장음표시 사용
151쪽
CommentApseriorem D. mali princepspasorum desius scilicet Christus: Cuius sunt oues, quas proprio suo sanguine redemptas& acquisitas, Episcopis pastoribus Ecclesiarum commisit clesiis doctrinae pane, pascendas, gubernandas. De quibus
idem B. Petrus L. Pet. I Eratis cut oves errantes sed con uersi Eununc adpasorem se Episopum animaru ve arum.
uod si etiam opertum erit Euangetium nostrum in lys, quipereunt, in opertum.
Tacitae obiectioni, prudens Doctor occurrit; Cum enim hoc superiori capite, inter vetus iovum Testamentum,essedi lcrimen docuisset,quod in veteri, incarnationis,pamionis, Resurrectionis Chri uti mysteria nonata innotuissent, nisi per umbrarumin figurarum Velamen quod significabat Velamen illud, quo Moyses ad populum loquens faciem suam obtegebat at in nouo Testam. figuris omni b. ia impletis, reuinta faciegloriam Domini, Christianoss)ecutam, poterat aliquis petem,curta multi post Euangelium predicatum,adhuc n5 credant, nec Christum iam in carnatu, passum,&c. Videant, prae sertim Iudςi;Ideo hoc loco, hui'cccitatis causam no suae Prei dicationi, quae corde puro ex optima conscietia,&ex fide nonnina profectam fuisse asseuerat, nec Etlan-
angeli j,qua radios suos Ionge late clodi mundit, asscribe-dam esse dicit sed prauis eorum afliectib insigni maliae mobidam ciae&Obstinati Om, qui b interni mentis oculi sunt ob- Σ eaecati; de qui b. Ioan .suo qui videtur Dias dicens; ιιι κ ...is Grais calvospotes credere quιgloriam abluuicem decipitulLux UI m -- quidem, ait, Dominus apud Iovi Ἐδ.venit inmπndum sed dilexerunt homines magis eruebras quam lucem, Venit inquam, Christus, ut fugatis mortis errorum tenebris, vitae lume coimunicaret At pleriq; homines,Dei ignorationem Merrores, in quibus erant, rerum diuinarum
Oblatae cognitioni prata es unt; quae ratiori caua est,
152쪽
c Corinthios episeolam, Cap. IV. Irrpropter quam homines dicuntur damnati. Quod, D. August. tractatu in Ioan . medici exemplo declarat, qui
Omnes infirmos curare venit: utri nolunt eius Vti opera, moriuntur, non propter medicu,qui non venit Ut moriantur, sed propter infirmitatem, quam ipsi contraXerant, a qua per medicu, sanari noluerunt: Sicut serpentam morsibus tacti, sanabantur in veteri lege, qULaene' ---ο um serpentem aspexissent; qui nollent aspicere, morie I banturi non quod mortis causa esset ipse serpens aeneus; sed quia morbo Lethi fero assiecti, caluti fero aspectus remedio uti recusabant Ex quibus fit euidens, omnes eos, qui per veritatem, salutis viam ingredi nola erunt,
damnationi ess,obnoxios ;Cuiusmodi ex Luttieranis, plurimos reperire est, qui Christi doctrinam in Ecclesia Catholica traditam, esse veram lucem, tacite possunt dispicere, tamen nolunt, ne si eam cognoscant, mala opera, quae diligunt, cogantur dimittere, virtuti Econtrario studere , c. Qui enim bene vult operari,
puram Euangeli lucem amat, ut per eam 'cognoicat opera sua recte, secundum Deum esse facta : Sicut Vsus docet, eos qui ad bene operandum sunt procliuiores, libenter amplecti veritatis docu rinam, perquam intelligant, se recte secundum ipsam Dei legem,operari. Vera enim Christi doctrina, quam sola Ecclesia catholi ea sinceram docet, quae mala, quaeue bona sint opera, & quae secundum DE I voluntatem, quae vero contra eandem sint, persecte tradit Viderit proinde quidam impostor praedicans 'apulantem, illum Vocant quam uangelice Lutheri hominis nefa ri sequaces, veram tenere doctrinam , edito libro scripserit, keam quidem,quam olim SS. Pontifices Patres docuerunt, adeo, ut qui iam subsede Apostolica
153쪽
1 3 Comment.inpseriorem D. Pauli reuerenter militant, Pseudo catholicos homo impu- deni verberibus dignus appellare non erubuerit.
