장음표시 사용
281쪽
venit, eo quod sit attributum circuli es.sentiale. Ergo & Instabis. Atqui in attributis etiam eta sentialibus a sensu distributivo ad collecti.
Num non valet consecutio. Nam producibilitas est attributum essentiale cujuslibet entis contingentis. Atquἴ tamen ex eo quod entia singula contingentia produci possint, concludi non potest eorum collectionem esse simul producibilem. Nam potentia Dei ut poth quae sit infinita , non potest exhauriri, itac dari potest infinitum infinito majus. - atqui si contingentium omnium collectio producta suponeretur , jam omnipotentia Dei esset exhausta, cum nihil ulterius esset producibile infinitum etiam infinito majus existeret. Nam homines existentes infiniti essent, & certὸ capillorum numerus major esset. Ergo &c. N. subs. Ad cujus probationem , IN. maj. Nam producibilitas non ab entihus solis contingentibus suspensa est , sed maxime a causa essiciente ipsis extrinseca , quae suffcientem vim habeat, ut ea possitessicere. Ergo non est attributum illis en-xibus intrinsecum S cssentiale. 2'. Minorem propositionem negant multi Philosophi. Nam , inquiunt, etiamsi sollectio entium contingentium producta
282쪽
NATURALIS. omnipotentia, cum eadem entia posset
destrii ere , iterumque producere. Vel quamvis exhausta supponeretur , in hoc nihil esset absurdi ; cum absurdum non magis sit potentiam infinitam exhaurici per infinitam productionem , quam intelligendi vim infinitam per cognitionem infinitam. Quod autem ad alterum objectionis c put attinet, doctissimus Fontenellius aliique multi infinitum admittunt infinito majus, clim apud ipsos varii sint infiniatorum ordines , Var1aeque potentiae. Eo
que utuntur exemplo quod in objectione positum est. QuarE propositae objectionis principia cum neque certa sint, nec apud Philotiphos confessa, ex iis nihil potest deduci quod propositionem nostram everis
Dices. Non magis vera est haec propositio vel existit ens necessarium , vel entia omnia sunt facta & contingentia, quam ista, vel existit animal rationale , vel animantia omnia sunt irrationalia:
atqui posterior propositio falsa est. Datur enim medium ; cum fieri possit ut animalcationale sit dumtaxat possibile. Ergo
N. maj. Ut enim paritas esset integra, sic institui deberet: vel exissit animal rati ale, vel animantia omnia qua exisunt,
283쪽
asI T AEOLOGIA irrationalia sunt. Quae propositio vera est nec ullum patitur mediunt Insuper si quod esset medium iktἡr duas propositionis nostrae partes . maxime istud, ens necessarium est dumtax1t possibile : atqui illud medium non est. Cumpnim entis necessarii essentia necessario existentiam postulet; si ens necessarium
supponitur possibile , hoc ipso existit. Eroso &ς, Instabis. Ens necessarium supponi potest mere possibile. Ergo datur medium
inter duas partes nostrae propositionis. . ans. pyopter superiorem responsio
Instabis. Ens necessarium illud est . quod si existat, existit necessario. Ergo
existen piam habet necessariam necessitato tantum hypotetica . non vero absoluta,
Quare supponi popest tantummodo pos-spite.
N. ans. Quod contradimonem invol- ix. Conceditur enim ens necessarium , si semel existeret, extiturum esse necessario. Atqui nςcessario non extiturum esset, nisi existentiae necessitas absoluta dicatur. Nisi enim existuntiae necessitas esset abso luta , supponi posset non existens ; quo supposito, ejus existentia neeessaria non
284쪽
M A et V st A L 1 g. 1 ς' Quocirca cum ens contingens illud fiequod supponi potest existens aut non exis. tens, ens necessariana illud esse debet, quod nunquam supponi potest non exis tens ; quod sine contradictione dici non potest non existens, seu cujus non existentia, ut alii loquuntur, omnino imponsibilis est. Atque hinc est quod Athei, qui
materiam necessariam esse contendunt ,
dicant fieri non posse, ut unquam in ni hilo fuerit aut futura sit.
