장음표시 사용
231쪽
non solum tamquam adulteri puniri non poterant, sed a peccato etiam excusabantur. Ita Moyses se M. 'ceperit homo uxorem, O habuerit eam, O non invin rit gratiam ante oculos ejus propter aliquam faeditatem, seribet tibellum repudii, dabit in manu illius, redi. mittet eam e domo sua. Si leges sensu obvio, ac naturali, semper sunt intelligendae I aperte videtur, non hoc loco tolerari repudium, tamquam minus malum, sed ut licitum permitti : praesertim quum mox add tur Q, quod, si repudiata ab uno, ab altero etiam repudietur, non poterit prior maritus rec ere eam in ux rem. Quae non ita forent, si per repudium prioris M trimonii vinculum minime solutum suisset. Porro caussam dispensationis hujusmodi habes a Christo, qui Judaeis ea de re interrogantibus respondit c) : 'Mo es ad duritiam tardis vestri permisit vobis dimittere uxores v sras; seu, ut explicat Chrysostomus sio, ad praecavem da majora mala, & pericula uxorum, quas Hebraei obduram eorum indolem saepissime intersecissent, si inubias sibi adacti fuissent retinere 0 . III. Professio editam in adprobata Religione vinculum solvit Μatrimonii rati, non autem consummati, ut declararunt Ale
xander III. D, & Innocentius III. O ; atque ipsum
Triis bat, ut distincte in ex poneretur. Videte Tostatum, vulgo Abulensem, in eap. XIX. Matth. quaest. sa. 16. seqq. aὶ Cis. Deuter. XXIV. I. ιγ Ibid. v. q. o Matth. XIX. 8. d) Iaa HomiL XXXII. in eas. XIX. Matth. dimidium mali prem isto, i- dare libellum repudii, quia melius iudicaviν premittente lege Matrimonium solvi, quam odio eompelleste M misidium fieri. ε) Qui plura desiderat, adeat Bellarminum lib. I. de matri eap. XVI l. obiees. I ubi respondens Bucero, multis proba vir , Matrimonium .pud Hebraeos, quoad vineulum, solvi eo laevisse. D In Cap. verum II. & Cap. ex publico VII. Extr. de
a In Cap. ex parte XIV. Extri de convers conire.
232쪽
Tridentinum sub anathematis poena definivit is . Rationem reddidit ipse Alexander III. b), quod scilicet
verba erunt duo in carne una, unde perfecta nascitur
indissolubilitas , dumtaxat de Matrimonio conjummato intelligenda sint; ut proinde in rato non sint adhuc coniuges una caro c). IV. Nullo autem pacto per Gdulterium solvitur vinculum Matrimonii . De qua qui
dem re quamvis dubie olim scripserit Augustinus d , di contraria suerit Orientalis Ecclesiae praxis e ; ho die
e Quaedam advertas. I. A iure divino, suod traditione nobis innotuit, facultas haec descendit, solvendi Matrimonium
ratum per professionem. II. Per ingressum unius in monast rium ante consummationem Matrimonii, non fit iniuria alteri eonjugi, qui sorte erit invitus, telie Alexand. III. in eis. cap. reum. Si enim potest alter, invito altero, periculo se moristis objicere, caussa martyrii, aut ob defensionem patriae, Misduid non poterit, persectioris status ratione λ III. Post ratam Matrimonium, conceditur ab Alexand. II l. in eis. Cap. ex pu-hIies bimestre tempus alterutri coniugi ad deliberandum , utrum .elit Religionem ingredi. Intra quod tempus si unus ita deliberavit , & conjugale debitum alteri interim negare, & Religionem ingredi tenetur. Qui vero in saeculo remanet, commoianendus est, velitne continentiam servare. Si nolit, expectare deui annum probationis, post quem iuxta Trident. Sess. XLV. p. 1 f. de Regularibus, sollemnis professio emittenda est. Immo si despontata puella fuerit duimennis, quum ipsa ex eis. Trid. non ante XVI. annum expletum profiteri possit, eatenus Oxpectandum est. IV. Per susceptionem deniqua Ordinis Epiis . scopalis, aut sacerdotalis, Matrimonium ratum non solvi deis claravit Ioan. XXII. Extravas. antiqui Cap. uaici de voto.
