장음표시 사용
511쪽
centio. vixit Ismenias annia fere centum post Polycratem; hic Tarquinii suis perbi. Romanorum Regis. aetate. Do Polycratis gemma Herodotus lib. a. c. 4I: ἐν οἰ σφρηγὶς την ἐπόρεε χρυσοδετος σμαραγι- μῶν λίθου tiυσα. m lndi, Carbuuetitas, rubini species, praeeuntibus Iosepho et inter p. Alexandr. , qui huic gemmae substituerunt nomeri ανθραξ carbet, cam hunetitus, ut etiam vulgatua. Alexandrinos secutus, reddidit; gemma. aniIquis ab insigni rubore. quo itistar ignia aut ardentis cathonia lucet, Orbianeuitia. gνθραξ. dicta. Carbunculi inquit Plinius lib. 37. seet. as a similitudine ignium appellati. ' ' Horum geneta pergit in diei et Garamantici. quos et Carchedonios vocant propter opulentiam Cartha ginis magnas' quam in urbem eum aliis mercimoniis ex India aliis- quo locis asporta ii ad alios populos venalea dicebantur . Verum Chalceis donium siue Carchedonium cum Carbunculo nihil commune habuisse. sed utramque gemmam Plinium perperam confudisse clib. 37. iaci. as . quanquam alibi tiaci. Is in Chalcedo ultim gemmam dieat . ad Callaidem accedentem. et quidem colore et turbitate Me defloratum aemulantem. ohiter monuisse sufficiat. Multis haec exposuerunt de Iazet de gemmis et lapidibus p. 76 et Mariettus trai te des pierres gravees T. I. p. I 86 . Ad scalpenda sigilla σνθρακα adhibitum fuisse auctor est Theophrastus c. a I. περι λίθων ἄλλο δέ τι γένος, inquit, Drὶ λίθων ωσπερ ἔναντίων
πεφυκος. ακχιστον ολως . ανθραξ καλούμενος. ἐε οδ και τας σφραγι ac γλύς χυσι' ἐρυθρόν μ ὲν τω χρωματι, πρός δὲ το, ηλιον NMuενιν. ανθρακος καιοuένου πιι ει χρόαν τι φατατον δ' ως εἰπεῖν, αικρον γα o σφ δρα τετταρα - κοντα χρυσων' αγεται δ' ουτος ἐκ Καρχηθμος καὶ Maσσaλίας. n. iii in quidem Carbutieti Iornm v sum in se illi tura fuisse facile credimus. Dora quod ei omnia eorum tenera pertinaciter restiterint . id quod minius clib. 37. seci. 3o erronee affirmauit eotis. Mariettum l. c. T. l. p. 16 31; sed quod gemmae durities sculptoram pauIIo dissiciliorem reddat, ipsaque politura rubinorum pulchritudinem minuat. Occurrunt Carbuticulorum scalptorum exempla In Lin uerti Dactyliotheca inter Pr. Christo II. p. 33. num. I . P. 56. num. 4o. P. 63. num. I S. P. 9 a. num. 4O7. cet.
512쪽
DE GZMMIS SCALPTIS HEBRAEORUM. ii 3
tentiorum n , Heryllum siue Aquas marinas recentiorum O .
