장음표시 사용
161쪽
superanda esset distantia infinita quae inter nihilum & ens positivum intercedit, ad quod requiritur potentia infinita , quam creatura nulla habere potest. Atqui si prodiustio modi sit effectio rei ex nihilo , tum sui, tum subjecti, vel non est
distantia infinita inter n1hilum & ens, vel creatura quaedam habet potentiam in. Initam, chm animus noster ens aliquod educat e nihilo tum sui , tum subjecti. Ergo &c. N. mi. Creare namque est rem substantialem efficere. Atqui licet creatura possit ens modale e nihilo tum sui tum suba jecti educere , non ideo potest rem substantialem efficere. Ad hoc enim potentia major quam ad illud requiritur. Ergo &c. Ad probationem. Ut ut sit de argumento adhiberi solito, ut ostendatur nullam esse posse
Dico non esse distantiam infinitam inter nihilum dc ens modale. Nam , ut patet , distantia major est inter nihilum Scens substantiale , multoque major inter nihilum & Deum. iiErgo distantia inter nihilum 6c ens modale non est infinita idedque ad eam superandam potentia infinita non est necessaria.
162쪽
ὸ CENERALIS. I Team, qua: rexera sit activa, non eviden tia solum , sed conscientia perspicuum est. Facultas autem activa non est, si nihil essiciat ; si e6s saltem modale e nihilo Non educat. lErgo necessaria non est potentia infinita , ut ens modale e nihilo
Instabis. Favet Atheis allata responsio. Nam dicent Atheii tam ' fieri posse ut homo hominem , remque alteram sub stantialem essiciat , quam eas modale εnihilo educat: quo posito , probari non poterit Deum esse creatorem. Ergo &c. N. ans. Imo nihil adversatur magis Atheorum impietati. Hoc enim est praecipuum Atheorum principium , ex nihilo
.Hhil fit. Atqui principium illud falsum
est im nostra sententia ; qua constat enspositivum modale e nihilo educi; quod certe negaro non possimi Athei, cum id 'non eviaentia solum , sed etiam conscientia compertum habeatur. Ergo &c...i Neci dicere possimi Athei tam fieri posse ut homo nominem, essiciat, quamens modiae. Erenὶm ipsa experientia ce tum est & indubitatum voluntatem nosistram , quantumvis nitatur , nunquam posse corpus vel spiritum e nihilo ed cere. Ergo dcc. . Obj. 4'. Mentis nostrae modificationes . sentiuntur : atqui sentiri non possent, si
163쪽
I 8 , META PHYsICAreipsa ab animo distinguerentur. Ergo r ipsa non distinguuntur. N. mi. Imo nisi reali Er distinguerentur, sentiri non possent. Nam si reipsa ab animo non distinguerentur, essent in se vel merum : nihil , vel mera relatio, vel ipsum positivum animi constitutivum. Atqui si res ita se haberet, non possent sentiri, ut probatum est. Verbo dicam, ad sensum duo requiruntur , unum quod sentiat, & alterum quod sentiatur. Ergo
Instabis. Amor, ex. gr. vel sentiretur immediate per se ipsum, vel ejus sensus intimus esset modificatio inter animum& amorem media, ab utroque realiter distincta: neutrum dici potest. Ergo deo. N. mi. & dico amorem caeterasque aia sectiones immediate per se ipsas sentiri, sensum vero intimum amoris non esse modificationem dc ab animo dc ab ejus amore realiter distinctam. Alioquin admittendus esset progressis in infinitum. Nam si sensus amoris intimus esset mo-d1ficatio realiter ab amore & animo distincta , cum haec modificatio ipsa sentiretur , eju. sensus intimus esset altera modificatio realiter distincta, quae securi da modificatio, cἰIm etiam sentiretur, auferam postularet , sicque in infinitum.
164쪽
Instabis. Si mentis assectiones per se ipsas sentirentur, ideo sentirentur, quia
essent immediatὸ praesentes animo : atqunon ideb sentiuntur. Deus enim animo nostro immediate praesens est, nec tamen sentitur. Ergo &c. N. maj. Non praecisὴ sentiuntur, quia sunt immediate praesentes animo ; sed quia animo inhaerent, eumque modifi-Cant. Qua autem ratione animo inhae reant , eumque modificent Θ Haec sunt rationi prorsus impervia. Nec ut sententia mea stet, ea dilucide teneor explicare , quae a nemine intelliguntur.
