장음표시 사용
101쪽
ad Corinthios epistolam Cap. LI. Itia. Alij,Paulu, se,caeterosq; Apostolos, Pseud apostolis
c5parare arbitrantur,quasi doctrina hactenus a se tra-
citarantelligenda ,sint aptiores,magisqhaccommodati Corinthi j,qua impostores,quos libenter ipsi audiebat: asi,scin Chrysost. diceretApostolus, Ppterea,his, Q. pereunt rirmonis praedication paest, his auteri latui
fiunt,odor visae,quonian 6 cauponamur verbum, veluti
sidam faciunt, ct illud comutant, corrupunt, &sm occasionesvi personas, turpis lucri ea: scm desideria co dis sui, illud interpretans,q. theranis admodum esse familiare, corrupta fidei dogmata, Ecclesiaeq; Cathol. calamitates,luculenter hodie passim testantur, sed veritate praedicamus, vidi ci digni sunt, latui fiant;&indigni, ob sua incredulitate neant: etenim,ex synceritat log mur, quae Vidimus,&quae aChristo audiuimus. Imposioru porro &Pseudoprophetarii sermones velut aes sonans,aut cymbalutinniensiuniri nullius in holum ani- c. . anis, sunt vigoris&enicacia luma ideo cum modestia, muneris sui laude insigni utilitati coniuncta comendat Paulus, , ei vitio dari non debet,cu exinani Vanitate, aut superbia, haec sui comendatio no sit piscaa, a turdsio, dicebat alii bi ministeri uum honori caturu, id est, creditu sibi munus aDeo, honorifice&cu dignitate pacturum, ac tractaturia. Privata sigdem sui ipsius laus, tu pis, iasis; Iaudabilis est,cuea priuata, vel publica utilitas seil tu , mendatio&qcu verecundia, modestiaq; coniuncta, obiectas ca L lumnias aperte refutat,ac infirmat. Undecu amicoru sermone,in desperatione ad duae Iob videret, bonoruoperusior ucufructu, sed sine inanis iactatiaral Sectione recordabar,quoru memoria,constantiavi maximia si robur indut',ita erigebatur,t mobilis, ut in D ni timore, 4ustitia&innocentia retinens staret. Sane vero Christ'
ipse,quae suum aduentum secuta
102쪽
tiabat,ut ex eoru comemoratione, fides maius passim sumeret incrementum; sic suam crita,duro'; Euangellicausia, labores susceptos exaggerabat Apostolus, ut
ad suae virtutis&patientiae imitationem, multos prouocaret. Sed cum gratia diuinae adiumento, haec olaniti semper adiungeret Dei, non suam, ex his gloriam quaesisse iudicabatur; licet interim sibi bonorum operum suorum commemoratione,authoritatem parare cogitaret, ut maiorem,ad Dei gloriam propagandam, Matis j 'pud nominς , fidem sibi conciliaret, quae causia est, , opera nostra bona velit alibi Dias ucere cora hominibus, ut buvisis,glori centpatrem nostrum, qui in carisses. Quam ob causam, in sui commendationem nonnulla paulo ante Apostolus adduxit,ut falsis prophetis&impostoribus, se plura ac pEaestantiora praestitisse ariarmet. q. d. licet plenis buccis Euangelium , iactene Pseuda postoli, instar tamen cauponum qui vinum Vi tiatum lucri causa,pro se novi integro perfraudem , hospitibus propinant illud ad suam libidinem contorquent,&adulierant, hoc est, Aliquos Christo progignunt, sed ad priuatum compendium,eiusmodi foe--, ι.bj xumrouocant, sicut scribae, Pharisa: faciebant, qui marectaridam circuibant,ut proselytum aliquem conquir rent, quem ad priuatam utilitatem, in fiam icietatem adiunctum in perdni nem nequitia sua, deducebant. queadmoduLuili eranis impiisq; praedi alibus usu v nire quotidiana docet experietia, quidn. aliud Luthera doctrina fuit, quaqdam Cauponatio, qua principib'&ciuibus persuadebat v. g. Ecclesiasticoru prouentus, monasterioru possessiones, hierothecas, Lacra temploru asia absq; sacrilegio ad fisculicere reuocare,cum Oes sint sacerdotes, &c. Adeo
103쪽
ad Corinthios episeotim Cap. II. Adeo , ut qui Lutheri placita sequuntur, omnes sectarii, Caupones secundum D. Pauli sententiam, dici debeant, qui in Catholicorum bona doctrinae Luthe- ranae cauponatione, per fas nefasque inhiant, licet ut illi arbitranturo sine Lacrilegi j nomine. Sicut enim adultera dicitur mulier, quae ab alio quam suoviro semen,non tam ad prolis generationem quam voluptatem suscipit;ita qui Dei verbum c quod semen vocatur ad Dei gloriam' proximi spirituale co-
modum non aut tractat, aut exponit, sed ex eius praeconio, lucrum aut potiuSVanam populi aura dunta-Xat aucupatur, adulter est, moechus est:cuiusmodi virosam Lutheri&Caluini progeniem, praedicantes scilicet impios, multis argumentis probarunt esse Catholici scriptores, qui a Deo missi ad homines nuncij, veritatem Deo dignam , ea synceritate semper docuerunt, Vt quicquid locuti sunt, quasi Dei sermones, iuxta Principis Apostolorum praeceptum, locuti fuerint. Qui cum Dei oculis omnia pateant officio suo ita rite semper functi sunt, ut non tam inutilia,Vana,&absurda obtruserint sua quaerentes, quam Christi rem,qua par est fide, diligentia &aequitate, promouerent: Neque enim ut ab hominibus videantur, suo munere funguntur veri Euangeli me, sed ut Dei gloriam Gongelateque extendant, verbo&exemplo gnauiter laborant,& desudant. Quod huius temporis euenire sectarijs, quis non vide, cum ipsi sua, non quae Iesu Christi duntaxat quaerant, cum suo Ventri seruiunt.
