Zootomia democritaea, id est anatome generalis totius animantium opificii : libris quinque distincta, quorum seriem sequens facies delineabit

201쪽

anctibus idoneum condidit. Hac quidem cognitionem ut intuitu quodam animal non anteaVisum prς- noscas, qualem sub cute structuram habeat, ac frequenter hoc judicavi, non aliunde ejus cognitionem peritiamque adeptus, quam ex formae persuassione, quod singula animantia corporis structuram animi moribus facultatibusq; propriam obtinerent, ait Galenus lib. 6. de Admin. anat. c. I. Panniculus carnosus in brutis corio substratus est, ut illud corrugare queant, quod fuiς sithomini indecens & inhonestum, propterea natura interposuit adipem. Musculi abdominis in brutis disserunt structura & numero : In structura discrepant, quod recti longiores sint ad claves usque praetensi; carent nervosis incersectionibus: In numero dissident,

quia bini rectis superjecti erigendo peni sunt destinati :Resecto abdomine quatuor vasa umbilicalia non appareat jam obliterata: Omentum gracile, nec multum adiposum cuncta intestina tegit 3t obvolvit, in homine naturaliter infra umbilicum non descendii, totum ci ea ventriculum & superiora intestina collectum. In testina in brutis alio modo constituta &disposita sunt; nam crassiora imum locum ventris occupant , contra, quam in homine; longitudine superant hominis intestina; coecum Caret epiphysi, & vere saccum exprimit; Hepar in quatuor lobos fissum est, homini Continuum& aequabile; Ventriculus in ruminantibus quadruplex, in aliis utraque maxilla dentatis unicus adest; sed his corneam musam non refert, ut in homine. Lien brutorum tenuis, angustusti oblongus, linguae bubulae similis, vix dimidiam humani lienis magnitudinemst pondus aequat. Renum figura & fabrica plane dissi Z L similis

202쪽

39 o Zoo TOMIAE PARTIs SECUNDAE similis, quoniam in brutis phaseoli figuram exprimi i& duplicem intus cavitatem ostendit. Ureteris sitiat& insertio in vesicam plane contraria , quam in homines nec vesica separato ventre disclusia est, ut in homi ne, sed in imo hypogastrio fluitans oberrat. penisi. gura & structura in brutis omnino diversa est. Uterus in foeminis membranosus, oblongus, & in duo coralli sursum extensa diremptus, atque reliquarum partium

genitalium fabrica longe dissimilis existit: In thorace brutorum pulmones in sex lobos fissi sunt; Pericar

dium non adhaeret centro nerveo diaphragmatis, nisi in bove; Cor in brutis vere conoides, duri us est quaci in homine, cunctis animalibus in medio pectore con sistit, homini tantum infra laevam papillam turbinato mucrone in priora eminens; Cerebrum homini amplissimum, dc quatuor boum cerebris grandius atque ponderosius; neque viri, quam in foemina majus est, quamvis aliter sentiat Plinius. Interior cerebri stril.ctura omnino dissimilis apparet: Uni homini cerebrum in infantia palpitat, nec corroboratur ante pri mum sermonis exordium. Ut externae auris figuria diversa est; sic internae auris structura dissimilis: nam in brutis quatuor illas cavitates non observabis; Labyrinthus deest, & ossicula tria aliter figurata sunt. Car ρ Haec Riolanus, quo prior H. Cardanus sect. I. Me thodo medendi c. 89. & haec discernicula proposuita, Plurimum membra hominis a reliquis animalibus discrepant situ, forma, substantia, numero, magnitudine, ut autem, in quibus evariat, breviter colligam, magi necessaria h1c subnectere libet. NeC te moveat Gale ni auctoriras, naturae & oculis credendum estinon Galeno:

