장음표시 사용
431쪽
tudinis ut videre est etia in adultis: tam e regulariter maior parses longitudinis unius cubiti Italici, seu duoru palmoria vuleta xium ; ita peritissimae obstetrices a me interrogatae testantur: Argumentum autem factum , nullo habito respectu ad virtu tem plasticam , & ad uteri maiorem,& minorem activitatem, fundatur in proportione quantitativa,sive in habitudine quaniatitatis iuccelli vae temporis videlicet,quo homo concipitur, & iterum egreditur I ad illud ,in quo pullus nascitur, & excluditur ab ovo ; si ergo sola haec habitudo consideranda est, sic ar gumentor . Us primi novem menses se habent ad magnitudianem infantium tempore Nativitatis , ita tempus consistentiae, quo solet homo cellare ab augmento sui corporis, ad magnitudinem tali tempore acquisitam : quia tempus consistentiae
solet cile aetas 22. annoru, vel ,ut Aristoteles asterit si ct .ao.Irob. Irob.7. aetas 3Ο. annorum : assumpta etiam minori aetate 2 a. annorum sive mensium 264. erit tunc regula, Ut menses novem
ad duos Palmos,ita menses 264. ad aliud, & invenitur quartus numerus per calculum palmorum 48. totidem igitur palm rum deberet este ordinaria hominum statura; cum de facto,ut videmus, sit solum novem palmorum circiter,ergo deberent esse GigantC S. Praeterea ostendo alio discursu ,habitudinem, seu proportio. nem solam quantitatis, non polle hic cile regulam ad indagandum tempus, quo animatur humanus foetus, sed conside andam esse Analogiam actionis generativae. Habeo apud me corpusculum humanum Abortivi foetus , quod certissimo scio amatre fuisse unico concubitu conceptum , Sc dic 8O .praecise et fusum,& absolute bapti Zatum; Tunc enim habebat motum:& nunc apparent omnia membra formata,pedes manus digiti, thorax, costulae,oculi , & omnia membra, quae adhuc excitata contervantur ita distincta ut commodissime videantur. Istud corpusculum non excedit longitudine tres digitos communes, secundum latitudinem inter se coniunctos.Si supradictus computus procedit; probo Jnfantem tempore nativitatis non debere esse longiorem digitis decem cum dimidio ; Nam erit regula a ea sic:si dies So.daut longitudinem trium digitoru,
432쪽
quam dabunt dies 28 o. dc inveniuntur digiti decem cum di midio. At ex testimonio supradicto obstetricum , dc patet ad
oculum longitudo ordinaria est duorum palmorum,ergo com t putus, dc regula trium in praesenti non valent. Rationem rediadam paulo infra. Respondeo lecundo , vanum este,& inutile,quod argumeniatum vim faciat in verbis a me positis d. ect. r. n. I s. Nam aliudeli humanum fatum e sse intra tunicas inclusum,animatum primis diebus,ac proinde intra Ovum contineris quod solum volui , cum dixi ,ita strorsus contingit in trima hominis generatione:&. aliud est,inter animationem,& nativitatem hominis,quae exclusioni pulli correspondet, serVari eandem temporis proportionem, quod nunquam dixi, nec dicere potui, ut manifestum cst ex eo,quod J.n. I .post allata observationem Harue i, statim attuli experientiam ab Hippocr. relatam de Ovo humanae conia ceptionis; in quo 1 exta die a conceptione non solum punctum
sanguineum saliens, sed alia deprehendit Hippocr.quae ibi existentem Animam indicabant. Icaque argumentum tenetur probare, quod supponit , nempe solam Proportionem temporis, e ste attendendam, ut calculatio procedere possit. Sed esto permittamus illis,quod deberent probare,cum adialiue illorum aliquis persistat in hoc, ut foetus humanus mascitilinus non animetur ante 4o diem,& -mininus ante So. tempore nimirum,quod respectu illius est duplicaturn rogo,tatus gallinaceus tamininus ut animetur expectat ne tempus dupli catum sex dierum, sit cuti foetus humanus ει mininus expectat tempus duplicatum octoginta dieruia Sed Harueus hanc duaplicatam temporis dilationem in pullificatione non obserua vit,& contra illa nostrae mulieres, quae gallinarum incubationi student vociferantes reclamant; Asserunt en im , se ita expertas fuisse, ut si ova,quae gallinae lupponuntur,essent omnia pariter recentia δε eodem tempore nata, ab iis pulli tam masculi,quam mminae indiscriminatim eadem die simul ab ovo prodirent; sicuti vere in humanis istibus,ta masculus,quam inmina cir- ea nonum mensem ab utero Matris sine differentia temporis egrediuntur; quod plane indicat eodem tepore animari,atque
ideo istam dierum quadraginta, di octoginta differentiam no
433쪽
esse pri ne ipium animationis, sed esse excogitatam a Crimina.
