장음표시 사용
81쪽
terpretabatur. Has figurationes re vera in relatione supra meis morata ad formationem cry stallinam esse, eo probatur, quod in ea-xum Iimitatione crystalli persecti saepe animaduertuntur; quod in earum partibus regularitas quaedam quoad angulos saepe reperitur. e. c. in transitu rectangulari eorporum reti formium, in angulis fixis niuis figurarum . qNae primo A. 16 II a KMPlero, tunc etiam a
Muschenbroeekio. Bonanno. Marsilio, Enge anno. mairans. 1Jolmmantis. IVilheo, Gremio et Langmithio, plus minusue accurate sunt descriptae et pro parte etiam delineatae. Illa opinio eo etiam conis firmatur. quod consigurationes cryllalloideae praecipue tantum in substantiis inueniuntur, quae aliis circumitantiis crystallinae conin
Figurae crystalloideae in quibusdam tantum substantiis reperiuntur. De his autem eadem dici possunt, qua crystallinis sunt reIatar non soIum unam eamdemque substantiam diuersas saepius
hasere formas tales - α g. aurum, argentum. cuprum -- sed etiam
substantias diuersas eadem figura eryltalloidea interdum inueniri. Contra autem saepe non obseruamus, illarum figurarum certas sp eies uni vel alteri tantum substantiae esse. Negari itaque non potest, compositionem chemicam in illas etiam signras externas vim aliquam habere; sed earum connexus iam minus est intimus, quam in formis crystallinis. ωLaxior adhuc obseruatur ille connexus in corporum anorganicorum figuris. quas ohaeroidicas et salacriticas appellare plaeet In priori hus vis attractivae vulgaris - quain'u vi attractiva potari siue crystallisationis distinguamus - essectum obseruamus, quae a plane libero agere possit. materiae sormam tribuit globosam . quactautem, si in corporibus attorganicis agat, plerumque plus minu Suoeli limitata. o. g. spatii defectu, prelfione externa. vi adhaesonis e. s. p. qua de caussa figuras perfecte sphaericas raro tantum assicit.
82쪽
sprcIMEN DE RELATIONE INTER cORPOR . NATURAL. Rete. II
sa 'pius contra formas sphaeroideas, ellipsoideas, lenti formes. Vbi
singulae lalia erae formativae in assarunt, vim attractivam vulgarem
stiquerilium, inmediate appropinquantur, transitus eli in mediatus in sotinationem plane amorphicam. Figurae si actiticae tam magnam vis attractivae2vulgaris limitationem probant, ut circumis scriptionis tantum parti illius essectus vestigium restet. Limitatio. nis caussae sunt: spatii defectus, pressio externa. grauitas propria. vis adhaesionis. massarum diuersarum appropinquantium mutua attractio, et interdum etiam ipsa vis crystallisationis. Ad has configurationes non solum corpora salactilica proprie sic dicta. sed etiam tubulosa, Isialosa. clavae orinia. uNaeformia, reniformia e. a. re oramus. In corporibus sphaeroideis indiuidualitatem quandam adis huc obseruamus, quamquam nullo modo determinationem certam formationum crystallinarum. In corporibus sta iactiticis plus adhue diminuitur; omnitio autem eluitur . si ni assarum coagulantium sinis gulae sphaerae formativae sic confunduntur,s ut vi attractiva nulla segregatio ulterius esiici possit. Complures sunt subliantiae . quae in figuris externis sphaerob deis et lia lacliticis diuersis conspiciuntur; aliae quaedam quibus omnino alienae; in aliis quaedam tantum species animaduertuntur; coitis disserentiae caussa minus in mixtionis diuersiain, quam in circum liantiis quibusdam, in corpora, quum e statu fluido in firmum iransirεnt, influentibus. Omnis subitantia essectum liberum virium attractivarum sequens. quae nec tali sunt indole, ut directi nes disi incias sumant ad crystallisationes formandas . in sphaeras glomerare sese potest. Hae itaque Configurationes, a mixtione quadam dependentes non sunt considerandae. Si haec formatio sphaa-xiea vi Externa tantum modificetur, figurae eo natae . composi.
