장음표시 사용
261쪽
f. II. suaedam praenotantur. Catholica ML ina ex Tridentino.
SED quam insipienter haec proserantur, facile cogno. scitur, si pauca sapienter advertamus. I. Triplicis generis cultus est, iatriae a , qui soli Deq, in signum supremi dominii b); h erdutiae, qui Dei parat ob eximiam intra creatas res dignitatem ; dutiae, qui Caeliti. hus ob eorum sanctitatem impenditur 93. II. Pariter
Vel a) Graece λατρει- est semiliter talo , & proprie semitiam, quod in signum plenae sabiectionis dominis praestabatur, significat. Non incommode autem ad denotandum cultum, vel la, rectionem, quam homo debet Creatori suo, in recognitionem absoluti dominii, quo ipse in creatas res omnes gaudet, ea vo translata est.
bὶ I. Non solum tres divinae personae, sed Encharistia,& Christas homo, in quo divina hypostasis, h. e. Dpm
rum, aut perse , utramque includit naturam, divinam, &humanam ), latriae cultu adorandus est. II. Contra hnmanitas Christi, quae est nomen naturae, non suppositi, si consideretur seorsum a coniunctione cum Verbo, quoniam ereata res est, non iatria, sed Myredulia eolenda est. III. Idem dixeris de praeputio Christi, capillis, sanguine. Si enim post resurrecti rem non fuerunt readsumta a christo, non sunt unita Disiniis tari , quum actu non sint partes corporis Christi. Nee obstat Theologorum dictum e quod semet adsumsit, numquam dimittet. Inteflgitur enim de partibus essentiatibus humanitatis, h. e. a. nimo, & corpore, quibus Divinitas semper mansi adiuncta, sive quum Christus suit in monumento, sive quom descendit ad inferos. iv. Nee aliud putandum de elavis, spongia, spinis. quae adspersa sangnine Christi, solius rapaeia sunt υρεν duliae. Non enim eo contactu communicata illis fuit Divini. tas , quo spectat latria. U. Ceterum non omnia, quae Christum contigerunt, adorationem merentur, puta, manus illius , qui ei alapam inflixit, aut dorsum aselli, cui ipse insedit. Inde enim manifestum scandalum oriretur. O Duila, & isperduita, ob excellentiam aliquam superis naturalem , quae in rebus tamen creatis adfulget, praestantur. Non igitur ex sui natura, sed gradu inter se quodam distabunt.
262쪽
vel absolutus cultus est, vel relativus. Prior propriam eius, qui colitur, exeellentiam spectat, nec ultra pro- , greditur. Posterior, qui imaginibus quidem exhibetur. sed νetate ad prototypum, quod illae repraesentant. III. Duplex in praestando eultu actus distinguendus est, inisternus, & externus. Per internum cognitam objecti praecellentiam veneramur; per externum interiorem animi venerationem protestamur. IV. Praestandi cultus ratio,
ae modus nihil dissimilis aliquando est, & extrinsecus confunditur: quo pacto Eucharistiae, & imaginibus Samelorum thus adoletur. Ex diversa tum adoratoris intentione diversum adorationis genus est. V. Denique non
religiosus solum, sed civilis etiam cultus est, quo scilicet Reges, Misistratus, & viros potestate praecellentes prosequimur. Sed hic ceteroqui ad locum hunc non attiner . VI. Ex his liquet, quam insulse, indigneque Catholici ab Haereticis traducantur. Quae enim in hujusmodi cultus exhibitione mens sit Ecclesiae, ostendit Tridentinum a , ubi inquit, Sanctorum quoque MamrFrum, aliorum eum Chri mentium sancta eorpora, quae viva membra fuerunt Chri yi γ templum Spiritus ancti , ab ipso ad aeternam vitam suscitanda . auri lcanda , a Fidelibus veneranda esse; per quae
multa beneseia a Deo hominibus praefantur ... imagines porro Christi, Deiparae Virginis , ar aliorum Sanctorum , in templis praesertim habendas, edi retinendas , eisque -- bitum honorem, , venerationem impertiendam I non quod eνedatur inesse aliqua in iis divinitas, vel υirtus, pr
pter quam sint colendae, vel quod ab eis sit aliquod perendum y Det quod Mucia in imaginibus fit Menda ;meluti Mim flebat a Gentibus, quae in idolis spem suam
collocabant, sed quoniam honos, qui eis exhibetur, referinxur ad prototysa, quae illae repraesentant: ita ut per iam ines, quas osculamur. coram quibus eaput προ rimus, O procumbimus, Chrisum adoremus, Sanctos. quorum ilia similitudinem gerunt, veneremur .
