Orationes quas Franciscus Sanbenedictus ab rhetore suo in nobiles adolescentes ad pronunciandum dispersas collegit

151쪽

ci Atq. Vtinam Vno se duntaxat crimum adstringerent, quod pudicitiae non parcunt suae; non pluribus, quod alienae quoq. inserunt vel vulnus, vel labem. Haec enim formae lenocinia, nisi Tertulianus grauissimus auctor mentitur, &vsus ipse nos fallit, perinde atq. lenones faedissimi luxuriae de proximo negotium aeurant, nec tam sunt Ornamenta, quam

militiae Veneris tela,quae vel videntibus vulnus infligunt: ut propterea Hieronymus ad Demetriadem scripserit, einei natulos pueros , calamistratos, tu peregrini

muris olentes pesticulaι quas quassam pestes, venena pudicitiae Virgini summa diligentia deuitandos esse. Non sit turpe adolescentibus comam nutrire, non sit virili sortitudine indignum molliter eandem componere, totumq. illud studium pulchritudinis augendae habeant per me selutum, ac liberum: nullum sit crimen audaciae diuino operi reformando ma

152쪽

. a snus afferre; oratorie dictu putent, quod

cum commu ui hoste consilia communicant, quod eius usurpant insignia, tess ram conserunt, nomen dedunt, sequuntur castra. Diluant suspiciones impudicitiae uniuersas, totum l. sacrilegij crimen doceant nostra suilla oratione confictum. Hoc nulla ratione potest ascelere defendi, quod suis illis illecebris alijs periculo esse solent, turpem scilicet

concupiscentiam importare . An leue crimen putatis, quod vestra causa alius concupiscit An non Deus ipse suam ampliando legem, concupiscentiam stupro exaequauit P An non admissum in. animo crimen denuntiauit, si ad id,quod Oculis cernitur, pectus exarsit ξ Ergo impune abeat, qui concupiscentiae fuerit causa P perijt ille tua causa: tu nihil ad te pertinere arbitraberis P Dei non

vereberis iudicium, nihil de supplicio cogitabis Θ An vero si tuus equus que

153쪽

piam interfecerit ; si bos aliena ala va- sauerit; si a mancipio latrocinium commissum fuerit, culpa vacabis ὸ aut tua non sunt arma, quibus ille miser occubuit ὸ At,enim sua ille Voluntate,ac vutio se se induit; Esto. Sed in tua tamen arma, qui non sine vitio,vel leuitate aliqua obiecisti. Ut culpa vaces, inuidiam non sustinebis . Ut cum in alicuius silua latrocinium nefarium commissum est, quamquam dominus reus fieri non potest, tamen vel hoc uno inuidiam su-hit, quod ea minime caesa occasionem sceleri dedisse censetur. Vbi est ergo, Dilires proximum tuum sicut te ipsum iVbi , Nolite curare , quae vestra sunt ,

sed quae alterin Vbi, Si quis scandalio uerit emum de pusillis istis Z Vbi deniq. Pauli generosa abdicatio 3 Si sa scan

dalitat fratrem meum , non ma duca eames in aeternum e Haud sane scio,

qua fronte Christiani nomen usuypem, Iris i qui

154쪽

i qui eadem ipsa contra haec Christi prae

. Cepta contendunt.

i Videte igitur,adolescentes optimi, num vobis gloriosum existimetis pueri . . lem, aut muliebrem pulchritudinem a i mare tanto cum dispendio mascular dignitatis , virilis virtutis, nominis Chri j stiani. Videte,quaeso, illa ne pulchritudo censenda sit, quae pudicitiae nitorem Obscurat, quae pulcherrimum animum ta foedis vitiorum maculis dehonestat , quae possidentibus infert infamia, intueatibus turpes affert cupiditates, quae a turpitudinum omniu auctore Cacodaemone proficiscitur. Videte per vestram fidem, num gloriosi vobis esse possint capilli paulo asperioris cutiS excrementa seruitute damnata, quibus non licet in carne gloriari, nisi forte laboribus Chiisti causa susceptis durata, vel etiaferro Christiani nominis exactore lacerata . Caedite sylvas vestras blandien-

Κ tium

155쪽

tium quidem , sed tamen occidentium seraru altrices, periculi plenas, si erumpant, si lateant, suspicionis. An non incredibilis quaedam est amentia nescio qua umbratili pulchritudine latum vobis dedecoris comparare, Vt non minus apud improbos, quam apud bonoS male audiatis Quin potius muliebri hac ambitione abiecta, omissoq. leuissimo

Componendae comae negotio ad veram, dignamque homine pulchritudinem incumbitis,que ex bonarum artium lineamentis , Virtutum q. coloribus efflorescit ρ Sic habetote, adolescentes, tales nos a natura editos suisse, Ut eadem no

bis pulchriora essent , di honestiora . Dixi.

