장음표시 사용
271쪽
ad Corinthios episeolam CV V a P
Dego recipiam vos, sero vobis tu patrem: vos eritis mihi insidos Ulia , dicit
Ex Hieremiae cap. I. videtur hanc adduxisse senten clam, non tam ipsius Prophetae verba, quam sensu imitatus. Unde a Paulo monemur, licitum esse scripturae multas simul coniungere sententias modo adprobationem, ad testimonium, ipsius propheticae scripturae explicationem, rate apteq; fuerint accomodata non autem temere absq; iudicio triuato sensa quemadmodum Lutherani faciunt si scripturae plaustra,ideo in medium adducunt, ex Charta saepe dictitanti ut incautos malitiose fallant; cum quiduis exscriptura, quacunqc ratione exposita, non tam confir-naare velint qua spiritus S mentem peruertere. Vult itaq; Paulus, hac inducta authoritate , quasi utilitate quadam,&honesto amore propositis, Corinthios prouocare ad inculpatae vitae sanctimoniam quibus fere duabus rebus,ut ossicio suo faciant homines satis, adducuntur: Vt enim amore Dei nihil melius, aut maius potest excogitari: Ita coelestis patrimoni j haereditate nihil beatius aut locupletius fingit
testi Sola autem vitae sanctitate, utrumq; comparatur. quia,cum Dominus Deus noster, sanctus mapte natura sit sanctum habere populum desiderat. Obsecro, ait alibi Paulus per misericordiam DEI, ut exhibeam corporave a,hosiam viventem sanctam, DEO placentem rationabile obsequium,frum , ,οote conformarihuisseculo sed renouaminiis nouitatestensusve i,ut probetis, quae
si oluntas Dei bona o bineplacens, perfecta. Dei
272쪽
υ Comment inposeriorem D. Pauli. Dei itaque gratia& dono comparata, mentis&sanctimoniqvuae puritas, ijs ossicijs retineda est, quae hic Apostolus a veris Dei cultoribus exigit, ne scilice totientur, aut torpeant, sed , vrsne timore, de ma- nu inimicorumsuorum liberati, struunt illiin sanctitate Criusitia coram ipse,omnibus diebus vitaesuae. Quid enim nobilius, luam homine natura alioquin vilem abiectum,fieri Dei patris filium & nominari A filio pater nihil petit, nisi, ut vitae synceritate, ex tua fide profecta, sibi conformetur ne si in pristinam corruptionem redierit, sensim obliviscatur, in quo, quantoq; in honore Deus ipsum habuerit, intursiumentis/nsipientibus Osimitu istas essetatur Etsi patre
ait D. Paulus, ad Romanos 8.rnumtis eum, c. quasi dicere cum vitia fides, Dei filios, nos efficiat, in no-
his igitur Pater est nobisq; parata est corona gloriae immarcetis bilis Quasi dicere tua teredes Dei estis, te cohaeredes Iesu Christi. Nihil igitur, vobis aliud facie- dum superest, nisi ut in eum speretis, laborum4 bonorum Operum remuneratorem, qui redditurus est
in die iudicij, unicuiq; scinipera sua. Capuae VII.
Hasergo habentes promissiones charisiimi,
mundemus nos ab omni inquina meto car '
Singularius declarat quibus datast potestis, filios Dei eri quibusq; facta sit promissio, in Numinis diuini templuan aedificari , taeternam adipisci suo tempore, haereditatem valeant ijs nempe, qui mundosunt corde, hoc est, pura&simplici conscientiata. Qui ius
273쪽
adCorinthio, sotim, Cap. VI 2 3sQuibus Dei visonem , in qua hominis beatitudo eonsistit Dominus alibi promittit, quemadmodum si caecis lumen ignorantibus scientiam, eamque beatissimam polliceretur. Atque haec retributio accommodatissima est: Nam, ut, qui purioribus oculis sunt Obiectos clarius: distinctius colores vident, ita qui puriore sunt carne atque animo, melius Deum intuebuntur. Duplicis igitur generis sordes,in immunditiam vitari docet eum oportere Apostolus,qui Dei patris filius esse, cordis eundem habere inquilinum, siue habitatorem desiderat: Nempe inquinamenta, hoc ost Mu--ο, a contagium lubricitatem carnis, quibus homo non viritatem ammodo sit sicut quus o mulus, sed&aliis bellu is similis C M -- denique animi sicelera, facinora , quibus homines st, vil/ονιιών daemonis ad peccandum consuetudinem imitantur exigisAristo
Ressiquidem om nes, ad quas inordinate conuertimur cum peccamus, aut sunt bona, carnis apprehensi sensibus, vicibus, potus, concubitus aut intellectis concepta, cuiusmodi sunt, honor , potestas, diuitiae, &omnia peccata, quibus adhibetur consensus: haec omnia sunt, quae coinquinant hominem te corde, uri'. scilicet hominum mala cogitationesprocedunt, ita libi Domiti ius,adulteri fornicationes,homicidia,furta,auaritiacte. omnia ha:c mala, ab intus procedunt,4 contam iciant
