장음표시 사용
211쪽
in quibus ipsis si recte attendamus multa sunt, quae hune affectum, de quo loquimur, inserere Cardinalibus possint;
Nam si quis est, qui in hoc tam eminenti loco,omnia pro spera, & iucunda, nihil aduersi, aut acerbi accidere putat,
. et et is vehementer errat. Immo vero quam multae in eo mo
testi , quantae dissicultates, qui aestus animi,quae perpleXi tates, qui concursus negociorum cum Principibus, & Regibus, cum Populis, di Nationibus ξ Quae turbae petentium, & supplicantium, qui doli ingerentiu se se,uel alios,
quae machinae, qui cuniculi, quae viae ad voluntatem Pontificis expugnandam per domestiuos, & familiares, per amicos potentes, denique per omnes Θ Nam cum omnis gubernatio per se dissicilis , ac laboriosa est, etiam pecu dum , non modo hominum, qui ratione & libertato praediti sunt, tum vero dissicillima est in tanta hominum pem uersitate, in tanta protervia, in tanta ambitione, qua plena sunt omnia. Vbi enim iam illa fides, illa obedientia& obseruantia erga Apostolicam Sedem,quq esse deberet, ct quae olim erat, cum Reges ipsi ut in Anglia, & Hubemnia vltro se subditos, & tributarios Romanae Eccleuae fa
ciebant ΘlNunc contra, quam multi omnia ex suis polit, cis utilitatibus metientes, ea tenus Pontificis rationem habent, quatenus id sibi conducit, si non conducat res suas agunt, nullo eius respectu, nulla obedientia. Et quidem hoc inter Catholicos . QEid deinde haeretici qui iugum abiecerunt, quid schismatici, alij que aperti Ecclesiae hostes, quorum, iam est tanta multitudo, & verendum ne in dies crescat D. Gregorius cum Ecclesiae gubernationem suscepisset, dolebat, quaerebatur, quod vetustam nauem,& vehementer contractam sic enim scribst ad Ioan-Litia. ep. nem Episcopum Constantinopolitanum suscepisset, in quam undique fiuctus intrarent, & cuius tabulae propter quotidianam, & validam tempestatem quassatae naust xium sonarent. Si igitur iam tum erat tanta in ea regerum da
212쪽
da discultas, quantum eam creuisse necesse per hos mille iam annos, quibus haec ipsa tempestas durauit, immo vero multo etiam magis adaucta est, corruptis scilicet hominum moribus, refrigescente charitate, abundante, & croscente in dies malitia Z Quid deinde illud quantum est. quod Pontificis vita, & gubernatio, & mores, dicta, facta
denique omnia ut sunt oculis hominum exposita, nec pos sunt occultari, ita sunt etiam exposita iudicijs, & sermonibus, nec potest ullius esse tanta sapientia, aut peritia i , quae omnibus satisfaciat, aut omnibus placeat. Ex quo fit, ut semper querimoniae,aut etiam obtrectationes,& incommodi sermones audiantur Θ Quam miseriam recte exprimit S.Chrysostomus in Episcopo. At in honore ha iiό-betur, inquit, Quis honor ὸ Pauperes triobolares conui- ,α' Τcia in eum in foro iaculantur; Rursus nisi se praebeat o nibus, & ijs, qui vivunt in octo, & ijs, qui in negocio, mille undique criminationes. Si vehementius commoue tur, crudelis vocatur, si non m eatur, frigidus. H c &alia multa, quae in eandem sententiam commemorat S.
