장음표시 사용
131쪽
n Comment in pisteriorem D. Pata de fit euidens, quod spes, ac per hoc etiam fiducia noti
solum ex gratia Dei promittentis, sed etiam ex meritis&operibus nostris nascitur Attamen cauere homo diligenter debet, ne in bonis meritis, quae vere esse talia compertum habuerit, emeratur , sed potius propter incertitudinem propriae iustitiae, iericulum inanis gloriae, totam suam fiduciam, in sola Dei misericordia& benignitate reponat: Non quod homo, bonis operihus operam nauare non debeat, aut iiijs, non etiam
confidere, quasi non sint vera iustitia, aut iudicium Dei sustinere non possint; sed tutius est, meritorum iam partorum quodammodo obliuisci in solam Dei misericordiam respiceres quia nemo absque reuelatione, certo potest scire se habere vera merita, aut
inris,sie in finem usque perseueraturum; ut nihil dicam vix aliquid esse facilius, quam superbiam ex operum honorum consideratione,gigni. Atque ideo monebat Dominus , Luc. I p. cap. Vt cum omnia fecissemus, qua praeceptasunt nobis, diceremus serui inutiles sumus. Hinc Daniel cap. 9. Non in ius rationibus nostris prosernimus preces no as,ante faciem tuam, sed in miseerationibus tuis multis. Quibus significatur, tutum esse, in sola Dei misericordia,& non in operibus nostris, fiduciam collo- Care, quemadmodum publicae preces Ecclesiae testantur, qua hac forma, funduntur Deus qui conspicis, quia ex nulla actione no a confissimus. Sic in canone missae: Intra quorum nos consulum,non si ror meriti, sed veniae quaesumus largitor
132쪽
Et nonsecut Moyses ponebat velamensuper faciemsuam, ut non intenderents by frae infaciem eius,quod euacuatur sed obtusipuntsensus eorum.
Notan, Exodi historiam, suo instituto, per metaphoram, sapienter accommodat, ut Euangelicae doctrinae facilitatem, efficaciam,eiusdemque tradendae modum scut promissionum,supra Mosaicam &yropheticam certitudinem, ostendat. Cum ad populum verba haberet Moyses, faciem velabat nobis vero Christus reuelata facie loquebatur,annuntians om nia, quae a Patresuo audiuerat: nobis prςcipies, ut omnia perspicue doceremus, quaeLex&Ρrophetae, obscure ecim perfecte tradiderant, Nam quae fidei mysteria, veteris testamenti doctrina inuoluebat, Euangelium distincte clareque retecto velo, explicat, V G. Clare quidem Dei unitatem confitebatur cum lege, Prophetae,&perinarum diuersitatis aliquam faciebant mentionem sed ita figuris nescio quibus,vestitam,ut non facile intelligeretur at noua lex&Euangeli praecones, apertissime illam, sicuti raque alia mysteria, explanant. Adpromissa quod attinet, lex cum Prophetis. sub bonorum temporalium inuolucris, regnum ciniorum pollicebantur, Christus inpostoli, verbis apertissimis, sempiterna promittunt bona. Et quoniam promissionibus, minae solent adijci, dixin Prophetae temporalia mala comminabantur,Christus cum Apostolis,&morte, ecsempiternam promittuntvitam.Deus
133쪽
1. Comment in poseriorem D. Pauli.
inquit August. si viri que testimenti voluit esse autho-
. . rem, ut est terrena promitteret in veteri testamento, se κυ-- s. sia in novo, Vnde idem August. obteruat, in Prophetis, non raro de resurrectionein vita aeterna testimoniar sed regnum coelorum nunquam expresse nominatum ne dicam promisthim Vnde non abs re, uetus, noui testamenti occultationem in quasi semen fuime, multi arbitrantur
Duplicis velaminis integumento, Iudaeorum entes sunt obstinatae, per quod, nudam videre non pos sunt veritatem, no ex parte rei, quia omnia insigura contingebat Agis, cum rerum futurarum umbram, tota fere lex complecteretur, Altero ex parte ipsorum Iudaeorum qui nimia malitia, interioribus sensibus excaecati, Veram, quae a Deo est,sipiantiam perciperen5 poterant, Vt quae in maDuolam animam ingredi, aut in coma ρ. r. porepeccati ubdito inhabitare non possit, Primum Chri-DAE . stus remouit, scut ait D. Ioan lexper Musin datas,
gratia est veritasper Iesum Gripum facta es quia lex per
Moysen, data, facta est per Christum,gratia, propter fidei&charitatis infusionem : vero,facta est veritas, propter omnium figurarum impletionem, sicut I. Corint. O scriptum est, quod omnia infigura factasunt no--λν. Ai,4 in ea, quae est ad Hebr. Vmbram habens lex futurorum bonorum, non ipsam imaginem rerum.Ea causa est,
quod passim iuuangelio legamus, varia In Christo, mysteria fuisse completa, quoniam sic scriptum erat in lege&prophetis,in cuius signum, Christo moriente velum templi est discissum.