Ens necessarium es independens. Demonstratur. Si ens necessarium ab alio dependens esset, vel in esse, ut aiunt, vel in operari. Atqui neutrum dici potest. IV. Ab altero ente non pendet ratione existentiae. Ens enim necessarium ex natura sua ita existit , ut non possit sine contradictione non existens supponi. Ergo ab alio quoad existentiam non pendet, Verbo dicam, cum ejus existentia necessaria sit, eam ab altero ente nec habere potest, nec amittere. Σ'. Ens necessarium in suis operationibus ab alio non pendet. Ens enIm ne
cessarium illud est cujus essentia & pro
prietates, inter quas facultates reperiun-rur, existere necessario exigunt. Cum enim
existentia quaelibat non ili aliquid esse ,
285쪽
x o ΤΠEOLOGIAtiae rei superadditum ; ens non potest essct necessarium, nisi quia ejus essentia, facultates , perfectiones , existentiam n cessiarib requirunt. Si facultates illius e ris necessario existant, sunt a quovis alio independentes. Atqui si facultates sint a quovisi alio independentes, actiones 3c operationes non possunt ab alio pendere. Nam actiones & operationes sequuntur ex facultatibus, & b illis solis oriuntur. Ergo ens necessarium in suis etiam operationibus a quovis alio est independens.
Ex demonstratis jam propositionibus
evidenter concluditur existere ens neces
sarium & supremum, ab orbe universo sejunctum. Quisquis cordatus & praejudiariorum expers, si tantisper ad suas co porum que extraneorum affectiones atten dat , facile percipiet haec entia non essci independentia r eadem non esse necessa ria, vel ex eo solo clare cognoscet, quodsve seorsim, sivε collective sumantur , nullum sit quod non possit cogitari nota existens. Id autem concipi non posset, si
existendi necessitate donarentur , quemadmodum extensio realis concipi non po
test indivisibilis, eo quod divitibilitas sie
ejus proprietas essentialis. Fatendum tamen praedictis propositionibus Atheorum pertinaciam non retia
di , cum illi materiam necessario existe
286쪽
Η Α T v K ML: L ret I Eui asserant. Quare adversus ilIos jatri demonstratis propositionibus utemur tan quam lemmatibus, ni orbis universI Cre rorem , sapientissimumque moderatorem Deum .existere demonstremus.
Demostrationes Phaesicae. Jam monuimus demonstrationum ps sicarum nomine eas a nobis intelligi squae ea rerum physicarum & naturalium .s ei licet orbis universi consideratione petuntur. Itaque ex objecto, circa quod versantur , nomen istud accipiunt, nota ex motivo, non ex certitudine quam patiunt, quae profectis Metaphysica est, omis ritumque maxima. In illis enim argumentis, ut parebir, praemissas sunt metaphystc3 certae', bc ex illis evidenter co clusiones deducuntur.
es Dei nomitis Intelligitur Ens creator. Atqui existit iens creator , quod multis
. Argumentum primum ab hominum an L
- Suppono quod suo laco demonstrab1tur hominum animos res esse substantia Ies, ab eorum corporibus- essen tialiter ει-
287쪽
2 1 THEOLOGIAvertas; mIllamque cogitationem esse possis corporis affectionem. Animus humanus est ens creatum , si contingens sit, nota necessarium : atqui animus humauus estens contingens, non necessatiuim, & independens. Nam animus variis asticitur sensationibus modo jucundis, modo i gratis r atqui sensationes illae originem ducunt ab ente supremum dominium in animum meum exercente. Vel enim abente illo praepotente sensationes oriuntur, vel ab ipso animo, vel a corporibus. Non enim in animo necessariae sunt, ut quis que experitur. Atqui I '. sensationes illa
non sibi dat animus. Nam si sensatione; illas animus sibi daret ; jucundis , cum
vellet perfunderetur, ingratiβ non crucia retur. Contrarium tamen sensu intim cicertum est. Ergo sensationes illas non sibi
2'. Sensationes a corporibus non es ciuntur. Tum quia corpora extensa in animum simplicem , de in extensum agere
non possima ; tum quia etiamsi agere posse supponerentur ; certe aliud nihil nisi mo
tum in animo efficere queunt: atqui sensationes gratae Sc ingratae non sunt animorum motus. Nam motus secundum lianeam rectam aut euryam quamlibet om
ninis diversus a sensationibus concipitur Metc ese potest homo adeo rudis M'men.