Chrysostomus, de quouis Episcopo, multo magis summo huic Episcopo conueniunt, idque prs sertim quod addit. Sacerdotis animus nihil dissere a naui,qus fluctibus iactatur, Undique prςmitur ab amicis, & inimicis,a suis, & alienis. Quod quidem quis non videat, sitiam apte & aperte
congruat Summo Pontifici, gui in conspectu totius orbis terrarum, de quo non una ciuitas, sed omnes ciuitates, &populi iudicant, a quo omnia petuntur,cui omnes instant:& tamen etiam reliqua omni totius Ecclesiae cura praecisa,
illa vel sola sufficere possit ad magnam molestiam, quam ait S. Bernardus, instantia quotidiana ab Urbe Roma, a I in . curia, a domestica EccIesia, qui scilicet familiarius visi ''si vitant, frequentius pulsant, importunius solicitant. Vbi est igitur, & quae est haec tanta felicitas, quam nimirum stulti, & coeci homines sibi fingunt in Pontificatu Contra o ic B b a vero,
213쪽
verti qui in eo labores, & dolore urae,solicitudines qui
temper animum exedunt, vitamq; insuauem, & acerbam efficiunt, interdum etiam mortem ipsam asserunt , ut prae ter alios sertur de Nicolao Quarto optimo fime Pontifice qui cum strenue. pro Ecclesiae commodis laborater,ex an mi taedio mortuus laribitur, cum videret res sibi minus cxsintentia succedere o. . Sed faciamus nihil esse horum malorum in Pontificatu, - Verum omnia quieta, omnia iucunda, magna etiam gau dia, ac denique tueris na , quae in hac vita expeti,Mptarique possint, Quanto demum tempore durabithaec felicitas . Quam nitati enim Pontifices, ne annum quidem in hac Sta Milount lNam ut anteriores tacea' ' mus, Alexander V. ut accepimus decem tantum menses in ea vidit. Lucius Secundus unum amplius , nouem B Medi us Nonus, pauciores etiam alii, ut Ioannes XX. dc
Bςnedictu XI. uterque mis tantum , septem Stephanus X. elestinus autem Iti itemque Innocentius V non plax qum quinque s denique Gregorius VIII. dc Hadri nus V. unum mensem, & pauccri praeterea dies. Quid illi, qui ne integrum quidem mensem exegere, ut Stephanus
II. anno DCC LIL qui tribus omnino diebus Pontifex vi Nix, ct Damasus R. t tribus, & viginti . anno M XLVILO Rptem,anno in C XC recentior etiam PiusTertiusqm viginti di septem. Marcellas vero me. mori nostra, unum & viginti. Denique quid plura quae-ximus. Ante oculos est Vrbanus Septimus, qui hoc ipso anno tantis hominum gaudijs, tantis gratulationibus et .. etus post ipsos duodecim dies rursum ereptus est, cum pasri omnium luctu, & moeror . . Verum dicet aliquis hos esse casus fortuitos, & extraordinarios. Cui primum re, spondeo, Quis autem praestare potest, ne tibi hoc idem . extraordinatium eueniat cum certe quod .alteri accidit.
214쪽
tibi quoq; accidere possit, praesertim cum eiusmodi exem-pIa ira iam sint, ut vidimus, frequentia, ut non multum absint ab ordinarijs, sed tamen videamus spatrum illud quod prooidinario haberi solet, cuiusmodi sit, nimirum incertum dubium, & quod caput est, semper breuissimui,
ct angustissimum. idque apertum,atque euidens est,cum alios quarto , alios quinto anno mois inuadat, qui vero ad sepiamum annum prouecti fuerint, eorum vero Pontia ficatus nimis iam longus videri incipiat, mii umque sit, &rarum, si hic terminus excedatur, cum praesertim ea aeta te, plerumque, vel semper potius, quasi de industria etiagantur, ut certo sciatur non multum a vitae calce abesse ia
Quamodiem videtur hic mihi optime couenire optimum dictum Thomae illius Mori celeberrimi martyris in A glia, qui cum amplissima Cancellarij dignitate exutus,&in carcerem ob fidei Catholicae causam coniectus capitalem sententiam in horas expectaret, multi autem ex amicis virilem illum animum inflectere conaretur, in primi que Aloysia uxor multum orare, & precari coepisset, ne ipsam, ne liberos,ne vitam suam perderet, qua diu adhuc fiui posset, quaesiuit ex ea Morus, quamdiu tandem puta ret . Cum illa respondisset, totos viginti annos: Vis ergo ait ille ut aeternitatem ipsam viginti annis commutem ENam si annorum viginti millia diceres, aliquid tu quide diceres, sed tamen quid hoc esset ad totam aeternitatem E:Idem ergo ut dixi conuenit in hanc Pontificatus cupiditaetem, in quo tam breue est gaudium quod percipitur te vium autem supplicium quod timetur. Verum haec quidem mala adhuc absimi a Cardinausunt enim in Pontificatu ipso. Valent tamen ne desider tur, vel potius ut etiam fugiatur is locus, qui tot spinis I celantibus, & fodicantibus resertus sit. Quare nunc et videamus ea mala, quae iam nunc patiatur Cardinalis,qui
vivat ia hac misera cupiditate. Atque haec quidem ει μ
215쪽
itus est videre oculis, quam verbis describere, Nam qui mentis cruciatus, qui angores qui dies, quet noctes iustisnentur cogitando aestuando, pendendo animi expectati ne dubia, spe fallaci . quae autem supplicia, quae cruces, quoties aliquid interuenit, quo ea spes interturbetur pSed inter hoc nihil miserius seruitute. Primum enim si qui hac cupiditate tenerentur, ipsius cupiditatis essent serui, ut auarus auaritiae, & omnino vitiosi omnes eius viatis cui sunt obstricti, quoniam ab eo aguntur, & impellu
tur, nec sui compotes sinuntur esse. Itaque hanc primum seruitutem seruirent, certe miseram, & acerbam, sed pra terea omnibus etiam qui eam cupiditatem, vel adiuuare
vel impedire possunt. Quare quot sunt in primis Cardianales tot hi dominos haberent, omnibus enim se accommodare cogerentur, Omnibus praesto esse, si quid peteret.
