장음표시 사용
51쪽
quia Imperator tum absens erat, ad se pertinere credidit Gregorius, de custodia civitatum curam gerere, sive id ex mandato& eommendatione Imperatoris factum fuit, sive ex fidelitate, quam ei debuit Gregorius. Sane totum hoc negocium in gratiam Imperatoris susceptum &gestum fuisse ex verbis sequentibus patet et Unde scriptis vos praesentibus curavimus admonenis
dos , uti praedicto magnifico Viro Tribuno, sicut es fecistis, omnem debeatis, pro serenissimorum dominorum utilitate via conservandaci tare obedientiam exhibere.
s. 4. Magis miror, Cardinalem Baronium ad ann. DCIII. num. 3I. tantam ex hoc Gregorii facto movere potuisse de collapsa Pontificis Rom. potestate querelam : Vides , inquit, Lector, quanta posieret etiam in politicis administrandis autoruate Romanus Pontifex, dum civitati non sua, sed subditae Imperatori, quem υuo defigit custodem, praeficitque praefectum, cui pareant miantes s haecque jub.Phoca yranno. O tempora hac ex parte feticia fruinam modo. essent ipse integra spiritualia jura, qua majori ordies ignominia tantae sedis aversione contentiosa calcantur &c. Nullani enimvero Pontifex habuit potestatem aliam, quam municipium quodcunque aut civitas, absente principe Domino suo,
sibi relicta. Non habet jus belli gerendi civitas Principi subjecta ; sed potest tamen aliquando ita praesens esse periculum,
ut tempus non ferat, eum consuli, qui stpremum belli gerendi jus habet. Ut ecce, aggreditur hostis aliquis externus civitatem, eamque Obsidione cingit, idque tam velociter, ut a principe alibi degente nullum possit exquiri aut expeti mandatum. Hic vero necessitas exceptisne in suppeditabit, & poterit tum magistratus cives suos inconsulto Principe ad defensionem sui excitare, &ad arma vocare. Quin imo, quae ita a civibus suscipitur defensio, ex praesumpta voluntate principis videtur fieri, quod malit civitatem quibuscunque modis salutem suam procurare, ut in fide retineatur, quam ab hostibus eripi & occupari.
52쪽
Ig. s. Dixi supra non constare, utrum Gregorius ex mania dato aut commendatione ImperatorisTribunum illumNeapolin
miserit, id tamen probabiliter videri, &ex obedientia Tribuano praestita, quod alioquin milites non aliis, quam superioribus suis sibi praefectis parere soleant & debeant, haud temere colligi. Ponamus tamen imperatore inscio id actum fuisse. Utiaque tum Italiae imminebat ex Longobardorum irruptione gravissima tempestas, cui avertendae licitum fuit Papae de conservatione reliquiarum, quae ad Imperium spectabant, cogitare,& militibus defensionem Urbium imperare, id quod etiam cuivis civitati seorsim hoc casu licuit. Major vero & amplior cura ad Pontificem spectare credebatur, quippe cujus auctoritas imminuto in Italia imperio Romano, &quasit amoto rectore, jam ita ereverat, ut imperii habenas tenere sensim affectaret. s. 6. Nec profecto tam querulum esse conveniebat Baronio, qui ignorare non potuit, ex ruinis Imperii Romani istam Pontifici accessiisse & arreptam fuisse potestatem, antea eam non competiisse, neque convenientem visam fuisse. Audiat haede re Nicolaum Machiavellum ex Lib. r. hist. Florentinae his verbis disserentem : Cum ergo Imperator factus esset Chri ianus, s se Constantinopolin recepisset, inde seruta es inclisatio imperii Romani,/Ecclesiae Romanae incrementum. NAHominus usque ad asientum Longobardorum, cum Italia tota Imperatoribus aue Regibus esset subdita) Ponti ces ea solum autoritate posiebam, quam eis morum-doctrinae sanctitas conciliabat. Caeteris in reluae, obsequebantur Imperatoribus aut Regibus, qui a Fquoties eos morte ecerunt, s in senis negociis civi bus eorum mini serio G sunt. Praecipue vero Theodoricus Rex Alem regni Ravennae sicans , au- raritast Papae magnum momentum addidit: quia cum Romae praesentia Principis esset desitura, Romani, ut haberent aliquod refugium, Papa impensi us obsequebantur. Non mustum tamen inde crevis ejus autorisu: sed tantum Ecclesia Romana hanc praerogativam assecuta es, ut Ecclesiae Ravennati anteponeretur. AE cum Longo-
53쪽
bardorum aDentu Italia in plures partes esset scissa, data es oecasso Pontifici vires suas augendi Factas enim est propemodum
princeps Romae, unde Imperator Constantinopotitanus s Longobaridi eum ianto honore prosequebantur, ut Romani Papae interventu
cum Longobardis s Longino foedus percusserim, non ut subditi, sed ut socii &c.
