장음표시 사용
371쪽
adorinthios epistotim op .X. 327 fundamentum aedi caremus,sedsieuscriptum es quibus non
es annunciatum de eo,videbunt, e qui non audierunt, intelligent. Ea vero accuratius, ideo Corinthiis inculcatur abApostolo,ut suam in eos authoritatem vindicas, Corinthij se Pseudoapostolis nihil debere intelligerent,vea quibus, nihil minus, quam per Euangelium fuissent geniti:led potius sed ncti, ni Paulus cooperate Deo, muture succurrisset: Suos enim,ut patres,reputabant filios Apostoli, quos primi,verbo exemplo,ad fidem Christi conuertissent. Unde factum est, ut earum regionum Apostoli, postea patroni, quasi tutelares di vocarentur ab ijs populis quorum aiores, siue paretes, Christo lucri fecissent; Sicut postea,martyres,& Pontifices, idem sibi nomen, ab eodem ossicio, labore,& industria
Compararunt, Cum certas Diocaeses, certis limitibus,& terminis finierunt, quas Episcopatuum nomine appellauerunt, extra quos,ius spirituale dicere,sacrameta administrare Ecclesiastico gladio uti, non ausi fuissent,sicut hicnrς diocaeseos patronus est S. Nillibald'rhuius ciuitatis Ingolstadiensis S. Maria,&S. Mauricius.
Aut autem Horiaturun Domino glorietur.
Sensus est; qui nominis claritatem, in hoc mundo que rit, magno ne ante Oia diligeter exquirat,anDei scientiam veram habeat,scientiam autem Dei, is, scripturae phrasi, habere dicituta, qui bona operata, cum Dei cognitione coniungit, qui scilicet Deum nouit si
Ideo ait Hieronym. cap. 9. Nonglorietusapiens in se ρ
372쪽
. . . 'E seme. Quod Ipsum , cap. I. repetit, quemadmodum notauitApostolus, ad Haebr. cap. 8. Unon doce- vir ultra proximumsuum,dicens, cognosce Dominum,omnes erim cognoscent mea minimo et que ad maximam,ait Dominus. Vnde Ioan. I. Epist. cap. a. Euidiciis nosceDeum.1 .i, mandata eius non custodit, mendax est Alio modo, di
a. Thorim εδε cuntur alij in Domino gloriari, qui, quicquid habent, -- Domino acceptum reuerenter referunt, quos omne datum optimum, omne donum perfectum sua ratione, hoc loco, iubet in Domino Corinthios gloriari Apostolus. In qua significatione; qui, ex impietatis, iniustitiae statum tran, feruntur , in Domino dicunt ut
gloriari; qtita, Deus ob id potissimum ab hominibus glorificatur, quod peccatorum usuris presib , de
aeternae vindictae obnoxios, sola bonitatevi misericordia sua, gratis condonans eis peccata, sibi reconciliet, faciatque amicos filios suos, ct in per aeternae vitae haeredes Vbi sciendum, gloriae nomen, in sacris litris, id significare, quod in unaquaque re , maxime commendatur,&eam rem clarificas, facit summe spectabi-lam. Unde, ignis ille tonitrua, fulgura, miraque a- Iia, quae apparuerunt in monte 4ynai, cum Deus daret Iegem Moysi, appellatur, gloria Dei, quod res illa Dei praesentiam, & maiestatem maxime glorioseri , id est, admirabilem, venerabilem, atque formidabile rancerent : Similiter igitur, quoniam peccatorum, remissio , hominis iustificatio , honorum operum fiumis , mandatorum obseruantia , maxime commendant,in clarificant bonitatemvi misericordiam
373쪽
ad Corinthio, solam, Cap. XI. 32 Dei, quae id praestat, appellatur gloria Dei; quemas
modum cap. 3. eius, quae Romanis scripta est, loquitur Apostolus. Omnes peccaaerunt , o egent gloria
Ex eo ergo, quod quispiam Deum pergratiam possidet, gloriari hominem iubet Apostolus, quo totum id proficisti tur bonum, quod sibi ve dicat. Inde . Corinth. Cap. 4 dicitur. Tuis te discernit Euid en habes quodnon aeceps ' Quasii dicat Quis te clarum d praestantem facis, neque te tu pnec homo quispiam; sed quod habes, Dei dono coli tum possides,ideo tibi in Deogloriandum est.
