장음표시 사용
111쪽
1 o Seeundo ut sit doloe causatus xi Graio:ut sit procuratus asciente ,mulierem esse praegnantem. ix Euartomi non sit ea fatus abcrtus,ex fine salvandi mulierem. 1 3 A iuro: ut non ad turpitudinem matris occultandam. 14 Sexto: ut mater,quae si aboraum e fauit,sciretae adverae. reto eo gravidam. I 3 Septimo : nec sunitur mater , si dicit se tueris e silium mc
16 Ipsi iuris eriti monent,salvandam esse bastismo animam foetus; etiam si qui illum deleυιι eximatur a aena. ir Eι confessarios debere attendere in Alsolutione a teccato Acrius, an foetus esset animaιus. i8 Eui Dium animatum,υel inanimatum delet, teccat mortaliter. I9 Irregularitatis taena non imponitur Alortui,nisi Ioetus sit anima rus, imo viviscatus.
2o fertur textus D. Augusini, in quo dicitur, qui4 sit faetum esse
ai di sententia D. Augusini, dubitara potes, an saetus, qui non es
firmatus, sis animatus. 21 In eiusdem sententia laetus vivificatus es, uando exercet Ferationes sensibiles. a tus , qui non habet vitam in M, secundo,n n soles occidi in . ordιne ad t aruam irregularitatrs. 24 Laudatur censura Reuerendi P.D. Hilarionis Rancata. 2 1 Foerus dicitur vivificatus non solum quando es animatus ; sed prater ea qaando habet operaticnes animae sensitivae.x6 Iuris Civilia se Cancnica quando tuniunt abortum faetus animati, pro animato intelligunt vivificatum seu animatum in actu secundo;quia ex operationibus sensitivis iudicant abortum, esse homicidium. 7 Deas ipse huie iudicio se accommodavit Excd. a I. quia humano iudicio rem esse duliam consideravit, quod in Ioetu informiter animalo fit anima. ag taeo Doc res conueniunt Alcrtum masculi ante laadragesinum, farmina Diuiligod by GO le
112쪽
srmina vero ante octogesimum , non esse punibilem tanquam homIcidium iliata res es dubiae. as Hon ego datur tempus ante quadragesimum . vel octoge mum diem, in quo certum sit Iartum nov v vere anIma ra.
Existimat Gallego , opinionem suam de non bapti Zando
humano foetu ante trigesimum diem, firmitereste funda tam, in vulgata distinctione foetus animat i, dc inanimati: sed ut videamus, tuam insuffciens sit haec ratio; quod nimirum, quia tam Jus Canonicum,quam Civile non puniunt,nisi occisionem foetus animati: ergo omnes fateri debemus dari tempus ante mensem , in quo foetus non sit an imatus, & sic non potuit ante mensem baptirari . oportet ut aliquantulum immoremur in recensendis variis Doctorum opinionibus, de hujusmodi poenis, quas utrumque Jus imponit iis,qui causam dant ut scelus animatus intereat: nam ex diuersitate judich, quod Prudentes Jurisperiti formant de hoc delicto. nos etiam inferre poterimus, quam prudenter, dubitare possimus , foetum esse animatum, etiam ante illud tempus,quod Doctores estigunt, ut delictum hujusmodi puniatur poena mortis. Prima sententia potest: esse illo , qui dicunt numquam Mjura punire poena moriis eos qui procurant abortum faetus animati, sed solum quando infantem iam natum occidunt;ita videtur senti re Alex. in l. quod dicitur n. 3. j.de liber. ct ρ Τώ. Mante ipsum Bald.ilid Denus eo Usi Fustofo l. si munerem
matus, non tamen homo este dicitur. Eam t. si quis ahqaid, g. Τί uiatoriivt.θ. ad I. corneI de Suar. habemus, quod si ex 4o mulier, aut homo i eraret summo suptileio af iantur.At vero Tati manus I. Falcidia j ad leg. Falcidiam . . ,rist. Dbr. a. de gen νώ nimaliVm. cat. I I. & lato Ne aur. dict. decis l1- nam. homo non dicitur nisi postquam natus est ; aut si est homo, est homo tantum in spe, ut dicitur in leg. cum in viaeres codice, dae Disitigod by Corale
113쪽
d fidei commisis , ibi , quod nondum natus straatur esse homo : Ω cum minus sit quod eli in spe,quam quod est in re, seu quod