h oto, S Ahirtis, consentient; bna Iosepho reliquisque antiquis interpretibus ; gemma caerulea, non pellucida illa, veroque nImine gemma. quae hodie Sapphiri nomine venit; sed altera, non pellucida, aureis pnticlia notata, quae recentioribua layis Detuli dicitur, vi ex loco de eae lassico Iobi c. 28. 6 apparet. Coi, sentit Theophrastus c. 43 t 8 σαπφειρος αὐτη ο' εστὶ ωστεο χρυMir στος, ex quo Plinius lib 3r soci. 3οὶ sua 'repetit : sapplairiis inquiens et aureis punetis eo Ilueet Altόra Sap. phili species pellucida Pliti Io prorsiis incognita fuit: υ μ hirorum enim quit quae cum purpura. Optimas a pad Medos; nusquam tumen per . , , lucidae. Praeterea inutiles scalpinrae, in te uenientibus crystallinis cen- , , tr is b. o, Ini cruenion e duritia clauo simili. vi conita ab ipso Plinio describuntur hist. nat. lib. i 6. c. a v. lib. 37, e. a). Reliquae igitur scalpe hantur . et lapides laetuli scalptos enumerat Lippe rei Dactyl. in te pr. Christio I. p. 48. 6 a. 6 i. 97. I l. p. II. ao. ao. Ill. p. II. 56. Cons. D. Beetinauvi symbolas ad historiam de rebus inueniis T. II l. p. I 86 et
Pareati Ioheldis cap. XXVIII. Darent r. I 8o7. p. at s. utramque Sapphi- , Fum ut hoc obiter moneamus) describunt Solinus et Epiphanius; et illo
quidem c. ao' his verbia; et cyaneus lapis s Scythia est optimus, si , , caeruleo coruscabit: cuius gnari In marem et feminam genus diuidunt: , seminis nitor Purus est; mares punctulis ad gratiam interlucentibus auis
ο ατ n, horyllum dici suspicor eum Hillero in syntagm. hermeneut. p. 3s. puti maria viriditatem ImItantur herylli, unde nostris gommariis aquasta marinae Aqii amari H dicuntur. Pliuio auctore lib. 37. se ei. sto po- .lii iniur Onanos sexangula figura artificum inroniis, quoniam hebescunt. m color surdus repercussu angulorum excitetur I aliter enim politi, non habent snlgorem eundem.' Hinc etiam nomina trisculi tui is difficultates obiicere vix potuerunt. Occurrunt berriti scalpti in 1.ωμerii Daetylioth. interpr. linis l. p. a. num. II. p. 8 num. 76. p 28. num. 267. 168. P. 7ς. num 269. P. 87. Dum .sio. t. Eodem Plinio auctoras. e. India hetyllos ignit; iuxta Babylonem etiam reperiri scribit Dis. inysius Perleg. . vers. IOIa I.
513쪽
diei, Lyneuriuni siue Hyacinthum M. Sassi Achatem q), U ira Ameis thystum r), unumn Chrysolithum veterum siue Topazium recenti
p me , Iosepho ei Alex. interpret. Epiphanto ellam et Hieronymo . an. liquiorem fortasse auctoritatem tantum secutis est Lyneuritis cuγυριος. λσύρος et λιγκυριος , qui ut argumentis saltem probabilibus esseeit Braunitis da vestitu sacerd. lib. a. c. I q. p. 333 ad hyacinthorum genera Per. tinet, et quidem ad illud, quod maxime accedit ad Decinum, quandoquidem Lyncurius etiam sueeinum et electrum passim vocatur. Iam vero aliquo modo electrum repraesentant hyaeinthi illi, qui instar ignir rutilant, nec multum a carbunculorum rubore absunt; quos si pro lyneu-riis habeas consonant Theophrasi διαφανῆ τε σφόδρα καὶ πυἰρά c. si . et Plinii geminae carbunculis similes, igneo colore fulgentea, quas lyncurorum nomine iti signivit. Nascitur hyacinthus in India. Aethiopia et Scythia, adeoque in terris, eum quibus si Scythiam excipias antiquipsimia iam temporibus populis ad mare mediterraneum habitantibna meria Catura intercedebat, ut adeo Hebratis , ex ,egypto egressis. eius copia sa-cilis potuerit esse. Scalpebatur Lyncurius Theophrasto cc. so et Plinio lib. 37. seel. Is anetoribus: quorum ille ait: ἐκ τούτου τος Dγκυρίου γλώφεται - σφραγIδια; hic vero: esse . qualem in igneis succinis, e . Iorem lyncurii) scalpique. Etiam Philo in libro de propriet. animal. P. Io8 Lyncurium scalpendia gemmia esse idoneum prodidit. ast, si suspicari licet. Aefiatas losephi; nee dissent ii interprea Alexandr.