listis, & communiter receptam; ne causantes abortum insontes punirentur; ut dixi disp.pr. ect .s .1 er tot. Respondeo tertio,quod difformis est actio generativa : sed, haec difformitas ex aliis, & pluribus capitibus pendet; puta ex
majore,vel minore calore utriusque seminis ; ex diversa adtivitate uteri materni; ex maiori vel minori crastitie humor sit,&aliorum etiam accidentium , quae humanam generationem, ratione loci,temporis, qualitatis ciborum & aliorum huiusmodi assicere possunt quare etiam ad millo,quod gratis assumitur,
nempe quod pullus excludatur ab ovo die a I .praecise , Cuius Oppositum doςet messes Atarouanan ornithoi lib. I . de Eallinum cubat. exclussol.mihi ai .Et advertit cum Petro Gregorio dic I9. pipi re pullum, dc exire ab ovi putamine , o Arist. lib. 6.histarim cap. 2 his verbis docet, quod Gallina excludunt celerius assite , quam hyeme, ideo in Uate duo de vigesimo die suetum exeludunt hyeme aliquando vigesimo die. Et admisso etiam , quodo praecise spatio dierum 28 o. mulier gestet uteria, quod ut dro.3.fect. 4.n. IO. Vidimus, non semper contingit; adhuc negatur illata consequentia,quod solum post quadraginta dies, humanus foetus sit animatus,cum ex tot capitibus actio generativa possic
Respondeo quarto; directe ad argumentum , non poste in rem nosma adhiberi regula trium; Nos enim agimus de anima tione,quae procedit ab agente naturali peractionem generativam .Et regula illa fundata est in commensuratione invariabili quam habent numeri ad invicem,quatenus totidem determinatis, & indiuisis unitatibus, non pluribus constant,Nam ut bene cum Euclide demonstrat Clavius in Epit .arith. e. II. per treS numeros notos invenitur quartus proportionalis ignotus; quia debet toties continere tertium, vel contineri ab ipso, quoties secundus continet primum , vel ab eo continetur: id est tot unitates sunt de tertio numero in quarto,vel e contra quot sunt de primo numero in sectindo &c. At vero ista commensurabilitas nullo modo potest conside
rari in ac tone generativa , α animatione humani foetus;
434쪽
Nam virtus plastica,seu generativa,non semper operatur eadem velocitate in principio,medio, S fine; idest ver1us vltimum terminnm,qui est animatio .Et ratio est evidens, quia in principio . Operatur ad expellendas dispositioncs conservativas formae incompossibilis V. G. seminis,vel embryonis,cum Anima rationa-liin ad introducendas illas,quae sunt productivae unionis: Cum ergo inveniat in materia dum est sub forma seminis majorem resistentiam in principio,minorem in medio, nullam in fine; ideo magis tardat in principio,minus in medio, & instantanee operatur in fine. Quare illa argumentandi ratio per regulam Trium,non valet in praesenti. Quinto , bc ultimo dico , quod Author argumenti est , qui ut mihi videtur parum conlequenter loquitur ; Nam fatetur, quod aliquando animatio anticipatur propter malorem virtutis formatricis ess caciam .Hoc posito,tunc inquiro quid in tali ea- 'su faciet pius Neotericus' investigabitne quanta sit major em cacia virtutis formatricis 3 an vero in dubio isto baptizabit sub conditione Non primum, quam enim mensuram quaeso adhibebit tunc,ut cognoscar,quanto tempore anticipaverit, 3c quot lapsi sint dies a conceptione,ut certo posse di judicare,an foetus sit animatus Puto,quod diu haesitans, multoque tempore inutiliter consumpto,& forte pluribus interim mortuis foetibus , Mdamnatis Animabus, tenebitur fateri, id esse moraliter imposibile. Ergo tenetur, Sc ipse in hujusmodi casu dubio concedere, quod sub conditione foetibus abortivis ministrandum sit Baptisma.