iam habet esse productum , I.minus 1 . de reg. rur. inferunt huius sententiae auctores minori poena, quam homicidi j puniendum eme homicidium abortus animati nondum nati. Et ideo Meno--chius post Thelaurum arbicratur homicidium abortus animati nondum nati puniendum este non poena mortis, sed pinna capitali, cuiusmodi sunt poena religionis, cxiiij perpetui,vel Triremium : juxta l.secundam, o t. Capitalium,ef.de taenis. Quod si objicias Iseptimam,desat .h m.in qua dicitur quod qui in itero est tro iam nato hJbetur. F R inciri Aent aliud esse cii
Respondent aliud esse quod sit tale, & aliud quod habeatur
tali; Si quod in illa l. 7. Paulus Iurisconysuus se declarans,dicit, quod licet homo nondum natus in iis , quae spectant ad suum commodum habeatur pro tali; at in iis,quae respiciunt interense alterius , non habetur pro nato;quare cum puniri homicidium poena mortis, sit maximum hominis praeiudicium . hino est quod hi Auctores, illum non puniant poena ultimi supplicij, nisi Mius sit iam natust cum igitur in sententia horum Auctorum Mius 4it animatus , dc tamen qui illum interimit non puniatur poena mortis, constat ex tali distinctione non desumi argumentum ess cax pro Gallego. E Secunda lententia est eorum qui credunt,none me expectanis
dam infantis nativitatem , ut procurans abortum tanquam Veis rus homicida pinna mortis puniatur; sed attendendum esse,an λtus sit formatus. Fundamentum huius sententiae est, quia
r nullum Jus Ciuile assertur , quod ultimo supplicio hoc delictum puniat, & primo ex allatis legibus i. Diuus: punit m trem, quae data opera partum abegit, ac punit illam, sola poena temporalis exiiij. Lex tenuisima, .ad I. Cornel.de Sicar .expressis verbi loquitur, non de eo , qui s tum immaturum abegit, sed de eo, qui occidit infantem iam natum. At vero I si mulierem, I rd l. me de Suar. punit illum, qui poculo dato non solum M tum sed matrem etiam occidit: in I.Ocero ,f. de s arn. punit
matrem, quae accepta pecunia, medicamentis Mium abortiri fecit. quod delictum , cum non sit unum , quia ultra homicidium Diuitiaco by C
114쪽
dium continet, etiam pecuniae Ieceptionem ad 'perpetrandum homicidium, & dclationem haereditatis ad sccundos haeredes nihil mirum,quod morte puniatur.Sed re vera non imponit leX ista mortem, sed poenam capitalem. At vero cum si omus ia quo Jura sunt interpretanda,oportet illa emollire potius,quam exa perare, Linteri relationes, de poen. & fauet huic explicationi Jus Canonicum quatenus in cap. Musis It . quaest.' a. nulla est distinctio de foetu animato,& inanimato,iedsbIum de foetu formato,dc informi quae verba ex Pseudo-Augustino desumpta, tunc ab eo accepta ex cap. 2I . Ex d. ubi Deus non punit poena mortis dantem causam abortui, nisi quando mater cum foetu moritur.
Detendunt hanc lententiam Menccb. de ambitr. c. s. 367. ergraesur. δίν. decisi x .num. .er 8. sed hic Auctor existimat ει- tum non esse formatum regulariter , nisi post octavum mensem ; in quo lane decipitur ; nam formatio foetus terminatur , ut vidimus ex lententia Medicorum multo ante ; sed ipse aliam circunstantiam involuit , quam putat necessariam ad effectu ut hujusmodi delictum puniatur poena mortis nempe ut foetus sit vitalis ; qualis non est fretus octimestris; dc ideo dum ipse Versellis iudicaret, cum duobus Senatoribus ex Pquinque , qui rotam Vercellensem regebant, a poena mortis liberauit mulierem quandam iam damnatam,quae parcum quidem formatum abegerat; sed quia partus erat octimestris, &ideo nullo modo vitalis , ut testatur. RU ochrates θώ. de ocD-mes partu mollito Jurium rigore, obtinuit in revisione sententiae , ut mulier illa a poena mortis liberaretur. Ex hac sententia plures modi , vltra jam indicatum, de partu oci inaestri re- io. cedendi a rigoreJurium excogitati sunt ab Auctoribus , quos
refert Farinac. r. l 22. N. I 38.
