Summa siue Compendium Theatri veritatis, et iustitiae. Eiusdem auctoris. Cum eodem ordine, vt in proxima indice De iudiciis

121쪽

92 s v M A producunt praeiudicia,ideoque for tior urget calumniae, ac affectationis suspicio, ut non ad probationem a,

sed ad dilationem, ac moras, ista fiat '

Omnia itaque ut supra in prophanis obstantia, fortius in spiritualibus obstare, non est ambigeiadum Vltcii rius vero Iac additatiue alia deside-ε rantur; Primo nempe veritatis articulatae materiae competens fumus sSecundo, ut ultima sit instantia, yel eam talem , remissoriae petitor, in sui praeiudicium faciat, unicae con' sentiendo sententiae; Et tertio , Ut beneficij sequestro consensiana az-co modet, ne interim possessionis potiatur commodo, quod calumniarum, ac dilationum studium caue .sare solet.' Vtrique vero parti , remitariae terminus est communis, eaque uni po parti concessa, non est alteri deneganda; Remi Orialis vero iudex de- legantis potius, quam propri sena adhibere debet stylum, cum alijs in sua sede latius videndis, utpote non de facili sub compendio cadetibus ue

122쪽

DE IVDICIR S., '3 'Praesertina vero circa testium iam induistoru in reprobatione tu,seu repuliam, aliaque, Ut praemissum est, certam non recipientia regulam, 't. pote in arbitraria materia, ex singu lorum casuu circumstantiis, ac Tribunalium sty lis regulanda . . Vbi autem in ipsa Curia coram

causae iudice, testes inducantur, at-9I que articuli exhibeantur, non adeo frequenter cadunt quaestiones, cum cessante dilationum ratione, in re naissoriae casu dubitandi , vel suspicandi occasione praebente', pro ste quentiori praxi articulorum admisssio, ac testium examen denegari nosoleant; Iudicis tamen non refignato arbitrio, ex irreleuantiae , vel suspicatae falsitati , & seductionis moti uo, irae ex altero irreleuantiae id quoque denegandi. inam uis autem illae testium depositiones,quae pigmissa iudicij for-

, ma in omnibus no seruata fiant,ut praesertim sunt non iuratae,ac extra-.

iudiciale, attestationes , quas fides Vulgus appellat, nulla fide sint dignae, nullamque faciant prpb itiO

123쪽

riem; Adhuc tamen limitationem ista patitur regula, ubi attestantis eximia qualitas, vel eiusdem mors, quae iurameti vim habere solet, aut alia veritatis accedant adminicula ;Idemque pariter certam non recupit regullam , sed ex facti qualitate prudenti iudicis arbitrio est remisse sum. Maior vero, vel minor huiusmodi insormium attestationum fides,ab eo pendet, an probabilis causa , vel excusatio adiit, ut ea insor. mis adhibita sit species,quia nempe attestatis qualitati ita cinruat, puta magnaris;Vel quia lite adhuc no introduc a iudex non haberetur,cora quo forma seruari potuerit; Vel quia de senibus, ant valetudinarijs , di absentibus agatur, cum similibus praefato arbitrio pensandis . M. Altera est probationis species, quae per scripturas fiat; Ea vero duplicem habet scripturarum speciem unam nempe illarum, quae publicae dicuntur,dc alteram earu, quae pri

uatae.

In hac posteriori specie non extra

124쪽

D Ε I vD I C II s . 93ctionis, seu reductionis in authenisticana, ac probantem formam,ut in

priori, sed recognitionis inspectio cadit, an scilicet ab co revera conscripta sit cuius cile praesuppona

tur.

Huius autem recognitionis modus certam non habet regulam, sed a locorum , vel Tribunalium stylis normam accipit 3 Quamuis etenim ciuilium legum attento rigore, ea recognoscendi forma desideretur, quae per testes fiat, iuxta praemissant formam deponentes scripturae, vel subscriptioni praesentcs fuisse,atque scribere vidisse , illae vero species, quae per testes denota manu deponentes, siue per aliarum scripturaruna comparitionem fiant, fallaces.& aequivocae, ideoque Jnefficaces reputentur; Diuersa tamen IRomanae Curiae est praxis, ut in iis etiam scripturis, in quibus testes adhiberi solent, illa admittatur recogniti' quae fiat per teltes notam habente manum 3 Ex facti qualitate, dc circumstantijs decisione pendente, an plenam, ac sufficientem, vel potius temi-

125쪽

semiplenam , & impersectam prohationem, ab alijs perficiendam adminiculis, ista recognitionis species

inducat.

Ex eisdem circumstantijs quoq; altera pendet decisio super recognitionis pernotam manum , modo , vcl praxi , an scilicet cum patenti, vel cum occulta scripturae exhibitione, atque per partes vulgo senestrellas; Idemque super altera recognitionis speciei, quae per comparationem cum scripturis certis fiat ;Ideoque certa sub compendio explicabilis non cadit regula, sed pro Tribunalium stylo, de casu u. qtra litate, res metienda est, ut in sua sede latius, magisque distincte,ad quapro opportunitate recurrendum venit. Ea vero, ex i uris Ctiam communis dispositione,vel intentionegis generica , magisque communimier, peneque generaliter est recepta distinctio, seu limitatio , an de illa agatur scriptura, qua testes adhiberi, vel respecti ite non adhiberi soleantvrdia prima specie strictius, ac rig rosius,

