장음표시 사용
361쪽
adorinthios pisoiam CV . X. 32 fundamentum aedi caremus,sdsientscriptum es quibus non
es annuntiatum de eo,videbunt, o quino audierunt, intel r .as. ligent. Ea vero accuratius, ideo Corinthiis inculcatur abApostolo, ut suam in eos authoritatem vindicas, Corinthij se Pseudoapostolis nihil debere intelligerent,vea quibus, laihil minus, quam per Euangelium, futilent geniti:sed potius sed ncti, ni Paulus cooperate Deo, mature succurrisset: Suos enim,ut patres,reputabant filios Apostoli, quos primi,verbo&exemplo,ad fidem Christi conuertissent. Unde factum est, ut earum regionum Apostoli, postea patroni, quasi tutelares di vocarentur ab ijs populis,quorum aiores, siue paretes, Christo lucri fecissent, Sicut postea, martyres,&Pontifices, idem si bi nomen, ab eodem ossicio, labore,& industria Compararunt, Cum certas Diocaeses, certis limitibus,& terminis finierunt, quas Epistopatuum nomine appellauerunt, extra quos,ius spirituale dicer sacrameta administrare Ecclesiastico gladio uti, non ausi fuissent,sicut hic nrς diocaeseos patronus est S. Nilli bald'rhuius ciuitatis Ingolstadiensis S. Maria,&S. Mauricius.
Am autemsoriatur,in Dominoilorietur.
Sensus est; qui nominis claritatem, in hoc mundo queirit, magnope anteola dilige ter exquirat,anDei scientiam veram habeat, scientiam autem Dei, is, scripturae phrasi, habere dicituta, qui bona operata, cum
Dei cognitione coniungit, qui scilicet Deum nouit si
Ideo ait Hieronym. cap. 9. Nonglorietumpiens in
362쪽
3 ad Grument inposteriorem D. Pauli I k-.ria Deiripientiasis dresed in horglorietin,quigloriatur,scire sei z. 'D 'sce me. Eod pQm , cap. I. repetit, quem admindum notauitApostolus, ad Hetebr. cap. 8. Unon doce bis vir ltra proximumsuum,ccens, cognosce Dominum,o-nes enim cognoscent mea minimo siue ad maximum,ait Dominus. Vnde Ioan. I. Epim cap. a. uidicus nosceDeum,
L .i mandata eius non custodit, mendax es. Alio modo di- a. Thorim s. cuntur alij in Domino gloriari, qui, quicquid habent, Domino acceptum reuerenter referunt, quo es omne datum optimum, se omne donum perfectum sua ratione, hoc loco, iubet in Domino Corinthios gloriari. Apostolus. In qua significationi; qui ex impietatis, iniustitiae statum transferuntur in Domino dicuntur gloriari; quia, Deus ob id potissimum ab hominibus glorificatur, quod peccatorum iuris oppressis , de aeternae vindictae obnoxios, sola bonitatevi misericordia sua, gratis cCndonans eis peccata, sibi reconciliet, faciatque amicos talios suos,& insuper aeterna vitae haeredes Vbi sciendum, gloriae nomen, in sacris litris, id significare, quod in unaquaque re , maxime commendatur,&eam rem clarificas, facit summe spectabilem unde, ignis illa tonitrua,&fulgura, miraque a- Iia, quae apparuerunt in monte hynai, cum Deus daret Iegem Moysi, appellatur, gloria Des quod res illa Dei praesentiam, & maiestatem maxime gloriosa imis, id est, admirabilem, venerabilem, atque formidabilem facerent : Similiter igitur, quoniam reccatorurn, remissio , hominis iustificatio , bonorum operum fiuctus, mandatorum obseruantia , maxime commendant,in clarificant honitatem & misericordiam
363쪽
adcirinthios epistolam Cap. XI. 3 23 Dei, quae id pretestat, appellatur gloria Dei; quemas
modum cap. 3. eius, quae Romanis scripta est, Ioquitur Apostolus . Omnes peccauerunt , er egent gloria
Ex eo ergo, quod quispiam Deum per gratiam possidet, gloriari hominem iubet Apostolus, a quo totum id proficiscitur bonum , quod sibi vendicat. Inde . Corinth. Cap. 4 dicitur. Tuis te discernit auid enim habes, quod non aeceps ' Quasi dicat: Quis te clarum d praestantem facis, neque tetuὴ nec homo quispiam; sed quod habes, Dei dono collatum possides,ideo tibi in Deogloriandum est.
