Zootomia democritaea, id est anatome generalis totius animantium opificii : libris quinque distincta, quorum seriem sequens facies delineabit

71쪽

CApuT TERTIu M. M& differentiae , quaeve peculiariter Anatomico sit spmctanda discrevimus.

CAPUT III.

Cubjecti Graeci dicunt) vocabulo duplex sub sem

categorema comprehenderunt distinguendorum ς' r nominum magistri, videlicet rem in arte princ1paliter consideratam , & rationem considerandi : haec quidem formae loco est, illa vicem materiae supplet,utrumque nos in Anatome disquiremus a subjecto exorti. Subje- Anapomos ctum Anatomes major pars hominum sentierunt esse'. δ' corpus humanum', quod hoc prima cura sit inspexi 1le sollicitis nobis, ut hominis aegrotantiS noxaS cum partibus per has affectis cognoscere tueriq; medendo pos simus. Alii censuerunt,subjectam Ana domes materiam Alybrumue non corpus esse hominis, sed partes; quam sententiam s. tuetur aperte Andreas Laurentius in lib. I. translataim ut equidem opinor ex Gabriele Fallopio in lib. de Ossi M-D. bus; Cum quo Viro & Vidius consentiit. .aorum ra ε. tio fortasse fuit,quod circa partes singulatim Occupatur dissector artifex non circa totum, cujus nulla nisi per accidens apud eum est inquisitio. Sed his multo validior esse potesst ratio , quod cum Anatome de anatomica Confirma- functio ordinetur ad rem medicam , ad hanc in sη non refertur ob aliud,quam ut cognoscatur substantia, temperamentum,actio atque usuS partium . quae cum aegrotant pia vindicandae sunt a Vitio, non corpus mi- versiis Igitur dcc. Tertii fuerunt, qui non humanum G dum-

72쪽

ZOOT OMIAE PAR Tis PRIMAE duntaxat corpus abAnatomico, sed & animalis univer tractari vellent Decretum hoc fuit primum Vidit in

primo de Anatonae, intentio in eo , quod Corpora be

genus pro luarum peraeq; discindimus, ut humanorum cadaveruet ' etiarn. Ad haec illas aperimus Viventes necessitate cognoscendi musta,quae in mortuis hominibus deprehen. dere non possumus; in viventibus Vero ipsis non licet, tum propter immanitatem, tum propter legum vindicias , ex quibus obsturum non est, necessitatem esse alia quam Anatomes belluinae. Haec Vidit argumenta mihi vis a tanti sunt momenti, ut libens in ejusdem sentent,

probatio am statim perlectam iverim US,atq; nunc eamus. Addo autem & haec. Primo humanae Anatomes non aliam

esse stientiam aut artem, quam bellu inae, sed formaliter esie eandem, nec distingui, nisi ratione subjectae materiae. Qua distinctione non fit profecto scientiae vel artis diversitas. Neque enim,cum dicunt Philosophi, scientias distingui, quemadmodum & res, significatur aliud hac sententia , quam formale discrimen, atqui distis guuntur a se ipsis scientiae formaliter, quemadmodu &res ipsae, quaru scientiae sunt, formaliter sunt distinct*Distinguuntur, inqua, secundum diversam ratione cO- siderandi formalem stientiet sic,ut eandem rem diversa scientiae diversas considerandi rationes tractent, & comtra , de diversi generis objectis eadem scientia secundum eandem contemplandi rationem negotietur. Ali ter quidem totidem essent scientiae vel artes , quot singulares, non dico species, sed personae. Atque ita verbi causa,Medicinae infinitae essent artes sive scientiae, cum

infinitas res contempletur,quae tamen omnes a Medico

sub una ratione formali sub unaque scopo coguntur,

73쪽

qui & sanitas. R in re nostra sile etiam nedum humana a bell uina, verum etiam singulorum animantium Anatome ad invicem a se ipsis distinguerentur. Si quid is tur humana belluinave Anatonae discriminis habenti illud est ex materia sicuti Statuaria vel in metallo, vel in ligno, vel in lapide, vel in cera, vel in argilla personas,

quas colli beat repraesentet,aut si Fabrilis ex cedro , aut buxo,aut populo, aut lauro, aut tiliaformas confingat. Sed materiae diversitas& hi modi haud artem mutant: Ita Andranato me ac Lootome quaecumque non formet

ratione variant,sed subjecti. Neque objiciat finem esse, qui cuncta dirimat & distinguat. Nempe Andranatome ad sanitatis faciendae finem est , Lootome ad alium quempiam i Quippe occurram , finem internum esse hunc,quem dicis haud externum: Atqui sanitas & m