104쪽
s Comment sepseriorem D. Pauli
Incipimus iterum nometipse commendare' Aut nunquid egemus sicut quidam θcommendatisi, epistolis ad vos aut ex
Si, cui hominum statui, tum Euangeli praeconibus maxima in omni vitae actione, prudentia opus est, quemadmodum omnibus suis in scriptisin dictis hoc maxime loco, declarat Apostolus, qui ex his, quae antea dixerat praeuidens, quale Corinthij de se iudicium
essent facturi, suam in Deum pietatem, constantiam,&doctrinae puritatem,per anticipationem quandam, declarans confirmat. Muneris enim sui dignitatem, duobus maximi ponderis rebus illustrem reddiderat, Primumquod eius administratio,quibusdam salutem attulisset, quae alijs, perditionis fuisset occasio, tum
denique quod aptior, magisque esset idoneus angelij minister, quam quisquam ex Pseudapostolis, quibus plurimum Corinthii tribuebant, Quia vero se visus fuerat his aliquo modo laudare, atquq ideo commendandi sui gratia seque in illorum beneuolentiam insinuandi, ea dixisse suspicari poterant, tollit hanc suspicionem. Nunquam inquit, in animum in-ssimi, Ut, quod omnes rident, propriae virtutis praedicatione, conatuum meorum iactantia, vanam a Vinbis laudem auCuparer, hoc enim sectariorum, inutilium&stultorum omnium est quos gloria vexat inanis, Si quae, ad ostici j mei commendationem in medium attuli, id scienso prudens, quadam necessitate non arte ad fallendu coactus,deprompsi. Neq; enim est,quod
me Cliristi tam degenerem ministrum esse quisquam existi-
105쪽
ad Corintἔis episeotim Cap. LIL Nexistimet, aut Euangeli praconem, adeo obseurum&abiectum arbitretur, ut ad vos, ab alijs, vel a vobis, ad alios commendatione indigeam, absit, hoc enim ad eos spectat, qui non tam virtutein industria, imo gratia diuina quam aliorum fauore, falsaque opinione nituntur. Nihil sane, Rei p. tam ciuili quam Εcle. siastica perniciosius accidere potest , quam ad eius moderationem , homines eiusmodi per fauorem, falsam commendationem promouere , qui non tam esse industrij, utiles&eidem regendae idonei quamdi
Dixi fateor, multa Dei beneficio, in me reperiri ait Apostolus quae admirationein gratiarum actione sunt digna, dixi nullam maiorem habere mundum, offici amplitudinem ea , qua ego ad Christi nomen extendendum , Deo fautore fungor, sed quae dixi, ita clara, aperta, euidentiaque sunt, ut vos ipsi iudices stis, me fide digna, veritatique consentanea semperdocuisse,adeo mei sit dictis, non tam inanem arrogan . tiam, me esse sectatum quam vestram salutem procvrame, vos ipsi testes oculatissimi sitis.