immo etiam si quid innuerent, aut si quid eos cupere suspicarentui: nihil unquain auderent, quod illis displicere posse, intelligerent, in negocijs suscipiendis, & tractan. dis, in loquendo, in agendo, in sententia dicenda, omnε cautionem adhiberent , omnemque industriam intenderent, ne ullum is dant, aut offendant. Quae igitur est seruitus, si haec non est Nec so Ium Cardinales, ut dixi, timerentur, & obseruarentur, sed illi quoque,qui apud eos in gratia esse, & aliquid posse videntur, ne illos a se alienarent, sed conciliarent potius, & conseruarent. Quid
deinde externi Principes,& Reges λ Quod studium eos demerendi ξ quae cura satisfaciendi, si quid intercederet. Quin etiam idem fere studium adhiberetur in eorum Principum ministros, ac famulos per quos videlicet negocia tractantur ut de se ad dominos suos amice loquerentur. Sie vero fit, ut dominandi libido in seruitutem inducat, de quidem infinitam. Vt igitur in hac seruitute magna est miseria, & magna etiam turpitudo, eaque multa indigne
facere cogit, sic contra excu so ambitionis iugo, nihil facilius
216쪽
cilius erit Cardinali, quam suam grauitatem, & e stam tiam, in omnibus suis actionibus,& sententijs retinere. Itaque si ipsam quoque dignitatem quaerimus, multo maiore consequuntur,qui huius honoris contemptu prς se serunt, quonia hoc ipso ostendunt se rebus humanis omnibus esse superiores,in quo est maximus splendor,& maxima dignitas,etiam apud homines.Cardinalis Polus in eo Conclaui quod Pauli Ter Lobitum consequutum est, in ipso tertio
lautinio.tam prope accessit ad Pontificatum , ut unum tantummodo suffiagium desuerit, nec erat dubium, quin si temporis causa mollitus esset, aut aliquibus blandiri voluisser,nullo res negocio confici posset ; Sed ille tanta semper tenuit humilitatem,& modestiam, immo vero, uxego quidem sentio, animi magnitudinem, ut non modo
ad nihil eiusmodi se unquam inclinarir, sed etiam libentis
.ssime passus sit,ac pro sua etiam parte adiuuerit,ut Onus iIIud in alterum transferretur. Sunt sane eiusmodi exempli satis rara, sed quae sunt,magnopere conserunt, ad infirmiores roborandos,ut notissimum illud Magni Gregorij, qui neq, precibus,neque tam incredibili omnium consensu fiecti unquam potuit donec igneae columnae indicio in late bra deprehensus, ipse quoq; illo tam manifesto diuinae v luntatis iudicio deterrius est,ne Dei volutati amplius obsisteret;Smillima etiam suit virtus Victoris Tertij,qui post
Gregorij Septimi mortem,omnium voce, & approbatione ad Pontificatum expetitus. semper recusauit, atque hanc iob causam diu distulit ad Urbem accedere. Cum autem post menses aliquot hanc illorum voluntatem deferbuisse existimans accessisset,raptus est repente ab omnibus ordianibusn in aedem S. Luciae perductus, & veste purpurea ornatus,cum renitenti alba vestis imponi non potuisset M.
