장음표시 사용
501쪽
eitis Hie aestimandis ante omnia quaerendum esset, quid iis antiquiores populi, in primis Orientales, praei uerint 8 qui artium ante Graecos suerit status, quae conditio 8 a quibus populis po.
tiora earum adiumenta inuentay a quibus emendata' a quibus ad Graecos translata suerint 8 si quidem subsidia. artibus exercendis ab aliis gentibus parata, in suos usus Conuerterint. In quibus quaestionibus enodandis non quidem neglecta sunt opora, ab Aegyptiis facta, quorum alia per lor seculorum decli sunt propitia soli una seruata, alia descriptionibus tantum ad nos propagata sunt. Verum Praeter Aegyptios etiam alias gentes, ut Phoenices, Hebraeos, Babylonios, Indos in artium c itura non infimum locum occupasse vulgari isma constat, ut adeo et horum populorum ratio aliqua babenda esset in quaestionibus ad priscam artem pertinentibus, ut tandem cognosceretur, quid Orientales
populi in artibus en in Aegyptiis commune, quid sibi proprium ae peculiare habue in ty quid omnino praestiterint' quid quilibet po-ptilus inuenexiti quid ab alio mutuatus sit 8 quibus adminiculis quilibet in iis exercendis adiutus 8 quibus impedimentis in via ad perfectionem retardalus fuerit' Ad has quidem quaesiones lite
intuendas . fatemur, pertinere ipsam operum inspectionem et exa. men subtilius; quae cum temporis iniuria hominumque culpa tan tum non omnia maturo interierint . iudicium nostrum de populorum Orientalium in artibus progressionibus iam pendere ab imperfectis operum dudum destructorum, in antiquis scriptoribus obuiis. descriptionibus, adeoqite illud. fund/mento tam parum
firmo superItructum, non posse non vacillare; iam niti singulis verbis dicendiquo formulis, ab artibus in linguis A liat icis deplom. Us, ex quibus elici hic ibi probabili coniectura possint res in arii
bus frequentatae. Fac vero haec rerum ad artes pertin pn tum v iugia nec vario, nec copiosa, eaque tam leuiter pressa ελ, ut ad
peculiarem earum in quolibet populo statum declarandum ei illuis
502쪽
strandum parum conferant, non tamen possunt ab iis ignorari, qui de vitas et ingeniorum alicuius populi cultura iudicium ferre velint. Quare nec in re prorsus inani suam Operam collocasse censeri poterit is, qui, quae in lacris Hebraeorum libris ad artis priscas historiam lateant, diligenter collegerit, nulla praeiudicatas illius opinionis ratione habita. quae nihil Hebraeos in bonis artibus pra sinissa temera sumit. Quid enim, multi inquiunt, in sculptura. quid in plastice. quid in arte statuaria profecisso censendus sit populus, cui legibus omnium interdictus fuerit imaginum usus in rebus factis a , quae apud alias artium cultura celebres antiquita. iis gentes fomitem bonis artibus suppeditaverint et nutrimenta PQuasi vero disciplina ΜΦica, proscriptis omnibus, quibus effingatu telaro lsraelitarum Numen potuisset, simulacris, omnes simu rerum et naturarum, hominum et alii mantium imagines. in quibus vel inueniendis vel formandis ingenium et diligentia cerni et axe ceri possunt, omnino proscriptae fuissent, nec ullus artium in rebus sacris v sus locum habuisseti Μosen ipsum 1egimus, sanctuarium. quo graue illud suao disciplinae decretum, quod Iehoua rebus gemiis suas tutelaris semper adsit, re in sensus cadente exprimere πω Iuit. artis operibus omnis generis exornasse. Ut Cherubis, cand Iabro, calices forma nucis amygdalinae cum globis et nora exhibente, velis et aulaeis, Cherubos opere polymitho intextos ostendentibus, aliisque rebus textis . opere phrygionico essiclis. Quoamosis exemplum rex Salomo etiam in templo, quod exstruxit. exornando. secutus est. Quis igitur Mosaicam disciplinam dicat. artibus exercccidis parum fauissey aut in vita communi credat o fluisse, quo minus Hebraei artifices aeri in pulchras formas in furi. dendo
a Cuias erroris, ab ipsis IudaeIa commIm, vestigia iam occurrunt ap. Philonem in legatione ad Caium p. Io33 ed. Francos. et ap. IV. 'um Antiquit. lib. I s. c. 8. f. a.
