장음표시 사용
141쪽
ris contingit mutatio , tota singulis est nummis extrinseca ; & consistit in majori vel minori, aequali vel inaequali, diver Saque nummorum ad sese invicem dista tia , vel contiguitate. Quod idem de cor porum figuris quorum partes sunt unitae, sentiendum est. His enim figuris nequε ullum superadditur novum positivum ,
nec ulla mutatio intrinseca tingulis comporum partibus aut reipsa evenir, aut etiam evenire concipitur.' QuaproptEr author Actionis Dei in
creaturas , P. I. sect. I. c. 2. Hur donner, inquit, a la mallere de nouvelles modia
former ces differentes Aures it ne faue
142쪽
formee λ L admirasti ferenditd , s en ropandant des jertons fur une table, favolsis potivo, de preser de nouνω- tires aptetne main t i Tamen figurae dicuntur re soncipiuntur corpotibus intrinsecae ; non quod fini vel concipiantur aliqrid positivum comporis pa*tibus, dei novo inhaerens atquὶ additum , Tea quod consistarit in vario seu partium ipsus corporis retatisε ad se invicEm varie dispos tarum. Quid autὶm 'concipitur, clim exhibemtur menti corporum figurae λ Concipitur majon veb minor , aequalis vel inaequalis distantia k vel contiguitas partium ipsius eorporis relative ad sese invicem : quae major vel minor distantia aliud nihil est ane obticipitur nifi majoris aut minoris corporis inter partes illas interponibi
- Verum sunt ne reales corporum figurae Ita qaidem. Etenim independenser a cogitatione nostra inter varias ejusdem comporis partes majora aut minora , aequaliae vel inaequalia interponi possunt corpora.
Sed illud est partibus corporis figura donati extrinsecum. λVariae ejusdem corporis figurae sunt no
143쪽
diversae Τ Reipsa diversae sunt, sed eodem sensu quo sunt reales , eademque de
Ilinco facile intelligitur quare corporum fgurae concipiantur ut diversae, ut distinctae , diversitque definitionibus e plicentur. - 1i. Qu propiar ia realem distinctionem pon sempδr sufficiunt diversi conceptus,
s Modi seu affectiones animi nostri sunt in se & ratione sui totidem positiva mi inmo nostro reipsa superaddita. : I;:
Probatur. Nam illi modi, quales sunt dolor Aensatio . amor. sensum sit faciunt. quidem vividum : atqui sensum sui non, facerent, nisi essent in se & ratione sui rotidεm positiva animis nostris reipsa superaddita. Si enim xes non ita se naberet, vel illi modi in se & ratione sui solius spectati essent merum nihil , veImerae relationes, vel estane ipsum positivum quo animus constituitur. Atqui P0. non possunt dici in se & ratione 1ui solius spectati mera nihila. Quippe nihilum non potest sensum sui ipsius excitare
in animo. 1'. Non possitiat dici merae re tiationes, eadem de causa. Quippe animus singulis instantibus novas acquirit r*l
144쪽
tioties ad caeteros animos, quae profectbnon sentiuntur. 3'. Non postunt dici ipsum positivum quo animus constituitur. Quamvis enim non clare cognoscatur qua ratione sensum sui faciant , perspicuum tamen est & omnibus apertum duo adsensum intimum requiri, alterum quod sentiat, & alterum quod sentiatur.
