장음표시 사용
251쪽
busdam, qui Deum quidem cognoscunt , sed nullum existere peroptarent, ut geni & voluptatibus indulgerent liberius ; quiaque idcircb Athei practici nuncupantur. Instituti nostri ratio cum postulet , ut
lectiones nostras intra certos quosdam limites concludamus, non patiuntur temporis angustiae , ut optimas quasque referamus demonstrationes , quaS tum Uet res,tum recentiores Philosophi, aut Theologi ea de re tradiderunt. Nec etiam nobis
probantur nobiles quidam Philosophi , qui magnum aliquid in religionis gratiam
egisse se arbitrantur , si quae ad revincendam Atheorum pertinaciam ipsis robustae
satis non videntur argumenta , haec totis viribus elevare conentur.
Non enim contra Atheos soldin exitatentia Dei adstruitur, sed eti m m eorum gratiam qui nondum serib, quibus nitatur probationibus , expenderunt ', quique sincero veritatis detegendae studio ad exa men accedunt, parati germanete demon trationis vim sentire , assensumque praebere. Cum econtra Athes in latus omne se VertuΠt , ut quam metuunt Dei existentiam, argutiis suis & cavillationibus everiatant. Praeterea cum varium existat in hominibus ingenium , aliaque aliis insit cogitandi ratio ; inde fieri necesse est , ut Gemonstrationes, quae quorumdam asse
252쪽
NΛTURALIS. 2 37sum rapiunt, alios non moveant, & vice Versa. Quapropter ego existimo referendas esse demonstrationes , quae videntur,essicaces , coeteras silentio praetermittendas , Non impugnandas. Itaque sic in tanti momenti disputatione procedemus Ut R. ostendamus expendendum esse an Deus existat , optandam esse theismi veritatem, 3ς.Theismum Atheismo tutiorem. Animis ita praeparatis argumenta multiplicis generis referemus , quibus Deum existere demonstrabitur. Tandem Atheorum systhemata refellemus.
De mens omnino ille sit oportet, qui
circa supremi numinis existentiam ita in differens manet, & otiosus , ut ne velit quidem inpendere , an Deus existat. Pbr. Omnium dementissimus habere tur , qui sciret innumeros homines peritissimos tum in omnibus mundi partibus
nunc conspicuos, tum eos qui multis ante, seculis floruerunt, pro certo habuisse certam quamdam agendi rationem in ape tum famae, fortunae, aut etiam vitae discrimen deducere ; tamen eam sequeretur agendi rationem , de eventu ita parum sollicitus, ut ne expenderet quidem, an vera sit tot peritorum sententia. Atqui
demontior etiam ςst, qui nullatenus curaι
253쪽
a 33 . THEOLOGIA .expendere an Deus exista l. Nisi enim sit in orbe toto peregrinus , non ignorati unumeros homines nunc ita omnibus .mundi partibus ingenii & eruditionis fama notissinios , innumerosque alios qui murulis ante saeculis tanquam oracula spect hiantur,demonstratam arbitrari existentiamentis supremi, quod summum habeat iahomines dominium , eisque leges imp suerit, quas praemiis, aeternisque propositis poenis sanciverit. Igitur qui nullat nus curat exfendere an haec sententia vera sit, is manifestum incurrit poenarum aeternarum periculum ; idebque omnium hominum dementissimus esti
Et verb qui ita se gerit, haec quidem
duo certa cognoscit, primum , nullam h here se conicientiam existentiae suae anth diem generationis ; secundum , post alia quot annos sibi moriendi necessitatem incumbere. Verum ignorat utrum id , quod in ipso cogitat, sit res substantialis a corpore diversa, quae initium habuerit,& ab ente praepotente facta fuerit ; igno-xat utrum in morte totus pereat, an verbanimus corpori superstes mansurus sit. Interea genio cum summa libertate indulget & cupiditatibus ; eaque omnia fa-
Cit, quibus poenas aeternas mereatur , si quae futurae sint et tantumque eventum
fistulat non modb sine cautione ulla ,
254쪽
anxie ate; sed etiam de sua securitate gloriatur , eam ostentat, quod jugum excuia isse appellat, sicque se famam sibi conciliaturum existimat. Atqui nemo sanae menistis est, qui non ab his sensibus abhorrpat, eamque agendi rationem dementiae cumuium non judicet. Ergo &c. Ita ferme Pascalius, ' .