503쪽
dendo, gemmis scalpendis, hominibus de patria bene meritis satis is
exprimendis, aliisve publicis monimentis faciendis vacarent 7 Verum adeo illud, quod lege interdictum erat, ne Deum patrium aliquo simulacro repraesentarent, singulae Hebraeorum geniates tam parum curarunt, ut post ipsam regni partitionem decem illas, regnum Samariae complex3e, tribus eX Aegypto mutuarentur vitulum siue taurum, cuius imagine Deum tutela rem patrium exprimerent; et reliquae tribus. Dauidicae stirpi addictae, ab eo. dem inde tempore ut priora taceamus omnium ranturarum, a vicinis populis, Phoenicibus, Moabitis, Ammonitis, aliis cultarum sacra tam publica quam priuata adoptarent, ut tandein non solum viae publicae, vici, pagi, urbes diuerti inorum De orirati statuis
ornatae cernerentur, Verum etiam nec priuata aliqua domus careret
larario, uni alterique Numini tutelari dicato Ierem. a, a4. EZech. 8. ia. Quis igitur dubitet, hoc Deorum cuI tu tam Iate dissula campum talissimum apertum sui sis, in quo ingenium et diligentia
artificum Hebraeorum exercerentur 3 quis dubitet. ipsum usum et in his rebus fecisse artifices, qui tam noua artium subsidia et ad mi. nicula inuenerint, quam parata et tralatilia emendauerint 8 nec in machanicis saltem artium parti s Hebraeorum artifices aliarum gentium magistris eossista ΤQua autem illi pulchritudine et perfectione formas expresse. xint, iudicium interponere nunquam licebit, cum ne minimum quidem alicuius operis fragmentum aetatem tulerit, quod Babylo.
Dico exsilio eum aliqua probabilitate dici possit antiquius. Non
enim solum crebrae, quas Palaestina subiit, rerum conuersiones multa monumenta tam publica quam priuata destruxisse censendae
sunt, verum etiam ipsorum incolarum, qui abdicato Polytheismo vnici Dbi sui patrii cultum post ex filium Babylonierim prosequuti sunt, acre in abolendis omnibus idololatriae vestigiis studium, perplura secula continuatum, quidquid priuatorum et publicorum ariis
504쪽
tis operum, ad Deorum cultum sese referentium, reliquum fecerat fortuna, non potuit non penitus delere. Mim igitur, qtiae ni veri quid tim, sed non solui possot, quaeIitorie de operum artis ab Rebraeis artificit,ns essiciorum perfectionae et pulchritudine, in rebus mere historicis subsistamus, quae nec suo usu calebunt. Quod vispeeimine decIarem, cum vestra, Andilores, bona venia, quae ad historiam gmnu Wiam ab Hebraeis scriPeartim ex sacris eorum libris peti possint, in praesentia paucis exponam.lGemmas Hebraeos scalpsisse ex Mosaica νessitam, Pontifici Maximo in sacris sollennium, descriptione n Oitim est, em qi a virumque pallii integumentum humerata onyche scalpto, pectorale autem gemmis duodecim caualis splenduit, quibus nomina tribuum Israeliti- earum iri sculpta erant EX Dd. 28, 9, 17.) De gemmarum autem, his Pontificalibus vestibus ornamenti caussa insertarum, generibus a o speciebus anceps omnino quaestio esset. si quidem nomina a Mose memorata Hehraea ex reliquarum iuberein nr linguarum Semitica. rum copiis illustrare. Cum gemmarum nomina in ceteris dialectis Semi iacis obuia, si forte unicum Iaspidis excipias b), ne Ieuem quidem cum Hebraicis habeant conuenientiam o, sed maximam partem videaritur ex aliis linglais in eas innecta. Ex quo ipso eo. gimus, potiorum gemmarum usum ac pretium non a Semitis, sed a gentibus ab iis prorsus diuersis esse explorarum; ab iisdsm etiam
nomina, singuIis gemmis propria, procusa et ad alios populos in-
505쪽