Et vero si positivum illud quo animus constituitur 1eipsum solum , non aliquid aliud sentiret, cum idem semper sit, idem
quoque semper esset sensus intimus , non . interruptus, nec diversus, ut claret; quod Certe experientiae adversatur. Ergo &c. 2'. Animus noster est activus : dum autem suos emcit amores, vel nihil operatur , vel seipse efficit, vel facit aliquid sibi superadditum. Priora duo sunt abis surda. Alioqu1n dicendum esset animum nostrum cum amores suos emcit, aut non agere , aut esse sui ipsius causam. Ergo dum animus suos essicit amores, aliquid facit sibi superadditum. 3'. Mutari animum, Varias Cum acquirit affectiones , nobis intime conscii sumus. Mutatio autem intrinseca duplicitantum ratione contingere posse concipitur , aut varia partium dispositione , ut in corporum figuris, aut novi cujusdam 'positivi additione. Verum animus omnino simplex est, nec ex multis p a ribus
145쪽
I3a META PHYSICA Concretus. Ergo non varia partium dispo in
stione, sed novi cujusdam positivi additione mutatur. Ita ferme author Actionis Dei in creaturas ; quibus haec addit: Uon
Dices. Affectiones animi sunt dumtaxat diversi status , diversae existendi rationes, non secus ac rotunditas aut quadratura Cerae, quare non magis affectiones animi nostri sunt totidem positiva ipsi superaddita , quam rotunditas aut quadratura cerae . Atqui rotunditas cerae non est positivum quoddam cerae superadditum. Ergo &c. N. maj. Ratio disparitatis est quod rotunditas cerae sit dumtaxat quaedam relatio partium cerae; affectiones vero animi nostri non sunt merae relationes. Nam sensum sui faciunt: atqui non sentire tur, si merae relationes essent. Ergo&c. Instabis. Si cera esset sensus intimi capax , diversum experiretur sensum intimum rotunditatis & quadraturae. Ergo valet paritas. N. ans. Etiamsi enim per impossibile supponeretur cera sensus intimi capax in omnibus suis partibus; hae tamen partes nullum experirentur sensum intimum ro- unditatis seu aequalis distantiae a centro
146쪽
eommuni. Non magis enim illam distantiae aequalitatem sentirent. , quam illam sentiunt multi homines in orbem dispois siti. Atqui profecto illam non sentiunt, ut quisque experitur. Ergo &c. Verbo dicam quod una pars respiciat ortum vel Occasum , quod sit supra vel infra alias posita, quod sit ab alia parte magis vel minus, aequaliter vel inaequalithr distans;
perspicuum est haec omniae meras esse relationes, quae nullum sensum intimum excitare possunt , citiam in eorum sen tentia qui ejusmodi relationes , ipsum que motum animis tribuunt.
Modi animorum nostrorum sunt reipsa inter se diversi. Probatur. Nam modi animorum, qua dis sunt dolor, sensatio, amor diversum reips, sui sensum excitant in animo Ergo de illorum diversitate reali constat per sensum intimum, quod est motivum
Et vero illi modi sunt in se ipsis diversi,
quorum proprietates sunt reipsa diversae. Rrqui horum modorum proprietates fiant reipsa diveris. Nam dolor, ex. gr. a nobis non efficitur, amor vero nobis produciatur; dolor ingrais animum afficit, amor non
ingrarEjErgo proprietates sunt reips1Versae. F vj
147쪽
a 32 META PHYSICA - Ex his patet modos & proprietates re Tum quarumlibet non esie dumtaxat diversa ejusdem rei nomina, nec propter solos effectus concipi ut distincta ; ideb-que falsam eme nominalium opinionem. Thomistarum & Scotistarum nunc referendae sunt sententiae. Sententia Thomsanum.
