장음표시 사용
51쪽
habetur idea quae abstractam rationem hanc existentis tanquam aliquid ab ipsa rei essentia distinctum exhibeat. Hactenus haec , quae paulo fusius erannexplicanda ; quoniam ex legitima ex ita
rentiae notione religatae pendent multae quaestiones, eaeque non parvi momenti
ut in posterum videbitur. De rerum possibilitate. Possibilitas vulgo definitur attributorum rei consensio ; impossibilitas vero
attributorum repugnantia. Sic, inquiunt, mons aureus & est , dc concipitur possibilis, quia mons & aurum secum consentiunt , non sese excludunt : circulus
vero quadratus impossibilis est; quia rotunditas quadraturam excludit. Haec quidem ita perspicua videntur omnibusque obvia; ut ineptus & cavillator judicare
tur , qui vel levissimam in illis dissieulatatem suspicaretur. Equidem per illam attributorum consensionem non intelligitur coniumstio aCrualis aut coexistentia, sed sola compa tibilitas. Quaeri tamen potest utrum .hae attributa inter quae consensio est, concipiantur existentia , an vero postibilia ΘPrimum dici nequit. Dicendum igitur ea concipi tantummodo possibilia. Verei mrandem deveniendum erit ad attributa
52쪽
simplicia & reipsa positiva, quae ex alii non componantur , nisi quis progressim,
in infinitum admittere non receset. In-- super quo argumento probari posset nul- , lam esse rem positivam cujus essentia pri-imaria unico attributo contineatur E.'Si autem negari non possit quaes/m esse at itributa positiva vere simplicia; profectb
illarum rerum possibilitas non erit attria butorum consensio, quae pluralitatem suri. ponit. - Haec obiter dicta velim, ut intelligatur maturius expendendum esse , qua ramtione in nobis efformetur idea rei possibilis. Ego vero lubens existimarem nul Iam rem vere positivam per ideam repraesen rari, quin exhibeatur tanquam existens; alii dicunt, quin repraesentetur quid esset; res , si existeret. iQuod certe mecum experietur, quic uis ad ideas suas voluerit attendere. xempli gratia , cum exhibetur mons au reus, qui concipitur & est soluse, postibilis ; tamen ut existens repraesentatur
ideoque in vago quodam loco per cogia
rationem collocatur. Inde ne sequetur rem omnem quae pezideam repraesentatur revera existere λ Minime gentium. Aliud enim est repraesentari quid esset res si existeret , eoque sensu
53쪽
3 8 METApa Ys I Aeam exhiberi ut existentem'; aliud est percipi rem actu existere. Si enim res tanquam existens repraesentetur , simulque dicatur id ex eo solo oriri quod mens nostra facultate pollet, qua ideas semes habitas possit pro nutu multiplicare, aut diverse inter se componere; cum ceret, cognoscatur vim illam parem non esse , ut res de non existentibus reipsa fiant existentes: ex eo perspicuum fit res illas
quae repraesentantur velut existentes, non
tamen existere. Hinc fit, ut si quis in eo statu versetur in quo ad illum potentia: defectum attendere non queat, is rem quam sibi repraesentat, re ipsa existenten, judicet, ut ex somniantibus patet aut
delirantibus. - i LEx his claret qlia ratione ira nobis e formetur idea rei tantummodo possibilis. Itaque res possibilis est ea quae potest existere, res vero impossibilis quae existere non potest. In rebus compositis ιres possibilis est ea cujus attributa arit partes possi in t coexistere aut conjungi. Ex
gr. Domus est possibilis, quia lapides .