Aliqui enim dicunt, temperandum esse rigorem, etiamsi Mulier attingeret nonum mensem: quando percussio non fuit iidolosa hoc est .mimo caus di abortum. Re M.n. lsa. Alij , quando qui causam dedit abortui nesciebat, mulierem esse praegnantem. Menecb. d c f.3 FZ. numer. I 8. Farinac. In
115쪽
Ali1', quando qui abortum causa uit,pro muliere salvanda id fecit: nain in isto casu ab omni poena Iure Civili impositaeXcularetur.Marian.ncin em. in cap. si aliquis. de Homicui. Me noch. Ib. n. 2O. quia, qui vitam unius perdidit ut alterius vitam, tueretur quando utriusque vita periclitabatur , non deliquit 3 Alu, in Filia, quae suasionibus impiae Matris , abortum in se fecit, ut suam turpitudinem Occultaret nullam panam agnos cunt Dctims 0 13 s. sed ali; arbitrariam reputant, as. dccf.
Ali), quando mulier ipsa abortum in aduertentcr sibi causauit nesciens, se esse praegnantem, O scabid.Thesaur. decisi 3. n. LMenoch .ibrd, 23. Et alij demum temperant rigorem p nae mortis, quando mulier dicit se peperisse foetum mortuum illum sepulturae tradidisse, quia sine dolo praesumitur fecisse Thestur. d. decis a 3. n. 7 . Iocch .d.ca F7 .num. 24. is Patet igitur Iura Ciuilia non statim , ac fretus est animatus punire illius extinctionem poena mortis, sed saepius a poenis capitalibus, & aliquando etiam ab omni poena excusare. Et quamvis tam variis excusationibus a poenis, etiam imponendis vel abst ineant, vel remorentur, tamen isei Auctores ad uessunt,& praesertim Theseur d. decisione ia .n.7. CV Mencch. d.c . 367. n.7. semper habendam esse rationem animati fictus propter 'ministerium Baptismi: quia inquit Thestir . graui stimum est peccatum in foro consscientiae propter periculum anima , -- tum sine Baptismo perire. Et n. 9. Addit Confessarios nihilo minus debere in foro conscientiae attendere, an tatus sit antismatus , & poenitentiam congruam imponere delinqtienti non est igitur tutum in conseientia negligere, sed omittere baptinma abortivorum eo tempore, quo Jura Civilia illos qui fretus interitum causant, aut pana arbitraria , aut nulla puniunt,& hoc deJure Civili, Sed iam videamus, quid ex eadem distinctione foetus animati, tu in animati, sequatur inspectoJu-
Et primo cum Jus Canonicum attendat, non solum ad imponendas poenas iis, qui ab ortum causant, sed etiam ad digno
116쪽
scendam culpam huius delicti, declarat tam Illum qui abpr-
tum delet animatum , quam etiam qui inanima cum peceare mortaliter; dc licet non sit vero homicida ; in conicientia tamen tanquam homicida centetur: ut est exprestius textus in e.
si aliquis de hi micu. in quo statuitur,quod qui ex passione potio- ignem dederit ut impediret generationem, aut conceptum,stu etiam hominis nat talem, ut homicida teneatur , ubi Barbos. idem notat n. s.cum multis , dc ideo Tertulli. in Apolog. cap. 3. . dicebat,quod homicidν Iesinatio es, prohibere na ι: nec refert natam quis eripiat animam , an dipuri et O scentem; homo est qui futurus es, m ructus in semine es Crc. quibus verbis eandem culpam homi et dij cognoscit Terculi. in inanimati foetuso ac in nece animati .Et tenent omnes cum Couarr. in Clement furiosus de homicidiari. 2. S. .n. I. At vero poenam irregularitatis non imponunt Sacri Cano-ianes huic delicto , nisi quando foetus est talis , ut eius destructio, fle verum homicidium , quod aduertit Myrus tib. 7. de cen .e. I. n. Bar of .n.1. Et in capsicut ex litterarum de hcnucid. quo in loco Innoc.m. vigilanti verbo usus est,dum declarans, Monachum illum estb irregularem dicit viviscatus erat conceptus: pro cuius verbi intelligentia. Advertendum est ex D. Augustino quaest. Igo in Exod. dc rein fertur in cap. quod vero 33. quaest. a. quia cap. 1 I. EXod.n. 22. cum Deus decreuerit, quod qui fuit cauta,ut mulier praegnans abortiverit,& ejecerit ,ut Septuag. Interpretes declarant, infantem nondum formatum, poena arbitraria puniretur ac vero si mortua fuerit ipsa mulier puniretur poena mortis: dicit S. Doctor. De de anima quasso solet agitarι, virum quod formarum non est, nec animatam quidem pos it intestigi, in ideo non sit homiciarum ; quia nec exanimatam dici potest; adhuc an mam non