terque eos ad Semitas etiam Una cum ipsis gemmis delata esse. Quodsi autem subsequenti tempora Semitis detegere cocitigerit, easisdem gemmas. ex terris oleris ad is cum exoticis nomiqibus peris Iatas, sedibus etiam suis a natura concessas esse, quia credat, abiectes exoticis, Iongo usu receptis, noua eos nomina imposuisse indi. genis earundem gemmarum axemplis, ut nominibus adeo Seml-lieas originis patriam suam proderent Semitica' Etenim plebs. a qua omnis pendet loquendi usus. de verborum origine parum sollicita, quae semel usu trita sunt. vocabula in eiusdem generis
res transferre solet, nulla patriae, unde ductae sint, ratione habita. Iam vero ob sedit tu diuersitatem, Iocorumque, quibus disiungebantur. interualla non omnes potuerunt populi Semitici ab eadem gente exotica gemmarum notitiam edocti esse: quid igitur mirum, si Arabes et Hebraei in usu nominum, gemmas designantium, nulla cognationis suae vestigia prodere. ot Arabica gomma. xum nomina nihil fere cum Hebraeis commune habere cernantur ΤΑrabes enim ab Indis, quorum consuatudino inde ab antiquissimis temporibus vli sint, Hebraeos autem ab Aegyptiis, iri quorum terra in populum excreuerint, rem suam gemmariam, ut plu-ximum, accepisse, verisimile est. Ut adeo nomina gemmarum Araobica illustraturo ad dialectos Medo is Persicas siue Iranicas, Hebraica autem explicituro ad linguam Copticam redeundum sit. Et ilIa quidem ex linguis Medo. Persicis in Arabicam migrasse, docet
eorum cum Graecis conuenientia, quam si quaeras unde Orta fit. nec poterit ex utriusque linguae cognatione, Meo eK consuetudine, quaa inter Arabes et Graecos intercesserit, derivari. cum nec lingua Arabica et Graeca ab eadem matre flemma suum deduxerint, nec Graeci cum Arabibus ullo consuetudinis vinculo ante Christum naiatum nexi fuerint. quo tamen tempore nominum, de quibus quae-xitur. oommunio iam dudum exstitissa censenda est. Ex communi
igitur fonte utramque gentem sua in his rebus communia hausissa
506쪽
eredere Iieet. Erat ii Ie procul dubio lingua Μedo. persica, quaa
et elim Graeea, siue copiam vocabulorum siue grammatices rationem speties, vatae cognata fuit . et Arabicae linguas perium , m exiscatorum , ex terris Μed - Persiais Progrossor rim , interuentu, metis eimoniorum saltem nominibu k exoticis augere potuit d). ' Hi nocum Graeca et Arabica lingua in geminamur nominibus concinit hodierna Persica, utpote 'ae magnam copiarum dialectornm Μedo. Persicarum parteni n se contideat. 'Et sic quidem de Arabicis res plana est; Hebraeorum autem gemmariam nomicum cum Copticis Connenientia 'comparatione inis stillita nondum probari potest, Cum nomina gemmarum in Aegypto olim solletini nobis nondum qnnotuerint. Poeni enim solum eorum indagandorum caussa adire possemus. Interpres librorum Μosaicorum Coptus, in gemmaeum in Pentateucho obuiis nomini. bus vertendis non Copticis vocabulis usus est, sed Graeca interpreotis A evandrini , ex quo suam versonem coniacit, gemmarum no mina retinnit, vel qnod omnino rei gemmarias domesticae tam imperitus esset, ut eum Cerptica gemmarum 'rib initia laterent. vel quod de vora Graecorum nominum fgnificatione parum certus, non auis delet gemmarum iri Aegypto frequentata nomina cum Graecis, ah interpe te Alexandrino adhibitis, comparare, et Graecorum in lo--m . Coplica substituere. Procul enim ab omiti abesset probabili. vita, si itatueres, Aegyptios, qui per inuita secula gemmas scalpserint, nominibus caruisse gemmarum domesticis, vel ab ipsis inuenistis, vel aliunde aduectis et in suam linguam receptis, quae omisnino temporibus Alexandro Μagno superioribus non potuissentesia Graeca.
Quae cum ita sint, cum Hebraei rem suam gemmariam in Aegypto edocti fuisse, gemmarumque ibi frequentata, nobis autem prorsus
L Idem valet de SyrIaeis. quae nobis innotuerunt, gemmarum nominibus. Sunt enim originta Medo. Perseae.