quem pro more suo sequuntur Vulgatos, Hieronymua et Epiphanius; gemma ex India aduecta, antequam Achates Siciliae innotesceret, et reis bua illi In eisis celebris. Cons. Brauia de vestitu sacerdotum lib. a. c. I s. Pyrrhna Epirotarum rex, qui aduersus Romanos bellum gessii Aehalem habuisse tradebatur, Pin qua novem Musae et Apollo, citharam te- ,,nens, spectδrentur, non arte, sed sponte naturae ita discurrentibus m ..culis, ut Musis quoque singulta redderentur Insignia.' PIinius lib. 37. seo. 3
Alexandrini, quem et in hac gemma declaranda procul dubio secuti sunt vulgatus, Hieronymus et Epiphanius; Iapia violacei color is . scalp-
514쪽
DE GEMMIS SCALPTIS HEBRAEORUM.m 4 , ta vi onychem ι , riqκ denique Inoidem v .
turisquo Hebraeis et tacitis et ob patriam facile parabilis. Prinei patum inquit Plinius libe 37. Det. 4o .. amethysti Indi eae tenent. Sed in Ara.
,,biae quoque parte, quae, finitima Syriae. Petra ea vocatur, et in Ase,. iurnia Minore ct in Aegypto et in Gallia al. Galalia) repertuntur: sor. odidissimae autem et vilissimae in Thaso et Cypro. Causam nominis a Dis ferunt. quod v quo ad viui colorem acceden , priusquam emu degustet. In violam desinat. fulgorqtio quidem in illa purpura non ex toto igneus, , , sed in vitii colorem deficiens. Perlucent autem omnes violaceo colore,
scalpturia iaciles V cet. Cotis. Praun de vestitu sacerd. lib. a. f. 569. P. 56a./ὶ U Un pro chrysoluho habuerunt Iosephus. Alex. Interpr. eum Vulgato, Hieronymo et Epiphanip. Gemmam hanc, totam auream, quae hodie tometitis dicitur, ex Aethiopia . India et Bactriana repetit Plinius lib. 37. e. s. seel. 42. Aethiopia millit - chrysolithoa aureo fui. goro trans incentes. Praeseruntur iit Itidicae, et si variae Don sint. Bactrianae. Iam eum his terris mercatura intercessit Aegypto; nec Hobtae inde egressos mireris in promtu habuisio chrysolithoa ad exercendam scalpturam. Quanquam euim. Plinio auctore. in Hispania quoque repertae sint chrysolithi, nolim iamen Chrysolii a ex Hispania repetere. aut diuinars, nomen gemmae xi a Tarteta Hispaniae Beticae, unde aduecta fit. originem suam sumsisse; quandoquidem . si famae inter veterea propagatae credimus, Tari essus Hispanica post Iosuas demum obitum a Phoenicibus condita fuit. His ita constitutia . nominia, quo chr olithua ab Hebraeis insignita est, rationem quidem uulialam reddere possumus : verum et reliquarum gemmarum . Hebraeis tr quentatarum , nomina. quis etymologice cum aliquo successu tractasio
diei potest Ceterum ehνysolithum ab antiqui a scalptam esse . quanquam probabile fit. nu Ilum tamen huius rei testimonium ab antiquo aliquo scriptore mihi in promtu est. 89 α iii Onyctem designare, dubitato non lieet. Est enim Onyx gemma semipellucida striata, unguis humani colorem quod in modo imitans; a quo et nomen accepisse videtur candicantibus et rectis disti ueta striis.