Leges Civiles repudium adulterii caussa permisere, ut patet ex L. consensu S. C. de repud. & ex Chrysostomo, quim it. XI x. in illud Apostoli I. Ad Cor. VII. I p. mulier ad . Iigata est legi &c. docens sola morte disssolvi nuptias, ea in re non leges Civiles, sed Evangelicas, secundum quas Deus iudicat, attendendas esse ostendit. I saeterea obicura adhuc erat senis
233쪽
die tamen, ob expressam Tridentini definitionem a Iamplius non licet dubitare . IX.
tentia verborum Chrisu apud quieumque dimis in νit uxorem suam , nisi ob fornication m , aliam duxerit, maeochatur. Et plerumque apud Graecos ita laudata verba accipiebamur, ut nulla scilicet ex catissa, sed tantum ex adulterici, &dimitti priorem uxorem, & alteram duci liceret . Permissio iistaque ex teste Civili, & mala Evangelici textus interpretatio, in caussa fuisse videntur, ut in Ecclesia Graeca mos inoleve. rit, ex adulterii crimine novum iniri posse Matrimonium. α) Seg. XXIV. de sacri matr. Can. 7. qui sic habet: si quis Pixerit , Ecclesiam errare, quum docuit, ει δειet, iuxta Duangelicam , ct Aροstolicam doctrinam, Proyter adulterium aheoritis con i gum Matrimonii vinculum non posse dissotai . . . ana. rhema sit. Statuitur igitur, Fυangelicam , G Aροsto am doctrinam esse, quod per adulterium Matrimonium non dissolo tur; a qua Romana sedes numquam recessit. Et sane resert B nedictus XIV. De Sγn. Dimes lib. XVI. ωρ. XXII. num. 4. tempore, quo ipse a Secretis erat Congr. Concilii, a Graeco quodam catholico hoc dubium propositum fuisse, an permittendum sibi esset secundam ducere uxorem vivente prima, quam ex caussa adulterii, in iudicio probati, repudiaverat; eo quod apud Graecos ea praxis adhue vigeret e & re mature discus a responsum suit, id Greco illi minime licere. Praeterea idem Benedictus XIV. in Constit. etsi pastoralis an . I 2. exponens νquid Italo. Graecis credendum sit, ubi I. 8. agit Matrimonio, Eiυortia quoad vinculum , . si qua de facto praecesserunt, nul- Iia declaravit. Solent porro hoc loco quaerere Theologi, an dos ma fidei sit, per adulterium Matrimonium solvi non posse. Consentit Haberi in Tract. de matri eap. II. g. 6. & Tonrnelyus de sacri marr. quaest. U. an. II. concI. ad severare non ausiet, eo quod Tridentini patres Canonem principio conceptum cum anathemate in eos, qui contra sentirent, in gratiam Graecorum, qui Venetae Reipublicae ditioni subjiciebamur, eo modo, quo extat, temperarunt. Irae interim rem capio, ita liis pio. Aliud eli expressus, formatis fidei articulus; aliud doctrina ipsa fidei. Ad primum requiritur immediata, & directa propositio Ecclesiae, quae, ut Tom. I. pag. I 68. diximus, est pro onens repula veritatis : quo pacto Tridentinum , ad fidei articulos adserendos, Canones sanci vir, & anathema adiecit.