134쪽
ad Corinthios epistolam, Cap. II. Io
Alter u porro velamen, in obstinatis Iudaeis adhuc ma- net,quos ideo,Veritas credere non potuisset, Dequenter dixit, quod spreta,quae a Deo est,gloria,ab hominibi oritas honorari tanto studio quaererent,
m in hodiernu emim diem, id seum telam ei lectione et eru testamenti manet no reuelatum, quoniam mchristo euacu-
44 Chii si rem insua venientem,non receperunt Iud et i, quem opcribus&praedicatione apparentem agnoscere poterant, si voluissent, ipsorum incredulitatem, gra-Demq; ac multiplicem iniuriam, qui venientem ad se Dominum repellentes, affecerunt, redarguiIPaulus, dicendo,super eorum cor, positum esse velamen, dum reuolui, legi Moysen audiunt; Quia licet, ea omnia feceritDominus, ex quibus, si misi ima patre poterae agnoscere,lactione tamen veteris testamenti abutentes caecuti erunt; non quidem ex ignorantia probabili,' sed ex errore grauissimo.&inexcusabili, sicut eisdem Galibi exprobrat Dominus,quod ibi nominepatrissatv nientem,tesimoniar e carissima,ctargumenta se scientifis massae mi idnis habentem. quaerant pertinacia arenae-eeperint i tui cet 1cripturas scrutantes, inquirerent,q, in Exeae αἰ-DI, carum obseruantia,vitam aeternam esse positam arbitrarenturi ad Christum tamen venire nolebant, licet proprio scripturarum studio, die Christi veritate essent conuicti,quem prς sua malitia nolebant reciper multo minus in ipsum credere; SCriptura si quidem vetus ,
testimonium perhibet de Christo Iudaeis Monubium, quia promissus est in ipsis,uesupra dictum est, sed quia 3 ex
135쪽
rro Comment inposeriorem D.Pausi ex signis&circumstantijs multis, in Scriptura expressis, potuerunt agnostere Iudaei,illum esse pro Missum;
D-.' MMN ,ait ipsisSaluator, Scripturas, quia vosputatis in
ipsis vitam aeternam habere,oisi unt, quae tesimoni per-mbem de me. Hoc ipsum,ait chrysos . nonpossunt intefgere, quod cessauit ome quodnon credunt chriso, G per risum esuit cui reuera cessauit,eri a lex hoc occupans praedixi qui eripotess,ut qui Christum non recipismi, per quem lex aritiquata B,eam videant legem antiquatam hoc autem cum videre non si ineant,perssicuum es, eos etiam ipsius legis hae dicentis ct uniuersam gloriam ignorare . Sicut enim oculorum lippitudine laborans aliquis, quanto magis sol radios suos di Tuderit, debilitatur; ita multiplici Christi doctrina,&prodigiosis operibus,
Iudaei insita excaecati, vilegis sitae finem, non intellexerint esse Chi istium instatem omni credentimon qu od Euangeli vox,sive senilis, adeo obscura sint, aut quod fidei praecones, tam abdita, abstrusa,&difricilia doceat,
Vt velamen in faciem suam ponant, sed quia ipsi ii 54ntelligentes mysterium velaminis, velamen ipsum positum habent in cordibus suis. Hoc autem velamen. est carnis affectio Quapropter oculos auertere nescientes a Moyse,ad Christum soconuertere non possunt quamdiu terrenis lucris, de commodis sunt intenti. Nam medio illo velamine, declarauit Deus per Moysen,breuem veteris testamenti
gloriam inquam Iudaei intendunt illis esse, quasi aliq,
velamen, ut ad Euangelij lumen non attendant, quod Christi crucis virtutem commonstrat, ut expectent, sy
in k Malachia promissum est, tυeniat ad templumsancta suum Dominioriquem ipsi quaerunt, Angelus testamenti quem Ei volunt: Num eam crucis virtutem,t scandalum,st
136쪽
adorinthis epistolam, Cap. I. rasullitiam reputant Et sane , iudicium illud esse videtur,