515쪽
Nec minus offendimur eo, quod Iosephus gemmam, quam in Archae Ologia Sardonychem nominauerat, in libris de bello Iudaico Sardium dicat; et lapidem Scho iam alio loco onychium, alio Sardonychem nominet M. Verum quid ob Itat. quo minus credamus,
Scilieet ut Arabibus ι - - Ieriata vastis dicitur, ita tamia vero nomine diei potuit gemma seriata. Onychest scalptae occurrunt in Liμ- aerei dactyliothecis passin, ut ex ini Apr. Christii l. num. I 6.' 27. 28. 35. 32. cet. Iosephua tamen ita locis, lapidem tanis exhibentibus, veteres etiam et recentiores interpretes inter Onychem et Sardonychem
incerti vacillant. Et omnino Sardonyx gemma est cognata candore ut cum Plinis lib. 37. seel. 23. loquamur , in sarda, hoc est, velut , . carnibus ungue hominis imposito si utroque trans Iucido , 'adeo quo ha- hult ex Sarda ruborem. eκ onycho autem alborem, naturamque quasi com positam . colorem unguis humani referentem. et Potuit vela Ma&Iore, quoad unguem humanum accedebat. dici a Ihem. Arab. aIluit . vel a striis, quibus nec Sardonyx caret. Polycratis gemmam celebrem fuisse Sardonychem ex Plinio cith. 37. s t. a constat; eidem iaque scriptori lib. 37. seci. 23 credimus, Romanis quoque initio plae ultra Sardonyches. V quoniam solae Prope gemmarum scalptae ceram
u nee r est Iasyis, ex eonsensu Iosephl D mn inmque interpretum; gemma Iam viridis . iam rubri. Iam purpurci eo loris. Optima inquit Plia Anius lib. 37. secl. 37 . , . quae purpurae quidquam habet. secunda quae, osae. tertia quae sinaragdi. Singulis autem Graeci nomina ex argu - . mento dedere. Quarta apud eos vocatur Borea, caelo autumnali ma- Mutino si milia et et haec erit illa, quae vocatur aer usa. Similis est et Sardae, imitata et violas V cet. I aspidibus cavatis signabatur. Hi ne idem Plinius I. e. Nec diuelsas, quas Sphragidas vocant, publico gemmarum dominio iis tantum dato, quoniam optime sigrient. ' Et paucis interiectis: ' Magnitudinem iaspidiε quindecim unciarum vidi. Amus: formatam qua inde effigiem Neronia thoracatam. M Selueet,int Tosyhur in Archaeologia lib. 3. c. I. l. 6. epomidem, inquit, iuxta humeros connectutit Medore oes duo γορπολι θὲ ρον ἐπ-Iθα σαρ-
516쪽
DE GEMMIS ScALPTIS HEBRAEORUM.
Iosephum Sardonychem cum Sardio confudisse, taciti sana et inter recentiores quoque saepius obuio errorest , cum Iapides sint ex Achatum genere, diuersi quidem, sed externa tamen specio fibi similes, cum Sardius siue Carneolusa rubica paullo vividiore deflectat ad pallorem ita. ut interpositis variis speciebus. in quibus rubica sensim decrescens animaduertitur, in rubicam tandem prorsua exfiinctam abeat, adeoque hominibus rei gemmariae mediocriter petitia externa quidem specio iam Sardam iam Sardonychem, h. e. lapidem. Saedae superficiem, radicem autem Onychis habentem, nonnunquam referre videatur. Verum idem inuersa etiam ratione Ioeum habere potest, ut lapis aliquis ex Achatum genere superficiem habeat onychis gemmae vel unguis humani instar candidam, radi in .ero siue fundum instar Sardae siue carnium rubentem. Vt ados Saris donyae eum Onyehe facile confundi possit. quod a Iosepho factum ello suspicamur, quoties lapidem Schoham ii. e. onychem cum Samaovehe Permutauit.
Quas si sumamus, alii lapides, in quibus scalpendis Hebraei desudarunt, fuerunt Pellucidi. alii opaci; et quidem ex genere pellucidotum unus rubens Carbunculus siue Rubinus; duo purpurei. Amathystus et Hyacinthus siue Lyncurius; tres Virides, Smaragdus, Beryllus et Topanius veterum siue ChrysolithUs recentiorum. et unus aureus, Chrysolithus veterum siue Topazius recentiorum: egonere Vero opacorum siue semipellucidorum, unus caeruleus Sapisphitus siue lapis Laetuli; tres rubentes, Sarda siue Carneolus esceniatiorum εδόνυχες δυο κατα σῶν ωμον , textu Hebrael Grilli , dira Exod. o Sordonyehes interpretatus est; in pectorali autem ornamento lapis m vi ab eo xedditus est onyx. γγ mariaeto traiti des pierrea gravera T. I. P. I 86. Bien des gens conscinis dent iovs leg iours la Cornatine aveo la Sardoine, et lea appellent ager '' itidistinetement du meme nom; mais il Ont tori.