263쪽
. g. III. Cultus reliquiarum .iuctoritate antiquorem
. NIHIL autem novi Tridentini Patres in Ecclesiam induxerunt; sed cultum, quem illa semper ab sui primordiis tenuit, commendarunt, & confirmarunt. At I. sane constat, ad umbram cossoris Petri a , & ad sudaria, δc semicinctia corporis Pauli, infirmos confii. gere consuevisse M, ut ita a suis languoribus sanaren. tur; ad osculanda vincula martyrum in carcerem Christianos cucurrisse c)ς Cathedram Iacobi, Apostoli, di Episcopi Hierosolymitani, religiose a Christianis serva. tam esse in ; ossa Polycarpi, Joannis Evangelistae di. scipuli, decentiore in loco sollemniter recondita e); &reliquias Joannis 'Baptistae summo cum honore Abast ecustoditas i fuisse et unde Caelestinus Papa Patribus
Ephesinis is o Ioannes .apostolus, cuius reliquias prinsentes honoratis, ad mutuam concordiam, dilectionemque hortatur. Idem passim testantur Patres. Ad rem Gre. gorius Naaianetenus b): Bethleem venerare, o praesepe adora. Et Chrystomus. i e servorum Crucis.
xi Regis aulis splendidiora sunt ... nam is , qui purpura indutus es, ad illa sepulchra se confert, ut ea
quam mutuo consensu a se separaverat, auctor est, ut a m trimonio cum Gentibus abstineat, si Persequutionis tempore uvis prior e vita excederet. Inter alias rationes hanc adducit, quod numquam eam vir Gentilis in carcerem ad osculanda vinis la martyris remare patietur.
ω Eusebius Hist. Feci. lib. VII. cap. I9. , Eusebius Hist. Mel. Iib. IV. cap. II. f Rufinus Histori Eccles lib. II. cap. 26. a Epist. ad isnoae Ephes h Orat. 38. de Christi nativit. ij mmil. XXVI. in II. ad Corinth.
264쪽
prepam l. . . quocique sunt Imperaroribu in palatii ianit -- iis in tumulo psatoris Duri peratores. Necnon Ambrosius a 'in eur i autem non bonio reον corpuι .iliud Firiles quod reverentur daemoneadu Iquod . , σουβμxerunt in supplicis , Mi Myscant, im sepulchro Honomisaque domus, quod Chrsus honoraruit. in gladio, qu eum: GMisso regnabiscin caelo. . Pariter i ronymus comita, Uigilantium scribens, morem . non solum Urbis. ωmae., Q. totius Orbis laudat, offerendi scilicet saerificia super martyrum tumulis b); & Augustinus conera Geu, Giunx, &Manichaeorum obtrectationes, cultum. exta liquot. Ecelestiae se usu martyribus pristitum memorans , vindicansque ς eorummreliquias & ihonorifice circumgestari: scilitas , & ex ipsarum contactu flores, ac vestes ἡvirtutem . quamdam ..tausisse, & ad illorum memorias, peregrinationes Tusceptas, di plura identidem . miracula patrata fuisse , diserte adfirmavit c . .