An possessio,quae videtur esse pro foetu non anim to obstet quominus baptizandi sint abortivi.
435쪽
1 RVulabundatur is ratione quia i idens halet ἀuos titulos. 3 Regula hujusemodi videtur aliquibus haehere locum dumtaxat in
materia Isitiae : iij vero extendunt ad omuem materiam. 4 Solvitur argumevium. juxta primam sententiam. 3 Solvitur etiam Juxta sententiam aliorum. 6 In materia Sacramentorum quando agitur de O nimae periculo .quomodo valeat ista regula.
sat regula. 8 In dubio et si non conset de intentione sic sum, judicatur Mfavorem Matrimonj. 9 In dulio an res legata deleatur , qu.e est melioris condilionu
io Si dubium sit,an petens Baptimum habrat usum rationis, baptizandus es. ri Inungendus es aegrotus dubium sit,an marius sit Iericulosus. ix In dubio, an moniserum sit homo , Ripuale Rcmanum praecipit jubconditione baptizari.
Esto, & propter discursum factum , δ: propter probabilesillas sententias dubium sit,an foetus humanus primis diebus vivat Anima rationali .Probo nullo modo etiam lub conditione ministrandum esse Baptismum in tali dubio.Nam prius est, foe-itum non esse Animatum,quam esse animatum,sed in dubio ivxta regulam vulgatam,quae est 6s.l.inparagde reg. juris 6. In ρaeri causa metior es conditio to idemis. Ergo judicandum est pro istu non animato: dc ideo nullo modo est baptiZandus , etiam sub
Hujus argumenti,ut responsio magis pateat, praemittendum est , regulam esse quidem in ratione fundatam ; Nam ut bene, Sanch. libro trimo in decal. cap. Io. num. I i. & Tambur. in decal. libro trimo cap. 3 g. 6.numero quiuio possidens habet duos titulos, unum dubium,an scilicet res,de qua agitur ad se pertineat; Min hoc convenit cum alia parte non possidente; Alterum Vero,& est certitudo, qua de facto possidet, & hoc titulo carer parsal cra. Ergo possidens cum habeat duos titulos praevalero T r debet
436쪽
debet,& praeferri: Et hanc regulam fuisse traditam a duobus Iu- reconsultis Iuliano,& Paulo:& a Iure Civili receptam ut constat ex I. i Ieruus st. δε verb*lamis ibi um quaeritur de damno , par utriusque cainr M.quare ora tot torsiit qui tenet , quam qui prosequitur Ex hac lege desumpta est supradicta regula,quae est iro. in Iure Civili g. de reg. iur. & indure Canonico reg.6I.de
His praeminis sciendum est, aliquos Theologos MAEDI. Te
r j I. 1.volutile,Regulam habere locum solummodo in materia Iusti .iae,ad quam pertinet titulus post essionis. Aliosvero,ut duare z. nch.conrnch. Henrig. Fιhuce. Sanci. Iliasib.Sanctaret Tanner. Maelder. Mercure c afro Pal. ud. Dian. ita quibus addo Tambur. d. g.6. num. IO.BUD.ιn flor verbo dulsum ner. B emb. υἷgri tract. pr. cap. 2. dub. . extendere lupradictam regulam etiam ad materias aliarum virtutum ; sed juxta utriusque sententiae fundamenta facile soluitur argumentum, & primo juxta primam sententiam. Rei pondeo foetui non vivo,de quo tamen dubitatur, an vivat, nullam fieri iniustitiam, si baptizetur sub conditione , tum quia si non est vivus , est injustitiae incapax, cum non sit iusti. tiae, aut domini; alicuius capax , quod supponit regula citatat Neque aliquod damnum ipsius potest considerari in hoc dubio,ut voluerunt Jurifronsulti A ut hores huius regulae esse considerandum:& patet ex illis verbis, dum quaeritur de damno, C in Respondeo secundo , juxta alteram sententiam dicentem, quod etiam in materia charitatis valeat regula .esse quidem pro utraque parte rationes dubitandi, sed pro lege charitatis, esse certum titulum possessionis,quod nimirum, proximo extreme indigenti sit adhibendum remedium, adeo facile , & Ministro non onerosum Uerum quia non est certum, sed dubium,quod in foetu illo sit Proximus propterea non obligat ad absolutam,
sed ad conditionatam baptismi collationem. Haec responsio quoad Parochum probat, ipsum teneri etiam ex justitia , quia lex justitiae quae ipsum obligat,est an certa possessione suae oblu
437쪽
Respondeo tertio quaecumque sit illius regulae vis, & ess-cacia , in ratione quidem, ut vidimus fundata; sed quae pluri 6 mum pendet ab utroque Iure positivo ; jam Ecclesie Authoritas,a qua, si opus esset, limitari debere . est in contrarium; ut nimirum, quando agitur devitando animae periculo , dc de
valore Sacramenti,judicium sit ad favorem animarum , dc Sacramenti, & partem tutiorem eligamus. Quam regulam, eli. xendi nimirum partem tutiorem , non tanquam novam , sed danquam veram .dc naturali Iure fundatam,Sacri Canones non semel,sed stapius repetunt, dc approbant.c. d audientiam,G cap.