Societati, principibus , privatisque hominibus optanda est Theismi veritas. Pbr. prima. Pars societati peroptandum
est existere Deum praepotentem Virtutis muneratorem, Vitiique vindicem, Nam societas hominum inter ipsos, vitae quasi communitas continetur justiria, cujus fundamentum est fides, id est dictorum conventorumque constantia , reveritas , justitiae conjuncta beneficientia . modestia seu temperantia , mutatione OLficiorum , amore in patriam, parentes, homines omnes t verbo dicam stat virturibus societas , vitiis evertitur 3c impi tatibus. Atqui theismus ad virtutes omnes Molendas praemiorum spe sollicitat , cupiditates omnes suppliciorum aeternorum metu vitiaque coercet ; dum e contrι
Athei sinus habenas vitiis permittit. Nativ quippε atheismi principia ab omnibus fer inh ε heis sive veteribus sivς recentionbu ,
255쪽
di & cupiditatem unicam esse hominum se regulam.... Jus omne situm esse in po- tenui . obligationem in imbecillitate rcuique licere facere quodcumque, & in
,, quoscumque libuerit ; adelique nihil imia justum fieri . nullam injuriam inferri
posse. Virtutem idcircb omnem rem esse ,, Van3m nec praecellere fidem perfidiae . M clementiam crudelitati , gratum ani- ,, muria ignavo & ingrato, modestiam im-
,, pudentiae ; uno verbo nihil esse quod cuiquam laudi vel vitio verti possit. En detestanda cuilibet homini principia , quae Hobbio & Spinota non proban-xur modo, sed etiam defenduntur. Immb quidquid dicat Baylus, nimis compertum est omnibus, ideb supremi numinis existentiam negari , ut quaelibet morum regula quam jugum appollant, eΣcutiatur . Verum etiamsi Atheismus discrimen ecsentiale virtutem inter & vitium relinquerer, quod non negamus , .brevi tamen tempore lapsa consuetudo deflecteret a via. sensimque eb deduceretur, ut qui ustionestatem commodis suis 3c utilitato me a iretur. Si qui forent natura boni ,-ad Vortutem 'ati, qui bonum a malo etiam ntili vel jucundo secemerent, nonne ab Gmnibus haberentur rut ipsani Metaphla
scis abstractionibus delusi ξ Cum enim felicitas
256쪽
ENERALI s. t fiselicitas omnis praesente vita concluderetur ; quis ita insulsus es Iet, qui cum ad felicitatem natum se sentiret, ut dolorem summum malum non statueret, voluptatemque summum bonum λ Qui autem summum bonum instituit , ui nihil habeat cum virtute conjunctum, hic si sibi apse consentiat, neque amicitiam colere possit, nec justitiam, nec coeteras virtutes ad fovendam hominum inter ipsos , se vandamque societatem necelsarias. Tamdem sublata supremi post mortem judicis
formidine quam vim ad lubendum aut Vetandum contra potentes voluptatis illecebras , cupiditatumque omnium imperium servare poterit sensus justi & inius. ti ; si tamen aliquis supersit, exemplisque
Coeterorum hominum & consuetudine to ius non extinguatur. Ergo societati pe
optanda est Theismi veritas. Pbr. secunda pars de principibus, retumque publicarum moderatoribus. Quidquid enim cupiditatibus fraenum injicit. virtutes vero fovet & excitat, id principibus peroptandum est. Haec autem duci praestat Theismus , ε contra A. heismus ;ut ex jam dictis liquet. Ergo dcc. 1'. Omnes ad unum Philosophi opinionem de diis , & animorum immortalitate tuendam esse tanquam p: etesidium legibus firmissimum putaverunt ; ipsi etiam
257쪽
, . . METAPNYsICA Athei manifesta hujus opinionis utilitate permoti' in omni aevo calumniati sunt , eam a principibus inventam fuissse ad sa- Iutem & incolumitatem reipublicae.. Cum ordo postulet ut sit in repu-hlica Legislator cum summa potestate obsequium legibus inter religionis offici a ponit I he ista ; ideoque leges servat eSconscientia , non solo metu Principis aux Poenae temporalis. Ergo legibus obsequitur, etiam cum Legislator transgressionem cognoscere non potest.Sublato autem Deo, sublata conscientia , authoritas ejusmodi nulla esse potest in civitate ; sed aut hortia tas omnis , ut docuerunt i Iob bius di Spinosa , potestas est cogendi , quae viribus
non jure determinatur ; ut si quis magis-t Latibus resistςre possit impune , possit α