g. 7. Hoc rerum statu facile potuit Gregorius morigeros sibi habere milites et lassa non suos, quorum scit. domini &Imperatores tantum ei deferebat honorem. Observandum vero insuper etiam hoc est, inter epistolas Gregorianas plurimas es.se suppossititias, uti fatentur Bellarminus lib. M. de Pone. Rom. cap. Ia. ipse Baronius tom. δ. ad ann. DF. n. γδ. Posseu in . in apparat. atque idcirco requirere eas Lectorem circumspectum &prudentem, & qui non careat judicio, uti editioni Op. Greg. Basiliensi praescripsit Huldricus Coccius. Diligentem in illis navavit operam Thomas Jamcssius Bibliothecarius Oxoniensis in vindiciis Gregorianis, ubi plurimas Epistolas inter Gregorianas partim corruptas & additionibus depravatas partim omnino spurias esse ostendit. Cons. Andr. Rivet. in Critis. Dcr. ιλ-. cap. v. millelmus endrock ad Ludov. Montaίου. epist. provinc. 6. not. a. serit. s. s. J. 8. Utrum haec talis sit, de cujus verbis hactenus disputavimus, non ausim quidem asserere, iuspectam tamen eam quodammodo reddit, quod ad Sabinianum ita. . epis. r. idem scribit Gregorius: Si in morte Longobardorum me miscere vos sem, fodie Longobardorum gens nec regem, nec ducem haberer ; sedquia Deum timeo, in μυriem cujus fibra hominis me ansere formido. Verba haec Decreto inseruit Gratianus c. si in morte M. q. 8. Quod si igitur in mortem Longobardorum nihil omnino deis cernere voluit Gregorius, extra aut contra intentionem videtur egisse, quando Neapolitanis ad custodiam & defensionem civitatis auxiliares submisit copias. Nisi dicere velis, noluisse eum bello offensivo se immiscere in mortem Longobardorum,
54쪽
non recusasse autem immistionem in bello defensivo. quo utroque tamen mors Longobardorum procurari potuit. I. 9. Invenitur vero inter epistolas Gregorii adhuc alia cu jus fragmentum habetur in c. a. X. de immunit. Eccos ex quo sci licet communiter concludunt Doctores, tempore necessitatis
ipsos etiam Clericos non excusiari a custodia civitatis , stare &ipsos debere in excubiis. Haec vero si Gregorii sententia est, sequitur, pro defensione civitatis etiam armis eos uti, hostesque insultantes armata manu repellere debere. Ad quid enim prodessent excubiae, nisi illis vim Vi repellere licereti Non ille tantum earum finis est, ut de periculo imminente cives claman do admoneant, sed ut ipsi etiam manu conserta pugnent, si quidem hostis irruptionem fecerit, & ad eam necessitatem ob sessos adegerit. s. 1o. Sed enim observavit jamdiu Modernus, notante Augustino Barbosa ad d. c. a. non loqui textum istuna de Clericis, sed de hominibus Ecclesiae, qui gaudent immunitate Ecclesiarum, neque credibile esse, summum Pontificem de Clericis constituere voluisse, cum clericatus reddat eos inhabiles
ad pugnandum, etiam contra Saracenos, P. y. X. de vos. Hanc
Moderni explicationem etsi ingeniosam & probabilem dicat
Barbosa, praefert tamen eam, quae communis est, quod literaetextus magis conformis sit. Et sic igitur Modernus non adeo magnam a Barbosa iniit gratiam , quod simpliciter immunis ab hoc onere, &prorsus exemptos Voluerit Clericos per hunc textum , quodque eum nequicquain obstare dixerit. g. Is. Videamus textum & quidem ex matrice sua, qui talis est: tauia vero comperimus, mustos se a murorum vigilus exciserare , sit fraternitas vestra silicita , ut nullam neque per nos vel Ecclesia sera nomen aut quolibet alio modo defendi a vigitiis patiatur, sed omnes generanter compesiantur, quatenus cunctis vigi-iantibus melius civitatis valeat custodia procurari. In his verbis nulla omnino litera inuenitur, quae ad clericos diserte pertineat. Agitur de illis, qui sub Ecclesiae velamine excusatos &im
55쪽
munes se faciunt ab hoc onere personali, quo velamine non o pus habent Clerici, quorum ipsum munus eos exemptos reddit. Neque sermo est de magna necessitate, quae Clericos cogere possit, sed de necessitate aliqua simplici, quae tamen intentos faciat cives, ut custodiae murorum accuratius & copiosius inis sistant.