In quibus D huius secuti excaecauit mentes in delium, ut non subeat eis Lluminatio Euangeliigloria Chrissi.
DE vshuius seculi,omniumque rerum corpora .lium Creator, vero Deo distinctus, intelligendus non est, ut Marcionistaeoc Manichaei referente in hunc locum Chrysostomo,interpretabantur: sed vel illud, mn seculi,coniungi debet,non cum D , sed cum in de-
z Izι 'hMiςux Ps. dicuntur Dugentiu, Damoma Vbi not 1 -- . da est scripturae consuetudo,quae Rpe loquitur, non ipsa sentit, sed iuxta assectum illorum,de quibus loquitur, ut Corint. 8. Nam es nisui Dipdicuntur siquidem
D---μ. Urerrore hominum,ac si essent DijωDomini Ierem. a. Si mutauitgens DEOS suos, ct certe ipsi nonsentitia Colossy Euorum Deus Venter eis.Hinc fit, ut Dei nomen inestabile; cum sit Dei maxime proprium,tribuatur tamen interdum idolis, non quod illis possit conuenire, sed quod idola illa,veri Dei haberentur a suis culto---δ ribus, ut Iudicum cap. 7 consecrauio moui hoc argen tum Domino, vide manu mea useipiat sim meus, faciat siculptile, algeonsutile. Nisi quis malit dicere,Dei nomine; Dominum & Principem quendam magnum,ac Potentem intelligi, sicut Gen. 33 capite sumitur. Ddiluamfaciem , ait Iacob ad Esau, quas aciem DEI, Exodia a Diis non detrales,4 8. cap. Consitui te Deum
154쪽
Pharaonis. Dicitur autem Sathanas, huius seculi Deus, sicut mundi princeps, quia ait Basilius in hoc Susico I si iam,tia,
si est mundo potesatem habet tentandioperarahendi homi P et προ T.
nes adpeccatum Alij, perseculum, siue mundum, homine itim. tum natos, tum viventes in peccatis, interpretantur,
diaboli laqueis irretitos eiusque imperio subiectos
iuxta quod scriptura, sine ulla limitatione, omnes homines solet vocare peccatores, ut ad Rom. . Causat fumus udaeoso Graecos omnesse peccato esse cutscriptu es,no, fissus quisquam, non sintestigens, non est requirens
Deum, omnes declinauerant similiterinutile ariti sunt,non est que adunum. Et iterum, Omnes peccauerunt Tegenι
gloria Dei Gal. 3. Conclusit scriptura omnia siti peccato, ut promissio ex de Iesu Christidaretur credentibus. Diabolirgitair principatus in homines tam ex parce hominum, quam e X parte peccati , considerari debet: Nam per Christit ira, diaboli iugum, seruitusvi potestas fracta ab laeta sint,in quantum est ex parte Christi, omnes sunt liberati a Daemonis principatu, sicuti quis supremus princeps subditos&vasallos altera' infelioris principis, a iuramento,&obligatione subiectionis absolueret, diceretur vere potestatem inferioris principis infirmatam destruxisse, principatu privasse, foras eiecis simit se, quantum ad dominium N potestatem , quamuis multi illorumanere vellent sub eo inferiore; quia iam non ex necemitate, nec ex subiectionis obligatione, illi
manerent: Dicitur autem Deus huiu, saeculi, mentes hominum excaecasi quia Ipiritualis visionis amittendarocasionem dedit, sicuti induralle, quod veram causam inducendo, ad pertinaciam adhibuerit, ut in suo iniquo proposito contra praedicationis Euangelicae legem,&fidei doctrinam, homines perseuerarent.
