loco tabulae vitreae Y adhibeatur speculum m tallicum, a quo radii per I transmissi, in speculum nigrum ZxesseCtuntur. ordo. iuxta quem claritas imaginis dictae oalorem maximum vel minimum adipiscitur. Cel' Malias iam videbatur esse inuersus illi in superioribus experimentis f. Ulli . . In illis sci- Iicet positionibus ipsius Z in quibus densitas luminis a Zieflexisti pra S. VIII. deprehendebatur esse maxima, in iisdem iam Cel' mlus minima esso videbatur, atque sic minima ubi maxima erat. g. III. 6 Tabula vitrea R in hoc experimento fulcro inniti potest simili
illis de quibus supra S. Iv. descriptionem dedi. ivero nulli alii radii ab obiecto lucido in Y incidere possint, nisi
qui iam per vitrum B transierunt, necesse est ut iuxta S. IV. 5ὶ sulcrum ipsius B adeo eleuetur supra mensam. cui imposita sunt fulcra ipsorum Y et Z. ut si obseruator in directione τιr eo lina et tur: talimbos superiores ipsorum Y et B, iste in hac directiona circiter conspiciat obiectum lucidum. Nisi haec eantela obseriae tur . facile fieri potest. vi imago Obiecit lucidi in Z. iuxta directionem Eo conspicua, non debeatur I. T. Mayer. de Folaritate luminis. Tom. II. D radiis