장음표시 사용
41쪽
M ET A pHYsIC A concipere ut poli tiva quaedam de realia ;quae omnIa communi entis appellatione donamus; ut de omnibus simul loqui possimus. Itaque ideam entis acquirimus perideas eorum omnium quae existunt , quae
positiva sunt ; sive positiva sint & realia per aliquid simile , sive per aliquid diversiim A sive eorum essentiam clare cognota famus ; tumque maxime cum intimam constitutionem non cognoscimus. Hinci idea entis ex singularibus fit per abstrae rionem quamdam universalis, id est communis. Sed qua ratione communis fit λCerte non ea de causa quod in rebus Omnibus aliquid re ipsa simile reptaesentet, sed quod exhibeat aliquid, in quo res omnes conVeniunt per oppositionem afl Di-hilum , scilicet quod sint quid positivum& reale , sive per aliquid simile sive per, liquid diversum.
Ex quo d. ver si generis admittendas esse abstractiones , perspicuum est. Contendit Dagoumerius 3c cum ipso Scot stipe,ens esse attributum quoddam primum in omnibus rebus simile , quod non cogitatione solum sed reipsa distinguit uxab attributis si arum speciermn differeri natibus. Quod ut intelligatur referendae sunt vulgares accidentis & substantiae de
sub tia se vulso definitqr ut sit eris
42쪽
per se existens : ens est genus, per se existens , ditarentia. Ens nomine abstracto appellatur emitas ; per se existens , peris fua1 Acciaeus definitur ens in alio existens, sive alteri tanquam subjecto inhaerens: Ensgeneris locum tenet, in alio exisens dict-rentiae ; quae nomine abstracto dicitur inalietas. Vult autem Dagoumerius ens reipsa S independenter conceptu nostro distin gui a perseitate,& ab inalietate; ita ut se stantia e tarmetur ex perseitate quae reip sὲ sit enti superaddita ; quod , ut ipsi videtur , a fortiori dicendum est de differentiis qpecierum inferiorum. . . Cceteri vero philosophi cum Thomitatis sentiunt ens sola cogitatione distin gui ab attributis suarum 1pecierum dita rentialibus , quae enti superaddi concipiuntur. Contra
Ens non est attributum quoddam reale .primarium in omnibus rebus simile, & ἀsuarum specierum differentiis quarumque ratione vel etiam per cogitationem di
Ἀ Pbr. idea entis efformatur per ideas re rum quarumlibet quae reales sunt & positivae , sive tales sint per aliquid simile . sive per aliquid diversum , sive intima
43쪽
18 META PHYSICA earum constitutio cognoscatur , sive non cognoscatur. Id fatentur omnes,VeXperientia:constat. Ergo idea entis non repraesentat attributum aliquod a coeteris distinctum, cui disserentiae superad
Σφ. Attributa rerum differentialia per
se ipsa , & per illud quo a se invicem alia
ferunt , sunt positiva quaedam ἱ quae proinde existunt aut existere possunt. Ergo per se ipsa sunt entia , non Vei Q per alterum quoadam attributum in omnibus rebus si mile cui superaddantur , dc a quo distinguantur.3 v. Si ens esset attributum quoddam reale a coeteris distinctum , in naturis possibilibus esset possibilui , in exi tentibus existens di atqui illud absurdum. Ens enim in se sumptum.& qua tenus ab attributis differentialibus dis. tinct um, esset dumtaxat positivum quatenus positivum, praetereaque nihil. Quis vero cogitare poterit aliquid existens , quod sit positivum quatenus positivum, praetereaque nihil λimmo ens posset solum & seors1m ab aliis rerum attributis existere ; quidquid dicat Dago amerius. Cum enim .in suo eonceptu differentias non includeret , ab ipiis dii ingueretur ; esset dumtaxat
cum diMemiis conar tibile. Ergo Potin
44쪽
solum & seorsim ab aliis existere. Aliquid igitur quod esset positivum quatenus positivum, praetereaque nihil, posset supponi existere solum , & seorsim ab aliis omni-nibus. An vero potest esse aliquid absax-
dum magiS. Hinc idea entis non exhibet attributum quoddam reale in omnibus rebus simile a CCeteris rerum attributis sive cogitatione
sive re ipsa distinctum. Quocirca si quaesit idea abstracta quae objectum reale non habeat , ea est idea entis in se & seorsim b omni alio considerati.