155쪽
xsa Comment in pseriorem D. muli Quae doctrina, no modo humanitatis risti humilitatatem, sed etiam diuinitatis eiusdem gloriam,acl miranda praedicandam,&prosequendam Omnibus editis sigdinis, prodigijs,' admirandae virtutis operibus proponit. Vox enim Christi est, Ego lux,veni in mundum et tomnIs quicredit In me, non maneat in tenebris Dicitur quidem,& ipse Deus homines excaecare, cum Lepe, propter peccata ipsorum, iuste denegat auxilium, quo Lmpedirentur mala , per quae, in mentis caecitatem & aD sectus obdurationem labuntur; quamuis,ob suam misericordiam, auxilium non deneget, ut liberum sit omnibus, si velint, in ea mala non praecipitari: Quomodo Deus dicitur in scriptura excaecare, obdurare, decipe- c., bd D. re, spiritum erroris imittere, ut rem it me-am, ait itam σώοmOAD posteriore, ad Thessalom censes,quia chisitar--rit cis..ta oν receperuntDeo etiam tam obduratio quam excocatio tribuitur, quod ea DCtat,quae peccatorib'occasio sunt caecitatis&obdurationis, qua ui aDeo ea intentione no fiant, quemadmodueleganter declarat D. Hieronymus Epistola adHedibiam,quae sibi O.hoc utens exem plo,Sol lumensus expandit,quo ali facit,ex diuersa tamecorporum dispositiones,vtvnum arsat,alterum obdureturamossit enim cera,induresistatu se uno diuino opere bono, mali, uam malicialeiore unt,boni vero meliores: Na, vitam bonis&malis Deus impertit, temporalia bona his&illis communia facit ut bene operentur,at mali sua re cacodaemon multa longiori, temporalium copia peiores fiunt qui by boni gratia diuina adiuuate, in eliores. Qua ration sua doctrina miraculis,dicitur Iud Pos Christus excaecatos ob dii rasse, quib'illi auaricia, inuidia&superbia maius oditam contra eu conceperunt,
magisq; errandi captarunt occasione,Et quod omnibus
156쪽
Vt Veritate cognita, salute coplecterenturia Christo factum estLipsi in suam pernitie conuerterunt. Non igitur erroris Iudςoetu causa fuitDm,sed ipsi sibi,i iustoDei iudicio id permittente.
Cum ab exemplari,distinctu sit imaginis nonae, non ch A N aliter,acres producta a produce te claru est,no essentiae et 'sed personaePatris hoc loco,Christuma Paulo, imagine appellarissiliusn.imago est,cuius est filius. Ad ima inis senso. ratione spectat, ut non modo rei similitudine gerat,
cuius est imago, sed ut ab eo, tanqua similis,aliquo modo procedat, seu exprimatur. Quod D. August. lib. a 3 quaest. 7 3β74 accomodatissimo ex eplo probat. Omne qui eouu inquit,ommouo,inquant ou es, miles. Sedonumperdicis,quamuis ouogastinasimiles, tame imara usnones,quia non es de Ego expresum,nes etia aequale,quia breuius es. Est itaq;Christus, Patris, aquo generatur,expressus charactensiue speculum sine macula, diuinae male GI ,.statis,ctimago bonitatis zus,ut author exl Sapiens,&vt in Hebri ea, quae est ad Colos aitApostolus Dei in
primogenitus omnis creaturae uesplendorgloriae gur ub- sotiae eius. Ideo Ecclesiast. 3. dicitur,exin altis inamVoprimogenita,ante omne creatu prodigsse, quodlatrisit simillima loquendi usu sumpto,ab ijs, qui Patri filiuesse volentes simillimu declarare, eum ex eius ore ex- ijsse dicunt. Cum ergo Christus dicitur patris imago, sequitur eum Dei gloriam niundo multis argumetis manifestare debuisse.