Cum ex se, tanquam ex se, nihil dignum commendatione,apud Deum,homo praestare possit, moenim est volentis aut currentis se miserantis Dein ideo. quantumcumque de rebus se suisquisque iactet,ex sua venditatione, suique commendatione, nihil adipisci laudis,apud Deum, potest: Nam bonorum omnium
fons&origo Deus est, eiusque gratia,totam humanarum actionum bonitatem sibi vendicat, clim ex seipsis,nihil vel laude, vel mercede dignum et Tectui mandare vires humanae possint, nisi diuinis auxiliis inpri- in is nitantur. Christi siquidem vox est, Sine me nihil ρο- tesuscere: Et D. Pauli: Plus altas laboraui,non ego e rammi metu. Ideo dicitur alibi de iustoAbrahamo: Si ex operibus Mitia, adeptus es laudem se non apud Deum, quidum corona merita fra , coronat se laudat , iuxta Augustinum , Dona gratia, quasi viribus .meritis nostris
374쪽
adorinthios epistotim. p. XI. 33rdum extenuantes . quasi nihil possit Dei etiam gratia
adiutus,designare,quod eum, Deo&hominibus verὰ Commendet: Nam impuri sunt Lutherani, qui praeter menstruate, pannum,in ore nihil habent,& cuius foedet abominationi,iustorum quasit bet actiones,ob foeditatem comparantiquiue quicquam,abillius mortalium voluntate praestari poste inficiantur, quod Deus pro . bet,vel sibi acceptum,aut gratum esse declaret. Quid enim hoc est,quod apud Isaiam,dicit: Seruusmeus es tu Israe in te serraiar; Nisi forte, hominum peccata,Deu glorificent. Quid hoc est,quod rini eisde, tu iube- curis Domin latari,ctgloriari nisi forte in sceleribus. min. fagi iijs: Cum enim Dei oculis omniasin aperta, ut qui reneso cord crutetur,ct nihil ,quo eiu oculus nonpaleae: ideo toties in scriptura , iustus iudex vocatur, quod M.
de quoquam ferre in ullam partem, non soleat senten, tiam; cuius causam optime non perspectam antea ha hucrit. Homines quidem ab hominibus commeticiati, saepe gloriantur, sed, quia falli possunt falli se,
ut qui ea duntaxat considerent,quae in facie apparent, nec cor,Tti Deus,contueantur, solidam in hominum comendatione, quς sepe exassectu proficitatur, gloriam ponere mortales non debent,quemadmodum recte monet Apostolus; Nemo ias glorietur u
375쪽
na ostineretis modicum quid insipiem
Rerum a se gestarum commendationem Hicet modestam, vocatissipientiam, non quod is desiperet, quispientiam non huius mundi ed quae de earlo es, loqueb rur inter perfectoseirituabbusiritualia comparans; sed eae Vulgi loquitur opinione, quod trito prouerbio imbu-
me tecoctaudes,neeteolpaueris ipse; Hoc faciuntstulti,quasgloria vexat naias. quamlibet priuatae laudis commemorationem,appetilare stultitiam Consueuit. Neq; enim, qui de faece ple-hissunt,satis assequuntur,de vita da minum mora braadeo stricta, immobiles praeceptiones, siue regulas singulares dari possciquae exigente necessitate,aut praeter tit,aut sine periculo, dissimulari aliquando non possisi cum circa particulares hominum actiones, leges,&instituta versentur. Singula enim dictavi facta mortaliu, iis legib', quas, Ethici,&Oeconomici preι- scribunt, conformari, in omni euentu prorsus videtur impossibile, nedum difficile;quemadmodum prς- sens Apostoli factum testatur Nam propter eos, qui cum de eo bene deberent sentire, indigne tamen, de inique ipsum Apostolum iudicabant, aliquid suarum laudum enumerare coactus est, ut muneris sui grauitatem,authoritatemq; , contra falis Apostolos,&impo-: m βρ 'ores, a quibus in contemptionem adducebatur a G.ia GAE A, sertam stabiliret. Quod usu, iusta data occasione, hoc
se is comm tempore venire, Orthodo X rum scriptorum Onu-
' inenta,contra Sectarios,inautis gloriae cupidissimos, li
376쪽