dicus usus Andranatomae externus est& remotior; in ternus vero is,que dixi,artificiosus motus ex voluntate. Quare vel erravit Hier. Capivaccius, qui medicu Ana- Capitiarentomes humanae usum fecit, vel de externo fine loquu-

tum se explicet. Haec quide una sit e nostris demonstrationibus. Secunda sit e, arte πρωτοτυπον insiliam procrea- Ratio toru animantium universorum esse tantam,ut cogatur

sector etiam nolens in hane animadvertere.' Ita enim conceptis verbis Galenus lib. Ia.de Usib. part. Rursus igitur considera artem', quae animalia effinxit, ut in omnibus aequam,etsi proposuerim unius hominis consestructionem explicare,fieri tamen scipe non potest, et-jamsi maxime velim, quin & rationis expertium structuram attingam,haec ille, Ex quibus vides etiam,quam mire conjuncta sit Andranatome Zootomiae. Magno

autem rei indicio est , quod inter sermocinandum' G a qua,

74쪽

quandoque sedet apte generis nomen,quod est antimal, id quod facile apparet ex titulo ac tota dissertatione,

quam Galenusiacit,an animal in utero contineatur, a

que hic Andranatomen docens, ubique scriptorum suorum hominem c tinuo sub animalis usurpat n0 mine. A tque ut consulto scripsisse videasGalenum,com finieturque incredibiliter haec sententia; cum de manus opificio pertractat idem siqu1dem de persona dice. re accidit , hominem nuncupat , non animal ut dc a. de Usu pari. ut agnoscas jam , & exteriora praeter paucissima non tractare hominem Anatomistas , nisi quatenus animal. Quod si propria quaedam interiora obtinet homo , ut intelligendi dulerendique facultatem ; nihilominus cum non alis quam simia,canis , aut sus organa nactum sit hominis cerebrum,uel ipso Vesblio confitentemon est, quod amplius laboremus. Sed haec plenius atque uberius exposita ej us loci sivit,in quo Zootomes ad rem Medicam & Andranatomen nede sitas aperietur. Interim cognoscitur, quam magnas, cta sit injuria Lootomae , cui quodcunque debebatur amplitudinis & claritatis , id omne traditum est Andra natomae,Vendicatumque huic pro proprio, quod erat

alteri commune : imo etham , quod erat Lootomei

peculiare tanquam generis, factum est: proprium Amdranatomes. nam neque hujus,etiamsi sunt aliqua propria &singularia,non poterant etiam comprehendi sub communibus. Atque hae quidem nostrae sententiae pro minis Vm bationes fuere. Caeterum,quod spectat ad aliorum j dicium, diremit Io. Riolanus in Anthropol. I. I. cuimctam subjectam Anatomae materiam in universalem &particularem , & utramque sive viventis sive mortui corporis:

75쪽

corporis: Particularem & adaequandam asseruit cadaver humanum , in quo praecipue Medicus exerceri debet : universalem vero brutorum quodlibet corpus, potissimum si Physicam subtilitatem consequatur. Μedicus, adaequatum Anatomae dixit cadaver humanum, quin imo inquam animal omnem, quod amplitudinem

Anatomes potest explere atque exaturare,etiam Viventium sectione producta. Ρorro cadaver humanum amgustior est materia, quam ut universae Anatomes ambitui queat satisfacere. Illud non inficior esse cadaver humanum κατα μωον, & privatim dignius subjectum &spectabilius; quemadmodum quidem e m ιν demonstratione ut promptissimo pariter & clarissimo exemplo utar adamittunt omnes Authores , Logicae subjectum,cum sit illud tamen & perangustum , & minime

adaequatum. Adaequatum igitur, ut videro videor , intellexit Doctis . Riolanus usui medicinae accommodatum , non quo pacto vocem capiunt Dialectici vulgo.