Non enim quiseipsum commendat in
Cum ex se, tanquam ex se, nihil dignum commendatione, apud Deum, homo praestare possit, ' que enim est volentis aut currentis se miserentis Dein ideo. quantumcumque de rebus se suisquisque iactet,ex sua
venditatione, suique commendatione, nihil adipisci laudis,apud Deum, potest: Nam bonorum omnium fons&origo Deus est, eiusque gratia,totam humanarum actionum bonitatem sibi vendicat, cum ex seipsis, nihil vel laude, vel mercede dignum effectui mandare vires humanae possint, nisi diuinis auxiliis inprimis nitantur. Christi siquidem vox est me me nihil ρο- testisfacere: Et D. Pauli: Plus aliis laboraui,non egose raria Dei metu Ideo dicitur alibi de iustoAbrahamo: Si ex operibm iustitia, adeptines laudem se non apud Deum, quidum coronat merita nostra , coronat o laudas , iuxta Au ustinum, Dona gratiae , quasi viribus .meritis nostris
364쪽
nostris eodem donata, tam laudem ipsam, quam valorem praebeant.
Ille dicitur se ipsum commendare,qui gloriam sit
am quaerens,ab hominibus, per ambitionem, ex rebus a se gestis,petit commendari. Cuiusmodi sunt, qui sua dicta, aut facta non aliquo argumento, aut probatione confirmant multo minus certis inditiis ratio Cinando, quae dicunt, astruunt Ideo dictum est, Prouerb. r. Cap. Laudet ealienus, quia, s inproprio resordesit.Quo pacto, Dominus apud Ioannem,cap. s. more hominud est,ut homo loquens, dicebat. Sitesimonium perhibeo demes o,tesimonium meum ones verum , Quasi diceret :Si testimoni uperhibeo de memeti PQ, nec alio argu mento,aut testimonio,quς assum aui, probo,quam his exterioribus verbis, quae Stuli, aut solis rationibus humanis, solaq; authoritate mea exteriori, quae apparet: testimonium meum non est legitimumis, nec dignum fide, nec verum reputandum . quamuis reuera verum sit at non sic est, quia diuinis argumentis utor, nepe signis&opibusDei. Propterea que Deus comedat, omni comendatione,&laude maior censeri debet; Quia, Des cuspiritus sit, spiritus aute, Dei prorunda scrutetur,etiaquaesiinthominis, videbit, rimabitur, penetrabit; ac, quae recta, vel iniqua sunt,acutumi me dispiciet,cum nihil sit quod eum,vel latere,vel fugere pol sit. Iure ergo, ab omnibus, probari eum debere affirmat Apostolus, quem Deus commendarit,vel comendatione dignum esse, n5 iudicarit modo, sed, cui sua dona, ad bene operandum impertierit. Neq; enim Apostolum intelligut celices Lutherani, hominis vires, ad bene operandum
365쪽
adorinthios pisolam. p. XI. 33rdum extenuantes , quasi nihil possit Dei etiam gratia
adiutus,designare,quod eum, Deo&hominibus vere Commendet: Nam impuri sunt Lutherani, qui praeter menstruat pannum, in ore nihil habent,& cuius scedet abominationi,iustorum quasi bet actiones,ob foeditatem comparant,quiue quicquam,abullius mortalium voluntate praestari posse inficiantur, quod Deus pro het, vel sibi acceptum,aut gratum esse declaret. Quid enim hoc est,quod apud Isaiam, dicit: Seruin meus es tu Isiae in tegloriabor; Nisi forte, hominum peccata,Deu glorificent. Quid hoc est ,quod recti e te est ius iube- turis Domin latari,ctgloriari nisi forte in sceIeribus, de so sagitijs: Cum enim D ei oculis omnia taperta, ut qui reneso cordascrutetur, o nihilsit,quodetuis oculis nonpateat: ideo toties in scriptura, iustus iudex vocatur, quod de quoquam ferre in ullam partem, non soleat sentcn - tiam, cuius causam optime non perspectam antealvi huc rit. Homines quidem ab hominibus commeticiati, saepe gloriantur, sed, quia falli possunt Talter ,