1 Dices. Modificationes non possunt ab animo sentiri . lnisi agendo in animum ;non possent autem in animum agere, nisi quid eiam in animo efficiant, nempe semvim intimum. Etenim si nihil in animo efficerent, idem esset ac si non agerent. Jamvero sensus ille intimus quem amor vel altera mentis affectio in animo evicit, vel realiter distinguitur tum ab amore cujus est sensus, thm ab animo ; vel non. Si realiter distinguatur : ergo admittendus est progressiis 1n infinitum , ut jam pro batum est. Si reipsa non distinguitur ab animo: ergo assectio quaedam , qualis est sensus intimus ,, animo advenit, quae tamen ab it ' realitEr non distinguitur. Nullai autem esse potes, ratio cur una
165쪽
Iso ME A PHYSICA mentis affectio realiter ab animo non disilinguatur, caeterie vero distinguantur. ET go affectiones an1mi realiter ab ipso non
affectiones immediate per se ipsas sentiuntur, non vero per sensum quemdam intimum , qui sit modificatio ab ipsis etiam per cogitationem distinctar nec ulla actio vel 'agendi vis cogitari potest in animi affeehionibus , qua novam modifi-clitionein es iant. Quod fateri tenentur
ipsi adversarii, nisi progressum in infini
tum velint admittero. Nam ut dolor se
tiatur, si necesse foret ab ipso sensum quemdam intimum estici, qui esset in discatio saltem per cogitationem distin ra; haec nova modificatio cum 1entiatur, deberet sensum sui ipsius esticere, qui esset secunda qtuedam modificatio a priore saltem per cogitationum distincta, sic-.que in inlinitum. Ergo ut mentis affectiones sentiantur . necessio non est sensum quemdam intimum, sive reipsa , stae Togitatione distinctum, ab ipsis estici.' Quapropter constat mentis affectiones
smmediatὶ per se ipsas sentiri, quamvis non intelligatur qua ratione id fiat. - Obj s ' Deus N animus humanus sani: substantiae simplices. Atqui simplices non essent, si quaelibet perfectiones vel
166쪽
affectiones re ipsi distinguantur. Tunc enim animus ex multis entitatibus, ex iamultis entibus positis re ipsa compositus existeret. Ergo &c.Dg. maj. Id est, Deus δc animus humanus sunt substantiae immateriales, non
solidae , sicque ex partibus substantialibus non compolitae, seu , ut aiunt, sunt simplices physice. C. maj. Sunt simplice, metaphysice ; n. maj. Partes Physicae sunt partes solidae, substantiales , a se invicem
separabiles; partes vero metaphysicae sunt attributa, perfectiones, affectiones. Deu quidem 3c animus humanus ex multi, partibus solidis substantialibus non Componuntur , cum sint immateriale g. Verum nihil impedit quominus multas habeant partes metaphysicas , id est multas perfectiones atque affectiones. Ne dum enim id fidei vel rationi adversetur, e- contra ratio & fides docent Deum independenter a cogitatione nostra multis o . natum esse perfectionibus. Atqui Deum independenter a nostra cogitatione multis ornatum esse perfectionibus est illas
perfectiones esse realithr distinctas. Multa tirudo enim idem est ac distinctio. Ergo
Quod autem additur de entitatibus, explicent adversarii quid emitatum no mine intelligant ; si substantias, nega-
167쪽
r sa META PHYSICAmus; si perfectiones vel assectiones , concedimus. Eos tamen monitos velim entitatem esse terminum abstractum quo aliud nihil significatur nisi ens. Dices cum Authore Tractatus de Systematibus : quis cogitare poterit ex substantia simplici, non composta detrahi posse ens aliquod positivum, vel ipsi superaddi, quin suam amittat simplicitatem p Ergo &c. Rc spondeo animum nostrum eo sensu simplicem esse , non compositum , I R. quod non sit solidum, χ'. quod ejus at tributum constitutivum sit unum quid sit stantiale ex multis entibus realiter distinctis non compossitum. Quae vero ipsi