203쪽

leno e atque ob id Galenus non tam juste a Vesalio damnatur , quam negligentiam vestram reprehendo oMedici fHaec igitur sic se habent, quae vela Galeno sunt praetermissa, vel in quibus homo a reliquis differt an malibus. In juncturis omnibus cartilaginem quandam habet, cui ligamenta inhaerent, aliam longe ab ea, quae ossi obducitur. In utero cornua nulla sent vere, sed quaedam prominentiae tantum a lateribus extuberantes, quae vasa excipiunt seminaria; cum tamen haec in bobus seu vaccis appareant. Nullus etiam est lobus in pulmone, qui cavae subjaceat, cum quatuor tantum habeat, in canibus tamen adest. Nec ullum monoculum effatu dignum, sed vestigium tantlim exile, breveque ac inane; cum in suibus magnum sit ac plerumque plenum; Involucrum etiam cordis dextro latere& mucrone ipso septorum alterum ab altero distet: Jecur etiam in canibus & suibus divisum in iobos, homini nequaquam, sed tantum in ambitu paululum excavatur. In vertebris septem habet processius, cum simia novem. Caret enim homo his, qui deorsum inflectuntur, duobus postremis, cum duos tantum tales habeat, simia quatuor. Ventriculus etiam sinistra elatior est,

quam dextra, eum illic septum attingat, dextra jecur de magis sinistra posterius exporrigitur, ac cavitatem ibi habet. Unde debilibus ibi concutitur, dum obequi, tant; At de pyloro quod in suprema illius parte 'sio ,

quodq; glandes d uas carneas habeat, jam diximus alias. In omentum quoque venae deductae omnes ex porta &cava nulla defertur : cum tamen oppositum Galenus censuerit; atque ideo nec ex sanguine carae ventriCuli fundus nutritur, cum nullum ex ea truncum is suscia

204쪽

piat. Sed nec ventriculi os seu gula, seu stomachus,

septum transversum cum arteria magna uno & eodeni

loco terebrat; sed qua perforat stomachus illud, pari

abscedit ad interiora non obscuro intervallo. Subcli. tis vero pinguedine super ventris octo musculos meae.

brana carnea coextenditur , quae non ex musculorum

contexitur fibris, cum com munis sit universo corpori, Hanc Mirah Arabes vocat, quandoque ea Voce Omdle, quae illi superimponuntur, cum musculis intelligentes. Nexum verum illum mirabilem, in cerebro boum ill Ventum, neutiquam est in homine conspicere rem, adeo famosam. Aberrat etiam Galenus in motu eapi.tis ad latera super vertebram allanticam, cum vel m0mento ab illa nequeat abscedere. Sed neque hesesentit, cum per olfactus instrumenta pituitam excerni putat. Nam etsi utrumque a cornibus ventriculorum inferioribus originem ducat, loco tamen abunde discirunt. Neque etiam anteriores a postremis distingulisi tur ac mediis, sed utrinque unus ab interiore parte ad posteriorem extenditur. Quot vero in nervis differentiae Z quot in musculist quot in ossibus longum nimis

sit, praecipue quae ad interna membra pertinent, si cumcta dicere voluero. Rafutantuν Haec Molani Cardanique singula, quatenus instituto e. zr nostro videntur officere, possem equidem , si vellem, sementia. non pauca parte refelleres sed quando talia illa sunt, quae conantia destruere magis aedificent, confirmentq; magis nostram hanc de animantium similitudine semientiam, irritum profecto laborem subiverim adver- . sus ipsa. Aliquam nos rationalium irrationaliumque

secundum fabricam dissimilitudinem haud negavi mui

205쪽

mus: Adhaec, dum pauca Ieriaque utrorumque sin discrimina, nostrae prudentiae sis, potius admittere eadem, ut non colytemnere dica quam refutare.

luanti usus ad Therapeuticam Medicinae

m Ixi satis de diagnostico Lootomes Medicinae se viente usu; Therapeuticus jam requiretur, si quis

ejusdem est usus: Et sane non est difficile, ut ex inspectione extorum sufficientem de curandis hominum languoribus capiamus conjecturam e Etenim Ammianus Marcellinus lib. as. Democritum peritum flusi Anatomicum declarat his verbis:discissarum pecudum exta rimari cum Anatomicis Democritum putes docentem, quibus modis posteritas mederi doloribus possit internis. Brutorum parilaesis,quae ad medendum sunt utiles, rite inveniendis. Sed neq; solum hac via suppetias exhibbet Medicinae Lootome, sed & remediorum generibus ex eodem animantium corpore repertis atq; productis, quorum quidem apud scriptores magna est sylva , nos pro exemplis pauca referemus. Particulae quippe medicis usibus conducibilessunt hae r Testae limacis nudssebri atque oculi maculis, Arnat. l. I. Breviar. c. I 8. ColicoHollerius.Sanguiforme concrementum in hirud ne marina ad haemorrhoidum dolores. Testae piscium,