ione chemica etiam non sunt derivandae. Tunc solum innuit. Evirium vulgarium effectus proprietatibus quibusdam . substantiis certis Propriis. e. c. tendentia crystalli sationis limitabatur. B a Forma-
83쪽
Formationes ergo costallinae a non crystallinis esseniis ἰ ieedisserunt quoad vini mixtionis. Si vis crystallisationis in tablianis iis certis, legibus quibusdam invariabilibus , eis propriis obediar. Iubilantiae non crystallinae leges attractionis generales plus minus u. sequuntur, quibus omnis substantia an organica sina exceptione eo. dem modo obtemperare debet, si nempe vires illa. Iibere agant.
Est insuper figurarum Externarum genus aliud, quod linc va. quct non respeximu8, quas nem P. corpora natraralia anorganica scorporibus quondam organicis adoptarunt, qua de caussa figurae exinternae alienigenae nominantur, siue petrificata; quarum genesis a quodam naturae diuinatore recentiori, naturae tentamen labefactum, entia organica procreandi censebatur. Quum autem petrificatorum
formationis caussa re vera non in iis ipsis posita fit, sed in eorporum
forma quo rom figuram adoptabant, massarum ergo Petrificantium compositio chomica hoc respectu nullo erit momento - configurationes illas hie simi omnino praetereundae. Quod si respiciamus nunc omnes corporum anorganicornm conis figurationes infinite variegatas, et fimul mixtionea tomparemus, obseruationes generales sequentes sese offerunt ra non solum figurarum crystallinarum varietas Ionge est maior quam reliquarum formarum externarum; sed etiam numerus substantiarum non crystallinarum est paruus, comparato numero earum quae crystallinais inuentiantur.
Non in omnibus classibus ordinibusque eorporum anorganiem 'rum eadem est proportio inter crystallina et non crystallina; quo respectu sequentia fine observandata salium ordo siue eombinationum acidorum eum Lalibus.
terris vel oxydis metaIlicis tomparatus - numerus enim abis
solutus hic non potest st a tui - substantiarum erystallinarum maximum habet numerum; Perpauca tantum satia plana amorphica reperiuntur. Sed etiam ex nauisationum varietas in
84쪽
in una eademque substantia nusquam est maior, quam in salibus. Crystallisationum series tam magnae ut calcis barytamque spathosae, in oxydis vel combustibilibus trustra quaeruntur. h) In oxydis - quibus hic mora solum metallorum Oxyda lea
etiam terras adscribam comparato substantiarum cryli allunariam minor numerus innenitur; cryltallisationum autem varietas est magna.
e In metallis et aereis comparato sunt paritae substantiae nou crystallinae; quoad varietatem autem crystallisationes sunt in. feriores. In metallis maxima simplicitas sese ostendit, quum Orto omnium metallorum natiuorum crystallisationes ad octaedrum regulare sint reduceiadas . et in plerisque eo stallulationum series valda sint circumscriptae. Aerea contra Uarietatem multo maiorem iam oliendiint, non solum quoad costallisationum series diuersas, sed etiam respectu singula. Tum substantiarum crystallisationes, in quibus ferrum sulptii ratum praecipue sese distinguit. - Pauca inflammabilia simplicia rigida sunt crystallina, et crystallisationes ut in metallis ad octa rum referendae; in suIphure quidem non ad regulare. d 'In inflammabilibus compositis Graphites sola est suhstantia crystallina; caetera omnia, quorum genetis maxima pro Parte entibus organicis adscribenda videtur, nullam configurationem crystallinam ostendunt. e Configurationes crystalloidea ct maximo numero et maxima v xietate metallis sunt propriae; paucae in aereis inueniuntur; paucae in Oxydis metallicis et in Oxydoidis aqua eas etiam
D Formationes sphaeroidicae et statactilicae inter eorporum an- organicorum sectiones diuersas satis aequaliter sunt distributae. quo etiam probatur quod supra iam memoratum est, subItantiae qualitatem non multum in illas innuere. Nunc
85쪽
Nunc a corporum naturalium anorganicorurn figurae externae contemplatione ad construc ionem internam ite structuram proingrediamuri qua disquisitione similem viam secuturi ' simulque respiciamus, quo modo figura externa ad structuram sese habaat.