habetat, C e. dc deinde subdit si ereo illud in uet mesuerperium
jam quidem siverit, sed adhuc quodam modo ι6ormiter animatum; arquοπι- magna de AEnima quaesto non spr. cit itanda indisiussa temerit Ie sententia , ideo lex noluit ad homiciLum tertinere ; quia nondum diei tot est anima urua in eo corpore , quod sensu caret , si-
talis es in carne nondum formata,mideo nondum sensibusIradita,
117쪽
crc. Quando igitur anima , quae est vita in actu primo non est in corpore vivens in actu secundo hoc est,non tribuit illi ope rationes vitales, de quidem sensitivas , tunc juxta S. Augustini. doctrinam in tali corpore, quod, inquit, senseu caret viva dici non potest. Non Ceciditur igitur id, quod non habet hanc vitam in actu secundo, etiamsi habeat in te principium vitae, quod est anima inde , & animatum in hoc sensu dicitur mori
ea morte, quae opponitur vitae quae est in actu secundo. Hanc ingeniosam interpretatione foetus animati,& vivifica - .li docuit me, & indicavit Reverendissimus D. Hilarion Rancata ordinis Cisterciensis in Alma Urbe Praeses Generalis dum ad instantiam Em i nent i stimi , & Reuerendissimi D.. D. Marci Ant0nij Cardinalis Franciotti hanc meam primam dis putationem legere dignatus est; & coincidit cum illa Doctrina Aristotelis , quam suprafect.1 .vers. Et quidem tradidi, quod homo prius vivat vita plantae, quoad vitam quae consistit in operationibus. Respondeo igitur ex doctrina S.Augustini , e tum dici ani. matum, esse aliquid minus, quam esse vivificatum : animatUS est enim,& dieitur foetus, si habeat animam , seu vitam in actu primo: at vero laetus significat aliquid amplius,nempe actum
primum , & secundum , id est animam, Si functiones Vitae lensitiuae ab eadem procedentes: qtio sensu Genesis cap. 2 Π.7.Adam a Deo perfecte delineatus & humana corporis imagine forse matus post insufflatam animam dicitur factas in animam vive tem , cui L .Paulus I. Corinth. e . 11. n. 4s. assimilat iecundum Adam Christum factum iis spiritum iis fantem , ut Viuificans ibi ssit idem , ac vivens in actu secundo. plus est igitur esse Vi Vum, seu vivificatum, quam animatum, juxta D. Augustini dO-- ctrinam qui non voeat puerperium vivum , quandiu lenis
Carct caret autem quandiu non habet organa sentanim; etiam
si animam , quae est principium sentiendi forte habeat ante or g ni rationem, siue , ut ipse loquitur , sit in ormiter animatum, in tris senti eis value notandum. LX dictis colligitur facile, cur iura Civilia , & Canonica
118쪽
non puniant nisi eos, qui delent foetus vivificatos; ut opportu ne loquitur Innocentius III. cuius intelligentia, ut video fugit alios Canoni stas, uno excepto Reverendiit. D. Hilarione, inter Omnes oculatissimo interprete. Cum enim Communis opinio pro eodem accipiat foetum animatum , & animae functiones exercentem , nam ex nullo alio signo poterant 1udices humani , N legum conditores dignoscere itavi homo , cui lex illa Exodi, & omnis alia lex, tam Canonica, quam Civilis cst posita, capax citet legalis observantiae, quod abortiri facere muli rem , puerperium necare,esset delictum homicidi jὶ nisi
ex formatione corporis organici, Fc vitalium futactionum exercitio: ideo,ante talem formationem,ut dicebat D. Hiero-
nym .non ret utatur homo,licet forte sit homo;quia in foetu jam vivae anima in actu primo quod est dubium nostrum. Quaret' re dubia, fauorabilior pars pro delinquente fuit a lege cligenda idc huic dubio etiam Deus ipse voluit se per Moysem accomodareudeoq; nolens rem Philo cophicam definire, sequu- tus est hominum judicium; homines autem ex eo , quod non vident in foetu formationem , vel operationes sensitivas, et in
simi indicia certa, quod ille foetus sita homo , existimant rem esse dubiam, & putant probabile, quod ibi sit anima : sed quia