QUII tempore Rem Iudaeorum, de superstitio Gentia Ilupa terris dominatatur, Christiana Ecclesia exordium accepit suum. Judaei autem, ex praescripto legis a simulacris Omnino abhorrebaut a Gentiles Deorum imaginibus, in quibus aliquid divini latere arbitrabantur, supra modum adbaerebant. Quapropter Ecclesia , quae ex utrisque colligenda erat, in qtrisque hae in re
ab Serm. Ig. de n. Naetaris , s Cese . aes b)-c tr. . Vistiant. h. e. Dol. II. l --, e) Lib. XXII. de Ciυit. Dei cap. 8. d Exod. XX. 4. Levit. XXVI. I. & Deuter. IV. I s. a Immo Origenes lib. IV. contνa Cesem pictores, & statuariose Republica Iudaeoriun arceri consuevisse tradidit, ne populo, in idololatriam proclivi, faciliorem sui emitionis occasionem prae
265쪽
periculum experimentabatur. Μaxime itaque credibile est, Apostolos de pingendis, colendisque imaginibus p tissimum siluisse, ne illos a Christiana Religione dete
Terent, hos vero, adorandis simulacris . adsuetos, ad eorumdem cultum magis excitarent. Ex quo sane fictum est, ut imaginum usus primis Ecclesiae saeculis vel rarior sterit, vel alicubi etiam interdictus a . UNrum nihilo tamen secius quaedam adhuc vestigia superis sunt, ex quibus obtinuisse iam tum imagines facile di gnoscitur. Quippe statuam aeneam, quam mulier, a profluxu sanguinis per Christum liberata, in accepti memoriam beneficii erexerat, necnon Domini. Servat ris, & Petri, ac Pauli depictas effigies, se Eusebius vidisse testatur b . Quinimmo saec. II. adeo comm nis mos erat Christum in calicibus depingendi, sub spe.
cie Pastoris , errantem ovem ad ovile humeris suis r portantis, ut Catholici contra Montanistas, veniam lais psis negantes, argumentum inde desumerent c . Porro clariora sunt monumenta saec. IV. ac sequentium inde aetatum , in utraque scilicet Ecclesia, Graeca, & Latiisna . Basilius se gaudere adfirmat, quod pictores penicillo
a) Concilium Eliberit. an. 4os. Can. 36. Intellige vel conti a Antr pomorphitas , qui Deum corporeum credebant; vel ne a Gentilibus , persequutionis tempore, relictae imagines
- b Histori Getis. lib. VII. eap. 18. Ubi istiusmodi m
rem non sua aetate natum, sed a prisco iamtum tempore i ductum scripsit Eusebins. Ita enim mox subiecit: quine prias, illi, ab quo ullo discrimine, etinctos de se bene meritos, risi quadam eonsuetudine, tamquam sis rores colere huiusmodi Mnoribus eo ueverant. A primaevis autem Ecclesiae temporibus extitisse icones Petri , & pauli, pingendique utrumque solliciatam sibi injecisse curam veteres Christianos. observavit praeterea Excςllentili. amicissimusque Stephanus Borgia, Sacrae Coning . de propagarda fide a Secretis, in egrmio, eruditissimoque Opere Varisana Confesso Romae an. iτ 6. γ, ubi corpus Petri nonnisi in templo Vaticano adservatum, & perpetuo honor tum fuisse demonstrat . Videte pag. I 24. er seqq. ςὶ Tertullianus lib. de pudicit. cap. 7. O IO.
266쪽
lo suo felicius, quam ipsemet oratione, martyris Badilaam crematam manum expresserint a . Et Chrysost mus neminem esse ait, qui imaginem S. Meletii non exoptet uM . Ambrosius quoque meminit picturae Apostoli Pauli o. Et demum Augustinus de S. Stephano praedicavit vi: dulci ma est Me pistura, ubi via
tis S. 'Stephanum lapidari. Merito igitur cultum sacra rum imaginum contra Iconoesastas confirmarunt Com
MULTA reponere solent Heterodoxi contra imaginum venerationem, quae apud Theologos passim retintantur b) . Quae Tilloisonus , sive a silentio Scri-gurarum , sive ab Epiphanio , adversus sanctim iei parae cultum , triumphanti paene oratione potissimum urget, non sunt hoc loco omittenda i) Ita ille