ut qui ea duntaxat considerent,quae in facie apparent, nec cor, Uti Deus,contueantur, Tolidaria in hominum
coimendatione. quisqpe exassectu proficitatur
gloriam ponere mortaleS non debent,quem admodum recte monet Apostolus; Nemo itas glorietur in hominibus
366쪽
3 3 comment inposteriorem D. Pauli peruigilant,quasi rationem pro ammabin vobis reddituriat cu gaudio hoc faciant ora mines aΟcn non eXPedit vobis. , autem, ut est apud Ostam , cap. 8 r gnauerunt se non ex me. D eoo principes extiterunt, ornon noui, ego Deus hi sunt, qui in destructionem accepere potestatem,quales sunsi qui nec recta ratione, nec via legitima, sed per ambitionem clargitiones, vel etiam per violentiam, potestarem consecuti, subditis per improbitatem sunt ostendiculo, non fecundum leges,aut iura,tam diuina, quam humana, potestate utuntur,sed ad suam libidinem,compendi-um,utilitatemq; omnia Vsurpant. De quibus Amos cap. s. scriptum est Nunquid in fortitudine nosra assumpsimus nobis cornu Sicut enim . , alia peccata,ita, tyranos punit&malos principes ac praelatos permittit Deus in vindictam scelerum populi, secundum illud Iob 34. Euiregnarescit hominem hypocritam,propterieccatapopuli. Et Ose. Is Dedi eis redi
Vt autem non existimer tanquam terrere
vosper epistolas quoniam quidem epi
soti, inquiunt,graues si ut, o fortes: praesentia aut e corporis infirma sermo eius contemptibilis ioc cogitet, qui
ei modi en quia quales sumus verbo, per epistola absentes, tales praepentes
Longe falli dicit suos opinione aduersarios: qui de sua in agendo&loquendo leuitate seueritateq; pe peram iudicant, quasi coram . abiectum & con
367쪽
temptum se exhibeat, absens vero sibi, quam nescio
austeram authoritatem vendicet, potentiam ostentet, Minas horribiles per epistolas, interponendo. Secus autem se facturum, si ita opus fuerit, minatur, ut omnes intelligantialiu se, tam praesentem factis, quam absentem verbis, non fuisse. His quae de sui contemptione percenset, hoc loco Apostolus, freti vetustissimi patres, in eam Venere sententiam, Ut dicerent, haud grandiori eum fuisse statura. Vnde Chrysostomus,Pirri bitalis est,caelum attingit. In quem sensum, D.Baronius, Thiephonem, Critiam Cathecumenum instituentem,apud Lucianum, sic loquentem, in mediuiti adducit Euando enim me Galitius ille conueni recalvaster,
naso aquilino,qui tertium et quea corium per aerem, ingressus est,quaeque optimas pulcherrimasnt,inde ridicit e aquas nos renouauit,in beatorum sigia insiperefecit, ex impi
Quc equi de his coloribus ait Baronius atque notis, non alium,qua Paulli descripsisse,ocs credimus, nTaliquem aliorum Apostolorum,uel aliorum Christi norum, tertium coelum constendisse nouimus ne mi nem. His omnibus,5 sentiunt ea,quae demum amice phoro,his verbis narrantur: Paulus autem corpore erat paruo,&contracto,atque incurvo,&paululuinflexo,
facie candida,annosque pliares praeseserente, &capite modico oculis multa inerat gratia, supercilia deorsum versus vergebant, nasus pulchre inflexus, idemque longior, barba densior,&satis promissa , eaque non minus, quam capitis coma, canis conspersa erat. Dicit itaque praesentis sermonem, eiusmodi futurum, quales fuerunt pistolei, ne nimia animi cmissio, Doctoris&prqlati authoritace frangant,extenuent, aut
368쪽
3 24 comment inposeriorem D. Paulii on enim audemus instrere, aut compararenos quibusdam, quisti os commedant sedi in nobis nosmet ipse metientes comparantes nosmetipsos nobis.