hominem, quem in oculis conspectu Dei reddunta hominabilem,&aspectu maxime horridum. Ab his vero, separari vult sui cultores Dominus Cum enim sanctus sit, sanctum habere populum desiderat. Illud porro sanctum est, quod a mundi serdibus,in carnis lenocini js longe abest. Sicut vero quaslibet res, nobilioris naturae, ex permixtione inferioris, atque vilio-xis, sordes contrahit, ita quae sunt munda, ex coniun-
274쪽
υν Comment. inposeriorem D. Pausictione eum meliori, fiunt puriora Inde fit, illud se Cyril. Mar. inium disi, quod segregatura communibus,&soli cul- δε-- - tui Dei applicatumcontra vero immunda nominantur communia. Hinc dicitur12- ri, quicquid Orfertur, scut ait Cyrillus ibrocitato, as Similiter interpretatur lib. I . in Leuiticum, ubi dicitur, janiti sol quia cncrassium Sicut inquit, ego segregatusfium, est longe se aratus ab omnibus, quae adorantur sue coluntur flue Interris siue in alis . cui ego excedo omnem erraturam, stab unia uersis, quaa m actasunt segregor, ita,ct ossiegregati so- te ab omnibus, qui non Uancti, Deo dicati, hoc est, a mundo, in quo quicquid est aut concupiscentia carnis es,aut concupissentia oculorum auisuperbia vira Segregata enim dicimur non semper locis, sed actibus, non regionibus, sed conuersationibus Ideo subiungit Apostolus.
Perficientes sanctificationem , in timore Dei.
Siquis in peccata, post baptismum, relabatur, De ussua gratia rursus sanctificationem inchoat In regeneratione autem absique ullis nostris meritis tametsi, nostrarum sit pamum , etiam eadem adiuuante Dei gratia, hanc sanctificationem, bonis operibus nostris perficere,utpote noctes&dies, intimore Dominiam-o...is., A'Vl-Πd03.Dςum diligendo, ab Lais, quae illi displicent, , --α 'bstmςΠdo, quod amat, efficiendo quod facis, ama. nai. noce do,& cum aliquod difficile occurrerit, quod iubet,
zm et ad cum currendo, ut unde datur praeceptum, prae
P ιιὼν--, stetur auxilium. Neque is negaturus estonem, qua bin
Ad hoc enim pro nobisseipsum Chri s nct cauit,
victi in veritareminctificaremur, hoc est, ut et acta ,--, sacrifici, quod in cruce patri obtulit obtineremus, consequeremur sanctifidationem, quam spiritus ctus
275쪽
UCorinthios epipolam Cap. II. 237ctus, in mundum e Tudit. Ad hoc enim apparuit benignitas, ct humanitassaluatoris no i Dei, is seeundum suam misericordiam saluos no acerraee lauacrum regenerationis
piritu ancti, quem effudit in nos abunde per Iesum Christia saluatorem no rum, ut rust Patigratia ipsius 2aeredes mus secundumspem vitae aeternae, modo sebris,pie, se ius vivamus in hocsculo, exsectantes beatam pem, eraduent. gbriae magni Dei. In vacuum enim Dei gratiam receptio ἡ existimandus est, quigratiae Deidefuerat.
Addit vero, ibi timore Dei, hanc nostram sancti ricationem esse perficiendam Apostolus, ut filiorum asse T ME
cstionem erga Deum, nos habere doceat, quae non tam seruorum timore, qui poenae formidine oderunt peccare, quam filiorum reuerentia,&amicorum, solicitudine , a Dei, per peccatum , offensonet deterreret rNam, licet natura, servi Dei simus, quem Dominuiure recognoscamus, Christi tamen merito, filiorum nacti sumius conditionem, quae amoris ingenu i potiusquam timoris seruilis est mater. Neq, n. postXPi aduen- - , tu, agimur flagellis, ut serui, ad virtute&obedientiam, sed secundum legem, vivimus in lege, nobis illam chaiaritatem largiente, quae libenti: expedito animo, Dei facere nos imperata adiuuat. Vbi en spiritus Domini,ibi libertas, quae filiorum est propria. Si autem piritu ducimini, ait adibi Paulus non sissi ab . lege, quae lex, non usis sed intusiser non subditis spo a C. e. s. μι. Hinc est, quod ad Rom. . cap. dicit Apostolus, spiritu vita se liberatu a lege peccati ermortis ides, lege in cordescripta, quae est charitas, se liberatu a lege scripta in tabulis, quaesinespiritu, titera
276쪽
Metaphora, a molliore cera, quae signi typum, siue figuram facile recipit, ducta, ad id alludens, quod antea dixerat dilatamini promiscuam Corinthiorum amicitiam in se prouocat. Facite, inquit, ne augusta sint erga me charitatis vestrae viscera; sed ea , sic distendite, ut meto tu contineant, complectantur, Magnus namque amor, capaci corde indiget, In me, ceu in speculo, quomodo sit amandum, discite Vita nostra, consuetudo nostra, fides nostra,doctrina nostra, studium nostrum,uobis uberem nos redamandi forma suppeditat, quia vos, non utilitatis aut voluptatis nostris, sed vestra potius causa dileximus.