cuius causa, se in mundum venisse dicebat Saluator; nempe, ut quinon vident, videant, o qui vident, an D M./aeaci: Suo enim ipsius in mundum aduentu hoc unum consecutum est iudicium, ina multorum in partes contrarias conlecuta est discretio; ut illi, qui non videbant, simplices scilicet&ignorantes visium mentis reciperent credentes; qui vero vidissent, id est Iegis professione clari, Prophetarum scientia prςditi,per incredulitatem, fierent caeci . Quo sensu, D. Lucas, Christum, se in resurrectionem, se in ruinam multorum in Israelpositum esse dixit: Non quod propterea venerit, ut aliquos caruitate percuteret sed eorum culpa, ex Christi aduentu,hoc est Consecutum; Superbos enim Pharisaeos, iuste permittebat occaecari, qui ex misericordia paruulos illuminabat, iuxta illud quod Matth undecimo, scriptum est, Confiteor tibi pater, ex caeli se terra, quia ab condisi haec a sepientibio prudentibus, o reuelasti ea aruulis. Haec est illa caecitas, quam parte, dicit Aposto- has, in sae contigisse, donee gentium plenituri intraret,
quia quoad potissimam populi multitudinem , a remtusnon ea Quod quaerebat, nempe iustitiar , quia -ctando iustitia legem, noveruenit adiustitiam, Quanquam ij, qui a ΕΟ selecti fuerant I dat, pauci tamen, iustitiam sunt adcPii.
137쪽
n et Comment in poseriorem D. Pauli
Sed τε in hodiernum diem, cum legiturMoyses, velamenpositum ent super cor eo
rum. Moysis nomine, veteri testamento intellecto, adeo terrenis rebus immersos,&literae egis corticipermaximam coecitatem, addictos innuit Apostolus Iudaeos,ut quo diutius Messiam quaerunt, eo dissicilius e. undem inueniant. Sintq; instar Sodomitarum, domus ostium clausum,frustra quaerentium, quia,cum Mosticam trophetarum scientiam iactitant, quid Moyses ' Prophetae voluerint, non percipiunt,de quibus apud MAHEj. Ioannem Videtur Saluator pronunciasse Learci essetu,
non haberetispeccatum nunc vero dicitis, quia nos videmus,
peccatum ergo vesbum manet. Quo pertinet,quod exΕΩ-iae c. a. dicit idem Euangelista Deum oculis Iudaeorum excaecasse,aceorum cor obdurasse:&quod Apostolus, in ea, X.is, quae est ad ROm c. II eundem Iudaeis compunctionisspiritum dedisse; oculos,ret non videant, aures ut non audianis Quomod/Deu Quod quidem,ex accidenti quodam intelligendu est; quia quod Dominus,veriratis verbum docuit, fideiq; suae lumen diffudit,non utiq; ut illi excaecarentur, Vel obdurarentur, hoc fecit,at ipsi sua malitia, nolentes Veritatis lucem recipere,dicuntur Christi verbo lumine excaecati,qui nihil minus quam excaecationem sibin ., proponebat sed quemadmodum expressit Salomon, Excaecauit eos malitia eorum. Vbi excoecatio,ad intelleae Obtenebrationem, ad cor vero, siue mentem obduratio pectant,quod Iudaei, nec veritatem intellectu percipere, nec inflexo,emollitoq; a flectu complacti eandevoluerint. Auribi inquit, post Matth. Apostolus,grauiterau dierunta
138쪽
ad Corinthios Molam Cap. m. . dierunt,ctoculosi clauserunt, quasi suae causa excaecationis&obdurationis sibi fuerint, ut veritatis lumen nollent recipere, odio loquentem Dominum prosequentes. Cum enim de veritate loquentem Christum Pilatus audisset, ac dimittere voluimet, eorum tanqua latrantium canum voces erant, Crucifige, crucifige cμmi bis, Anon habemus Regem nisi Caesarem , non hunc, sed Barrabam dimitte . Sed quae causia Hanc idetur Iosephus reddidisse, lib. I 8 Antiq. cap. 4. qui quamuis Iudaeus, sic scripsit Eodem temporefuit Iesus , stamen eum virumsu Bdibere erat Mim mirabilium operumpurator, sed ctor eorum, quil benter vera uscipiunt Iudaei, quia Christo vera praedicanti credere. veritati resistebant,adlticem venire M int Cuius videtur meminisso Apostolus ad Roman cap. 2. Iis, ait, quisunt ex contentIo- me, o non acquiescunt veritati,credunt autem iniquitari, ira erindignatio. Sunt enim ij ex veritate, qui desiderant,&student rectὰ agere,&secundum iustitiam & veritatem operari, quales Iudaei non erant, ideo haber Christo fidem nolebant.