ur Vas'. I. 2. disp.6 s.n. 9.ct deinceps. Cum enim tarn in dubio facti, quam Iuris sint pro utraque parte rationes dubitandi, dc postestio siit pro Deo, qui vult, om es h mines salvessieri, de ad hunc esse tum, iuxta cogitationes suas antiqui, ta deles agnum occisum ab origine mundι sitiumsuum unigenitum dedit i quis potest opponere contra illum, quod melior sit conditio possidentis 3 Ut bene Illustr.Dominus Fagnanus consideravit comment. Ad c. Ne innitaris de const. num. I94. Nemo sane e si , qui possit cum Deo,de anterioritate tempori S contendere, Sc ante Sacramentorum institutionem suam postellionem tueri.
Ideo Sum. Pontifex, & Doistores hanc certissimam doctrinam sequuti , a vulgata illius regulae intelligentia recesserunt; Et quoties de animarum periculo agitur, toties pro Deo salutem an imarum procurante. intellexerunt: ut patet ex sequentibus.
Primo quia in eap. . de condit. προ P. Gregorius IX. dicit . quod si propter aliquam conditionem appositam in conis, tractu matri momj dubitetur de valore eiusdem matrimonij, dc non satis constet de intentione utriusque contrahentis,iudicandum est ad favorem matrimonii , quod valeat i quia licet in alijs contractibus si qua conditio, vel impossibilis, vel etiam turpis apposita fuerit , vitiaret contractum , de ipsaeonditio non vitiaretur . vi g. si impos uitu Insitui. de inutil. fistulat. leg. non sitim f. de action. em obligat. Esset enim ar- Sumento , quod contrahentes non habuerunt Inten ionem . se
438쪽
se invicem obligandi. A t tamen in contractu matrimoni 1, praedictae conditiones non vitiant, sed vitiantur , & habentur pro non adjectis. Et hoc propter favorem matrimoni' est specialiter introductum,ut dicit textus,dc notant Sancti .l. S de mair. di . s. n. 7. Card.de iugo de ost .d p. 22.n. 3 2. dc Do m. Fagnanus addi
Secundo in c. cam dilectus de donat. In dubio, an haeres debeatrem, quae erat majoris valoris .an vero quae erat minoris, & eΟ-dem nomine vocabatur, respondet Sum. Pontifex, haeredem de- , bcre rem majoris valoris;quia in contractilus plena,in te amentis plenior, or in lene istisntfima interpretatio adhibenda es. Nomiiane autem beneficiorum pias donationes, seu legata pia intelligit Glossa,& Sancti. de mairmet. 9b. 1 .disp. 4 I. n. 33. quia nimiriam res jam erat ab haeredis proprietati e abdicata, per donationem;& quia non poterat, sine in justitia, ab eodem , contra Ecclesiam donatariam, vel quemcumque allum donatarium , retineri;
ideo in hoc dubio contra haeredis possessionem judicat Jus
Canonicum a regula illa recedens, nc haeres sit in periculo peccandi. Tertio Filius Patris Gentilis petens Baptismum in aetate qua dubitatur de ulu rationis,&. Parentes resistunt;etiainsi aliqui putent, non esse bapti Eandum,quia carentia usus rationis est in posisessione,& etiam Parentum Authoritas; praesertim ante septennium; tamen esse baptirandum censet Solo 4.distinct. Da=t. IO. g. sed alterum.Suar. in 3. tari .lom. 3.dis . assect. 3. Uasque Z m . -- rem1cm 2.disp. I IJ.Layman. lib. I.tracf. I. c. s. g 4 n. l & Tamburid c p.3. g. 7. lit. B. n. 3. quia in dubio judicandum est ad favorem Animae, Sacramenti,& Fidei. Quarto si dubitetur, an aegrotus laboret morbo periculoso,
extra quem non potest ministrari Sacra unctio, & Medici dubium non Pollant, neque per tempus liceat dignos cere, Etiamsi in hoc casu possideat morbus non periculosus, qui prior est, quam periculosus; tamen ungi debere sub conditione docet Chapeauit. de miri .unct. e. sq. I I .Tamb.I. g. Veclo Oleum n. I.1Iidem . quia bonum aegroti praeponderare debet, ut non privetur tali auxilio, quando nullum sequitur inconveniens.