Morinthios epistitim, Cap. XI. 33scet maxime stupidos&ignorantes, in Iucem editest stantur. Quidni enim pro veritatis a stertione, Cath Iie Doctores, sua modeste dilaudent: emerant merita, inquam, sua commemorem, res suas praeclare acilaudabiliter, pro Dei gloria& Ecclesiae utilitate gestas, dum necemitas exigit gloriabundi depraedicent, chaeresi labefactata,religionis hostium fraudes, dolos, artesq, malas bonis proditas , adducant in contemptionem. Quia ergo, sciuerat Apostolus esse scriptu rLaudet te alienus,se non os tuum, ideo prudenter falsam de priuata laudum suarum commemoratione,opinionem per quandam anticipationem, remouet;iustis postea de causis, se id coactum fecisse ostendens, quia tam veritatis assertioni, quam proximi saluti praeiudicabat, eas laudes silentio praeteriri cum contra, im postores de se magnifica mincredibilia temere iacta tes,gentium doctori, humilia labiectissima quaeq; a-seriberent,ut illum apud suos abiectum: nihili hominem,redderent. Vt Vero ad hoc se necessitate adductum fuisse insinuet Apostolus,ipis rogat CorinthioAut quicquid hoc est suarum laudum dimimulerit,aequo animo ferant,&. minime offendantur: Si etenim pro xim i infirmitas,di imperfectio saepe toleranda est, urbde fideles adibi admonet,ut alterali sis oneraportare υ lini cur id,quod ex se bonum est,&utile,tum patienter ferre,tum boni consulere non debeant ij,qui tot tan
377쪽
3 34 comment inpseriorem D. Pausi
, utor enim vos Dei aemulatione .
Sensus est: Cum de me ipso gloriandi necessitas.
ex amore erga vos meo ardentissimo,sit profecta tale spero vos de hoc meo facto,iudicium facturos, vesaudis&gloriae meae commemorationem,non modo male non sitis interpretaturi, sed potius idem probaturi:
Neque enim priuat quaestusti compendii gratia, meas laudes annuntio, sed eo amoris potius Zelo, in vos feror, di inflammor, ut nullum in amore erga Vos, so- Cium, aut corri ualem ferre velim, multo minus pati possim. Ut autem huius tanti amoris causam& vehementiam magis exprimeret vas electionis aemulandi siue eianae verbo usus est,quod ex se vehementem animi motum in proximi statum tendentem, amor itquciferuorem, ferentem imPOrtat. Hinc dum,amorem feruentem inreque amata, nullatenus consortium ferentem, scriptura sacra saepe Maa. a. appellat. Sicut Dominum ementes ovendentes extemplo ebrientem zelus domus Dei, hoc est vehemens quoddam studium,ea,quae diuini sunt honoris defendendi, procurandiq;&quae ei aduersantur, propulsandi, dicebatur comedisse; quia elus, siue emutitis, sunt quasi ignis urens&consumens iuxta illud psalmi Ii 8. Ta- hestere me facit Zelus meus , Quando enim aliquis in aliquo bono amato, ut puta, aliquid viiij, vel alicuius imperfectionis pati non potest,sed bonum illud singulariter solus vult possidere, tuc Zelus est bonus,vi aemu latio bona; Quo sensu, a D. Iacobo cap. 4 dictum es
t dinuidiam eoncupisiit spiritus, qui habitat in vobis; Quasi hominis mentem ea dilectionein auiditate desideret
378쪽
ret inhabitare spiritus sanctus, ut in ea nullum corriuviem secum ferat Circa quod notat D. Thomas ali. quem bono Zelo seu aemulatione, aliquando alium aemulari pro se, siue sui causa; sicut vir relatur pro sua v-xore, quam uni sibi seruatam cupit Aliquando vero pro alio, siue alius causa,aliquis Zelatur, sicut eunuchus Domini,sui uxorem relatur, ut eam illi custodiat: Qua ratione, hoc loco Apostolus me Corinthia Ecclesia, Christo desponsata,adiabolo,per suos ministros,decepta prostitueretur , tanquam fidus quispiam pronubus, Christi nomine aemulabatur ne Diaboli, cum Christo,in Ecclesia,sive sua sponsa, habere aliquid moliretur coniriij, cum nu a Christi,ad Belial, ut supra dictum est,pomiteseconuentio. :Suarum porro rerum et' Iam propria commemoratio , plurimum asserebat ponderis, DiaboIiministris propulsandis, in inuidiam apud bonos omnes, adducendis Ideo adiunxit Dei aemulationem, ut ostenderet , non sui, sed Christi
duntaxat causa, zelo aduersus impos ores, se ardere
maximo,qui cum Christi consbrte, hoc est, fidelium coetu, aliquid habere commune per fraudem ac lunabantur. Quod autem huiusmodi Zelotypia sibi incumberet , sequentibus verbis significat Apost stolus.