Voce ingerere, proflustinere adiungere, ingerere se pata, secundum Graecos, tacite culpat Pseudoapost los,qui legationis suesimiles, per auaritia,&ambitionem transgressi,aliorum inuadere nitebantur potestatem;suam, in alienas messes falcem mittentes, Quasi proxime dictae, hanc praesentem sententiam coniunges, dicatApostolus;quod ipse talis sit futurus in facto, qualis fuerat in verbo eiusmodi non sunt, inquit, ij, qui se ultro ingerunt, aliquam potestatem surpantes, sibi sumentes honorem ad quem tamen Vocati non sunt a Deo,tanquam Aaron; No enim audemus nos, in illorum familiam cooptare, aut cum illis, qui maxima
quaeq; sibi pollicent, seipis magnifice passim apud
alios iactant conferre:Vet,ut alij dicunt; non audemus illis,nos similes facere, qui sibi blandientes, aliisq; placere cupientes,se commendant,atq;aliis omnibus prς- ferunt, non intelligentes, quod praecipitata audacia Plus audeat,quam possit:Sed ipsi, in nobis nosmetipis
metientes, metimur nos nostro pede,&comparamus
nosmetipsos nobis, non aliis. Non quod Apostolus ea esset timiditate, ut se, cum talibus non auderet comparare quasi ab ijs doctrinain virtute excederetur sed absque pudorein
verCcundia . . in eorum societatem adiungi se non
posse dicebat, qui semetipsos, sine ullo Dei testimonio
369쪽
nio, summa Vero temeritate iactabant apud atros, existimantes nullum hominem se superiorem esse, vel aequalem. non inteIligentes ea ipsa tua arrogantia, ab hominibus se videri potius, quam praedicari. Ideo fideles ista
hortatur Apostolus , ut opus suum moripuissu probet; quod se in semetipso gloriamst habiturus, non in altero.
os autem non in immensum gloriabimura
stoecundum mensiuram reguti, qua mesus est nobis Deus mensura pertingendiu ad nos.
Dixit hactenus, quod Pseudoapostoli, per ea seimses, sibi ipsis comparentes se tales esse reputabant qua-
Iesse emeat Tectassent,&quod,ad illud si extendebant, ad quod secundum veram regulam religionis, pertingere non poterant, volentes videri, quod reuera non erant Contra,ait Apostolus, nosmecipis non ex opinione laude aliorum, sed nostris virtutibus, meritis, ac potestate Christo traditis, nosmetimur, non aliis
sequar quaerentes, aut Praescrri, ed nosmet,internoseonferentes
. Neq; verb4Itra modum gIoriabimur, nos omnes regiones orbis Euangelium praedicando, esse peruagatos, quasi supra mensuram datam nobisa, Deo nostrae potestatis limites excessierimus in Ecclesiae plantatione, Euangeli,disIeminado semine; sed,ex hoc gloriam captabimus, quod ad vos usq; puenerimus; gloria in qua nostra, super id, par est,no extendendo, tanu ad vos ipsi non peruenerimus peruenimus squidem ad vos, Euangelium Christi praedicantes, nequaquam ex alienis laboribus mensam captantes gloria sed&de conuersione vestri ad praedicantione nostra, SI a. qua
370쪽
3 ad Commentis puteriorem D. Pauctqua vos in Domino filios genuimus,& de spe profectus vestri in fide Christi, non parum nostri magnificatos
speramus, in caelo,& in terra.
Spem autem habentes restentissidetvestra in
vobis magnificari, ecundum regulam nostram in abundantiam etiam in illa, qua ultra ossunt Euangeliet are.
Exscelicibus iiiiiijsCorinthiorum, sperabat Apostolus incredibilem, etiam in ijs regionibus, ad quas celebris fidei fama nondum peruenerat, Christianae
doctrinae certam extensionem, Ex qua maior, cete brior,¬ior fieret illi'praedicationis labos,&onacium. Hocque, secundum mensuram, sibi a Deo datamenon solum in iis,quae iam fecerat inter illos; sed etiam in illis, quae adhuc sperabat, se in aliis populisEuangelizando confecturum,propter Odorem fructuum, qdios in Corinthijs habuerat, quorum pietas, iustitia, ides, maxima,non modo sumebant incrementa,sed & ad alios mirii in modum se dilatata porrigebat. Idq; iuxta suam regulam, non alienam, ait, ne gloriain videatur quaerere,de his, quae iam sum ab alijs erecta, claborata, &coli carpta praedicatoribus quemadmodum faciebant Pseudoapostoli Gloriae namq; suae spem, cum uiuio, in earum gentium conuersione reponebat Paulus,quae ab aliis Apostolis,antea fuissent, vel ad credendum dispositae vel quς suscepto verbi iam semine, ad fercndam Euangelicam frugem, is essem producendam, iam istent per praedicationem aliorum pro paratae:Ita enim Romanis scribebat esse autem praedicaui Euangelium, non binominatus es Christino superalienum funda-