157쪽
13 Comment in pseriorem D. Pauli.
Non enim nos metipsos praedicamus,sed δε- sium Christum, Dominum nostrum, nos autem struos vestros, per sum.
Haec consequentia, ait Chrysostomus, quid eum Dctis habet commune' velisios , ait, per ingit, quo ei sextosiant, se persuadeant discipulis, vir nominari velint: idquodi priori dicebat veIideorum causa, dictum putat, a quibus Chris des, vehemen ius oppugnabatur ,s tque in- iastendisentiebat. Euas subi j cicidem Chrysostio diceret, non enim nos impugnatis, sed oppugnatis eum, quι pernospraedicatur, non enim nos i os praedicamus. Nam ego seruussum ego minisersum e unus ex his, qui praedicaI;onis muneresumuntur. alteri omnia concrisians est proci Ius gloria omne, quicquides faciens , cst ita me impugnantes,. etiam Aa, quae illius siunt, de uitis. Alii interpretes, praesentem sententiam , ad ea, quae preicesserunt, nempe commendantes 'semeti os, cui μή Teo referentes huc sensum reddunt Praedicationis Euan-
,sto. . gelicae scopus est Una Dei gloria, & Christi qui nota in ster Dominus est, ut qui magno sanguinis sui precio
nos emit doctrinae extensio, unde mortalium tutus procurata, maius in dies, sumere possit incrementum: Non vero ex praedicatione illa, vanam hominum grariam , aut fauorem , per inanem arrogantiam,aucUPamur, non honores, aut dignitates peram hi tionem, illicerimus, non opes aut diuitias, per auaritiam,sectamur: sed laboris nostra, tanquam se tuorum, fructum, ad Dominum Deum nostrum spectare volumus, Xquo, nihil decerpere cogitamus, nisi quod liberalitate sua bene diligenter, ac summa fide operantibus prona ista vitam aeternam. Cum
158쪽
adorinthios epistolam, Cap. IV. II Cum enim non quaensra edq Chri IESVsunt, quae
ramira, linguasnoinae, velut calami sintscribae, velociter ibentis; ut scripturae elegantia, non calamo sed scriptoris arti tribuitur, ita praedicationis nostrae gloria, spiritui cancto, non vero nobis est a scribenda. Nunquid gloriabitursecuris, ait ΕΩ. c. o.contra cum, quiscurnea, aut exaltabitur'ra, contra eum, a quo trahitur ZIdeo nos minifros,ait,per Iesum potius, quam vel Antistites, vel pastores existimaros volumus δε me in pri- mis, qui omnium meseruum feci. Non quod principum politicorum, sic vile mancipium dicat Apostolus, prout impius Brentius voluit,in Caluinianus rex, aliqAper adulationem, stio damno docuit Nam aliquod
seruitutis genus est, quo omnes, qui in alterius co modum laborant, dicuntur seruire, cum nempe rege
do, eiq; pretesidendo; qua ratione Rex si ryrannus io est, populo, Pater filiis Magister discipulis, dicuntur
seruire ' Quo genere seruitutis, toti Ecclesiae, cum alijs Apostolis&Successoribus Episcopis,seruiebatPaulus, non Vero obediendo, parendo,&se viliter omnibus subiiciendo, quod mancipiorum praedicantia una Lutheranorum, est Proprium- Quare . Cor. . Quorum se dixerat seruum, eoruse patrem esse dicit Apostolus. Per λ ltum, inquit, ego vos genui, Et addit,Aui vultis 'in virga veniam ad vos, an in charitate iritu mansietudinis'. Heb. II. Obedite
praepositi vestris, ubiacete eis. Et Acl. ao. Spiritiu sanctus p uit Disi os regere Ecclesiam Dei. Qua ratione, B. Gregorius, seseruum seruorumDei appellauit; quem δ' sus posteri Pontifices Max. in hoc Senere,sunt imitati.