Nos itaque redamate Verq namque amicitiae ratio, iure quodam tuo requirit quandam inter amicos aequalitatem,& vicissitudinem, ut amico scilicet, amicus vicem rependat. Vnus enim Deus, nasides, unum baptisma, unum religionis institutum, animos nostros ita colligare debet, ut unius amor,alterum non aliter continere debeat in suisvisceribus,atque vas aliquore maliquem a se contenta sibi conformata, ad sui figuram trahunt. Capaces itaque nostri estote, recipite nos e DR se,&c.
Neminem tisimus, neminem corrupimus, ne
minem circumuenImus.c.. m. at Videtur ariluitatem suam, contra impostoru quo- ,--risiis si rundam technas & malas artes defendere, a quibus,&ipsi Corinthij forte fuerant grauiter letesi Laedi autem quis potest, vel quoad personam, cui vis aut damnum aliquod notabile infertur, quoad hoc, dicit, neminem iasimus, per violentiam scilicet,vel ad vitae turpitudinem & maliciam prouocando, Quod falsis persua
277쪽
ad Corinthios epistoiam Cap. VILsionibus, doctrinae corruptela, morumque corruptoruexemplo contingere potest, sicut alibi dicit Apostolus bonos mores,prauis colloquiis corrumpi. A quibus hominuetiam fama&existimatio, magnum saepe detrimentusumunt: Ideo dicit, neminem corrUimus, quod grauius,&deterius est, quam laedere personam . Vel deniq;heditur aliquis, cum per iniquitatem, fraude dolo inis. malo, alicui, quod iure ad eum pertinet, surripitur. Has omnes hedendi rationes, a se semotas fuisse declarat, cum Timotheo suo seuere praecipit,vt-mpiamsi delium in verbo,in onuersatione: Neque enim de eorum numero fuit Apostolus, qui prius id non faceret quod docebat, ut qui Christum imitari, per omni ac naretur, qui carpisfaceres docere
Non ad condemnationem vestram dico.
Mordacitatis suspicionem remouet, ne aliter sua ipsius verba intelligant, aut interpretetur, quam tacitus ipse cogitabat. Quod prudentisin synceri est amici
vel potius optimi parentis, suos nolentis filios sermonis mordacitate exacerbare Neque enim ullius catu. niat volebat illos redarguere, quasi se ab ijs accusatu, fuisse insinuasset, vel corruptelae, Velletesionis, vel fraudis sed eo omnia sua dicta, facta dicit respexisse, vespiritualis ipsoru utilitas, maius incrementum sumat, non ut per cordis amaritudinem, laqueum alique ipsis iiiij ciat, aut in sinistra aliquam suspicione inducat.
Pra diximus n. quod in cordibus nostris estis, adcommoriendum G ad conuiuendum.
Confirmat id, quod paulo ante dixerat, se syncero veri functum amici ossicio, nempe tam in prosperis,
278쪽
ει Comment ino seriorem, D. Pausi quam in aduersis, se sibi semper esse, futurum smilem; ut neque in his, illis inuideat, nec in illis, illos deserat, quasi se communem cum ipsis vitam ducere, mortem subire eandem, paratum confirmet Adeo, ut ipsius, & Corinthiorum sors, una debeat existimari. Fieri enim potest, ait Theophylactus, ut quispiam Giligat, nec velit tamen una periculis se submittere, Pro Pterea dixti, adcommoriendum At quia, multi prospere agentibus his amicis, non gratulantur, aut congauden propter inuidentiam, Addidit Et conuiuendum Quasi diceret: In periculis non fugiemus vos, in sec5diore vero statu, conuiuemus, &non inuidebimus.
e culta mihisducia est apud vos,multa mi-huloriatio pro vobis.