Sentiunt Thomistae cujuslibet corporis aut spiritus attributa , perfectiones, &modos non distingui, sivε inter se, sive si suo subjecto, nisi per conceptum men'tis & cogitationem; ita ut a parte rei, ut loquuntur, seu in rebus ipsis haec omnia sint unum idemque ens , unum idemque positivum , eademque entitas ; &tamen a nobis ut multa Sc etiam diversa
concipiantur. : 'Quo autem pacto fieri possit, ut quae
sunt unum idemque positivum concipiantur sine mentis errore ut multa.&diversa : unitati enim & identitati nihil Opponitur magis, quam multitudo dc dia,ersitas; id varie explicanto : Alii cum nominalibus asserunt attria
bura, rerumque affectiones multa concipi εc diversa propter fundamentum eX-trinsecum, id est proptεr effectus diversos qui ab una eademque re proficiscum,tur. Sic quia unus idemque Solis radius
148쪽
ceram liquefacit & lutum indurat ;inde menti fundamentum est, ut duas in radio solari virtutes diversas esse cogitet. Haec autem explicatio falsa patet, tum ex idictis ; tum quia qui rem maturius expendit, clare cognoscit praedictos effectus per unicam virtutem, per unum eumdemque radii motum produci. Quare propter illos effectus non eotest diversas virtutes concipere , nisi ex ignorantia vel imprudentia. Ex quo sequere-Linr errore tantum mentis fieri , ut in corporibus aut animis multae diversaeque perfectiones vel modi conciperentur ,
Sententia Thomisarum communior. Alii ex Thomistis dicunt attributa r tum atque affectiones multa concipi propter fundamentum intrinsecum quia per haec attributa, modosque res multis entiabus diversis aequivalet intrinsecus. Sic, inquiunt , Deus per justitiam Sc misericordiam duobus entibus aequivalet, quorum ab terum esset j ustum alterum vero misericors. Verum quaeritur ab illis an aequivalentiae illae intrinsecae, quae sunt ipsa attributa aut modi , sint reipsa diversae, aut
distincta: λ Reponunt en unam eariser 3 que entitatem divinam j, sed copcipi in
149쪽
i3 MET Λ PHYsICA diversas per abstractionem, vel, ut ama loqui, per conceptus praecisive diversos. Haec etiam sententia falsa est. Tun, quia animorum affectiones non per ab instractionem solum , sed reipsa diversae sunt: tum quia ad distinctionem mentalem necesse est, ut quae per mentem distinguuntur , concipiantur multa , etiam cum simul concipiuntur. Atqui res ita se non haberet, si attributa rerum dc modi per solam abstractionem multa concipe rentur. Nam, ex. gr. figura & rotunditas eirculi quae ut Thomistis placeT , per a stractionem concipiuntur diversae , si si-nahi concipiantur , non exhibentur ut multae. Rotunditas enim per se ipsam , per illud. ipsum quo constituitur rotunditas, repraesentatur Sc concipitur esse figura , quamvis ad figurae nomen non semper attendatur. Ergo clim simul concipiuntur , non repraesentantur ut multa.
Recentionum Thomissarum Pententia. Recentiores quidam Thomistae sic distinctionem mentalem explicant. Attributa rerum & modi concipiuntur inter se diis Versa , quia re ipsa diversa sunt. Artamen re ipsa non distinguuntur aut a suo subjecto aut inter se. Nam modi, sive, net effariti sive contingentes sunt entia in
alis I is es non texistunt existetitudi sibi
150쪽
propria , alioquin totidem essent substantiae , sed existunt per ipsam subjecti
cui inhaerent existentiam. Verum existe
tia subjecti, scilicet animi humani, non est aliquid positivum ipsi superadditum, sed est ipsa animi essentia. Quare illi modi sunt ipsa animi entitas , sunt cum ipso
una eademque res. Sed quae sunt idem cum uno tertio, ea sunt etiam quid idem inter se. Ergo modi animi reipsa inter se non distinguuntur. Itaque laea est ipse animus cognoscens, volitio est ipse an mus volens Scc. In se autem spectatae idea& volitio sunt animi status, sunt mera existendi rationes, non secus ac corporum figura . Haec quidem explicatio ingeniosa est, receptisque Mud Philosophos notionibus contentanea. Sed multa sunt quae mihi non probantur, ut ex dicendis perspicuum fiet. Quibus tamen mea non arridebit sententia; hi recentiorum Thom istarum opinionem amplectantur, quam objecti mbus infra proponendis confirmare poterunt. Caeterorum enim Thomistarum explicationes multis rationibus falsae d monstrantur, ut ex dictis perspicuum est. Sententia Scotistarum. Scotistae contendunt attributa rerum& affectiones aut relationes reipsa disti