159쪽
Vuoniam Deus, qui dixit de tenebris, lumen I lendescere ipse i taxit in cordibus nostru,ad Ataminationem scientia claritatis Dei, in facie cybristi Iesis
Serui, non Domini se partes agere, Christi unius, Gn. non proprium tractare negotium phat ex eo, quod a Deo,tan qua Mile, quodda astrum, scientiae diuinae lu-rsa , .i. ζn ccpperit, in alios passim dit fundendum. Quem admodum, inquit, in prima mundi conditione, cum efsint tenebraesuperfaciem ab ι, sine ulla molestia & lab re, mandauit Deus, ut chaos illud. lux esset, quae facta
splenduit: ita,chim in tenebris ignorantiae versaremur, β' si ecclesia illuminans nos Deus tanqua rutilantia quaeda sederata,
Domino, ει-- elegit,diurnum spirituale lumen ,ab ipso primosio-G ssem. Oe,&ipso lucis fonte recipientia, id staminationescientia Z ti iiiii Dei hoc est,ad hoc,ut gloriae diuinae scientiam alijs, tanquam alia minora mundi lumina comunica
Erat quidem prius inuisibilis lux illa, ait D. Ioann & spiritualib'oculis, videtanum cernebatur; ΑtChristo p carne,veniente in mundia,visibilis facta est oculis& sensi b corporeis; exicriori verbo,&potentiae suae operib'illustrans, hoc est,docens vitai Mans homines, iuxta Paulum 2. Tim. I. Gratia, qtrit, q data est nobis in Chrs Iesu ante temporasecularia; manssata es autem, per resuetitione Domini noseri Iesu Christ. Quae lux, in tenebris lucere dicta est quod mundum ingrediensSaluator homines Deum ignorantes,&a via salutis aberrantes inueniens, se eis pQsteaveritatis doctorem , exhibue-Que
160쪽
adcirinthios epistolam Cap. IV. In Quae lux, etia dicitur lucere semp,ga Christ' post sua Ascensione,p suos Apostolos&eoru successbres, tota pEcclesia, Hater infidelitatis&he reseos tenebras, sem, in toto uniuerso, nicet Ideo adiunxit, Inseri Christi Iesu. Graeci, loe acieipersona egui; q, Dei Patris facies dicit, eo in i Christu, Patris gloria cognoscat: Ea ob causa, alibi in Christo, esThesaurisapietiadsentiae ab conditi diar, v euaspicientes,arcana diuinitatis, quantum human qnatura infirmitas patitur,penetramus. Cum enim Pa
tris&fili j,una sit diuinitas; qui Christu videt,in patre videta, Non quod corporis visione possit Deus videri, seu paliud: Quando enim Deus olim in corporeis si guris apparebat, videri dicebatur oculo corporeo, non Ide in se, sed in figura repraesentate. qua ration si pira si νε- per
intuebant, De unosse, sed phumanitate, videbant. 2 Σα
Habentes autem thesaurum in vasis Ei-
Lucis Euangelicae ditTundendae gratia,th βuro c5- parati quasi humana corpora,fictilib vasis ex luto, terra& limo conflatis,esse similia innuat; P caduca, o hiliari interitui obnoxia si t. Licet porro, anima humana frangi non possit,quae hunc eunde thesaurum,una cum corpore, custodit; quia in animae facultates, vires: operationes, corpore fragili dependent, ideo exanima corpore costans homo,vi Actile vocatur, nomodo ob facile unius ab altero separatione, sed si postoli Iaac adhu Clucis sura fruentes, multis miseri j s&calamitatib'obnoxij, quotidie morti Videbantur de coiari. Astinandi.Thesauri nomine, Christiana fides,&doctrina ---ωνω Euagelica saepius in seriptura appellantanu res,quae . 'μ' 'tis aestimari nolousint sicut gina habent pecunia ,γtea numerarino possit, hesauru habere dicuntur. Hu-