156쪽

Non esse in literarum studys pra- Iropere festinandum.

ORATIO.

. quis vestrum , NN. aut eorum, qui nostrae huius Academiae mores , & instituta nouerunt, forte miratur, quod cum eius moderatoribus sapientissimis viris non paucii praesto essent adolescentes, qui calentibus adhuc rhetorum stud ijs pro digni-Κ a late

157쪽

rs t te possent tum ex hoc loco amplissimo apud vos agere, tum etiam liberos vestros in scholis ad omnem eloquentia instituere, & erudire I ego potissimum sim iussus, & oratoris, & rhetoris partes suscipere, qui iamdiu animum ab bis studijs ad alia quaedam communi vulgi opinione longe maiora traduxerim, siquis, inquam, hoc miratur, Vel etiam veterem Artunae usum pro suo arbitratu perinde de consule rhetorem , ac de rhetore consulem sectentis, ut Bionem Rhodijs frumentum aspernatibu , hoructum venditantem subridens comme morat: is si huius consi iij causam rationemq. cognouerit, una.id quod factu

est probabit, & hodiernae dictioni meae

patientem aurem, animum', accomo

dandum putabit. Equidem arbitror, huius Academiae , meiq. ipsius mode- .ratores eodem mihi consilio dicendi,

docendi prouinciam demandasse, quo ipse

158쪽

Is ipse suscepi: quo vero consilio suscepe rim pauciS exponam. Semper ego in ea sui sententia, ut existimarem , neminem posse vel oratoris, vel rhetoris persona utiliter, S pro dignitate sustinere , qui ad id munus animum triplicis philo phiae dialecticae, naturalis, ac moralis preceptis satis instructum non attulerit. Etenim ut omnis persuasio argumentis, ct moribus perficitur, quorum illa ex dialectica, uniuersa l. sapientia petum tur; hi vero ex ea potissimum, quae est de moribus; ita persuadendi doctrina, qua dicendi ars pene uniuersa contine tur, ex ijsdem philosophis fontibus proficiscitur, nihil ut aliud summi oratoris opinione sit eloquentia, quam copiose, ornateq. loquens philosophia. quo circa nec satis disertus orator, nec dicendi artifex satis inctructus quisquam esse

potest, qui idem philosophicis doctrinis

apprime non sit excultus. Meum certe

159쪽

, Iessin hoc toto negotio consilium illud fuit, ut, quando in illarum artium studus, equibus vera existit eloquentia , nulla sortasse laude, nonnullo tamen dicendi, docendi. labore aliquandiu sum versa tus, stminus possem ipse, quod N plane

sentio, S aperte denuntio suum eloque-tiae robur, ac decus aliqua ex parte restituere, saltem alios re ipsa, & opinione longe meliores meo exemplo a grauiss-mis sapientiae studijs, ad veterem dicenis di laudem reuocarem ia Neq. Vero ineptissimorum hominu obtrectationes mihi pertimescendas putaui,qui nomen tantum eloquentiae UsurpanteS, Virium, ac dignitatis penitus ignari transitu hunc a porticu ad forum, a gymnasiorum silentio,& tenebris ad concionum istos clamores, & fremitus, a philosophicis CommentationibuS, ad oratorias contentiones quassi defectionem aliquam a

studio sapientiae, intermissionemq. gloriosissimi

160쪽

Hosissim i conatus,vel stultitis damnant, vel leuitatis. Quem enim haec pungant dicteria ; cum Aristoteles iam sapientiae

principatum tenens Isocratis rhetoris fama stimulatus dicere etiam carperit, adolescentes docere, S sapientiam cum eloquentia coniungere cu Cicero iam

consularis,& sanctissimi Antistites ut

ethnicos taceam NaZianZenu S, Cyprianus, Augustinus omni iam doctrinarum genere cumulati rhetorem agere non recusarint Fabius deni q. non modo id ipse fecerit, sed etiam stimmo cuiq. sapientissimoq. oratori iam senescenti,& emerito more maiorum faciendum praecipiat Θ Et sane a quonam optimi iuueneS oratoriae facultatis candidati veram dicendi viam velut ex oraculo petant, nisi, quantum fieri potest, ab oratore non modo dicendi praeceptis, ut ita dicam, nudis,& inermibus, instructo; sed omnium etiam doctrinarum prisidio am