superaddirntur entia modalia, non possunt ab ipse, ' separata existere. Quibus positis . stat semper inter animum & corpus essentiale discrimen , & concipitur quq fieri possit, ut ex substantia non composita ens aliquod modale detrahatur, vel ipsi superaddatur. Obj. 60. Animus mutatur intrinsecus, cum de non dolente fir dolens &c. Atqui si dolor realiter ab animo discinguatur,
animus per dolorem intrinsecus non mutatur. Ergo &c. N. mi. Id enim intrinsecus mutatur,
quod amittit vel acquirit novum aliquod positivum intrinsecum. Atqui cum animus
168쪽
t G E N E R A L I s. Vi I F3 de non dolente fit dolens , novum alI-
quod positivum intrinsecum acquirit. Dolor enim est aliquid positivum in animo
secus, si mutatio fiat dumtaxat penes albquid extrinsecum. Atqui res ita se habet, D dolor ab animo realiser distinguatur.' Nam si dolor ab animo realitEr disti
matur, est dumtaxat animo unitus Scsuperimpositus. Atqux quod est dumtaxat animo unitum & superimpositum, illud est animo extrinsecum. Ergo &c. Ν. mi. Ad probationem neg. maj. Si enim dolor esset dumtaxat animo unitus& superimpositus, eadem ratione se haberet ad animum, qua corpus ad alterum cui unitur & superimponitur. At qui profectb non eadem ratione se habet ad animum. Corpus enim non inhaeret , non modificat alterum corpus cui unitur & superponitur dolor vero antimum modificat , ipsique inhaeret. Qua a
tem ratione animum modificet, ipsi que inhaereat od a nemine intelligitur. Nec illud explicare necesse est, ut ostendaturdulorem esse aliquid positivum ab animo reipsa distinctum. Sentitur enim ab animo : ad sensum autum, .ut dixi , duo requiruntur , unum i qmd sentiat , de
169쪽
as META PHY s BC A alterum quod sentia thir. Obj '. Animus noster per suam vo Iuntatem amati atqui amare non posset si facultates & modi tum inter se . tum ab animo reipsa distinguerentur. Frao &cie contra. Si enim cognatio
quae est motis ruri amotis , reipsa non diutinguatur ab animo ' 'ipsas in se & rati nosti nihil est. Si nihil in se sit , motivum
amoris esse non potest. Ergo dcc. f - Instabis. Animus non potest pen volun talem amare , nisi voluntas recipiat amoris motivum seu cognitionem Alecti
amabilis. Atqui admissa semει reali distatinctione , voluntas non potest amoris. motivum recipere. Nam cognitio, quae est amoris motivum, in intellectu recipitur tatqui intellectus reipsa distinguitur a vo-llantate. Ergo morivum' amoris in volun- rare non recipitur. Quare cum voluntaxsit facultas coeca, non potest amare. Respondeo I hanc objectionem omnibus lolvendam esse , ubi de voluntatis activitate disputatur. - Σ'. N. -aj. Ut animus amet, moti vum amoris in voluntare recipi necesse non est. Imo nequoe cognitio in intellectu, neque amor in voluntate recipitur. Cum
enim cognitio δdilamos sint modi ; sintentia in alio existentia; in eo solo reci
piuntur quod emens substantiale. Atrii
170쪽
. GENERALIS. I s sillud positivum quod est essentiale de constitutivum animi, solum est ens per se ipsum substantiale; facultates autem sicut & modi sunt entia in alio. Ergo in eo solo recipiuntur cognitio dc amor, non vero in facultatibus. Et vero in eo solo recipiuntur cognitio & amor in quo sensum sui faciunt , atqui in animo, non Vero in animi. facultatibus , sensum sui faciunt; non secus ac caeterae mentis affecistiones , dolores , sensationes , &c. Ergo
Dices. Animi nostri modificationes suntdimplices, ut probatum est ubi de judicio. Atqui simplices esse non possent, si vera sit sententia de distinctione reali.
Cum enim in toto animo reciperentur. deberent distribui in 'attributum animi constitutivum , ejusque facultates omnes atque proprietates. Ergo cum haec omnia
totidem sint positiva, realiter distincta , deberent modi ex partibus reipsa distinc
tis constare. N. mi. Ad probationem n. ans. Nam, ut ex praecedente responsione perspicuum
est, modi non in facultatibus, neque in proprietatibus, sed in solo constitutivo ani- mi recipiuntur. Atqui illud positivum es.sentiale & constitutivum est aliquid omnim simplex, nec ex multis realiter distinctis