507쪽
prorsus incognita nomina veI sine omni mutatione, vel Iovi aliqua innexione . in adoptaridis vocabulis exoticis, ut Hebraicae originis speciem prae se ferrent, iis sollenni e , iq suam linguam recepissa uideant ur: quis lusibus etymologicis in genaniarum nominibus Hebraeis definiendis. et cum iis, quae Nostrae aetatis gemmariis in usu sunt. comparandis. indulgeat ἰ aut quis lapidum nobilium ab Hebraeis scalptorum genera ex linguarum Orientalium, quas diis cunt, comparatione se declaraturum speret 8 Igitur vel tota do iis quaestio in medio relinqvqnda, vel in auctoritate unici illius scri toris, qui Pontificis Hebraeorum Maximi ornatum, qualis post exstium Babylonicum fuit, curate descripsit, acquiescendum erit. Est illa Iosephus, historiarum domesticarum scriptor diligens, qui olim et ipse Per annos multos sacerdos, Pontificisque Iudaeoriam Naximi, in. sacris operandis occupati, adeoque vestitu suo sollenni diebus festis induti. comes fere perpetuus suerat f). Si quis alius. certe hic ignorare Non potuit . quibuβ gemmis summi Sacerdotia ornatus suo sempore splenduerit; nec dubitandum. Dissa illumium iisdem distinctu3. quibus ante exsilium Babylonicum ornatua fuerat. Enimvero . De recentior Pontificis Maximi sollennis in sa. eris vestitiis pretio et splendore cederet antiquiori illi, prohibuisse censenda est religio, praesertim hominibus, quales Iudaei ex Asia superiori reduces erant. superstitiosis, ut adeo credere liceat. vos ad Iordanem colonos. quidquid opum fortuna reliquum fe-rat, promtissima voluntate erogasse in vestes sacrortina suorum An. iistiti resti uendas, ne prioribus vlla in re essent inferiores. Nauim elisendis gemmis, earum Ornatui inseruituris . facile potuerunt
a 'Quae ratio fortassis obtInet in nomine Saraii 'M. si quidem Illud du.cium sit a Sardii specie Iudica, quae Demius dieuur Plinio lib. 37. c I. aueium illud censeri potest syllaba N, ut ad radicem N rubuit pertinere, et ipsa nomine ad Sardii ruborem alludi videretur. f f thus Antiq. Iud. lib. a. n. 7. f. s. de bello lud. lib. s. c. s. I. I.
508쪽
DE GEMMIS SCALPTIS HEBRAEORUM.
errare, cum inde a prioribus, cum Hierosolymitano cultu uero su hiatis, usque ad eas sub initia instauratorum sacrorum restitutas vix effluxerint quinquaginta anni, in exsilio transacti, quorum d cursu vera nominum, geminis inditorum . significatio in oblivio. nem abiisse improbabile est, cum earundem gemmarum Usus in mu- Iterum quoque ornatu regnaret, quo cuilibet gemmae impositi nominis, et fignificationis cuilibet nomini peculiaris memoria perpetuo recolebatur. Praeterea Iosephi in hac re auctoritas adiuuat uxeo, quod gemmae, quibus Pontificis Hebraeorum Maximi vestitum obsitum dicit, omnes in antiquitate scalperentur, inprimis, quod adamantem ex earum numero excluserit, quem certo pectorali o namento obtrusisset, si solas esset coniecturas, ad ostentandum emiscias, secutus.
Legitur autem gemmarum', quibus Pontificis Maximi in tegmmentum pectorale ornatum fuit, recensus in Iosephi operibus his. primum in Archaeologia, tum in libris de bello Iudaico. Quibus Iocis inter se comparatis offendimur duplici. tam nominum, quam ordinis gemmarum . quo se excipiebant, diuersitate. In altero
Ius; qua nominum et oninis diuersia te difficultates subnascunt ne admodum molestae. Quod enim iam hoc ia in illo ordine gemmas ornamenti pectoralis recenset, id indicio est, eum a serie, qua se ex auctoritate textus Hebraei exceperunt, vel in utroque vel in
e Ioseνδ. do bello lud. lib. s. c. s. l. 7., Λ νβι h. Archaeol lib. 3. c. 7. . I. d. Eich horn, de gemmis Balptis Hebr. Tom. II.