Hinc ens mera est denominatio communis rebus omnibus sive notae sint, sive incognitae non verb attributam aliquo Teale a coeteris distinctum. Idem proinde dicendum de entitate. . Itaque ens non potest dici genus uni Vocum respectu omnium rerum. Cum
res diversae per illud ipsum quo differunt
sint entia. Dices. In his propositionibus, animus est ens , corpus est ens s eadem est entis significatio. Ergo ens est univocum , dc aliquid in omnibus rebus simile.
Dg. ans. id est ens similiter significat aliquid reale & positivum sive sit similesve diversum. C. ans. Ens significat aliquid simile in animo δc corpore, quod sit ab eorum attributis d ' fialibu
45쪽
distinctiim ; nego anteced. & consequen-riam. Equidem praedictis propositionibus fgnificatur animum dc corpus , vel eorum attributa constitutiva non esse nihila , unum id dicitur di sed non significatur ea esse nihilo opposita per aliquid simile. Atque id requireretur, ut ens esset univo cum respectu corporis & animi. Ergo &C.
Et vero cum corpus & animus considerantur ut entia , spectantur tantummodo tanquam duo positiva. Atqui certe per se ipsa S quatenus diversa, sunt duo positiva nec ni si per fictionem mentis cogitari potest ratio rem postiri esse in illis reale quiddam simile atque ab attributis eorum constitutivis distinctum Ergo &c.' Tandem ut quae de ente sentienda sunt.benh intelligantur , philosophiam vulgi , experentiam, & linguarum originem comsulamus : ad quod suppono duos homines gallum & italum sagaci quid m ingenio praeditos, sed in generum doctrina
ita parum versatos, ut Scotistis rudes omnino viderentur atque imperiri.
Quaerit ex italo gallus num lapis & aurum similia lint. Utinam , inquit italus , haec possem similia facere. Pergit gallus.
Illis tamen coeterisque rebus omnibus nomen commune imponamus , quo signis
46쪽
cabimus ea non esse nihila, sed quaedam positiva, idque nomen sit ens. Esto , inquit Italus, appellentur entia. Tum Gallus : lapis igitur & aurum is animus & corpus. sunt entia, sunt positiva. Ex quo sequitur haec esse similia, saltem sub ratione entis & positivi. - Ridens consecutionem negat Italus. Si enim, inquit, conventionis nossrae me mor sis; ideo denominationem hanc communem praedictis rebus tribuimus , ut simul de illis omnibus sermonem haberet possemus , easque nihilo oppositas esse 'declaremus, non vero ut aliquid in illis smile, de ab attributis eorum constitutivis distinctum significaremus. Hare enim inter se diversa cognovimus , etiam per illud positivum quo constituuntur. Hinc patet ens eise denominationem eo sensu omnibus rebus communem quod sivnificet eas non esse mera nihila, lid pol
tiva quaedam, sive similia sint, sive diversa ; entisque ideam sic esse abstractam,
ut res omnes repraesentet sub ratione positivi, nec tamen rationem hanc exhibeat tanquam aliquid ab attributis rerum constitutivis distinctum. Scripta Philosophorum diim legerem .