item

206쪽

item Testae umbrine pelli, Calculi asta corum, oculi

cancrorum,Chelidonius lapis,Buffonius lapis,Lapilliti capite limacum, & grandiorum cocnearum strangu riam amoliuntur ac parturientibus auXiliantur, Anida Migaldus. Lapis AEtites in ventre aquilae phylacterium praegnanti. Lapilli in jecinoribus aprorum ex Vino poticalculos vesicae pellunt. Lapis in vulva seu ventriculo cervi, item Ossicula in corde ejusdem phylacteriura praegnanti. Leporis talus ad ventrem adalligatus d0lo. rem ventris sanat. Talpae jecur atque aliae partes situ. mis & omni cervicis abscessui Varias exhibet medicillas Venenis bestiolarum venenoque viperae subtractis vi- perte ipsae &bestiolae usui sunt. Ossiculum in elephar. tis corde repertum, Ossiculum cordis cervi bovis,equi, seniorum. De corde cervi hec Nonus L. de Cur. m0A.

emeris ossiculum, quod in eo explicato , ceu caruncu- Iam concretam arundini statim sine mora invenies&: Qui idem autor eidem morbo, quae epilepsia est curam

do, duo lapilli , ait, in hirundinum pullis disiectis inveniuntur , quorum unus quidem niger, alter vero albus existit, comitiali collapso ipsos imponito, atque ipsum excitabis, nigrum Vero cuti alligato. In caponis vetusti stomacho repertus lapis alecto rius sitim omnem extinguit, c. Fontan .LΙ.Praist. med c. 13. In phalangit capite vermiculi duo, qui hemitritaeo prosunt. ossiculum verticis triangulare ad formam lapidis piscis cyprini, vulgo carpionis dicti, in calvaris vertice, ubi suturae committuntur, intus subsistit. I,

207쪽

ubi scalpello pene veris, statim foras prosilit, Anato micis hactenus incognitum. Idem ossiculum nummi germanici cruciferi appellati magnitudine divinum epilepsiae remedium est, quod morbum hunc adeo efficaciter curat , ut is nunquam revertatur, si quidem paracelso fides adhibenda sit. Item ossiculum verti- eis quinquangulare, quod inest equi pullo, mire proficuum epilepsiae, sicut affirmat medentiu vulgus. Ajunt Carnes Scin corum, quae renes amplectuntur, id sibi vibrium vendicasse, ut si drachmae pondere bibantur,V nerem accendant; siccati servantur corpuIenti,& non

strigossi Sunt vermiculi sub lingua parvis catellis , qui

graece dicuntur λυηπι, tam ζ λυηλ , id est, rabire : his exemptis creditum est , immunes a rabie canes fieri plunio auctore I. 29. Nata hist. c. . quem Virum sequitur lex. Bened. l. a. c. 3O. Veruntamen partem illam, quam eximunt Venatores, non vermiculum esse, sed nervum

vermiculi teretis figura,persuasit nobis BaptistaCodro. nichius L r. de Hydrophobia cap. postremo. Leporis marini oleo necati fel carbunculo remedio est. Ηyenae fel ex melle inunctum visum acuit, & suffusiones dist tit. Alia hujusmodi plurima ex Galeno lib. de Therio ea ad pisonem: Fel callionymi, fel scorpii,marinorum piscium, visus obscuritate emendant, Serap. lib. deSyl. c. ΑΘ sevum anguillae nervis, fel anguillae oculis; Felsieroa ct sevum, nam s id huccurret ocellis;

Auribus hoc ; nervos ambo coactasvent:

Ioa.Ursinus in prosopopoeia animalium.Ηa nulς, que inveniuntur in cornibus cochlearum, cavis dentium inditae, statim liberant dolore. Lapis reperitur in cauda scorpionis marini , cum sol est in cancro. In equorum A a co rdσ

208쪽

corde invenitur os dentibus caninis maxime simile; eo scarificari dentes in dolore suadet Alexander Benelli, 8. de Curan. morb. c. s. Bovis capiti lapillum tradeat inesse, scripsit Plinius, quem ab eo expui, si necessit, meat, inopinantis praeciso capite exemptum adallii tumque mire prodesse dentitioni. Post haec omnia νιnit in mentem , licet parergo quodam advertere, stquid gallinaceis castrandis non penem exsec3hi, teli. um per illa dissecta eximendorum periculo parcentes

Chirurgiis impune experiendis, ac tuto mis-

minibus exercendis Capuae XIX.