Ad secundum suffcit judicium Ecclesiae, non immediata de
234쪽
f. I x. De sollemnitatibus, quae Matrimonium praecedunt, ac primo de Donyalibus . His ita expositis, a i sollem ni tates, quae Μatrimo
nii celebrationem sive praecedunt, puta, sponsalia, pro clamationes, consensus parentum; sive comitantur, cu tu
nitione prolatum , sed traditione, praxi, Fidelium consensit, Pontificiis Conlli tutionibus, non ad omnem, sed ad particularem docendam Ecclesiam propositis, euiusmodi est est. Constit. εis pastoralis ad Italo Graecos directa ) , declaratum : qua
ratione, ante expressa ar, &ιmmediatam Concuti definitionem doctrina catholica erat, non autem expres Ius fidei articulus, quod validum erat Baptisma ab Haereticis collatum. Hisce postis, eit. Tridentini Canun knmediare spectat Nova rores, qui jactabant errasse Ecclesiam, dacentem per aeniterium vinculum
Matrimonii haudquaquam dissi,ivi. Quare hic formalis fidei articulus est , Ecclesiam h c in ire neque errasse umquam , .nec errare. Verba autem ina juxta Eυangelieam, oe Apostolieans risirinam, licet necessirio, non tamen directe posita sunt, ut proinde doctrinam fidei certam, nom vero explicitiam & formatim fidei articulum constituant. Mahet igitur, explieitum esse fidei articulum, Ecclesiam hac in parte non errare; doctrinam autem esse catholicam , aut, si placet, implicitum esse fidei articulum , ab explicito dependentem, &cum eo connexum, Per. adulterium nempe vinculum matrimoniale abrum ni non posse . et in Iudaei quacumque ex caussa, etiam levissima, uxores dimittebant, & alias praeterea ducebant. Docuit autem Chri sus, non dimittendam esse uxorem, nisi gravi de ratione, cuiusmodi est fornicatio, violatio scilicet tori conjugalis; moechari verum illum, qui priore etiam iuste dimissa, aliam duceret. Ita semper Ecclesia ea Christi vel ba XIX. o. i mellexit quietinique dimiserit uxorem fuam, nisi ob fornicationem , oe a- Iliam duxerit, moechatur. Quare illa nisi ob fornieationem, ad priorem tantum orationis partem, seu ad quieumque dimiserit kxorem suam; non ad polleriorem, seu oe atiam auxerit, rese- . - tenda sunt, perinde ac ob fornicationem & dimitti unam, &aliam duci liceret 1 qim pacto nonnulli falso interpietati luot. Et lane exceptionem illam fornieationis nec retulit Lucas XV l. 1η. ubi inquit: omnis, qui dimittit uxorem suam, oe alteram ducit, moechatur. Nec Marcus X. ii. ubi habet: quicumquν lin a 4mr-
235쪽
iusmodi est voluntas contrahentium, & Parochi, ac testium praesentia, accedamus. Ac principio sponsalia, aspondendo dicta a , Iunt mentio, repromisso nuptiarum futurarum b . Ea ante septennium ita nulla hahentur , ut nec impedimentum publicae honestatis, de quo inserius, producant c . Possunt tum autem paremtes sponsalia pro filiis inirer sed expectanda est Imitima aetas, quae est annorum XII. in seminis, XIV. in masculis velintne iis stare, aut ab iisdem resilire; nisforte earnis commixtio ante intervenerit e . Praeterea nihil ad sollemnitatem sponsaliorum in Iure, aut a Tridentino statutum est; ut proinde ex laudabili usu Eccle. sae f , non ex mera necessitate, praeter testes, Parin chidimiseris uxorem suam, oe aliam duxerit, adulterium commisistit. Nec Paulus, qui /id Rom. VII. sie generatim pronum tiate igitur viυente vim, vocabitur aduorea, si fuerit eum alio υiro. Dicendum propterea, apud Matthaeum exceptionem fον-.isationis, non de libertate aliam ducendi, sed adulteram tantum dimittendi, omnino esse intelligendam .
a Mos Romanorum fuit, ut qui sub cura , aut potestate puellam habebat, alteri in uxorem sponderet. Quare qui spondebat, sponsor et quae spondebatur, Donsa; ille, cur sponderetur, Donsus dicebatur. i b L. i. D. de Donfac e Alex. III. in Cap. litteras IV. & Cap. aeressu V. Extride despons impub. Tum Clemens III. in Cap. ad dissolinm
δὲ Huiusmodi aetas ab utroque iure ad contrahendas nuptias definita est . Unde Matrimonium de praesenti ab imp beribus contractum, resolvi in pura sponsalia inquit Clemens III. in Cap. ιuae ult. de deoοns impub. Ceterum nonnisi aliqua urgentissima necessiate inrementenre, utpote pro bono paris, indulsit Nicolaus Pontifex in Cap. tibi non est Il. Extr. δε δε- Dons impub. ut paullo ante puliartatem, sponsi coniungerentnr , modo scilicet & aptitudo esset ad generandum, & malitia suppleret aeratem . Quam dispensationem ab episcopo etiam dari posse , tuetur Gonzal eZ Comment. in eit. Cap. num. 7. Alex. III. in Cap. a nobis VII. cis . tit.