s. 12. Quod si insuper attendatur id, quod eodem hoc seculo in Concilio Toletano IV. constitutum fuit, vix fidem inveniet, qui Clericos eo tempore arma sumere licite potuisse, contendere velit. Sic enim se habet Concilii ejus canon quadragesimus quartus adductus a Gratiano c. clerici M. q. y. Gerici qui in quacunque jactione arma volentes sumserunt, amisso ordinis sui gradu in monasicrio poeniιemia tradantur. In definite loquitur canon, sive ideo arma sumantur, ut factio augeatur, sive ut reprimatur, & in genere dejectionem sive depositionem poenae loco decernit. Inter Politicos disputatur, quomodo Vir honus se debeat gerere exortis civilibus diisensionibus, quiescere, an in partes abireὶ Nec desunt, qui omnino alterutri parti adhaerere eum debere contendunt. Vid. A. Gess. f. a. noct. istic. c. a. Lips. lib. 6. civit. doctr. cap. Cn. δ. Jacob. Zevecor. ad SDeton 'uc cis c. ac. Sed in Concilio Toletano diserte&simpliciter interdicitur Clericis, ne cuicunque factioni accedant, sub poena remotionis, si tale quid ausi fuerint. s. 13. Addimus insigne exemplum οπλολαψας Sacerdotalis , qualis hoc seculo fuerit, ex Bedae s sor. Ecclesita. a. cap. a. ut perspicuum inde fiat, nullum adhuc tum inter Clericos armorum fuisse usum. Sic enim refert Beda: Post haec ipse Rex Augorum fortifimus Ediltridus colhctograndi exercitu ad civitatem. Legionum maximam gentis perfidae fragem dedis. Cumque bel-
sum acturus videret hacerdoscs eorum, qui ad exorandum Deum promi se bellam agente convencrant, sorsim in tutiore soco consistere'.
sciscitabatur , qui essent ii, quidve acturi isio convenissp t. Grant aurem plurima eorum de monasterio assarisor, in quo tantus . . fenur
56쪽
fertur fuisse numerus monachorum , ut cum in septem portiones ossi eum praepositis sibi rectoribus monaserium divisum, nusta harum portio minus quam trecentos homines haberet, qui omnes delabore manuum suarum vivere solebant. Horum ergo plurimi ad memoratam aciem peracto jejunio triduano cum aliis orandi causa conoenerant habentes defensorem nomine Brocmatium , qui eos intentos precibus a barbarorum gladiis protegeret. Euorum causam aDensus cum intesiexisset Rex Edilfridus ait: Ergos adversum nos ad Deum fisum clamant, profecto F i , quamvis arma non ferant, contra ΠρF prinam, qui adversis nos imprecationibus prosequuntur.
CApuae VIII. Creditum adhuc fuisse ficulo octavo, non alia esse debere arma clericorum, quam βirittialia ιώ-
coloria illis plane non conUenIre.