509쪽
mus accurate definire, quo Graeco nomine quodlibet gemmarum nomen Hebraeum ab eo exprimatur, quanquam probabile sit, o MIosepho fuisse Sardium siue Carneolum i), rota aetium Meterum
siue Chrysoli ilium recentiorum hin, i. q. n Vῖ arrag
dum i) n N Sardius veterum, ex mente Iosephi in lib. s. c. s. g. 7. da bello
Iud in Alex. interpr. . vulg. et Hieronymi et Epiphanii; ea foria ira α dii Deetes Iudica, quae vicino nomine Demius dicebatur Plinio chis .vat. lib. 37. e. 7 . Quod si stat nas. nomen Dem in Odem ab Hobraeis mulatum diei poterit . ut color Saruit rubicundus ipso nomina indicaretur. a them. N rubuit; Ilubet enim verus Sardius, sed palloria aliquid habet admixtum; unde quidem a recentioribus reclius a carne humana Carneolus vocatur. quam ab Hebraeis sua nominis exotici tu flexione gemma 'tibieunda, qDanquam et hanc rationem veteres tuean. tur, cum Sardius gemma αἱμarοMὀης ab EPi hanio, et σαρδιον αIuατόεν
ah Orpheo κηρὶ λίθων dieatur. Scalpebatur ab antiquis et ad signandum adhibebatur. Plinius hili. nat. lib. 37. c. 7 Ο omnia cinquit hae e gm, .nora sc. carbunculus, antra cithis, sanda resus. et lychnis scalptura ε,,contumaciter resistunt, partemque cerae in signo tenent. E diuerso Lad hoc sc. ad signandum sarda utilissima. ' Sin vero Ieraa eum libris i o dici εrso ad Mee sarda utilissima' ad utrumque Sardius utilis imus declarabitur, ad scalpturam et ad n gnum; quoniam nec At αγλυπτος. nec . ceram in signo auferat. Cons. Braura de vestitu sacerdo in m lib et p. sor. Sin autem Sardae in locum Sardonychem substit iras ex Iosephi Arischaeologia lib. 3. e. 7. s. f., nec huius gemmae scalptura antiquis infre. quens fuit. De Sardonycho enim idem stimus clib. 37. e. 6 r et placuisse In nostro orbo initio tSardonycbem . quoniam solae prope gelmnarum scalptae Ceram Non auserrent.' ' Celebrem Polycratis gem. mam Sardonychem fuisse volari Plinius lib. 37. seci. a.
λ Uet Topazius s. eoyassius Cuschitidis siue Arabiae, si veterum, ut Iosophi. Alex. inter Pr. , et vulgati a rictoritatem sequaris. Nee abludit nomi utim si utilitudo; quod si in ipsa ad Gra os propagatione facilioris pronuntiationis caussa re uq in m V vel meo mulatum statuas. et
510쪽
dum i , ne a Carbunculum ανΘρακαὶ siue Rubinum recenticiis
automo pronunties 'r Hebr. ut o Arab. appellato . habebia ipsum gemismae nomen a natienis inter Graecoa et Latinos frequentatum. v. Braurido vestitu sacerdotum lib. a. c. 9. p. SO8. Est autem Topaziua gemma viridis pellucida, quae hodie Chrysolisus dieitur. Plinius enim chist. nat. lib. 38. t. 8 egregiam topa aio thibuit gloriam Usuo virenti genero 'Praetereaque do chm prasio. qui est e genere topaaelorum . monet, Porri succutn non male exhibere eolorem topaχii ut sit a viridi pallens.' Quod amplissima gemmarum esset, eadem sola nobilium limam' seu
lichat, cum eeterae Naxio et cotibus polirentur. ut cum Plinis l. c. Io- quamur. In tantam videllaei excreta molem ab antiquis interdum inis . venta est, ut statuao ex ea fabricatae legantur; quod tamen non imp diuit, ut maximi semper haberetur: recentiori vero tempore ita ei ira decreuit existimatio, ut iam eius pret Iam haud multum politurae operam excedat. Hinc etiam negat Maristius cmmite ita ite dea pierrea graveel T. I. P. I 69 , topaetium veterum recte comparari cum chrysolitho recentiornm. hoc unico duetus argumento, quod moles. ita quam accrescat, geminae non conueniat. verum ipse Plinius topaχium amisylisFmum gemmarum nominat clib. 37. seel. set . quo epitheto infringiatur omne argumenti robur. Marietto igitnr Topaxius veterum est Chrysopras recentiorum. To Pasii scalpti passim occurrunt in Limerti Da etyliotheci . 0 nam siue ni ut ex levi saepiusque obuia lili orarum ti et m peris mutatione esse ire licet; Graecia μαραγδος. in quo quia non agnoscat nomen ipsum orioniale, una cum ipsa gemina ad Graecos translatum 2 v xum id ipsum postea auctum est littera σ, a quo tempore μαραγδος et σμάραγδος ut μικρος et σμιρος promiscue apud Graecos alternarunt. v. Braunde vestitu sacerdotum lib. a. c. IO. p. si 6. Scalpebatur Sinaragdus. Plia nius clib. 37. Dei. 3ὶ - Ismeniam. choraulem ita Cypro cinquit sex aureis denariis Smaragdo, in quo fuerat sculpta Amymone iusti si s numerari: et cum duo relati essent, imminuto pretio. malo. '- ecl. 4. Polxcratis gemma, quae demonstratur. illibata intactaque est. lain Hoiae aetate, multos Post annos, apparet, scalpi etiam Smaragdos solitos. '