Spei firmitudinem,uehementer auget attentabonorum praeteritorum consideratio.Vsus n. docet, magistrorum fiduciam, de bono discipulorum in posteruProfectu, diutina eorundem anteactain probata diligentia erigi,in parentes de stabili filiorum probitate Cptime in futurum sperare, quos iusto temporis spatio Dugi fuisse memoria repetunt Apostolus hoc loco D,
trina bonitate fretus, quae in Corinthijs, opus bonum coeperat,4 concepta ex anteacta eorum vita bona Pinione, de eorum tum salute, tum reciproco in se
amore, maximam se habere fiduciam dicit, Qua forma, Hebraeis scribens, io dimus, ait, de vobis dilectissmi meliora mitiniora statici tametsita loquiamur, at c. o. Nolite amittere confidentiam, quamu tam habet remunerationem. Cum n. per Xpm, Veram pec carorum remissionem consecuti fuerimus, ipseq; redemptione nostra reperta, ita caeliam ascenderit, fiduciam no5 etiam habere debemus,quod simus ingressuri calcis
279쪽
ad Grinutos epistolam Cap.Vra ori caelestem beatitudinem,si modo eam virtutis .paLsonu viam percurrere voluerimus, quam ipse,psn uam nobis initiauit. Quod vero adiunxit, sibi malia δε eis gloriationem nempe apud alios,quasi de pietatis, religionis,ac iuuitiae Corinthioru studio, passim muli, pre dicaret,iactaret,&publicares, suam in eos propensionem,&vere amicitia leuantur euidentissima argumenta,quasi non alia ratione ipseru honorem existimationem, res caeteras, ac proprias&priuatas curans caeteris longe lateque proponeret imitandas. '
Repletussum consolatione verabudalogat di in omnitribulatione vestra.
Pergit incredibilem sta at Sectione in Corinthios declarare Poueaquam n faeliciter eos coepisse videns de prospero eorundem tu essu&exitu se optime sperare, deq; spirituali amicoru/Gno,no aliter,ac deproprio laetari ac gloriari dixisset, oratione amplificans se tantam ex eorum insigni profectu: ac notabiIi vita innocentia, voluptatem cepisse commemorat; quae corporis dolorem acerbissimum, expersecutionibu scillatum, non modo minueret,sed lenitus leuaret animi molestiam qua vel ex eorum delicto conceperat , veIipsi invidorum iniquitas trulerat,&maxime quam si-hi Macedones aduersari mouerant. Hoc autem ideo
magis exaggerat, ut,eos ad mutuam eliaritatem prouincatos, turis temporibus incitet, o Vrgeat.
Nam sium venissmusi Macedonia, nutatam requie habunt caro nostra, sed omnem tribulationem' sumus.
Eius videtur meminisse persecutionis, quam pueLlae a spiritu Pythonico liberata occasione, Philip-POs
280쪽
a Comment in pseriorem D. Pauli. pos illi in Macedonia mouisse, narrat D. Lucas quam grauem&acerbam ex eo fuisse liquet, quod cucurrerit plebs aduersus eos, ct magistratus scissis tunicis eorum iusserint eos virgis adi. Et cum multas plagas eis imposuissent, miserint eos in carcerem: Et quod postea sequitur quod hora illa noctis, lauerit plagas eorum, custos carceris: c. Ea tamen verbera, hunc carceris squalorem, plagarum liuorem, & vibices, leuia reddidit gaudiimagnatudo, &prope nulla, inquit, quam vestra, o Corinthij, correctio, emendatio,in ab ijs alienatio, quae superiori epistola exprobraueram, pepererunt. Quietis expcr- rem suam carnem,non se, iuges molestias dicit reddidisse, ut se interim animo fuisse infractum, insinuet. Mirabili, enim dispensetione, ait D. Gregorius, tribulario dum exterius a pluit tanterius reficit. Anima enim, iuxta Glossam, in aduersis, quae in corpore patitur spe futuri quiescit. Nam,licet raro,per infirmitatem, Abi innatam, vires adseusinendum se patiendum sepe deneget spiritus tamen promptus est, hoc est, animus& voluntas, iustis hominibus non desunt. Cum enim persecutionem patiuntur, ouatocusis suos in montes, unde auxilium, certa praesidia exspectant Et haec quidem certa, cum certas, ab eo habeant promussiones, qui nec falli potest nec fallere.
Sed omnem tributitionem passumus, foris.
Saepe admodum, quae Christi causa,patrebaturApostolus, malorum DCit mentionem, ut diuinam &4a testem sapientiam aliter de rebus iudicare insinuet, quam