Venio nunc ad Laurentii sententiam, quae non tam ne- Laurentineessaria quidem quam ingeniosa videtur, quare subtilititatem eidem Viro liberaliter condonamus, dummodo non erret,qui corpus dicat ipsum esse, quod substern tur etiam. Per accidens credo fieri, ut particulatim &membratim suum opus conficiat Anatomicus,quando scimus ejusdem munus esse totam debere corporis fabricam adaperire & contemplari : sique partem quampiam dissecet,& revolvat,non integre posse eandem ostendere,cum restet unitas exponenda, quam habet cum eo corpore, de quo fuit recisa. Sed haec jam de prioribus hominum opinionibus rite dissertis , Caeterum ad eam,quae de objecto superest , disputationem veniamun G s

76쪽

os haut Quidam arbitrati sunt practari corpus humanumi Anatome . prout motui substat artificioso , sed non progressivsi tamen praecise sumpto: cujus sententiae fuerunt Hie Capivaccius& Michael Gavassetius ejusdem auditor:

sed alii prout operationes edit rationis. Quorum utro rumque fundamenta praestat exponere. Liquido eli citur ex Galeni doctrina in c. a.lib. I. de Ussibus pari.Cor. pus unumquodque animalis esse gubernantis anima a strumentum; ita & animae rationalis humanu in eorpus: quod δc Plato prior,& ex PlatoneCicero demonstravit. Cognoscetur autem ex manu & cubito brachium, ei

brachio & costis thorax, & alia deinceps coacervand0 ad complementum integrae compagis: Ita fit denique,

Ut exurget una corporis universitas, quae sicu i suae sim plices partes organa erant singula animae agitantis ad peculiares quasdam operationes; ita & consummatum ex omnibus corpus instrumentum erit quoddam uni- ea functione valens : Haec autem cum non debeat neq; possit homini esse communis cum brutis animantibus, sed hominispropria,profecto cum non ssit ratio, quaesi cultas est principium operationis; non operatio , erit Motus -- denique motus voluntarius & artificiosus, homine solo dignus,atque hominem testificans. Motus igitur volumtionem ha- tarius & artificiosus peculiaris est ratio,su b qua conside

. ratur ac tractatur ab Anatomico corpus humanum C ivaecii Haec quidem opinio non tam nova est, quae non fueritari, riis majoribu pra mψnstrata. Quod enim corpus animasia. -- gubernantis sit instrumentum tum in homine , tum ill UnoquoqUe animante,doctrina est Galent in 1. de uis Tamis a Part. c.2.&alibi,tum prioris Platonis & Ciceronis;Quiarum oti - etiam Hippocratis ut lib. I. ejusdem operis c. 8, Gal. Πο o tab

77쪽

ia qui lib. de Loc. in homine prodidit, universas corporis partes ad invicem condolere consentireque: quapropter si una operatione molesta conspirant, & in una jucunde consentaneum est quoque,concurrant & co stringantur. Haec quidem una hominum ratio est, qui affrinant,singula corporis humani considerandi rationem esse motum artificiosum. Caeterum eorum, quae Opinionissentiunt rationem Anatomes esse operationem: falso UT hoc & imbecillo satis argumento niti demonstratur Gnem ob- propterea, quod fieret, ut cerebrum essetprimarium P

instrumentum, non manus &c.Deinde fieret, ut morbi fui .. partium instrumentalium omnes ad cerebrum pertinerent : quae duo sunt absurda maxima,quare,&c. Sed

his jam auditis aliorum opinionibus de objecto Anato-mes,quae nostra de re haec est sententia i Discedere equidem no possumus a placito Capivaceti,& Gavassetii, Capstri si, qui subtiliterae docte commenti sunt non alia sub ra- 'νUtione considerari dissectori corpus humanum,qUam ut , -- habile ad obeundas a voluntate praescriptas & artificiosasfunctiones. Verum enimvero si voluntatem eXceyeris,artificiosum quoque motum, qui animantium vitae commodis servit, esse belluinae Anatomes definitum objectum similiter puto.Nempe sicut exponemus possilia gaudet unaquaeque bestia arte sua speciali, qua proprias naturae suae functiones perficit. Dicere autem, si malis,aliter possis, considerari tractarique animal in Anatomesiodefinite objectum,ut aptum accommodatumque est animae functionibus, quibus unaquaeque species donata est propriis. Quae opinio praeterquam quod pulcra est & nova,confirmata etiam videtur a G

lino in primo de Uscpart. c. a.&-Lactu italib. quod

78쪽

animi mores corporis temperaturam sequantur: neq;

est aliqua Galeni doctrina clarior ista. Si videatur aute haα opinio superiori similis: nihil recuso, nisii sit expliccatior fortasse. Atque haec hactenus de subjecto atqui objecto Anatomes proprio.

An veniant in AEat omen insecta minu

taeque bestola.