Sed ille post dies quatuor.Tarracinam prisectus, Pontifim Cio ornatu dcposito,professus est nolle se Pontificem esse, λζque amplius adduci potuit, ut Romam rediret,donec au
217쪽
no proximo,qui fuit annus Domini M LXXXVII. in Ct,puano conuentu,cui ipse quoque ut unus ex alijs intereat, urgentibus,& obsecrantibus denuo Episcopis,& Cardinalibus, multisque principibus,& quidem ad eius genua suppliciter prouolutis,uix denique se vinci passus est. Hic est sensus verae humilitatis dignus omnibus Christianis, eoq- magis quo sunt in statu persectiori, cuiusmodi sunt Cardi'nales, ut non solum uniuerso terrarum visti administrando, sed vel uni ciuitati impares se esse cognoscant: quod multi fecerunt,qui etiam mediocres Episcopatus ita con stanter recusarunt, ut quiduis perpeti mallent:quemadmo, dum Ammonius ille,de quo est in vitis Sanctorum Patru, ad quem cum totus populus conrurrisset, ut eum Episcopum faceret,ita restitit, ut etiam Brficibus aurem sibi ipse praeciderit, existimans se iam ineptum tactum esse Sacerdotio. Sed cum popnius nihilominus instaret, iurauit iIle se Iinguam etiam ob cuius facundiam expeteretur, excisur Quo illi audito molestiam Sancto viro exhibere destit tunt. De Goare item magno Dei famulo ita scriptum est, cum a Sigiberto rege ad Treuerensem Episcopatum vocaretur,postquam recusando nihil se proficere vidit,triginta dierum inducias postulasse, quos in perpetuis precibus
consumens, hoc a Dom ino impetrauit,ut in sanabili mo bo corriperetur, quo tactum est, ut reliquum viis lectulo afflixus,peregerit; idque ille pro magno videlicet beneficio accepit.Maius vero est,quod Lamoni contigit,qui Hietopoli electus Episcopus,cum nullius vel precibus vel consilijs cederet, & ad extremum Theophilus etiam Epila
pus hortator accessisset,ille ne tanto viro aperte repugnae
re videretur, diem unum quasi ad deliberandum sumpsit, quem quidem non deliberando , sed ea molcstia apud Deum deprecanda transegit; itaque inuentus est in eodem loco, quo orabat expirasse: Quid de totius Ecclesiae cura sentiendum est,si tales homines,tam Deo cari, etianua unius
218쪽
unius mediocris ciuitatis curam, tantopere defugerunt λ Sed nihil agimus commemorandis tot malis, quς huius summae dignitatis cupiditas Cardinalibus parere potest,nisi etiam alteram huius ambitionis radicem excindamus, sitam in amore propinquorum, quo ad eos locupletandos, nobilitandos, & ad summa quaeque euehendos vehentissime homines excitari solent nisi diligentissime caueant. Quare sic existimo posse Cardinalem ad Pontificatum expetendum facilius ac vehementius impelli, ut commodet suis, quam ut commodet sibi ipsi. Itaq; nihil dubii
est, quin ad ambitionem hanc stirpitus euellendam, hoe vel praecipue conserat, si hic affectus extirpetur. Quomodo autem hoc fiat, satis puto a nobis dictum esse alio locoraut si illa non sufficiunt, ne satis quidem futura arbitror, quaecunque a nobis hoc loco dici possint. Summa tamen haec sit, magnam esse eius dementiam, ac coecitatem,qui tanto suo damno alijs utilitatem comparare velit, & qui, dem suo spirituali damno, eoque aeterno utilitatem alijs emat temporalem, &brevem. Sic enim Andreas Barba-n et ius, sic etiam Archidiaconus, quem ille affert, uterque a p. i. in ijsdem verbis, peccare aiunt mortaliter Pontificem si res ς ηοEcclesiasticas donet conlanguineis, ut eos diuites faciat plus squo. Quod autem ad dignitates attinet, ne in his quidem ita liber est Pontifex, ut eas suo arbitratu conserat etiam indignis. Nam cum in his duo spectari possint, primum honor ipse, & veneratio, quod quidem est genus quoddam humani boni,quod homines plurimo existimat,
deinde Ecclesiae ministerium,& utilitas: utrumque eius modi est, ut nisi dignis committatur, peccatum sit. idque duplex, alterum aduersus proximos aptiores, quibus bonum illud praeripitur, alterum aduersus Ecclesiam,cui misnus idonei ministri imponuntur, qui nec eam iuuare, aut subleuare possint, & locum occupent, eorum qui possent. Itaque egregie de hoc ipso B. Hieronymus illud ex sacris In Δ i. ad