Epistola nostra vos estis, Argia in corditus
Sensus est Haec inquit caua est, quod nullis ommendatitiis indigeam, quia vos ipsi literarum vice fungimini, cum doctrinam meam, vitam meam, virtutes meas longe lateque profertis, commendatis,praedicatis. Quid enim animi vestri Christianam gnaviter fidem eruditi, aliud sunt,quam ex prelius doctrinae meae Characster, accurata coelestis disciplinae pictura quidam renidcnsactionum mearumsplendorὶ
106쪽
go Comment inposteriorem D. Pauli. Quid affectusvestri ad omne bonum , honestatem. pietatemque procliuitas representat, nisi meam innocentiam, integritatem, patientiam, singularem in Christum amorem Vos estis instar speculi, vel libri potius, quae verbo & exemplo gesserim continentis, alijsq; spectanda proponentis Ridiculus videar, si me meaque expressius a quoquamdcpingi Velim, aut de lineari. Vos inquam, ad amussim ista praestatis, adeo Vt ineptus sim, si mea per ambitionem, iactare amplius cogitem, quam navestrae vitae imago, ad me imitationem , efficta referat Neque enim verbis opus est, ubi res ipsa loquitur, neque scriptis, ad posteritatis memoriam, transmittenda sunt, quae omnium oculisvi conspectibus sunt adeo firmiter impressa Min. sculpta viseri nepotes, a suis maioribus accepta, suos in posteros videantur permanus, etiam mei similitudinem eorum animisin corporibus tradituri, ne dicam insituri. Cum itaque , vos meia pistola commendatitia sitis erga alios, nequaquam ulla alia commendatione indigeo, vel aliorum ad vos, vel vestra, ad alios. Haec causa est, quod antea, vos, gloriam meam ait Apostolus vocaverim, quos coronae meae in Domino, etiamnum titulo dignatos volo, quod in fronte vestra, mea frons, in animo vestro, meus animuS; immo Christi spiritus; in actionibusvestris, mea studia,ad amussim
Tertullianus lib. de praescript Haeret. cap. 2o contesserationis meminit hospitalitatis inter Christianos , quae contesseratio , signum erat,
quod qui ferret pro legitimo Ecclesiae filio du
107쪽
ad Corinthios pisolam Cap. III. 83 eebatur. hospicio a fidelibus honorifice prolixeqsexcipiebatur. Quod postea signum, ne adulteraretur, placuit literis committere, quas Niceni Patres nominauerunt formatas, de quibus tat Decretum Sixti. I.& est mentio apud Augustinum qui vocat communicatori asci sed quae proprie dicebantur Commendaticiae, 'quemadmodum Conc. Calced. admonet, Can. LI. Dabantur autem ij tantum qui essent in Ecclesiae opere clariores, vel ab Episcopis, clericis suis peregrinant btis, nonnunquam etiam personis, quae fuissent suspectae,quas certe hoc loco,videtur Paulus innuere,quemadmodum author est IoannesLorinus,vir doctissim tis, in cap. 9. Act. Apostolorum. Sicut enim duo continet epistola, quae in alicuius gratiam commendationem alicui scribitur, argumenti scilicet genus , cuius conscius is esse debet pro quo scribitur,4 vllecta, intelligat tir ab eo, ad quem fuerit destinata ita utramq; conditionem Epistole commendatitiae diligenter pii stabant Corinthij, Nam primum, intimis Pauli praecordijs, si oerant agglutinati, ut ab iis nulla vi, nullo Φ modo pose
m auelli, cum eorum, non aliam,quam pater filioria, curam gereret; Eos e contra, in se videbat adeo procliues& sibi addictos, vi ex ij summa persectionis culmen, ad multos,ad sui imitationem redisse videret,quia non solum sibi ipsis, sed&aliis fuerant, vitae sanctioris occasio, &efficacissimum ad virtutem, incitamentu. In hoc maxime triumphabat Apostolus,ri inde maximam gloriae accessionem sibi factam existimabat, si per aliquos eorum, quos Christo genuisset, ad perfectionem incitari plurimos alios cognouisset.