quum hac contemplatione nouas fori .explicationes de relationusint co sequendae, qua . Vna alteraue proprietas ad mixtione mi sit. In mineralium structura conditionem similem ut in figora externa animaduertimust obseruamus enim hic magnam celtitudinem ac regularitatem in partium coniunctions , accuratam segregationem quoad plana quaedam a natura effectam . quum illic partium combinationem plus minusue continuam observemus, secundum vitam directionem non facilius quam ad alteram tollendam . Inter haec extrema magnris membrorum mediorum numerus iacet. quihus leni transitione connectun t r. Textura lamellosa - ut pallium segregationem illam appellemuε - multa memorabilia ON fert. Ea, nisi varietatem vi. in crystallisationibus, lanien regula ritatem non mim a magnam obseruamus. Planorum secundum
quorum directiones mineralia quaedam dissandi possunt, saepe eo misplura sunt diuersa. angulis non minus distinctis et invariabilibus
inuitem inclinata vi erystallorum plana. Haec autem lamellarii mineatus regularitas diminuitur, quum textura Iamεllosa recta vel in curuatam, vel in squamosam. Vol ira radia ana transeat. omnino. quo evanescit, quum textura lamellosa selisi in plus occultetur eoisque in densitatem dea uat; siue quum textura radiata in fibrosam eaque in densitatem. Vel structura squamosa in densitatem transeant. ouae tantum fracturφei indole diu exsa monstrat. partea massae integrantes in coniunctione plane aequali non esse. Si nunc mineralium structuram cum eorum mixtione compa-xemus . nohis inuenitur: .a structuram regularem in substantia quadam eo respoctu invariabilem esse, ηι anguIi lamellarum meatuum quocundam si ut
86쪽
spEcIMEN DE RELATIONE INTER CORPOR . NATURA L. κete. Is
- constantes, quamquam in una eademque sub liantia lamellarum nil attium perfectorum numerus interdum variat
id in substantiis quidem diuertis lamellarum meatuum angulosvinterdum esse eosdem; sed etiam magnum stibstantiariim numerum i reueniri , quibus anguli diaerii sunt proptii; D in reliquis si ructurae speciebus mixti tinis respectu eonstantiam multo minorem'reperiri, sin uiri una eademquo subitantia, It r ii eiurae irregularis species diuersissimas saepέ ollendat, quod mul. tis exeniplis probatur, e quibus calcis carbonicae exemplo satistitibeamus. Haec substantia polymorpha saepe eli spathosa, lamellatum meatu Hiomboediico semper praeclaro induta; sed quam variegatae' et variabiles reliquae sunt subitantiae huiussitne turae conditiones: Tquamosa enim hi iam'. fibrosa, diuerso modo densa, mox festucosa mox conchae sormis, In Oxyterrea denique etiam spumosa et farinosa. Quamquam Irructurae irregularis omnes species in una eademque subitantia patum sunt conliantes et in stibilantiis diti et Iis D pe redeistit. his rationibus quaedam tamen gradatio inuenitur, quum nominatim textura, squamosa, radiata, fibrosa multo sit constantior, stae iurae modi-r V si lationibus diuerss, et quidem eodem g ad υἰ quo texturae la- 'inellosae appropinquaritur. Texturae Ipecies nominatas simili modo ad Iamellosam regularem sese habere videtur, ut figura o ., internae crystalloideae ad cry Itallinas. Quo modo priores cireum stantiis quibusdam inlacquirenda fgura perfecte crystallinal impediebantur a ita etiam in corpori hus texturas squamosae, radiatae, fibrosae, tendentia si incitarana regularem formandi, causis quibusdam infra inuestigandis, directionem quamdam paullo modificatam obtinuit. Hoc eo inprimis cognosci potest, quod in plerisque casibus hae structurae species in illis tantum corpo .ribus a norganicis inueniantur, quae insuper etiam structuram
- lamellosam possident regularem; quod textura squamosa saepius substam
87쪽
substantiis fit propria, quarum crystallisationes non habent di