Ecclesiam Corinthiorum, sponsae Christum vero sponso comparans, seministrum ac paranymphu, huius desponsationis, sua praedicatione fui e insinu-
379쪽
M' Comment.inposteriorem D. Pauctat, eo sensu, quos eosdem Chrso genuise , in priorae
Epistola commemorarat;quasi dicat, se tanquam Pr mibu Corinthios uni viro desponsasseat illi, in tanquam virginem pudicam castam exhiberent. Hrum porro Christum appellat, non tantum propter huma- . Gmia. nam naturam,&sexus significationem, magnamque
Christi hominis perfectionermsed etiam propter prophetias multas , in quibus bri s. ix praedictus est, quemadmodum post alios prophetas, Christi praecursor dixit,post e ven e virum,qui ante me, inquit, ictus est, ut stilicet, sponsius esset Ecelesiae. Duplicia autem celebrata a Dei filio sponsalia fuisse,post Sta Patre, Do
ctores,deesara FranciscusTolatus, in cap. 3 Ioari. Priora fuere, cli humana natura,qua in unitate Persisnete alia
sumpsit,ut perina verbio ia,natura humana omdicatur, quae inseparabiliter ipsi verbo est unita, hane unionem, nuptias Vocavit D. Gregorius , homil. 8.
Horum sponsalium paranymphus intercessit Angelus GabrieI, a Deo, ad hoc nego tuam mistus. Posteriora sunt sponsalia, quae Christus Deus homo cum Eccle. ii iniuit, eam in tantam evehendo dignitatem , ut sponsa sibi esset; quemadmodum Apostolus ad Ephesios,cap. - meminita Particularium eiusmodi nuptiarum,post Christi ascensionem, para nymphi fuere Apostoli, eorum succes res , qui per Euangelu praedicationem, diuersas gentes in unitatem Dei adductas, Christo uniebant: quemadmodum de se, hoc lo- eo Apostolus,vsus verbo desoni testacii : Cuius fere generis pronubus fuerat Ioan s Baptista ponsura
380쪽
ad Corinthios episeo , XI. 33γrndicans sponsae loquentem in eam quodammodo
illi copulans. Est autem nagna quaedam analogia ad nuptiaster' te naso sponsalia corporalia. Nam In his, Vni,cor re meporum&animorum fit Ecclesia autem ita Vnitur eis nutia a Christo,ut unum corpus mysticum, cum eo faciat. δεμυμ simus unusquisique membrum de membro , sicut gentium Doctor P. Corinth. Ia docuit. Est autem ligamen magnum animorum,spiritualeque fidelin charitatis
vinculum. In his rursus, indelitas sponsim sponsae magna est: Neque enimChristus Ecclesiam unquam, neque Ecclesia Christum deleret Est rursus proles numerosissima, quia innumeras gentes Christo pepe- tu Ecclesia. Praeterea& conuiuiu, in nuptiis e3hiberi solet, tantumque est inlponsalitiis,ut Christus ipse sit cibus.&sanguis eius potus. Unde Chrysostomus, homilia
23 in hunc locumis, docetanimaduersione dignum, unum tempus eme in hoc famulo despontationis: non
dum enim est ex omni parte unio perfecta, qualis erit in futuro seculo, quemadmodum Dominus in para-hola decem virginum Matthaei et s. significauit. Exi runt omnes obuiamsponse, osons s quaeparara erant,
intrauerunt cum eo adnuptias, nempe futuri Aculi, c. Propterea non tam Vir quam ponsus Ecclesiae dicitur CHRIsTus. Alterum est longe aliter euenire in hisce nuptiis quam interrenis Nam in terrenis, ante futurarum nuptiaria stipulatione viraginitas est ,