PAtet hoc ex epistolis Zachariae Pontificis Romani, quae hodie leguntur in Tomis Conciliorum. Sic enim scribit ad Episcopum Moguntinum Bonifacium, cujus Ecclesiam ipse deinceps metropolitanam fecit, Epist. r. Sed isa parvipendentes Sacerdotes) atque Deum ad iracundiam provocantes, majora comis miliunt facinora, dum propriis manibus Christianos atque paganos homines necant. Et fit, ut quibus in remissionem peccatorum debuerunt lavacrum regenerationis impendere, atque Chrsi s cramenta donare , ne in aeternum perirent, eorun em sacrisegis man bus ipsi extinguantur. Auis enim sapiens habens cor eos aestimet Sacerdotes, qui neque a fornicationis abstinent, neque ab effusione sanguinum manus servant innoxias' auisve eorum sacrificiis Deum credit esse placatum, dicente Propheta: Virum δε--. ' G DA
57쪽
tbinum X doloseum abominafrur Dominus. si namque ne sacerdo is fusi patiantur, neque disma contingere mystcria, commonemus. Ecce, indignos hic Vocat ministros, qui bella gerunt, & armis tractandis manus suas adsuefaciunt. g. r. Idem in epis. 3. quam scripsit ad omnes fideles, per Gallias& Francorum provincias: Habuistis enim peccatis facientibus nunc usque falsos s erroneos Sacerdotes. Unde s cunctae paeanae gentes vobis p Vantibus praeia asebant, quia non erat diserentia inter Laicos s Sacerdotes, quibus pugnare licitum non eri. ualis enim victoria datur, ubi Sacerdotes una hora Dominica perientant mysteria'Christianis dominicum porrigunt corpus pro suarum animarum redemtioHe, propter Chrsianos, quibus
hoc minis rare debuerant, am paganos, quibus Chrisum praed care, propriis sacrilegisque manibus necant &c. Diserte dicit, pugnare Sacerdotibus licitum non esse, neque compatibilia esse, sacra facere,& strages facere, neque hinc ullam sperare posse victoriam, ubi talia confunduntur. s. 3. Ilaec militum & Sacerdotum sive Clericorum officia idem Zacharias Papa accuratius distingvit epist. I. quae est ad Pipinum Regem & Episcopos Francorum : Principes, inquit, es seculares homines atque bestatores convenit curam habere uesalicitudinem contra inimicorum astutiam provinciae defensionem. Praesu ibus vero, Sacerdotibus atque Dei servis pertinet saguraribus consibis atque orationibus vacare, ut vobis orantibus D illis
belgantibus Deo praestante, provincia fama pressat &c. In antecedentibus verbis laudat Sacerdotes, quod orando sint populo adjutores, & bonis actibus inhaerendo, aeclinantes a curis& negociis secularibus. g. 4. Potuisset Pontifex ad arma vocare Clericos, inque sui auxilium, quippe qui oppressus tum fuerat a Longobardis,
justum ex eis conscribere exercitum; verum ordinem istud suum minime decere ratus ad id potius adigere eos & commonefacere voluit, in quo ossicii ratio & necessitas consisteret. Et quod
58쪽
quod verbo sic docuit, facto deinceps suo & exemplo comprobavit. Refert enim de eo Anastasius Bibliothecarius, quod civitates ali uot a Luitprando Longobardorum Rege non aliis armis, quam sacerdotalibus , h. e. precibus & amicis colloquiis, humilique conversatione recuperaverit. Atque hoc Pontificis consilium non insubide laudat Cardinalis Baronius ad ann. 7 a. n. IA ut pro miraculo habeat, quod post tot turbas, tot depraedationes & caedes, inermis Christi Vicarius armatos conveniens hostes, eosdem divina potentia superarit, & ad reddenda ablata compulerit, & ad captivos dimittendos liberos adegerit. g. S. Non putarunt tamen ea aetate clerici, illicitum sibi esse Reges & Principes ad bella gerenda excitare, sibique ex armis eorum defensionem petere, prout ex ipsorum Pontificum Romanorum praxi patet. Hortam sprecibus Hadriani Romanae