fure res stere. Et vero cum nemo in alium ex naruri dominium habeat, Omnesque pares naia cantur ; authoritas magistratus aut prin-2ipis in Atheismo nulla est , nisi quam inhonum suum S utilitatem ex libera conventione concesserunt, qui sese voluerunt
ubjicere Ergo obsequium denegabunt si ibditi , & d rebellionem incitabunt . quoties Legissator tributum insoli-
Ium , aut onus gravius imponere volue
sit ; causasque S rationes legum semperiniscitabutitur, quae commodi earum rapi,
258쪽
'' GT M E R A L I s. a 3 praeponda rebunt. χ' '. Quoties imminebit mors , quae erit malum extinctionis sim- Piternum. 3'. Quoties alter viribus , in
senio , & facultatibus potens meliorem plebi sortem' pollicebitur , aut principis tyramidem praetendet. Sic enim auram populat em facile captabit. 4'. Propter' an uram plebi levitatem, & stuporem contingit saepissime , ut princeps olim gratis- simus , multis de causis 1ive gravibus , 'sive levioribus , sive etiam nullis in pos- rerum displiceat, adeo ut eum si posset . in solio moveret. Nihil autem' obstabit; foe- dus cum illo initum rescindet , alterum que in ejus locum eliget. Tandem in m
imis animis splendidissimisque ingeniis
plerumque existunt honoris, imperii, potentiae , gloriae cupiditates. Praeclare autem
Ennius, nulla sancta societas , inquit, nec fides regni est.' Quod certissimum esset apud Atheos, quibus bona fides , ut omnis' alia virtus, vel res ludicra est, vel si quod sit bonam fidem inter & perfidiam dita crimen , totum est speculativum. Atqui tamEn in bona fide sola foederis cum print cipe facti obligatio fundatur. Ergo principibus nihil metuendum magis , quam Atheismus; nihil optandum magis, quam Theismi veritas. ' Ρbr. Τertia piis de privatis hominibus.
Haec ex aliis partibus jam probatis spona.
259쪽
a 4 MITA FHYs. C A sequitur. 2'. Cum in Atheὼsmo solus posnae temporalis metus arceat a crimine ;quid faciat is in tenebris , qui nihil timet nisi testem & judicem λ Quid in deserto
loco nactus, quem multo auro spoliare possit, imbecillum atque solum Quaenam sollicitudo vexaret impios . cupiditates cohiberet , sublato suppliciorum metu λ Quos etiam judices non corrum. perent munerum, divitiarum, potestatis, dignitatum fulgores , voluptatum illece brae λ Theismus verb Deum nobis exhibet factorum quamvis occultorum testem oculatissimum ; civibusque persuadet dominum esse omnium rerum & mode-Tatorem Deum , eumque qualis quisque
sit, quid agat , quid in se admittat, quid. etiam cogitet intueri, piorum & impiorum habere rationem : tollitur ergo spes - omnis vitandi supplicii.
V. In Atheismo viget Iex sortioris; ideoque pauperes & imbecilli a divitibus& potentibus laeduntur . conculcantur , spoliantur auxilio omni & solamine destia tuti. in Theismo salthm sperant vitam meisliorem & patientiae sum mercedem Ex TandEm omnibus peroptandam esso Theismi veritatem , Athei simi vero falsi-- tatem patet ex sola utriusque sententiae exposivo . Suadet ι'. Theismus
260쪽
c x N E R. A 'L 1 s. a rvitiam sortiros originem cum optimo parente Deo similitudinem qaamdam habeo
te & cognationem. ι- Athe 1smus vero naturam hominum vilissimam essicit & abjectam. Nihil enim
sumus nisi formitus quIdam atomorum acervus, quarum si commissurae dissolvanis rur oum nos interire totos necesse est. a ''. Docet Theismus omnia quae geruntur Dei sumnae providi sapientis, benevola , praepotentis , benefici geri ditione de numine, diij as optimis sanctissimisque decretis cuncta primum constituta perpetuo decurrunt ordine. Atheismus vero statuit renere principatum vim quamdam sine r fione , sine consilio, sine benevolentia temere dc sine lege cientem motus necesi
3 Theismus ad virtutes omnes, quas fovet , excitat spe summae felicitatis ; 1 vitiis, etiam ubi testes nulli sunt, avertit
poenarum aeternarum metu. Atheismus vero remittit vitiorum habenas maximὸ cum spes impunitatis affulget. Q. Etiam cum adversa premimur so
tuna , habemus in spe divini ptiesidii ma
xima is titudinis de constantiae adminicula. In aerumnis vero , hujusque vitae casibus quid auxilii ab atomis aut coeca fati necesutate sperare potamus λυ; Nonne praefocandalesset haec naturae v