haec probabilitas non excludit dubium , cum non si assentus certus, ideo stante hac incertitudine humani judieii. volui et Deus favere reo, ipsum a poena mortis absolvens, solaque arbitraria poena puniens: melius est enim reum absolvere, quam
Cum autem juxta sententiam . os telis l. 7 de On. c. . Tlim' l. 7 c. 6.omnes non istae . &Theologi,in o et Limi S. Poeni itentiaria, teste Naido in sum. V. Acrius, Dιmta sart. p. a Stris ref 6. admittat marea integre formatos, Sc exercentes Op rationes sensitivas apparere die quadragesimo E concepto, fae- minas vero die octogesimo, Si aliquando die nonagesimo; hinc est quod omnes conueniant in decernendis poenas contra procurantes aboreum, attendendum esse hoc tempus, in quo certatum est foetum vivere cum vivat vita in actii secundo, sea υι-
119쪽
tamen certum et Uri fatetur Gallego, SI Ornnes Medici,& Ana tomillae consentiunt,quod ante dicta tempora, foecus sunt perfecte formati. Infero igitur quod supposita communi dii inclione Dotus animati, ik inanimati; sicut non licet dicere , quod ante hoc tempus sintus non sit animatus in actu primo , cum res sit du-hia , ut etiam melius infra videbimus, eo quod distinctio illa procedat de animatione in actu secundo; sic non licet dicere quod detur tempti ex communi Doctorum,in quo faetus nullo moda sit animatus, quod intendebat argumentum quarco
Itaque ex hoc primo dicendi modo, solum est certum tempus perseme, & absolutae' formationis triginta dierum in masculo & quadraginta, Vel quadraginta duorum in Remina.Nos autem tempus animationis in actu primo secundum animam rationalem inquirmus
Reseruntur alij sex modi , quibus statuitur a quibusdam Auctoribus tempus animationi S ctus humani.
2 enin tosagnus sientit animam rationalem in fretu missulo aliquando ebse vigesima quinta die a conceptu. 2 7 Nhetorica,quos aliqui medici sequuntur, dicunt faeium masculum decima - septima ,soeminam vero decima. nona die uni
3 Thmas Thoma sentit decima quinta die animari. 4 die decimafoetum humanum asserunt vivere. Singuli s laneiae opus humanae conceptionis sesciam ; sed st
120쪽
6 . I, sunt,qui dicant anima rationalem die septima tu undi. 7 Et asserunt hanc esse sententiam Hippocratis in Jib. de Carn. e rus -;lm sane liber es mpyocratis. 8 In sartubusperfecti misgesandis requiruntur dfes 28Ο.ex sen
9 Beati ima Virgo mater Deiseum Sans imum Filium gesta-mt diebus 274.iu vIero; nempe sex diebus minus 38ores ec, remi cras in naιur ab concepIione exiguis,qui statim in I rimo
momento fuit Christi saetus terfecte s crmatus.
Io Imo ex hoc,non obscure colligisur sartum vivere anima rationali ante dum septimam. Ecundus igitur dicendi modus est LAllerti Magni qui tibos de Av. tract. x .eapa. mali masculum aliquando animari dia vigesimo quinto a conceptione. Tertius modus est P)thagoricorum apud Censerinum de die natali c. I 1. Nicolaι Rocchei in M. Oneciorum de mc .mulier .cap. φ
ro senario apud ipsos sacro diuidunt tempus partus septimestris dierum ducentorum decem , & decimestris,dierum ducentorum septuaginta quatuor , quos fatentibus Medicis . de comprobante experientia. solOS vitales agnoscunt, di asserunt in septimestri, die decima septima, in decimestri, die decima nona, foetum esse sanguineum,nutriri.& vegetari, quare cum Anima vegetans dubitetur an distinguatur in humano scelua rationali,iuxta hune dicendi modum dubitare quis prudenter poterit,quod foetus humanus vivat anima rationali die decima septima vel decima nona. ' . 'Quartus modus est Thomae N ' Medici Rauennatis in lib. , cui I3Iulus.Idea .del G arino dei Mordo.ca .9.qui existimat foetum decima quinta die esse animarum ,quatenus dicit hoc tempore apparere ex dilatatione pulmonum respiratjonem. Quintus modus est, AnνοDgorum ex ecdem Nicolao Rotheo c. ai. dicentium,die decima foetum humanum uiuere; fundantur qi, pr os t. si ex Centiloquio Pholemaei; quae sic habet. Hi est Luna teI re natiuitatis, illudsignum μ coπcviicne ascendebat,st