Cum autem conuersi fuerint ad Dolainum
Velamen, Prophetia adopertionem interpretatur Augustinusq-DEitur, ait, cum transiens adDominum set Litur insipientia subiungit cum tranferis ad Dominu a.ων. est Mod aqua erat fit tibi vinum.Lege, Drosequitur idem . August. librosomnes Propheticos, non intencto Christo,
qui tam insipidum csrfatuum inuenies Interge ibi risum,no solum sapit, quod legis sedetiam inebitat, mutans men-
rem a corpore,utpraeterita obliuiscens,in ea qua antefiunt, ex tendaris,θα
139쪽
uo Comment in posseriorem D. Pauli Quod ipsium ex Iudaeis, quotquot ad Christi fidem conuersi sunt, re ipse sunt experti, ait hic Apostolus In Christo, vetus testamentum non evacuatur, sed velamen eius, ut per Christum intelligatur, quasi denudetur, quod sine Christo, obscurum atque
adopertum est. Nec, ait Apsolus, hoc loco, inquit Augustinus, auferetur lex, aut testamentum vetus seduelamen eius. Non igitur per Domini Gratiam, tanquam inutilia ibi tegerentur. ablata uni sed tegmen potius, quo tilia tegebantur.
Dominus autem Spiritus est, ubi autem Spiritus Domini ibi libertas.
Cum supra dixisset,ebs qui ad Dominum conuertuntur,relccta facie, cognituros legis Veritatem,eius hic rationem reddit; nam qui conuertim tu , ait, ad Dontinum: Domino fiunt similes, cum porro D ns
--, si sprs,necessie est, ut haccouersione hol effiat spiritu ales. Viiapo OSpiritu proprietas est,q, ubivno irae, id est, Iidei sit in suis actionibus ita ut quod vult, faciat, nullo retineatur impedimento, nullaque prematur seruituto, quemadmodum alijs verbis i Corin. iae. capit. expressit ApostoluS, I nus, inquiens, atque idem Spiritus, diuidem ingui prout vuθ;sic eis, ait D. Io- ,- - άις - 'ς νο--, μήνσιμ es siritu, habet enim is disse , ia is λι-ibertat Spiritu .fπia e m imp t tentationes sup rat, peccata vitat, Diabolum vincit, quod bonu vult, operatur, in libertatem tiliorum Dei per Spiritum , sanctum euectus, acharitate Dei nunquam separatur
140쪽
ad Corinthios pἰsolam Cap. III, rasQui hoc pacto spiritualis, ad DE quandam similitudinem emectus est, multiplicem libertatem naci citur, Prima est a Mosaica lege. Quamdiu enim, quis legis illius velamin , mentis oculos obnubilatos habet, tamdiu legis iugo duraque seruitute premitur. Cun essemus paruuli, siub elementis mundi huius eramusser- mentes, Ab hac seruitute, Christus nos liberauit, per Spiritum adoptionis borum. Ahera libertas, est a lege morali, quam hominu cordibus natura indidit; non quod huius obseruantia legis, sit conuersis ad fidem ablata; sed quia iis per Spiritum sanctum, collata sit gratia&virtus, quibus eam complere Valeant. Nam sine Spiritu, lex moralis impleri persecte no potest, peccato vires adimente ideo qui ad Deum conuersi non sunt, legis seruitute premuntur Quare cum dixisset Apostolus,ad Rom. Euis me tiberabis de corpore mortis huis , respondit, GratiaD EI per IESUM Christum. Libertatem deinde consequitur, ad Dominum
conuersus, a peccatii Diaboli seruitute, Qui enim peccato obnoxius est, sine peccati admissione noua ,
diu consistere non potest, Merui essetis, ait idem . Paulus,peccati,nberfusis iustitiae. VI ima libertas est a
corruptione' morte, quae conuersiis tribuetur primuin futuro saeculo, sicut ad Roman. s. 'dicit Apostolus,
Vivificabit mortalia corpora no a propter inhabitante 'iaritum eius in nos . Spiritus ergoni, qui conuertitur ad Dominum; qui sicut liber est, ille est liber. In quam libertatem, per Euangelium, vocati sumus, quod ideo a D. Iacobo Perfectae libertatὼ lex,est appellatum, si , cui desaltibi lex Spiritus. a Fallun-