439쪽
Quinto; quia in Rituati Romanosub Paulo V. cuius aut horitas quanta sit, & quantum excedat limites Opinionis probabilis. videatur Card. de Lugo, qui id ess caciter probat depurn.disp. t .sin. a. a n s .dicitur, quod si dubitatur, an infans monia strum , sit homo baptizetur sub conditione. Patet igitur illam regulam elle approbatam , & receptam a Doctoribus,ut quando animarum latus,etiam dubia peri lita. tur, iudicium sit pro animarum salute,&. ideo tollitur obiectio
Andoctrina probabilis S. Thomae de praecessione A nimae vegetati v ae , dc sensitivae in humanis foctibus ostendat , quod primis diebus foetus
non sit animatns anima rationali
SVM MARIUM. I Reperitur sententia S. Thomae de I lur3bus animabud. x Hare doctrinae inhil rens si non baltιzaret,an peccaret. 3 Productiones huiusmodi animae vegetativae, c ensitivaesunt quam citis me in sententia S. Thcm . 4 Et videtur consentire seroteles.s Non essenientia S. Thomae quod asονιι ui non baptizentur ante
6 si sentit trimis diebus non adesse animam rationalem imsartu non ejὶ certus , sed dubitat de opposita veritate. 7 Medium trobabile non adeo determinat intelle sum, ut faciat firmiιer adhaerere. S. Thomas supra Disp. I sect. a.num.3. relatus cum suis, e n- stanter asserit in humano foetu prius generari animam vegetativam , deinde sensitivam , vegatatIvae corrupra
succedetret, di tandem sensitivae pariter desinenti advenirς Pen
440쪽
per creationem animam rationalem;qui modus loquendi tam certus, & non semel a S. Doctore usitatus reddit eius senteniat iam , adeo firmam , ut non possit commode intelligi, in te pretando de prioritate , seu de posterioritate natura: ; sed uti simpliciter dicit,& repetit unam animam alteram anteire, ita simpliciter , de humano more de emporanea ad invicem successione debet intelligi. Nec videtur Obstare, quod ibidem. n. . notavi S.Thomam dixit te quidem,unam animam alteram praecedere, nullam tamen temporis distantiam inter illarum successionem praescripsis e & ideo ipsum non bene fieri Authorem illius sententiae, quae dicit foetum non esse ante primum mensem baptiZandv. Nam respondent aliqui, hoc argumentum esse ab authoritate negati v ura siquod sine dubio nihil probat; si quis ergo sequutus sententiam S. Doctoris, & aliorum laetum abortivum ante mensem editum non baptiZaret, non peccaret: pos et enim huic opinioni probabili adhaerens non formidare de Oppositae sententiae probabilitate .Siquidem est probabilissima Lilla doctrina,quam sequitur Arriaga in sua logie .sect.vit. n. 8o. quod assensus opinatiuus non sit ista formido de Opposto,neque formidinem habeat annexam. Respondeo S.Thomam, non posse quidem intelligi de prioritate naturae , sed necessario de temporis successione esse accipiendum siquidem post generationem Animae lilius vegetativae duas alias mutationes substantiales assirmat succedere; generationem scilicet sensitivae , & rationalis animae crearionem,quae I parte rei sibi succedunt, ac proinde temporariam durationem exigunt.Sed quod S. D Octor nullum temporis spa
tium determinaverit, ante animae rationalis crzationcm,non attuli ego tanquam argumentum,ex quo vaferrem,sententiamin
esse probabilem: Huius enim probabilitas suis rationibus Margumentis innititur di Sed solum , ut ostenderem illam sententiam , quae dicit , non esse baptiZandum faetum ante mensem , non fuisse a S.Thoma exprellam, neque illi esse adscribendam.