f) Baptismi, Ordinis, & Matrimonii candidatos eertis quibusdam ritibus Ecclesia duxit praeparandos, exercendosque,
236쪽
chi etiam praesaentia requiratur. Duplex denique eorumdem effectus est, impedimentum scilicet publieae honest sis : & obligatio sub gravi peccato standi invicem promissis a , dummodo sane rationabilis caussa non aliter suaserit b . Caussae autem solvendorum sponsaliorum sunt I. mutuus distensus, qui tamen quodammodo fit rationabilis e . II. sornicatis M, ex parte nempe innocentis, non vero sornicantis, ne ex crimine is commodum consequatur. Quapropter pars delinquens, si ab . tera velit, ad nuptias merito compelletur. III. diutumna absentia, si scilicet, inscia, & inconsulta sponsa, in longinquas terras se sponsus transtulerit o; aut dom, cilium
eo quod novum vitae genus ample'untur. Quare sponsalia tyo focinium quoddam sunt status coniugalis: quo tempore curan dum sponsis, ut conjugatoriam munera erudiantur, ad sacramenisti gratiam percipien am comparentur, & conditiones, si quae In sponsalibus adpositae sunt, per ipsos adimpleantur. Augustiis nux Iib. VIII. Confess. ωρ. aliam addidit rationem, scilicet no υilem habeat m itur datam , quam non suspis erit Dosus
is) s. Thom. in Φ. dist. 27. quaest. a. isu. I. ad 2. . ib) Alex. III. in Cap. ex uerteris X. Extia de spons oma ν. sub excommunicationis poena adstrinxit sponsum , ut sponissam in uxorem duceret, nisi tamen in contrarium rationabilis eatissa extiterit. Ceterum monitione potius, quam coactione, haς in re procedendum est, maxime quam Gactiones disseius solearit exitus habere ; ut ad rem monuit Luelus III. in Cap. requisiυit XVIL eis. tit.
e Innoe. III. in Cap. praeterea II. Extri de Dons oe
Q innoc. III. in Cap. quemadmodum XxV. Exin do μονε αν. tum quod sub ea conditione promissio faeta censetur . naalteruter . sponsaliorum fidem frangat; tum quod s sernieatioeonjussis iusta caussa est divortii, ius a quoque erit solvendorum sponsaliorum . . - b) Si caussa discessionis iusta stetit, ex L. si is r. C. de Dons oe an. spons biennium intra provinciam ; ex L. libereum
a. de repud. triennium extra provinciam expetiandum puel- 'lae est.
237쪽
cilium alio transmutarit sa). Creditur enim iuri suo
renunciasse . Nec contra cogenda est spoiasa migrantem sponsum sequi , aut, incontinentiae periculo, ipsius reditum diu expectare. IV. temρus, quod videlicet ad finiendam obligatione in sponsaliorum definitum, elapsum tamen est b . V. sacer nimirum. Quod enim est Matrimonium ratum ad sponsalia, id professio sol. lemnis est ad votum sollemniter profitendi. Atqui per sollemnem professionem solvitur Matrimonium ratum, ut superjus c dictum est. Ergo per votum sollemniter
profitendi, sponsalia etiam dissolvi dicendum est Q. I. dem dicas de ingressu in adprobatam religionem o .