126쪽

rosus, in altera vero , facilius , magisque benigne procedendumssi l . Fictam quoque seu contumacia- Iem recognitionis speciem Curiae praxis habet; In ciuisem tamen cu-s mae Tribunalibus adhuc ditiersa, ut eo, qui recognoscere teneatur, nito , ac recusante , vel negligenae in contumaciae odium , pro recognita habeatur ; Ideoque fortis frequentes audit quaestiones super ijs pcrsonis, quae recognoscendi obligationem habeant, ut propterea contunaacialis haec forma,vel recognitio cadat, ut praesertim in haerede, vel successore contingit; In Auditoris Camerae aliorumque Magistratuum Tribunalibus magis , qua in Rota , quae istam fictam, di contumacialem regulariter non ad mi

tit recognitionis spees em, hui us in di cadentibus quaestionibus . NIn altera vero publicarum scripturarum specie, potius legitimae extractiqnis, vel reductionis ad pro-93hanteiti formam, inspectio cadit

127쪽

iliis exceptis scripturis, quae publicarum , authonticarum faciem

habeant, ob publici Notarij, veIal lexius ad quam pertineat, officialis fidem ; solaque intrat quaestio, super eiusdem Notarij , vel officialis su bscriptione, vel signo, ut pro'

Pterea eadem cadat inspectio recognitionis, per testes de nota manu dcponentes, vel per comparationem; Nimium in id suffragante teporis antiquitate,quae comitem habeat obseruantiam.

Vbi vero legitimae extractionis, vel formae probantis quaestio sit; Ea cadit distinctio , an ab ipso Notario qui de instrumento sit rogatus ciuialque ex Principis, vel superioris ausoritate legitimo succcs re, vel a iudiciali cancellario, vel Actuario, aut a publici Archiuii Custodo, i alioue simili officiali, ad quem ex officio id legitime pertineat, extra- ctio facta sit; Vel e conuerso , a diuerso Notario qui huiusmodi non

habeat facultatem , Ut primo casti, legitima dicatur cxtractio ea Q; authenticam , ac Irobantem.habeat

128쪽

formam, ubi pro regionis , ves Tribunalis logibus vel stylis ea facta sit;

In altero vero secus,ut nonnisi praeuia icausae delegatione per delegatum Parte interessata audita origi- 96 nalis legitima recognitio & cxtractio fiat; ideoque sub compulsatio. DiS Vocabulo., pro Curiae explicatur stylo ipsaque delegatio compulso Iiae vocabul una habet. Super istius 'au tem compulsoriae concessione eaedemi quaestiones ca- dunt , quae in remistaria insinuatae

sunt, ubi de illa agatur quae sit specialiSi, utpote eumdem dilationis, retardationis producens effectu, ideoque ea in de ita habens cal u in nvel assectationis .suspi cionem , acra ionis identitatem , quae generis cana statuit regulam , ut ea omnia ,

quae in remissoria statuta sunt, in speciali quoque procedant compulsoria, cum eadem prophanarsi , ac ipi ritualium causam m' distinctione; Secus 'ero ubi de illa agatur

.compulsoria gemerali , quae Mullam inducat dilationem, vel retardatio-,nem cuius sola eΣequiuio interessa,

129쪽

Ioa s v Μ Μ Atae Partis citationem ac iudicialem exigit formanti non autem concessio. O.

Super archiuii qualitate an origis nati scripturae ex qua extractio fiat, fides praestanda sit quandoque publica in,& authenticam reddat,quq stiones cadunt, certam , ac generi cam non de facili admittentes regulam , sub compendio explicabilem,utpote a varijs distinctionibus, factique circum si antijs, decisionem cxpectantes, ideoque ad suam recurrendum est sedem. P. Ea vero fides, quam Notario rogato , vel alteri ex proprio officio 98 id agenti, praestandam esse, statu. tum est, in illis procedit scripturis, quae in publici instrumenti, vel alias solemnis extractionis forma , ab eo confecte sint, non autem ubi per simplicem copiam vel fidem ; Nisi stylo aliter suadente, ut praesertim inter praesentes , atque in eadem ciuitate, set, loco contingit; Uel nisi aliae accedant veritatis argumenta Vel O. dyc. 23. P. d. disc. 2s.

130쪽

vel adminicula ex quibus pro gene-ss rati regula insorinia quoque iura robur ac fidem accipiunt ; Eo prae caeteris ponderari solito adminiculo, quod ab obseruantia manet, siue ab interessatae partis acquiescentia , vel non oppositione , cuinii milibus pro facti qualitate ac circumstant ijs,ex quibus illud regulandum cst arbitrium, cui adminiculorum.. pondus commissum cst.. Librorum probatio, oub hoc scripturarum genere cadit, eamdem-Ioo que duplicem habet , publicam, ac priuatam speciem , ideoque codem recognitionis, ac respective Iegitimae extra stionis, intrant inspe- , loneouper D in t verita te, Eaq ueis posita , alicra intrat iuris inspectio in priuatis praesertim libris clim distinctione, an contra scribentcna , vel pro co, siue quoad tertium probent, ut priori casu contra Mibentem probationcm faciant nisi de ijs

agatur, priuatis, ac informibuS,me- :. morialibus, quibus vere librorum terminus non congruit ; Pro scri-bcii te autem secus, nisi eorum in