saec. i. Dissere. XXV. contra Ioannem Dallaeum. Ineptivit iam AFlus, uti adnotavimus iam. 'ag. 232. contra adorationem imaginum, in eo etiam damnandus, quod re ita pristam Anglorum ficlam damnavit. Constat enim &Henrieum VIII. quamvis schismaticum, huiusmodi tamen enustum retinuisse. Bossuetus Histor. Variat. Iib. VII. -- 26. Constat Reginam Elisabetham, quae invita Iconoctastis faverat, ῆn Regia tamen Capella Crucifixi imaginem sibi adorandam reis Iiqui fle. Bossuetus ibid. lib. X. num. r. Constat etiam .H riain Stuartam, natam e sorore primogenita Henrici VIII. veram. que Ansliae heredem, quum e carcere, in quo XIX. sere an .R a nos
267쪽
ia , ι' appelle Phorole des femmes . Sed quam doctus in
concionando, indoctus in ratiocinando Archiepiscopus I. Nonnisi natis passam occasionibus Apostolos ad scri-hendum accessisse, nec vero Scripturas integrum esse credendorum catechimum, alibi demonstravimus b . Quid igitur mirum, sit de cultu erga Virginem eaedem siluerant, praesertim quum ex Tridentino c), bonum, atque. διtue sit Sanctos invocare, ac colere, non autem ad salutem necessarium Ceterum, si proe advertamus, . nec 'pud Scripturas ipsas d), nec poti mimum
in primis etiam Ecclesiae saeculis e , luculenta obsequii,
nos iniuste detenta suerat, falsorum rea criminum, ad moditem, manu Crucifixum gestans, duceretur, ira ad protestantem quemdam, qui ea de caussa ipsam irridebat, adfatam suisse, sese Chriflum facilius earde confer turam . quem tum manu , atque in oculis foret; ut videre eli apud doctissimum, amiciusimumque Non nottium , a quo ad nos e Galliis gratissimae datae iunt litterae , in lib. Erreura de morire s m. I. cap. Nunc ecce Tilloisonus idem contra Dei parae cultum impudenister invehitur. Sed non impune certe hinc abibiti a Sum. eir. Serm. xl. pM. 94. oe seq. . b) Tom. I. pag. . 8 's. XXV. in Decret. de Purg. . d) Honor Virgini praestandus satis insinuatur & a magnifica salutatione 'Angeli, & ab eximia gratulatione Elisabeth ,
conversione aquae in vinum nonnisi rogante matre statim
facta in Cana Galilaeae, & a singulari matris eiusdem a Christo moriente apud Ioannem commendatione, &, quod caput est, a crebra vocabuli matris Iesu in iisdem Scripturis usurpa-Sed apage hane calumniam s Huiusmodi trium pri tum saeculorum silenti uni objecerat etiam Uallaeus. Natalis
268쪽
quo Fideles semper Dei param prosequuti sunt, vestigia deesse videntur. II. Adludit certe Tilloisonus ad illud Epiphanti bi , ubi Collyridianos urgens. negat eis Virginem esse adorandam. Sed non vidit, Epiphanium contra eos ita scripsisse, qui latriae cultu Dei param venerabantur . Nimirum απο της κο λ λυεμ δος h. e. a torta
panis, Collyridiani dicti fuere, eo quod in ea haeresimulieres stato quodam tempore, Virgini in sella curuli sedenti, torras , & placentas, in illius honorem, tamquam Deae, offerebant. Quod contra Dei para, si adorationem, seu latriam excipias, omni praeterea honore adficienda sit, idem eodem tempore Epiphanius fatetur b : ita quamυis Maria vel optima fuerit, ac san- honore dignissima , non idcirco tamen adoratione prosequenda. Et inferius : Maria in honore sit , Dominus adoretur c . Certe si Cantuariensis ad concinnem sese comparaturus Epiphanium naviter consuluisset, non adeo turpiter contra veritatem declamasset d)l, CA-μyr. eis. Diss quaest. II. art. II. propos II. satis convineit, ostenditque eum cultum ab Apostolis , &a priscis patribus traditum fuisse, ac propagarum: quo pacto Ephesina Synodus,
quae saec. V. habita est, Virginem θεοεοκον , Der matrem , praedicans, priorum se fidei saeculorum conformavit. Ceterum quod saec. III. nondum provecto, Dei para a Fidelibus coleretur, habes a Iustina virgine, quae, quum ejus pudicitiam adpeteret magica arIe Cyprianus, adhuc papanus, Tifin παρθεν ν
by Cit. heres. 79. se Quam vero illustrius , & manifeentius gloriam Viraginis praedicarit Epiphanius, si qui desideret, adeat eumdem