I. G. Eichaorn. de gemmis scalptis Hebri Tom. IL
517쪽
liorum, Onyx et Acbates; et unus alternantis, iam rubri, iam purpurei, iam viridis coloris, Iaspis.'Nec memoratae hae gemmae Hebraeorum scalptoribus dissiciles esse potuerunt tam ad comparandum quam ad scalpendum. Omnienim, ex quo Hebraei in populum excreuerant, tempore eorum sedes permeare solebant mercatores, qui rea tam a natura quam ab arto hominum profectas, ex India, Babylonia, Arabia, Aegypto et Aethiopia ad populos mare mediterraneum accolentes Perferebant diuendendas. Iam vero Sardius ab antiquis petebatur ex Aegypto,
Atabia, Babylonia et India Σὶ; Topazius veterum Chrysolithus T centiorum ex Arabia Cuschitide et agro Thebaidos a ; Smaragdus ex Aethiopia . Aegypto, Cypro, Persia, Media et Bactriana b); Cambunculus, siue Rubinus ex India c); Sa mirus non pellucida sius Iapis Laxuli ex Media d); Beryllus ex Indiae et Babylonias ;Hyneinthus siue Lyncurius ex India et Aethiopia g); Achates ex India antequam Siciliae Achates innotesceret) hin; Amethystias ex India, Arabia Petraea, Armenia minore, Aegypto, Cypro cet. i); CIι solithus, hodie Topadius, ex Aethiopia, India et Bactriana L); Samdonyx ex India et Arabia η; Iaspis ex India, Persa, Assyria, CP
Pro 6 Plinius lib. 37. scet. 3I. α Plinius lib. 37. loci. 32. δὲ Plinius lib. 37. secl. 16. e) Plinius lib. 37. seci. 2 s. id Plinius lib. 37 seci. 39. Theophrastum securus. Altera pellucida, quae
ex India et Aethiopia asserebatur. Plinio non innotuerat. Sed de ea agit E 101hanius do ge inmis et Solinus c. 2O. Q Plinius lib. 37. seci. IO.
518쪽
'DE GEMMIS SCALPTIS HEBRAEORUM. 29
prom , adeo ut omnes hi lapides mercatorum interuentu faciles essent Hebiaeorum gemmariis comparatu.
Eosdem etiam in antiquitate scalptos esse, dubio caret. Plianius quidem Smaragdi inquit plerumque concaui, ut visum colo ant; qua propter decreto hominum iis parcitur, scalpi veti, tis V n . Verum cum haec scriberet, oblitus erat, se alibi mems. xasse gemmas quasdam Smaragdinas, in remotiore antiquitata ceI bres o); ad quas pertinebat etiam gemma Polycratis, si quidem He rodoto credimus, eam Smaragdo constitisse. Nec desunt soalpturasia lapidibus paul Io durioribus, ut Chrysolithis veterum Topazita recentiorum , Carbunculis siue Rubinis , Amethystis, Sapphitis
opacis, cum successu ab antiquis tentatae exempla genuina γ ; lut adeo nec scalptorum Hebraeorum arti restitisse censendi sint, modo instrumentis et subsidiis non caruerint, quibus eorum durities vinci poterat. Hodis, si adamantem excipias, qui suo tantum pulueri cedit, omnes gemmae Smiridis puluere, h. e. aeris, ferrum continentis, polline, formantur et Tripla poliuntur . et quidem pro diuersitato duritiei super orbem iam stanneum, iam plumbeum. Neo aliam rationem scalptores Graeci Dioscoridis tempore secuti sunt. Is
enim, Si uiris, inquit; Iopia est, quo sca*tore4 gemmas radunt qx
plerumque concaul. ut aspectum cogant, nec radios, quos vocant, via sua les dissipent; nec aliam ob causam pl/cuit, Vt non siailperentur, noosset, sum decus imaginum lacunis corrumperetur.
O v. supra locum de nota I. v. supra, ubi do singulis gemmis sermo erat, not. ι - κρὶ Dioseorides lib. s. e. i66. ΣμIρις-ωτω, ἐ- ψ- φους οἱ δακτυDο
519쪽
Nec diuersas a Smiride naturae fuisse videntur tam cotes illae. in Cypro insula genitae, quas eX oppido Cretae, Naxo, ubi futuro usui praeparabantur, Naxia appellabant, ad scalpendas et limandas gemmas a scalptoribus antiquis, Plinio auctore, adhiberi solitae, quam aliae, ex Armenia aduectae . quae sequiori tempore, tanquam huic usui aptiores, in locum Naxiorum a gemmariis substitutae apud eundem Plinium leguntur r). Vt enim hodie etiam varias, Praeter
Smii idem, lapidum duriorum species, ut Rubinos, Sapphiros. aliosque lapides, quos orientales vocant, in pollinem contusos, formandis et poliendis gemmis inseruire posse in confesso est; ita et antiqui scalptores, geminas rasuri, varii generis lapides, ad Smullidis naturam accedentes, in suum usum conuertisse credi possunt. Iam gemmarum politura apud Hebraeos non potuit non res vulga.