288쪽
tis inops, qui non stat1m intelligat sensum suavissimum vEl molestissimum quem variae sensationes pariunt a corresponde tia variis locis successiva penitus differre.
Ergo corpora sensationes animorum non esciunt. Proindeque oriuntur ab ento supremum dominium in animum exercente , quod eum felicem aut miserum reddere possit. Pbr. a'. Idem probatur ex idearum es ramatione. Supponatur homo cuius oculi a nativitate clausi montis in cacumine suis bito aperiantur. Statiin ejus in animo eia
formantur rerum innumerarum cognitio nes, quae varios variorum corporum situs,
diversasque distantiae a se invicem relationes exhibent. Atqui stupendam illam tam diversarum idearum copiam in unico inia tanti animus ipse saltem solus non efficit. Cum magnificum illud & inexpectatum miretur spectaculum , penitus ignorans qua ratione, qua virtute tot jucundae rerum cognitiones subito natae fuerint ;quae clausis oculis protinus evanescunt; apertis autem oculis statim vel ipso invito Iedeunt. Nec etiam a radiis solaribus evi. ciuntur : tum quia radii solares ab illis cognitionibus essentialitEt differunt, nEc in animum agere possimi; tum quia in tenebris & inter somnum eaedem renascuntul
cognitiones. Ergo ideae illae ab ente supre-
289쪽
mum dominium in mentem exercente ducunt originem. Et veto si necessario existeret animus,
ideas suas solus ipse efficeret. Ergo posset quidquid vellet pro nutu cognoscere
quod experientiae contrarium est. Probatur ex recordatione. Pendet
reminiscentia ex quadam corporis dispositione , ut ex eo patet quod morbis qui busdam omnino deleatur memoria. Atqui sublato ente , quod supremum habeat in animos & corpora dominium , ex nulla corporis dispositione suspensa esse posset praeteri torum recordatio : cum inter idearum reditum, & corporis quamlibet dispositionem connexio nulla sit. Imo reminiscentia non in solo idearum praeteritarum reditu consistit, sed in ea Tum recognitione, qua persuasum habetamus ideas illas jam olim habitas fuisse. Atqui etiamsi reditus idearum posset ex quadam corporis dispositione generari, ab illa pendere non potest idearum recognitio , qua persualiam habemus ideas jam.ol1m habitas fuisse. Nec enim aliquid est aut in corporis dispositione nobis in cognita , aut in ipsis ideis quod praeteritam earumdem in animo existentiam declarare possit & ostendere Ergo haec inti ma perluasio ab illo:ente solo gignitur ,
quo reguntur hominum animi. ii A
290쪽
Εt verδ si necessarius existeret animus noster solus esset reminiscentiae causa Er. so posset pro nutu quascumque vellet Ideas revocare : quod experientia falsum i
-i Probatut η'. ex facultatum nin rarum limitatione. Angustis admodum limitibus continetur intelligendi vis animis nostris insita. Quae quidem limitatio non ex antis morum natura necessarib oritur; cum in aliis: minor ire aliis major effistat & ex peditior. Nec etiam sublato Deo ex qua dam cor oris dispositione religata penderet ε, tam inter Intelligendi vim & corporis dispositionem nulla sit connexio necessaria. Ergo haec limitatio supremumentis praepotentis in animos nostros dominium arguit. Quod eti m ex dictis de idearum e ormatione sieut & reminiscentia confirmatur.
Probatur 3 Si hominum animi nece .sarii essent, ab aeterno existerent. Jam- veto vεl ab aeterno cogi favissent, vel non ο utrum dici potest. Non secundum: cum ienim animus necessarius solus sit omni, ni idearum suarum & recordationis causa
essiciens , impedire nihil potest , quominus cogitet. Non primum, quo enim fato continteret ut eorum omnium quae per totam retro aeternitatem coenovisset obli- cus, in tanta rerum Ostratum IgnorantIa