R D experiundas autem innoxie Chirurgias, eas scit, cet, quas in hominum corporibus administranius, nonnihil quoque referet Lootomia nimirum partui Σηρrgis Caesareo, de qua Franc. Roseius operis Tomodochias ista, ' sect. s. c. r. Gastroraphiae,Laryngotomiae. In capra hanc taliciter exercuit Loar, in aliis vero multis animanti, bus expertus est Hieron. Brassiavola, in 4. de Acutorum victu, Sect. 3s, Iugularium Venarum apertioni, quam exsectis pilis expertum se scribit in cane Iac. Ηollerius de Apoplexia: Infibulationi aut Castrationi,&Evnd-chismo, Androgynis,& vitiis, quae concubitum pro hibent, excutiendis; suffusionum transpositioni peracum, Paracentesio Celothrapiae atque prolapsis,Chir urgii saniae vulvae, Arteriotomiae, Peri scyphismo,Hypospathisino, & obscurioribus aliis chirurgiis ; de qui bus singulis explicandis non est, quod in tanto operia

209쪽

collaboremus : Satis haec vel apud veteres Graecos , Scpaulum2Εginetam, nec non apud C ornelium Cel furia,&Albucasin , apud novissimos quoque, qui sunt Stephanus Gurmel. , Uidus Vidius, & Hieronymus Fabritius ab Aquapendente pertractata leguntur : Pro vulneribus quidem capitis, quae cerebrum attingunt, expertum se in cane medicamentum refertGuido tract.

. doctr. 2. c. I.

Haec quidem in praesenti statu mortalium morbo. Hasema- AZootomes est virtus. Ad praecavendos vero eos, qui vel prope vel longe imminent, quiS non Videt, quan- morbis con tum conducere possit eadem ex cognoscendis internis AEucis mi morbis animantium,ex quorum carnibus Victum acci-π- is

pitpopulos Z his enim cum vitio quopiam, Vel aquaru, vel aeris,uel pascuorum accidit pestilentia : Utique, nisi praecordia aperiantur,& sana ab aegrotantibus discernantur, periculum est, ne a bestiis ad homines pestis transfundatur. Exemplum illustre, sed tantundem, miserabile vidimus anno 1617. a mense Junio & deinceps, pestilentia perdurante tres annos, multis varie sentientibus & in varias bestiarum partes causam mali figentibus d quam postea contagionem sequutus est pestilens tonsillarum affectus in pueris exitialis, d quare dignissime scripserunt e nostris Marius Peram tus, Io Baptista CarnevaliS,Calabri. Haberet 1nsuper haec inspectio similem quidem orum sed majorem per alia tempora commoditatem, sim Ti,.

do tum essent ingenia, quae sese exhiberent siC, ut D praditio mocritum imitari vellent, qui Tullio auctore tantope- - i' re tribuebat extorum inspectioni,ut ex solo eorundem habitu& colore, rerum, quas terra pro Crent , uberra'

210쪽

tem tenuitatemque aeris , qui nos ambie, salubritatem ac pestilantiam significare .

Naturae selertiae ad humanas artes

transferendae.

res naturae, & ad universam Medicinam, nec non ad alias Philo phiae partes usus multi atque permagni. Verum hi, qui respiciunt humanas artes, hoc est, quas ad vitana felicius exigendam necessarias industria manus hominum adinvenit, multo preteclarissimi tum di gnitate, tum numero comperientur ; de quibus qui' o.hista dςm quod in prauenti disseram, ostensurus, quod hominis Aia omnes figuras in animantibus, praecipue vero in homi-gvis nis unius fabrica natura procreatrix imposuerit ; cujus quidem rei illud esto principium. Ex admirandis rebus omnibus, quarum naturam occausas curiosa mens hominum cognoscere saepe studet, rogem est- plurima quidem intelligi facile non possunt, quod ob-ῖ Lis. Via nostris sensibus non sint, sed vim eorum cominus numeras. effugientia latent. Εjusmodi quidem est animae ratio,

coelorum vertigo, subterraneorum multorum exor

tus &alia hujusmodi. Quin &quo magis genus hoc

remotum est a sensibus,eo etiam dissicilius mente com prehenditur. At vero non est, quod omnibus investigandi via non pateat, neque multi, si vel in t resistas osse in natura, non sentiane, sed cum investigationis communis