ligna, caeteraeque partes secum invicem possunt uniri, eoque modo disponi qui
ad domum constituendam necessarius est. Res veto impossibilis , culuς attributa aut partes in eodem orire sese excludant. Exagr. Circulas quadratus est impossibilis;
54쪽
quia rotunditas ab eadem figura quadra
Possibilitas duplexi vulgo distinguitur L
primaria , & secundaria. .Primaria ea est. quae jam fuit definita; possibilitas secun daria est ipsa rei producibilitas. - ἰPussibilitatem rerum primariam repetit Carthesius a libera Dei voluutate author vero Epistolarum ad Materialitaram ab omnipotentia Dei. Contra caeter omnes Philolophi res ex seipsis, dc indeis Peridenter a Deo esse primario possibiles
PossibiIitas rerum primaria ex libero Dei decreto nullatenus oritur. ' i' Probatur. Si possibilitas rerum primaria ex libero Dei decreto & volitione penderet, posset Deus pro nutu facere , ut circulus quadratus esset possibilis, triangulum vero.esset impossibileet atqui illud absurdum est, ut claret. Quidquid enim Deus velit, non minus perspichrum est rotunditatem quadratura destrui, de vieissim. Ergo&C. Decreta divina supponunt res possibiles, non vero faciunt. Nam decretae divina supponunt ideas divinas , niti it enim expeti potest, quin prius cognosca-rur. Ideae autem divinae res exhibere uori
55쪽
o Mat Aunusnae Apossunt nisi sint possibiles et nam interipossibile & impossibile nihil est medium p& certe impossibile non potest per ideam repraesentari. Ergo decreta Dei libera supponunt , non faciunt rex esse possi
- objices xv. Omnia pendent a Deo; ergo & ipsa rerum possibilitas. irDg. anto Omnia pendent a Deo ut existant. Conc. ans. ut sint possibilia. Nego
antecedens & consequentiam. - ris
Dices: Ens omnipotens facere potest quidquid vult. Atqui Deus est omnipo
Disting. majorem . Potest facere quidquid vult si sit possibile. C. maj. si nst possibile. N. maj. immb sibi contradiceret, si vellet impossibile , ex L gr. cir- Eulum quadratum. Ergo , id velle nota
Metaphyficie experimentalis. Machinae, quaedam puta horologium non intelligi tur possibile, nifi quatenus cognoscitudexistete homineς salix industatos.& robuia ros, ut artis priecepta exequi possint. Ergo, res non intelligitur possibilis, nisi quia cognoscitur catafa qua essici possit. . - Dg. am. Horologium non intelligitur possibile hominibus, nisi &c. Conc. anS- Possibile in se , u. ans. Ec conseqαentia
56쪽
Ins cum eodem. Horologium relati vum est ad artificis industriam. Ergo non est possibile , nisi per artificis industriam. Dg. an s. Horologium est relativum ad artificis industriam , ut existat, vel , ut supponatur existere. C. am. ut sit ex parte fui possibile. N. ans. M cqm. Itaque nisi artifex horologii partes, earumque dispositionem ad horas indicandas idoneam sibi repraesentaret, nulla polleret arte ad horologium efficiendum. Νon posset autem haec sibi repraesentare, Diu essent infe possibilia. Ergo horologium prius debet esse in se possibile quam ulla sit artificis industria; quae proinde ad existentiam potius quam ad possibilitatem horologii spectat. Hinc artificis industria potius Telativa ad horo logii possibilitatem uam supponit, quam ipsa horologii possibilitas relativa est ad artificis industriam Immo industria artificis in eo consistit, quod horologii possibilitatem cognos-
Dices. Omnem amove divinae omni potentiae ideam ; possibile nihil erit nisi Chimaericum. Ergo ab omnipotentia Dei Oritur rerum possibilitas.
Nego antecedens. Cum enim res cΟ-igitamus possibiles; raro ad Dei omnis'
tentiam attendimus 3 nunquam ad eam attendebant Veteres. qui mundum ceter-
57쪽
2 METAPHIs YCAnum necessariumque esse opinabantur. , χ'. Aliud concipitur triangulum, aliud circulus quadratus. Ergo triangulum pOL sibile non est aliquid cnima ricum. 3'. Si res ita esset, Deus suam cognoscens omnipotentiam non alia cognitione indigere conciperetur, ut vellet , mundum praesentem , ex. gr. essicere.
Atqui illud absurdum est. Alioquin dicendum esset mundum praesentem quamvdam esse omnipotentiae alvinae portionem. Quod certe nemo dixerit.