Qui omne nuper animal in Anatomen admisimus, iidem nunc revocamus in dubium; an Sc istorum quaelibet species,id est, minutissimae quaeque bestidi sint ad scribendae. Est autem ambiguitas, quia nec parem subtilitatem habere potest sectio, quae respondeat tenuissimis illis exilibusque corpusculis; nec, si habeat digna videntur Corpora , in quibus adhibeatur illustiis labor. Deinde si simias singularis post hominem fabri cae rejecerunt aliqui de hoc studio; quid non insecta, at que hujusmodi alia i Etenim neque est , quod disseces inquient, aut id, quod dispescas; neque si id eveniat,ali

cujus precii videbitur. Verum tamen ejus ego suffsententiae, ut praeter culices pulicesque atque alia id genus animalcula putris materiae sobolem,nullum velis excipiendum, homini praesertimqui abundet octo, cui que tolerantia, sedatumque ingenium frigidioris casti gatiorisve temperamenti dotes non deficiant Ηo enim inter alia, quae solertiae dexteritatisque sunt ad stmenta,puto maXimenCcessarium , ut homo queati iis lac his proficere. Sed a Micro tomes ostendenda necessi tar

79쪽

non discedamus ; Galenus enim conceptis verbis in a. deus partium testatus est , se non indiligenter exiguas plurimorum exilium animantium fabricas inspexisse. Quid autem diligens horum perscrutator non fuerit Vir maxime Philosophust Ad Physicem enim ut nil frustra, aut temere, sed summa cu arte factum a natura noscatur,)quam magni haec sit momenti,peculiari post aliqua sermone demonstrabo. Illud interim satis erit, quod sapienter monuit Arist. Viliorum animantium inspectionem aspernari indignum esse Virophilo pho, tio non u-ctim nulla res sit naturae, cui non insit aliquid admirabi θ' -- le. Quare si quis caeterorum animantium contemplationem ignobilem abjectamque putat si idem de suo corpore sentiat,necessum est. Ita quidem Philosophus de Microtome,ad vulgares fere,ut videtur, & ad profanos homines, qui aliter sentiunc. Sed nos ita nondum hunc aliter explicabimus, decernentes, quod dispectio quaedam potius, qua inspectio sit ista facta,scilicet oculis potius exactoribus quam a dissectrice manu. Verunt men pervenimus ex pleno tam exigui corporis conspectu ad internum inspectum,quemadmodum accidit saepe nobis,cum ad hujusm odi pervidendas exacte bestio Ias fuimus usi micros copio, instrumento Visorio , quo sit,ut quantumvis pusilla obtutumque visus effugientia eprpuscula ampliore atq; illustriore quam credi par est, masnitudine cernuntur. Atque haec quidem de parvom rum animantium contemplatione atque inspectione ,

Plantarum arome an ulla sit

80쪽

ςs Zoo TOMIAE PAR Tas PRIMAE sectionis subtilitasti exercitatio dispescendae omnis na

turae compagis, in quocunque tandem Corpore occupetur, ut neque in stirpibus etiam putem omittendam hanc industriam: nam & analoga nonnihil est Demdrotome,cujus rei nonnullae sunt demonstrantes ratio nes,quas nos hic producere non pigebit facto exordio. νimas Primum, Viventes plantae sunt et vitalibus autem

Sis . . . functionibus organiZatio est necessaria,cujus sunt attrastin ρ ῶ- hentia concipientia, concoquentia, deferentia , distri--pων- huentia percoctum , sed ad sobolis vitam opus fuit germinatione seminis & fructus productione , quibus aut pericarpium,aut flos ordinatus est secundum speciem. Quibus omnibus adhaec partes institutae sunt variae,radices,fibrae,rnatri medulla,cortices plureS, trum cus, rami,folia, flores,Venae pulpa,atque alia , quorum quaedam excogitata sunt, ut melius fiat actio quaedam, ut causa sine qua non ; quaedam ut tutelae sint & conservationi. Fructusautem eum perfectus est, plurima quo que habet ad semen gignendum , & felicius asservam dum. Tot igitur & tam multiplicium rerum structurae per natura demonstratae non sit inquisitio dispectioq; lCredo equide facile.Insuper volui uno cosensu omnes, Vivere primo homine vitam plantae, quod non est hominis obire functiones,sed ali in se ipsis,augeri ac propa gari per ingenitum sui simulacru atq; figmentum. At sicut embryonem dissecamus ita splantam. Adde quod in

naturarum animabus, sicut copiose ostendit Aristote Ies,non pauca est differentia,ut Gal. I . de Usu pari.z Lostrea plurima , quibus nullum sensus instrumentum inesse,sed ne membrum quidem, aut viscus ullum habere consormatum sed propemodum esse plantas dicit: Itaque