VI. a) Alex. III. in Cap. de illis V. Extri de spons re matri
Discordes sunt autem Canon illae, quantum temporis legitime expectandum fit, ut adposite notat Gonetaleet in Comment. in eit. Cap. Prudenter tamen ageretur. si significetur sponso, intra certum tempus sibi redeundum esse : secus, sui iuris fore sponsam. b) Argum. Cap. seut XXII. Ex tr. eis. tit. Dictum ad sente-am obligatione in . Aliter enim dicendum, si ad statuendam eamdem , vel ad statutam exequendam, certum tempus adjectum esset. Puta . s quis ita promiserit: ducam Kalendis A gusi . Duplex est oblicatio, dueendi altera, altera eo tempore ducendi . Si sorte posterior obligatio adimpleta non sit, h. e. contractae nuptiae non sint Kalendis Augusti ; adimplenda nihilominus manet pilor obligatio, h. e. ducendi, ubi commodet
Id Quid, si ex ingressu in religionem , aut ex voto solo
I mni non autem ex voto simplici perpetuae castitatis , quo si uinsalia minime solvuntur, ut communiter tenent contra S. Thomam in o. Dist. 'S. I. art. q. , insanaia timendast spontae , serta ite quod per sponsum gravida facta sit Tum votum , haud Deo pratum , non obligabit. εὶ Alexander i I l. in Cap. υeniens U. & Caelest. III. in Cap. rursus VI. Ex tr. qui Cler. vel τουent &c. Nec Mex. III. sibi idem contradicit in Cap. commissam XVI. Ex tr. de Donfest matri ubi tutius esse sponso adfirmat Matrimonium contra-b re , s postea . si elegerit , ad distris,ionem religionis migrare . Ibi enim sponsus non commigrarat iam religionem, sed migra. re proposuerar Iantum , atque in ea deliberatione moras longius
238쪽
VI. subsequens Matrimonium , cum altero scilicet conistractum a . VII. morbus, gravis certe, aut etiam deformis mutilatio b . VIII. a iustas , de qua inserius. sive sit carnalis, puta, si sororem sponsae suae carnaliter sponsus cognoverit c)ς si ve spiritualis d). IX. fama publica, inter eos nempe, qui nupturi sunt, esse impedimentum. Quam ad rem unius testim nium satis esse adfirmavit Innocentius III. e . X. reclamatio, quum scilicet qui impuberes promiserunt, adveniente postea pubertate dissentirent h. Quae quident caussae omnes hoc Disticho continentur: Dissensus, crimen, tempus, ordo, sec'ndo, . ' . Morbus , o aonis, vox publica, quuώque recta
f. X. De proclamationibus , o consensu parentum. ΡαπCEDERE etiam Μatrimonium solent proclamationes, & paren um consensus . De utrisque hoc loco. I. Prociamationes, quae apud Germanos, & Gallos
protrahebat. Quare Pontifex tutius esse respondit, juratam sponis saliorum fidem praestare. a Innoc. III. in Cap. Mut XXII. & Gregorius IX. in Cap. si inter XXXI. Ex tr. de θω . er matri Intellige etiamsi sponsalia suerint jurata, ut ibid. advertit Pontifex. Idem itatuitur in Cap. duobus I. Extr. de Donsa duorum. Finge uero mortuam uxorem, quacum quis, contra fidem spontaliorum , contraxerat. Teneturne is viventis adhuc spontae promissis stare Sane obligatio sponsaliorum, semel soluta, numquam amplius reviviscit. b Urbanus III. in Cap. litteras III. de conivg. lepros& Innoc. III. in Cap. quemadmodum XXV. Extr. de iureiuri e Innoc. III. in Cap. fraternitati v II. Extr. de eo , qvi
d) Innoc. III. in Cap. veniens v I. Extia de cognat. Diis
. In Cap. quum in XXVII. Extr. de fimns ct matri f) Alex. 1 v. in Cap. de illis UII. Extr. . de despous impubis
239쪽
hanna dicuntur, sunt publicae denuntiatio ς Matrimonii, inter certas personas sequuturi. Eaedem ni ex sacramenti a , saltem ex praecepti necessivate requiruntur . Unde ad exemplum Lateranensis IV. 0M, praecepit Tridentinum e , ut in postirum , antequam Matri-Mnonium contrabatur , ter a proprio contrahentium Par
eho, tribus continuis diebus festυis , in Melesia in re Misarum seuemnia publice denuntietur , inter quos Mais trimonium fit contrahendum M. Nimirum ut impedi. mentum, si quod sit, innotescat c , & malis, quae inde
sequi possent, occurratur . Facultatem autem dispensam di a proclamationibus . sive ut una pro tribus, sive ut
nulla fiat, ab eodem Tridentino habet Episcopus
&Ρra' a) Irritum non est Matrimonium sne praeviis proclam tionibus contractum, tum quod numquam id declaratur a Triis dentino Sess. XXIV. de marti eam r. quo pacto nullas fore Muptias clandestinas sancitum est; tum quod ex eodem Triis dentino quibusdam in taussis ommitti possunt; tum quod a i diei bus quandoque etiam nonnnili compelluntur ad statim nuptias sine proclamationibus ineundas cum muliere Hiqua, quain cum rem fortasse habuerunt.