Urbis Episcopi 'erba sunt Albini Alcuini, Bedae discipuli, ejusdem hujus seculi octavi scriptoris allegata Gratiano c. hortaru G. q.δ. Horarus Caresus Rex besium contra Longobardos suscepta, quod prius quidem cs a Patre ejus Pipino, papa su Dante eum magna deseustate susceptum est. Non disputabo jam, quo jure, quave injuria Pontifices hoc & sequente seculo , Caesarum Imperium in Urbem Romam & reliquas Italici regni reliquias ex cusserint, sed unice id, quod nunc sufficit, observo, creditum fuisse hoc seculo, licere tum Pontificibus Romanis, tum Episeopis &Clericis reliquis in Principum armis praesidium quaerere,&ad fortiter gerendum negocium eos exhortari. 6. Notavit hoc Gratianus sub c. quicunque M. q. I. Sacerdotes, inquit, propria manu arma arripere non debent, sedanos ad arripiendum ad oppressorum defensionem, atque ad in micorum Dei oppugnationem eis licet hortari. Inque hanc rem adducit praeter alia Alcuini modo. relata verba. Sed nequψhoc quidem placet Marco Antonio de Dominis, qui b. 6. de Rep. Eccks cap. I. n. sa. vana haec esse ait diverticula. Ἀ-oe
59쪽
do Ῥero, inquit, erit exemplum parrentia, si ibo meum hostem non feri , eum tamen a famoso meo feriri jubeam. Et quomodo haec contraponuntur, ut Sacerdos manu propria non feriat sed astena, ct gladio solo spirat si verbi utatur 'g. 7. Ego Vero malo sentire cum Gratiano, cum absurdum non siit, ut quis leges praescribat negocio, quod ipse ex se expedire noli potest. Dedecet Clericos, perorare causas in foro, nec tamen prohibentur Advocatos admonere, ut oppressis subveniant, eorumque aut etiam suas ipsorum causas agant. Johannes Baptista alienam plane a militia gerebat professionem, & militiam tamen ipse non damnabat, neque milites abire militia jubebat, sed has eis vivendi regulas praescribebat, ne quenquam concuterent, neve dolo opprimerent, & ut stipendiis su is contenti essent. Luc. III, I . Interrogaverant milites, quid sibi faciendum esset, ut iram Dei effugerent. Non ait Iohannes, militiae eos renunciare debere, quod dicere debuisset, si quidem nihil omnino circa militiam Clericis liceret; cum & ille probare videatur, qui non prohibet, quod prohibere potest , sed ad ossicium eos revocat, & qua ratione DEO
placere in armis queant, ostendit. g. 8. Non male ergo Gratianus, postquam inter alia ad exemplum Gregorii cives Tusciae adversus Longobardos excitantis provocasset, sub cap. II. eod. in haec desinit verba : Hoc Yompsi s praemissis autoritatibus claret, quod Sacerdotes, res Wo
pria manu arma arripere non debeant, tamen via his, quibus hujusmodi officia commψfi sunt per adere,ves qui Hybes ut ea inripiaana sua autoritate valeant imperare. De imperio tamen quod ait, ex ossicio Episcopi, qua talis, non est, cum nec Ecclesiae ex prima institutione vis ἀνοιγκαποιη competat, sed si quod hodie in Ecclesia invenitur imperium, id totum aliunde est, & ex potestate seculari, quod alibi plenius exposui. g. 9. Quando vero subc. ai. d. pergit Gratianus: Licet ergo praelatu Ecclesiu exemplo beati Gregorii ab Imperatoribus vel
60쪽
quibuslibet ducibus defensionem Meh 1postulare: herae iam cum beato Leone quostibet ad sui defensionem contra adversarios sancta fidei viriliter adhortari, atque ad vim in desum procu arcendam quosque excitare, esse onem vero sanguinis nusii mpiscoporum sua via Imperatorum amoritrue imperare licet. minime inter se cohaerere ista mihi videntur verba, licet eum plerique omnes hodie sequantur Canon istae. vid. Benge-us , & Pintanius de vis..hones. cier. 6. cas. 3. num.s. o. ri. Contra adversarios viriliter adhortari milites, quomodo poterit ille, cui non licet imperare effusionem sanguinis Destruunt se invicem, viriliter adhortari milites & tamen non imperare velle effusionem sanguinis, cum sine sanguine nee defensio fieri, nec victoria parari queat. Io. Sententia tamen Gratiani forte haec est, non licere Episcopis directo & principaliter imperare effusionem sanguinis, sed per consequentiam tantum, & quasi implicite, quatenus scit. defensio sine sanguinis effusione institui non potest. In quo quidem nos facile habebit consentientes, cum nec militi quidem in acie stanti principaliter . intenta esse debeat effusio sanguinis. optime Augustinus ad Bostiis epist. r. Hostem pugnantem necessitu perimat, non voluntas. Sicut belganti s re emi Gosemia re Dur, ita victo vel capto misericordia jam debetur, maxime in quo pacis perturbatio non timetur. , . . .
Sutili noni historia examinatar, ct quae ad rem prontem factu', costiguntur.
PErvenimus ad tempora Carolina, quibus in immensum aucta est potestas Episcoporum. Carolus Magnus enim H libe-