haeres. 78. & ipsius orationem de laudibus Mariae. i d) Duplicem praeterea Epiphanii textum passim opponunt imaginum osores. Alter est ex Dissol. ad Ioann. HierosolῬ-mit ubi is narrat,' se per vicum quemdam rhoecesetis utero. solymitanae trahisuntem , velum, in quo imago depicta erat, '
269쪽
De Ecclesiis Christianorum. f. I. Antiquitas, nom na. vetus forma Eecte. siarum describitur. ECCLEsi ARuΜ vocabulo hoc loco aedes saerae desi. gnantur, quo Fideles ad Religionis lanctiones rite
obeundas conveniunt a . Apostolorum rempore eas extitisse, patet eat Paulo b ' primum quidem conisnienat bus vobis in Ecclesiam audio Icissuras esse inter vos. Et iterum o : numquia domos non habetis ad manda. eandum, oe bibendum Z aut Ecclesiam Dei eontemnitis, eonfunditis eos, qui non habenti Satis ex priscis Scriptoribus id etiam probavit Bellarminus, qui quatuor praeterea ex caussis a Christianis Ecclesias aedificatas suisse adnotavit, ad maiorem de maiestate Dei exei. tandam ideam , & venerationem, ad faciliorem populi instructionem. ad certiorem fundendarum precum ex auditionem, & ad commodiorem orandi sicultatem bi). Atque id sub tempore etiam Ethnicorum Imperatorum
sere. VI. quaest. XIV. de Cbrsi Morat. ωρ. IT int. s. OAies. a. ubi Vasquesi sententiam quoque adducit, opinantis de imagine proiana Epiphanium loquutum esse. Alter est ex Def. ad Theodosium Imp. ubi imagines nec in Ecclesiis , nee in privatis aedibus habendas esse probavit .. Verum hujusmodi Epistolam , aut Librum, tamquam sili Epiphanio adseriptum, in Nicaeno II. Act. VI. Tomo V. Actia VI. in sex Tomos, seu Sessiones distributa suerat γ, constanter reiecerunt. a) Hoe sensu Ecelesia aecipitur Deuter. XXIII. I. Iadis. XX. a. Iudith. VI. El. bὶ I. Ad Corinth. XI. IR e ibid. v. 22. δὲ Lib. III. d. eiatu Sanctorum ea 4. Vide quoque V γEspenium Dris Feries. Part. II. tis. XVI. cap. I. num. ῖ. seqq.
270쪽
verum est, ut evincit Baronius se , praecipue ex eorum Edictis de Christianorum Ecelesiis demoliendis , quae ab Eusebio memorantur b . Porro variis passim no. minibus Ecclesias donatas fuisse nullus dubitat. Frequentiora in antiquis monumentis occurrunt Oratoria, Dominica , Basticae, θωMea , Martyria , &c. c . Quod formam denique Ecclesiarum pertinet, eae, sub Principibus potissimum Christianis, vel navi similes, vel ad crucis instar, vel rotundae, vel ad octoedri speciem ae dificabantur, adeo ut exterior facies Occidentem , interior, seu Sanctuarium, Orientem spectaret. Partes interiores erant Narabex, sive ferula, oblongae scilicet figurae, qui poenitentibus, audientibus, catechumenis gentilibus, energumenis patebat; μυis, in binas dissecta partes, in quarum inseriore prostrati, in superiore consissentes, & communicantes Fideles detinebantur, quae propterea dicebatur, in αναβαινειν , adscendere, eo quod ad eam per gradus adscenderetur; & Sanctua-νium , seu Bema , h. e. Tribunal , quod cancellis, vel velo cingebatur Q, in cujus misio Altare positum erat, post quod thronus episcopi, & subsellia sita erant Presbyterorum. Quae suprema Sanctuarii pars , ceteris anaccessat, Og is dicebatur. Iam vero partes Ecclesiarum exteriores erant Vestibulum, quod per ostrium, seu μ- plurium ab Ecclesia ipsa dividebatur, porticibus septum; Baptisterium , in quo tibi utiones fiebant: Secretarium, seu Diaconicon, in quo a diaconis pretiosa Ecclesiae servabantur; & Pasopboria , seu aedificia quaedam ad in
nuere, ne confunderentur cum Gentilibus, qui ea adpellatione utebantur, ut locum sacrificiis, & cultui Deorum destinatum significarent. occurrunt praeterea voces Matrices , Calbedratis, Baptismates, & Capellae, conditoria scilicet, in quibus S an.ctorum reliquiae adservabantur, & de quibus multa apud Scri-Ptores antiquitatis