Ope animadvertI ex notione entis ne-
glecta nimis multos in Philosophiam errores magni momenti, multaque dima-
47쪽
nasse axiomata falsa: ideo plura, jam dixi, quam postulare multis videbitur praesentis quaestionis utilitas. Verum semper existimavi nihil non esse moliendum , ut generales ejusmodi notiones sint accuratae. De Exisentia. Cogitare me sentio, simulque esse ali quid positivum actu, non potentia tantum , etiamsi quid illud sit ignorem. Ideo existentem me Sc concipio, Sc ap
Hanc autem mei ipsius conscientiam vaga quadam assimilatione cum ad res distinctas aut diversas transfero, has etiam existentes mihi lepraesento. Tum hac sui ipsius conscientia quaedam spolio, sed ea certis locis assigno , saepe cum variis rei tionibus distantiae aut proximitatis, tum inter se , tum ad me ipsum i haec quoque idcirco existentia cogito. Itaque rem existentem eam intelligimus quae sentiri potest, aut sensu quolibet apprehendi. Cum vero evanescit res , desinitque elle aliquid positivum quod sent iri queat , aut quodam sensu apprehendi , tum res non existit, nihilumquo dicitur , & intelligitur. Ex quibus perspicuum est qua rationΘin nobis effortitetur idea rei existentis. - Cum autem absti a ionibus delech
48쪽
A RE. N E, R, A Un-; quaesitum faIt quia in seisit ratio existentis , quae ratio nomine . abstracto appellata fuit exi entia. iDagoumerius abstractis quibuslibet nominibus aut ideis objectum reale tribuere solitus,vult existentiam esse formam quamdam , modumque positivum, quo essentialrei positivae conssiluitur existens , quique ab ea independenter a cogitatione nostra distinguitur. Contra illum cum caeteris
' Existentia non est modus euentiae. rei positivae superadditus, nec ab illa ullatienus distinctus. Probatur. Exemplo sit animus me k;
cujus existentia sit modus emet positivus Ementiae animi superadditus, Sc ab ipsa distinctus, vel adimusvixisteret prius quam modum hunc reciperet , vel prius non existeret: atqui neutrum dici potest; non primum; nam si animus ante existeret, quam modum hunc Positivum reciperet
jam illo modo non indigeret, uς consti tueretnr existem : non secundum ysi enim animus philὰς nota existeret, modum hunc
positivum & plusquam possibilem recipere non posset; prius enim saltem concipitur rem existere, quam in illa quidquam recipiorgo S c. Si existentia esset
49쪽
Et verb moduς ipse existeret , esse enim plusvim possibilis, 3t extr, nihi ilum, ut loquuntur. Proinde si eiustei i 'esset modus pofimus essentiae animi, ane rei alterius superadditus, per quem ipsa constitueretur existens; modi illius essen ria altero modo indigeret quo ipsa cons titueretur existen s ille secundus moduς tertium postularet, sicque in infinitum. Atqui nihil absurdiinr magis quam Pro-grmiis ille in infinitum t eum enim unun quid positivum ad rem constituendam
judicatur necessarium ', nec tamm Unum
id positivum admitti posse percipirut ,
quin infinita 'admittantur , lidis,' sibi succedentia, aliaque aliis superaddira ;riettio est qui non videat, unum id positivunt , quod reqnirebatur , eiIe chimaericam. Quidquid igitur dicat Dagoumerius, progresius in infinitum hoe sensa
-iNullEm habemii, ideam esistemiserin esse sitia rei positivae velut in subjecto receptae , dc ab ipsa distinclae. Id es aret
tum ex ratione qua in nobis efformaturi dea rei existentis; quod superius expositum fuit: tum ex eo quod vulgaris de
50쪽
finitio qua existentia in se dc seorsim sumpta dicitur positio extra nihil , sit
Omni sensu vacua, ceu verb ista vox positio quiddam positivum, di ab essentia rei distinctum significaret. Ergo &c..Hinc minus aecurate res dicitur suam
habere existentiam ; qua loquendi ratione significari videtur existentiam rei esse ali quid positivum, esse modum quemdam rei superadditum , dc ab ipsa distinctum. Cum tamen existentia in se sumpta , dc seorsim ab essentia rei spectata, nihil sis
xeale , mera sit denominatio abstracha. Verum quoniam haec loquendi formula usu recepta fuit, ea dc nos utemus. Hinc quae habent, essentiam diversam haec & diversa existentia donantur , cum existentia aliud nihil sit, aut concipi possisit, nisi ipsa rei essentia. Hinc quae habent essentiam distinctam, habent de existentiam distinctam ; quae essentiam pr priam , habent 8c existentiam propriam. Hinc quod maxime observandum est, absurdum nihil videtur magis quλm rei positivae essentiam in existentia ponere. Cum existentia in se dc seorsim sumpta nihil sit reale de positivum. Quod ex at
iis demonstratum opiDor. a. Hinc tandem nomen illud abstractum exi mia. inventum est ut expenderetur