mensionem praeualentem quoad longitudinem cum contra textura radiata ac fibrosa praecipua inueniatur. ubi crystallis comparate longitudo praeualens esse solet. Simili modo quo mineralium figurae externas diuersae ad corporum anorganicorum classes Ordinesque sunt distributae . ita vitam quoad diuersaa st lucturae species sese habet, quo respecta naturas dispositiones sequen es obseruari posse credimus. a) Μagna substantiarum mineralium pars structuram possidet perfecte regularem; est autem magnus etiam aliarum numerus, in quibus plus minusue seta occultat, et saepe tantum rupturis vel ximis quibusdam significatur; sunt adhuc multae, quibus omne earum velligium caret. Plurimae structurae regularis subflati. tiae in salium ordine reperiuntur; minor est comparate numerus in Oxydis; sed multo minor in combustibilibus . in quibus Autem disserentia quaedam obseruatur. Inflammabilia enim sim.plicia rigida texturam moti Itrant lameIIosam; in aereis com Plures substantiae, pro parte exquisite Iamellosae inueniuntur; nuis inerua autem Falde deminuitue in matallis. et in inflaminabilibus compositis sola Graphites texturam Iamellosam interdum possidet - quum Anthraeitis et Lithaniarmis segregationes cum textura Iamellosa confundi non debeant. αὶ Textura squamosa, radiata et fibrosa in genere multo sunt raiariores quam Iamellosa regularis, quo etiam figurMum externaiarum crystalloidearum ηnaIogia cognosci potest. Idem in βω-ctura lamellosa curuata obseruatur a quam forte sim ili modo respectu texturae lamellosae rectae sese h/beat, ut crystallorum monstra. - quorum Plana, margines apicesqua plus minusue sunt curuatae. Totundatast, excavata. - ad crystallos puriecte figaratos. Textura squamosa. radiata. fibrosa comparate mulio saepius in incombustibilibua. iaqpitane etiam structura gulari gauis
88쪽
dentes, quam In eombussibilibus inueniuntur. Μetallis natiuis struetura perfecte fibrosa et radiata est aliena; squanaosa tantum sunt interdum metalla aliter lamellosa. Inflammabiliorum compori
si totum struetura librosa: Anthraeitis, ligni septis butiminos, non
cum aliarum substantiartim textura fibrosa confundi de bot; iII. enim proprietas non substantiam attinet, sed - sicut pseudo, crystallorum sorma - ab entibus organicis, quorum decompositione corpora inflammabilia sunt nata, ad ea tranSIata. 3 Quoad fracturae varietates diuersas repartitio quaedam etiam est obseruanda : minus autem est insignis, quam in aliis structuras speciebus. Maximam fracturae variet aham oxyda atque salia deis monti rant: omnes enim fracturae species, excepta sola hamata. metallis unice sere propria, in iis inueniuntur. In aereis pyriticis, metallis nativis quoque respectu marii me appropinquatis, diuersitas exigua adhuc est, quum in fracturam planam, coninchaeformem et inaequalem fero unice sint finitae. Pseudogalenae' contra hoc, ut in pluribus aliis rationibus, Oxydis Plus appropinquantur, quum illis exceptis, fractura festucosa et terrea
Tentabimus, ari de reIatione inter mineralium mixtionem structuramque, n6uae solutiones inueniri possint explorando. qua conditione structura cum figura sit externa' Quum, ut vidimus, connexus sit intimus, non solum inter mixtionem et erystallisa. iionem, sed etiam inter compositionem chethicatri atque structuram regularem, relationis inter crystallisationem et structuram reguIaxem si omnino talis adsit - inuestigatio ad propositum nostrum villis foret. Primum quod hoc in respectu elucet. est: quod structura I meliosa regularis eum crystallisationis tendentia combinata apparet; quod in mineralibus crystallinis tantum 'reperiuntur. qnamquam minerale regulariter lamellosum, non semper eodem tempore figu-
89쪽