108쪽
8, comment.in posteriorem D. Pauli
cua ituris legitur ab omnibus hominibus, manifestati, quod epistola ectis Christi,
ministrata a notis, ripta non atramentose 'iritu Dei tui,
I is iisdem verbis, Augustinus lib. s. contraFaustum Manichaeum, c. . sic Ecclesiam alloquitur Tu, Ecclesia es epistola Apostolorum ripta non atramento sed Piritu Dei vivi, o Theophylactus, huius authoritate loci noui
Testamenti praecellentiam probat Lex, inquit, atram mentoscribebatur Euangelium in nobis persiritum crotum eis diuanto igitur interuasto,diritus ab atramento distat, ct cor a lapide anto est nouum Testamentum, a lege discrepat. Commendationis itaq; sua fructum,reprς lentare Corinthios, amplificat ex eo, Paulus, quod dum fidem, Sanctimoniam &cς teras ipsorum virtutes Vbiq; depret- dicat, inde legaturin intelligatur ab omnibus, quod vice sint Epistolae sui commendatitiae fit enim inde perspicuum, quod eorum mentibus, sit Christus inscriptus, Cuius legesin mandata, in corde, expresse scripta habeant; cum ad eorum normam amussim, suos mores vitam exquisite componunt. Qua ratione Epistola dicitura se ministrata, ut cuius praedicationis ministcrio ad Christi gratiam disposui in q; aptati, viventis Dei spiritum ipsis eodem D EO ' operan te, fui 1JEnt adepti. Quo fit, ut huius spiritus, legem, Vim, gratiam, non more veteris legis, id est , non in lapideis, sed in ipsis carneis mentissu tabulis siue visceribus eos Magi ri insculptam accepiste subiungat. Quod ideo translatis o centiacioribus verbis declarat, ut legis Christianae sitauitatem, eiusdemq; scruitutis facilitatem , prae loylis
109쪽
ad Corinthios epipolam. p. III. sane ro dissicili iugo, commendet; a lex per Moy -
sen, cu seueritate data fuit, legislatores tantum,atChri
stus Euangelium sic in mundu attulit, jublicauit ho minu generi, ut non solum doctrinam vitetq; instituen dς rationem subministraret, quemadmodum Moyses;
sed utRedemptor simul,gratia adiunxit, ita, ut non m O
do inter virtutes: vicia discernere, sed etiam iustitiam accepta lege,diligere, odio habere iniquitatem,pOD sent Christi cultoresan quem sensum Orthodoxi Pa tres, sic semper docuere iustiti candi vim habere Euan gelium, quod cum doctrina Euangeli literis expressa, sit etiam data fidei charitatis gratia ab eo,qui legislator simul& Redemptor erat; qui scilicet,si nauicum lege, benedictionem fuerat largitus, id est, adminiculum
suppedita rati quo legi mos geri facile possis Giuxta illud miri
P sal mi Benedictionem dabit legislator, ibunt de virtute in . .ι. virtutem. Quod ipsum,4 ipse D. Ioannes insinuauit, quando legem, per Moysi esse datamgratiam severitatem, per ChrisTum,ess acrimpraedicauit. Vnde noster Apostolus,cum passim dicit,legem non asserre iustitia legi Moysis, Euangeli doctrinam non opponit, sed legi potius fidem operibus gratiami alterae spiritum : quemadmodum inferius explanabitur. Hunc Mosaicae legis finem fuisse Paulus asserit, ut morbum duntaxat digito notans, de medio quaerendo licitos aegros spirituales redderet, Christi vero siue Euangelicet legis seo si 'pum esse ait, ut ab iniquitate sui cultores senatos, iustitiam induat; quod Euangetiu, Delvinussit,insalutem omni credenti; Suarepraedicaut ait alibi P aulus quod se re i sis,per quod si aluamini' quia virtutem operumDer, secun pueldum Dauidem , populo se annuntiatum est Hud ins-
110쪽
84 Comment.in posteriorem D. Pauli
tum verbum, quodpotes aluare anima hominum, iuxta Iacobum: Ducit enim homines ad remissionem peccatorii,quemadmodum Dominusapud Ioannem diriti mundi stas,proptersermonem, quem locutussim vobis: Dein inde confert Euangelium gratiam sanctificationis si cut Ioan . I . Dominus dixit: sancti caeos in veritate,sermo tuus ventas est. Ac demum perducit ad vitam aeteris Dan. . nam, sicut Domino dicebat Petrus: Verba aeterna vita habes Est enim e ax Euangelium in credentium animis, perfidem receptum, ex Dei potentia, ad praestandam salutem, hoc est, iustitiam &vitam aeternam: Hoc Euangelium, cuius videntur meminisse Ezechiel, cap. 36.c Hierem. c. LI. quemadmodum exponit Pau-
Ius,in ea, queest ad Hebr. cap.s. ωLO.& cap. F. ad Rom. cum dicit charitatem Dei esse dissesam in eordibus nouru, persiritu anctum,qui datus es nobὼ, ubi legem in cordei criptam , de qua loquitur Hierem .in spiritum in medio nostri positum,de quo vaticinatii Erechiel ni-M- hil aliud intelligit, nisi charitatem qua, eo modo cor
eta, μ' hominis imbuitur quo ferrum ignem recipit Tunc
enim DE 4 facit, ut in praeceptis si is ambulemus, clim charitate corda nostra inflammat, ui enim diligit legem adimpseuit. Atque ea est illa Epistola Christi non atramento, non nudis literis, id est, non erroribus aut inanibus ceremon ijs Iguris, sed spiritu Dei vitii exarata, quem, ait,lpiritum p Deo largiente praedicationis etiam nostrae ministerio adiuncto estis consecuti; conscripta enim ita est ut facili negotio morem diuinae voluntati geratis, quemadmo dum in. credibilis virtutum vestrarum fama, ubiq, testatum facit; que te hactenus ira late di Tudit, ut vestro exemplo,