b) Can. 13. Et resertur in Cap. quum inhibito III. Ex tr. de elanae despons e) Ibid. Ioe. est. d) De proprio Parocho paullo Inserius. Illud ex Barbosa observat Van.Espenius Iuris Eectes Pan. II. tit. XII. ea . num. p. denuntiationes huiusmodi fieri posse aiis die, quam festo, sob aliquam sollemnitatem in Melesia celebrandam, quamvis sene feso in populo , magnus ad Ecclesiam far ρογώ concursus.
ε) Origo sponsaliorum a consuetudine eorum repetenda est, qui episcopos, & sacerdotes consulere solebant, antequam nuptias inirent, ne scilicet cum Judaeo, aut cum haeretico quo piam contraherent. Quem morem des gnat Ignatius Martyrus. ad Pot arp. num. s. & Tertullianus tib. I l. ad tixorem cap. 9. Curavit proinde semper Ecclesia, ut si qua inter nubentes forent impedimenta, manifestarentur, & praecaverentur. Quare Van-Espenius supr. eis. ωρ. III. num. I 2. Probat non excusari a peccato eum, qui impedimentum non revelet, eo quod iudicialiter probare non possit.
D Cit. Sess. XXIV. cap. I. Ibi pro legitima caussa dise
240쪽
& Praelatus inferior, qui iurisdictione gaudet quasi
piscopali, primi e ad Episcopis , ut ait Fagnanus , . h. e. sit praesit plebi, in quam nullam habet Episcopus iurisdictionem. II. Peccabunt quidem filii contra pietatem paternam. & contrahent nuptias, ignora tibus, & rationab liter invitis parentibus, numquam tamen invitidas . Nec iure naturali , quod hominem,
iudicio, & aetate pollentem liberum esse iubet, in iis uae personalem praesertim, statum spectant b). Nec ino, eo quod Esau duxit tres uxores, Iudith, &Basemath ς , atque inde Μaheleth M : Iacob praeter Rachelem. Liam quoque, Balam, aliasque sibi copul vit 9 : & Tobias Saram accepit f . Nec vero conis iugia huiusmodi, quae insciis saltem parentibus inita
sint, infirmata propterea fuisse accepimus . Nec Eeel fassico , quod a Tridentino non immutatum, sed conis firmatum , aut declaratum magis suit in , anathemate
pensandi adsertur mobabilis suspieio , Matrimonium malitisse
impediri posse. Non aliae autem excluduntur, puta, si periculum adsit scandali, quum conjugibus simul habitantibus, &detecto interea impedimento dirimente , secreto consensus in ter eos iterum renovandus est. Aut si infirmus morti proxi-INus cum ea contrahere paratus sit, cui fidem dederat, & ab ea prolem suscepit. Ceterum quum ibid. Tridentinum prudentia, s iudicio episcopi id reliquerit, gravis adesse debet eau sa dispensandi a duabus, gravissima ab omnibus. Nimiam hae in re veniae sicilitatem, praesertim in conjugiis nobiliorum, non autem pauperum, castigat more suo Van-Espenius Iur. Eeel. Pian. II. tit. XII. de spons oe matν. cap. III. num. 2I,
a In Cap. quum inhibitis III. de eland. deo. num. I. b) Matrimonia. vota, mutuum filiorumfamilias, non vero emancipatorum, ex jure Civili pater poterat irritare. si eadem hule sui sset potestas ex iure naturali, ecquid non idem ei lienisset in emancipatos