xis esse, cum et mulierum et regiarum coronarum ornatus gemmis
splenderet sy Quo vero duriorum lapidum genere Hebraei scalpi res gemmas formauerint et polluerint, expresso alicuius scriptoris testimonio proditum non est; li autem probauerimus, eandem gem mas cauandi rationem, quae Plinii tempore Graecis Ralptoribus frequentata fuit, Et apud Hebraeos usu viguisse, suspicari saltem Iicebit. Hebraeos fealptores in praeparandis ad scalpturam gemmis non muItum a Graeca ratione discessisse.
Genim B O Plinius lib. 36. seel. IO. SignIs e marmore poliendIs, gemmisque etiam, .scalpendis et limandis Naxium diu placuit an o alia: ita vocantur eoies.. in Cypro insula genitae. Vicere postea ex Armenia iti uecta OV quarum meminit Stephanus v. 'Αραενία. suppresso itidem vero earum nomine . Eadem rere repetuntur lib. 37. seci. 32. . etiam a Disseorias lib. s. 66. Smiridis nomen In Plinio, si hene memini. Duspiani occurrit, nee en . stat , qtii lapis Naxii nomino insigniatur. Solam coniecturam sequi vi. deruur, qui Naxium a Smiride non differro contenducit, quanquam non negamus. Naxium ad Smitidis .aturam accessisse. ιδ De coronis v. I Sam. Iaν 3ο.
520쪽
Gemmas Graeci cauabant cuspide adamantina, ferro inclusa.
Plinius videlicet de adamantis genere durissimo eum feliciter, inquit, rumpere adamantem contigis, in ecim Paruas frangitur crustas, vererni aetae possint. E etuntur a scalytoribus ferroque inerudiantur.
nullam non duritiem ex facili cauantes ι . Possis quidem quaerere, utrum veri nominia adamas ad scalpendi usum a Palptoribus Graeis eis ferro inclusus fuerit, an Iapis tantum aliquis o genere duriorum, cum apud plures populos ,.VtiGraecos et Orientales, lapides paullo duriores adamantiam nomine insigniendi mos obtinuerit, qui mutitos in lapidum historia errores peperit. Sic Plinius maior Naaeiα alio loco coras nominat . in Cypro insula genitas, alio vero, et quidem in ea lite de adamantum generibus miciviantes ia). Eundem Io- quendi usum secutus Bar Bahalvi, Lexicographus Syrus, siue miridem interpretatus est voce ae , qua Arabes adamantem tanquam vocabulo Proprio insigniunt γ . Simili rationa St- - - 'II ut scribit Golius 'vel se vi rectius scribero vid ive Tein schi is In is declaratur quo Polluutur adamantes et , qui
vi in vulgus notum est non potest nisi ipse adamas esse; ab aliis
ιγ Minius his . nat. lib. 37. M. A. seci. Is u Plit fur de adamautum generibus lib. 37. 4. feci. Is. coII. loco de Nais xlo supra ex lib. 36. seci. Ici allato.
xa v. Castelli Lex. heptagi. s. v. γ Coo . Sebald. Ie. nati specimen Arabienm eontinens descriptionem et excerpta libri Achmedia Tei faschii de gemmis et lapidibus pretiosis. Trai. ad 11heri. I784. 4. p. 43. Consentium nichar onius in Lex. Arab.
P., L MO- a diamo .' et Manius itis in Lex. Arab. Pers. Turi. ed. s. ex auet omitate Diction. Persico. Turcini Constant. impressi. Ipsum nometi Dαμae ex vocabulo inini profluxissa videtur. G Si reete eapimus mentem novit 1. a. p. 44. h. e. si erha Ia D. quo poliuntur adamantes V ex Teii sola petita sunt, nec continent solatu Ba. vii conIecturam.