Tandem nemo , nisi ineptus, dicere e circulum quadratum esse impossibilem , quia Deus potentiam habet infinitam. Quae enim inter haec duo connexio esso aut concipi potest Ergo impossibile ab omnipotentia Dei non oritur; proindequin
nec possibile. De Essentia. Essentia rei ab esse sic appellata definitur illud quo res constituitur, id quod
est ipsa est rei intima constitutio. Ex variis autem attributis aut qualitatibu&rei cuilibet necessariis, quaedam sunt quae alia non praesupponunt ex quibus pendeant & sequantur, vel, ut loquitur Wolfius, quae per alia non determinantur ;haecque vocantur primaria : quaedam Vero
ex aliis dimanare intelliguntur ; ideoque
58쪽
appellantur attributa secundaria vel proprietates.
- Jamvero essentia consistit in eo quod in re qualibet primarium est, & ex quo aeterae qualitates aut proprietates sequuntur, sine quo prolata res nec existere nec concipi potest; quare attributa essentialia ea dicuntur, sine quibus res nec existere, nec concipi potest. Ita sentiunt omnes Philosophi. Sic in triangaeo tres anguli, triaque latera concipiuntur nihil prius supponere, & ex illis deducuntur tria guli proprietates. Verum in auro, ex. gr. gravitas quaedam, ductilitas, cPlor, Caeteraeque qualitates nobis cognitae, ex quadam intima constitutione nobis incognita oriri intelliguntur. Sie divisibilitas ex e tensione sequitur. Quapropter illae qualitates in auro sicut. divisibilitas in e tensione attributa secundaria dici pos sunt , non primaria, non essentialia. Ad rei cujussibet essentiam duo omni-rid necessaria postulat Dagoumerius, genus & differentiam , quae ambo vult esse Positiva a se invicem reipsa distincta , itarat differentia generi sit superaddita. Quare existimat nullum esse genus supremurn, sed admittenda esse in re qualibet genera generum, disserentiae differentiarum ia
' Refellitur Dagoumerii sententia.
59쪽
META PHYSICA i'. Quisque experitur cum rem aliquam , puta triangulum, clare dc di sistinctε cognoscit, infinita genera infinitasque disserentias in mente sua non repraesentari. Imo cum mens nostra sit limitata , infinitas rerum ideas distinctas simul habere non potest. Id tamen requireretur , si valeret Dagoumerii sententia, vel nihil clare δc distincte possemus cog- .noscere. Nam, ut rem aliquam clare dedistincte cognosceremus , requireretur ullelus essentiam , ejus proinde genus Ecdisserentiam clare dc distincte nobis, a
praesentaremus; ut autem genus clare dc
distincte exhiberetur ; oporteret, ut illius generis essentia, & proinde genus 3c dita ferentia , clare cognoscerentur ; ad quod necesse esset ut secundi illius generis genus 8c disserentia clare dc distincte exhiberentur, sicque in infinitum. Quare ut vel triangulum cognosceremus , ideas rerum infinitarum claras & distinctas in mente nostra simul existere necesse foret. Ergo rem nullam clare dc distincte posse
Uerbo dicam, vel illa genera generum Sc differentias disserentiarum clare & di
tincte cognosceremus, vel non : si secun
dum ; ergo nihil clare Zc distincte cognosceremus : si primum ergo necessariae essent cognitiones . .rerrimi infinitarum
60쪽
clarae & distinctae. Quod absurdum est.2'. Jam probavimus ens quod dicitur
genus transcendentale , non esse in se
quid positivum a differentiis re ipsa dis tinctum ; quod etiam de aliis quibusdam
generibus probabitur. Ergo non sunt admittenda genera generum in infinitum. Hinc rei cujuslibet aut etiam attributi essentiam ex genere proximo dc differentia maxime propria conflari necesse non 'est; ideoque non requiritur , ut omnis definitio rei essentialis genere proximo constet & disterentia maxime propria , urloquuntur.
1'. Quia quaedam sunt positiva sm- elicia; vel admittendus est progressus in
infinitum. 2'. Si res contemplemur quales reipsa existunt aut possibil*s sunt, quo argumento probari potest nullam esse ellentiam realem quae unico positivo conti- Ieatur ἡ nullam , quae tribus, quatuor, aut pluribus secum coexistentibus, quorum nullum ex altero sequat Je ex quibus simul coexistentibus caeterae pro Prietates deducantur Z Sic enim fortasse constituuntur variete corporum species... 39. Nomina genericat saepe exprimunt ideas complexas partiales alterius. idex magis complexae, quae. ideae idcirco unici