219쪽
Principatus filios suos facere; & posteris suam velut haere
ditariam relinquere dignitatem non hos tamen elegit,sed Iosuem ex aliena familsa, atque citam ex aliena tribu, Vt. disceremus has dignitates non sanuuini deserendas esse, sed vitae . At nunc, inquit, remimus plures hanc rem beneficium facere, ut non quaerant eos in Ecclesia erigere columnas, quos plus cognoscant Ecclcsiae prodeste, sed quos vel ipsi amant, vel quoi um sunt obsequijs deliniti, vel pio quibus maiorum quispiam rogauerit, & ut deteriora taceam, qui ut Clerici fierent,muneribus impetrarunt. Atque hoc, quod de Iosue electione B. Hieronymus no- 28. tat, idem etiam ponderauit Origenes. Nulla inquit, hic '' ' populi acclamatio, nulla propinquitatis habita contemplatio est. Et certe quid est aliud Pontificatum dirigere ad familiam ditandam, quam rem tam sacram, tamque diuinam omnino prophanare, & ad faecularem usum adhi Daniel. s. bere, ut secit Balthassar ille in conuiuio; quod quidem, sacrilegium magno luit, statim & Regno exutus, & vita ZQuamobrem nihil potest dici melius in hoc genere, quam, sibit citiod a B.Chry sostomo breuiter dictum est, sed ita lucus s. lente, ut totum hoc argumentum breui compendio compleistatur, sic enim ait, saecularem quidem primatum demderare, & si ratio non est, vel causa est, quia & si iustum,
non est, saltem utile est. Primatum autem Ecclesiasticuml concupiscere neque ratio est, neque caula, quia neque
3 iustum est. neque utile. Quis enim sapicns ultro se subi j-cere festinat seruituti, labori, dolori. & quod maius est periculo tali , ut det rationem pro omni Ecclesia apud iustu Iudicem, nisi forte, qui nec ci cilii iudicium Dei, nec ii mei Vti, abutens primatu suo Ecclesiastico, ut saeculari, &conuertat cum in saecularem e Libet ad extremum haec omnia claudere memorabili certe exemplo unius Cardinalis, quod ante oculos ferme
constituere possit, ruinas & damna, quae ex hac foeda, re
220쪽
.peruersa ambitione proueniant, etiam in eos ipsos qui eat tenentur, & interdum in totam Ecclesiam. Sed antequa hoc exemplum quod in Anglia gestum est propono,reu candus est in memoriam florentissimus Anglicani Regni status, qui fuit ante annos fere sexaginta cum pietas , &religio, & omnis virtus adeo florerent, in Anglia, ut i telligatur, quas strages, & quantum incendium una haec Pontificatus libido excitarit. Fuit igitur ut Sanderus narrat, in illa prouincia Thomas Volstus, qui humili, ac pin Lib. r. detius plebeio loco natus, cum ad Henrici Octaui Sacellum Λ obrepsisset, deinde etiam regijs eleemosynis prafectus esset, ita Regis beneuolentiam sibi conciliauit, ut Linco-niensis primum Episcopus, deinde Dunelmensis, tum etiam Vintoniensis, simulque Archiepiscopus Eboracen . sis, mox totius Regni Cancellarius, quae post Regem Princeps dignitas est, postremo Cardinalis, & in uniuerso illo Regno Pontificius a latere Legatus crearetur. Accede bant deinde complures Abbatiae locupletissimae, annuae pensiones permagnae, quotidiana munera ingentia. A cedebat gratia duorum summorum Principum Caroli V. Imperatoris, & Francisci Galliarum Regis, qui pene ce tatim in hoc homine sibi deuinciendo laborabant, ira ut Carolus 'pissime ad eum, & amantissime sua manu stria here, & in extremis literis eius se filium, & cognatum ainpellare non grauaretur, Vertim, cum insuper etiam Summi Pontificatus cupiditas eum inuasisset, ut se per Caro- luntrid minus consequi posse cognouit, totus in Franciscuconuersus,primus omnium impium illud , funestumque Angliae consilium cepit, ut Henricum Regem ad diuortia cum Catharina Caroli matertera faciendum impelleret, hoc quide animo,ut eo ad Gallicas nuptias conuoso, Regem illum sibi arctius adi ungeret. Itaque clim in eo efficiendo summam vim, ac contentionem adhibuisset, co