substantiis fit propria, quarum crystallisationes non habent di. mensionem praeualentem quoad Io itudinem; cum contra textura radiata ac fibrosa praecipua inueniatur, ubi cryltallis comparate longitudo praeualens esse solet. Simili modo quo mineralium figurae externao divorsae ad corporum anorganicorum cIasses ordinesque sunt distributae . ita etiam quoad diuersaa structurae species sese habet . quo respectu naturas dispositiones sequentes obseruari posse credimus. a Μagna substantiarum mineralium pars structuram pusudet perfecte regularem; est autem magnus etiam aliarum numerus, in quibus plus minusue seta occultat. et saepe t naum xupturis vel . rimis quibusdam sigmficatur; sunt adlinc multae, quibus omne Earum vestigium caret. Plurimas structurae regularis substantiae in salium ordine reperiuntur; minor est comparatis numerus . in Oxydis; sed multo minor in combustibilibus, in quibus a tem disserentia quaedam obseruatur. In Rammabilia enim sim.plicia rigida Lexturam, monstrant IamesIosam; in aereis compluis res substantiae. pro parto exquisi e Iamellosas inueniuntur; nu. merus autem Walde deminuitur in matallis. et in inflammabili-hus compositis sola Graphites texturam lamellosam interdum . possidet - quum Anthraeitis et Lithania cis segregationes cum textura Iamellosa confundi non dubeant. . a Textura squamosa. radiata et fibrosa in genere multo sunt ra. riores quam Iamellosa regularis, quo etiam figurorum extera rum crystalloidea m qnalogia cognosci potest. Idem in firmctura lamellosa curuata obseruatur; quaa forte stinui modo respecta texturae lamellosas rectae sala habeat, ut oryltallorum monstra, - quorum Plana, margines apicesquo plua minusue sunt . . curuatae, rotundatas, ex auata. - ad crystallos perfecte figata. os. Textura squamosa. radiata. fibrosa comparato multo iam
pius in incombustibilitara, saepissime aliam structura regulari gau-
90쪽
dentes, quam In combustibilibus inueniuntur. Μetallis natiuis structura perfecte fibrosa et radiata est aliena; squamosa tantum sunt interdum ni talia aliter lamellosa. Inflammabiliorum compositorum struetura fibrosa: Antistaeuis, ligni festis bittiminos. non
cum aliarum substantiarum textura fibrosa confundi debet; illa enim proprietas non substantiam attinet, sed - sicut pseudo. cry stallorum sorma - ah entibus organicis, quorum decompositione corpora inflammabilia sunt nata, ad ea translata. 3 Quoad fracturae varietates diuersas repartitio quaedam etiam est obseruanda : minus autem est insignis, quam in aliis structurae speciebus. Maximam fracturae varietatam oxyda atque salia deismon Iirant: omnes enim fracturae species, excepta sola hamata. metallis unice sere propria, in iis inueniuntur. In aereis pyriticis, metallis natiuis quoque respectu maXime appropinquatis, diuersitas exigua adhuc est , quum in fracturam planam, conchae formem et inaequalem fere a nite sint finitae. Pseudogalenae contra hoc, ut in pluribus aliis rationibus, Oxydis plus appropinquantur, quum illis exceptis, fractura festucosa et terrea etiam gaudeant. Tentabimus, an 'de relatione inter mineralium mixtionem structuramque, nouae solutiones inueniri possint explorando. qnaeon ditione structura cum figura fit externa' Quum, ut vidimus, connexus sit intimus, non solum inter mixtionem et crystallisa. tionem, sed etiam inter compositionem chethica in atque structuram regularem, relationis inter crystallisationem et structuram regula. rem si omnino talis adsit - inuestigatio ad propositum nostrum
Primum quod hoc in respectu elucet, est: quod fructura I meliosa regularis cum crystallisationis tendentia combinata apparet; quod in mineralibus crystallinis tantum reperiuntur. qnamquam minerale reguIariter lameIlosum, non semper eodem tempore figu-