Bobbio illustrato dal padre don Benedetto Rossetti ..

101쪽

conversionis loca relinquuAt, & invitis Abbatibus, servore Monachorum Cogente, Aut laxantur, aut ad deserta fugiunt. Vennianus auctor Gillam. de his interrogavit, & elegantissime illi rescripsit ; sed tamen discendi studioso semper maior

metus adcrescit.

5 Humilius, & purius haec omnia, & multo

plura, quae epistolaris brevitas non admittit, Per praesentiam interroganda erant, nisi corporis infirmitas, re meorum cura comperegrinorum domi me vinctum sa) ad te eundi , ut illam spiritualem vivi frontis venam , vivamque undam cientiae coelitus fluentis , ac in aeternam vitam salientis haurire b). Et si animum corpus Sequeretur, Roma sui iterum rem sustineret contemptus , ut quomodo, docto narrante Hieronymo,

legimus, quosdam de ultimis Heu lini littoris finibus olim venisse Romam , in c) N. mirum dictu, aliud extra Romam quaesisse , ita & ego

nunc te, non Romam desiderans, Salva sanctorum reverentia cinerum, eXpeterem ,' licet enim non me Sapientem, sed esse sitientem fateor

hoc idem facere si vacaret. Legi librum tuum Pastorale regimen continentem stylo brevem , doctrina prolixum, mysteriis refertum, melle dulcius egenti opus esse fateor ,' mihi idcirco tua sitienti largire, precor opuscula, quae in

a) Ad te eundi J Deest hic aliquid T forte

teneret cupidum ad rem.

b) Haurire J forte addendum possem.

102쪽

Erechielem miro , ut audivi , elaborasti ingenio. Legi Hieronymi sex in illum libros 3 sed nec

medium exposuit. Sed si dignaris aliqua nobis de tuis transmitte relictis in civitatem , extrema scilicet libri exposita transmitte , 8c canticB canticorum ab illo loco , in quo dicit . . . . - ibo ad montem mirrhae, Z collem thuris a usque in finem; aut aliorum, aut tuis brevis deposco tracta sententiis ὁ dc ut totam exponas obscuritatem Zachariae , absconsam propala , ut ibi occidentalis in his gratias agat caecitas. Importuna postulo, dc magna sciscitor; quis ne

sciat ' Sed re tu magna habens b) quia de

parvo minus , dc de multo plus bene scis esse fenerandum. Rescribere te persuadeat charitas , exponere non impediat chartae asperitas, quia aera in errorem , fuit, de honor debitus cordi est a me tibi dari meum fuit Provocare, interrogare , rogdre , iuum, si gratiis accepta non negare, talentum fenerari, petenti te panem doctrinae Christo praecipiente dare. Pax tibi, tuisque meae indulge , quod sic audacter scripsi, rogo, procacitati Beate Papa , dc oro ut pro vilissimo peccatore vel semel in tuis sanctis ora. tionibus ad communem Dominum ores. Persuperfluum puto commendari tibi meos, quos Salsa, Canti. 4. 6.

b) Habens J forte habes. At Editor huius

crιS censet sensum Scriptura perbelle intelligi si ante verbum magna subintelligatur es.

103쪽

vator quasi in suo nomine ambulantes, res piendos esse decernit; & si, ut audivi a S. n) Candido tuo ib), hoc respondere volueris,

temporis antiquitate roborata minari non posse, manifeste an liquus error e St ,' sed semper ami-quior est veritas , quae illum reprehendit. a) S. idest Sacerdote.

b) Quod S. Columbanus in fne huius epi

stoliae , ae Sacerdote Candido refert non dubium indicium est eam γιstolam fuisse exaratam circa annum 6o2 quia circa illud tempus a S. Gregorio Magno missus fuit in Galliam Sacerdos Candidus quaestionis circa tempus celebrant Pascha tunc esservescentis in itiis regio-Πιbus componendae gratia. Vid. Hist. Eoα αἰ-

104쪽

ISTOLA tanscripta circa annum 6 3.

Ad Patres Synodi cuiusdam Gallicana

supra quaestione Paschae congregatin Dominis sanctis,

O in Christo Patribus, pel Fratribus Episcopis , Presbiteris, caeterisque Sanctoe EcelestiEOrdinibus

Columba peccator salutem in Christo praemitto. ratias ago Deo meo, quod mei causa in unum tBnti congregati sunt sancti de fidei, rehonorum operum Veritate tractaturi, N. ut tBles decet, per exercitatos sensus ad discretionem

boni, re mali, de discutiendis justo judicio ju

dicaturi. Utinam saepius hod ageretis ; N licet juxta Canonss semel aut his in anno pro tumultuosis hujus aevi dissentionibus semper . sic servare Vos non vacat, vel quam celerrime quamqvis rarius potissimum hoc debuit vos inesse studium , quo negligentes, quique timorem haberent, Zc studiosi ad majorem provocarentur pro fectum. Ecce , inquam , Deo gratia , quod vel pro me de Paschate discutiendo occasio vobis sancta effecta est Synodus. Dominus Noster Iesus Christus, ille Princeps Pastorum praestet, ut ad suae Ecclesiae utilitatem vestrum prosit consilium; re ipse Deus, qui, stare solet m in Synagoga Deorum a): praesens inspiret corda Suorum,

105쪽

sd suam ex integro voluntatem sequendam ex virtute mand3torum ; ut non de solo Paschae negotio quod jamdiu ventilatum, ac diu vEriea dorsis auctoribus judicatum est Q tractetis psed etiam de universis necessariis observationibus canonicis, quae a multis quod gravius est corruptae sunt: & dum dies judicii propior nunc est, quam tunc , Aliquid adhuc districtius Evangelicae religionis N. Apostolicae traditionis consilium iniretis : si enim Evangelica mandata diligenter inqui ram, non miror, quod in eis aliquBntorum moribus contraria inveniamur. Sed sum ciat significasse unumquemque ad sui Redemptoris exemplum, ac veri Pastoris formam fore informandum, qui humilitatem primum praedicans, septemque bea titudines primae paupertatis spiritus jungens iatantum docuit hominem sua sequi vestigia, ut ad veram octavi diei circumcisionem , justitiam sequendo perveniret; quia beatitudo octava martyrio terminat; eo quod non solum agendo justus, sed etiam pro justitia sustinenda martyr , rcgni nimirum coelestis cupidus, aut cum similiter certanti hus coronatur.

2 Dum ergo sicut scriptum est: ta qui. dicit se in Christo credere, debet , ipse ambulare , sicut N. Christus ambulavit, T idest, re pauper, re humilis , di veritatem semper cum Persecutione hominum praedicans. Et iterum T qui volunt in Christo pie vivere , persecutionem

patientur a . Et quia ta sine operibus

106쪽

mortua est in semetipsa sa): N Domino fatuis sola fide contentis respondet: quia non novi vos zz b): N bene credentibus, & Domine Domine sc) dicentibus promisit, quod non intrabunt in regnum caelorum. Et dum non possunt vel sui esse discipuli, vel digni se qui non renuntiaverint Omnibus, qnae Possident, unuS- quisque se consideret; re si haec fixe complevit, aut sustinuit, ne alienus sit a discipulis Domini Nostri Iesu Christi, quia non debet degeneresse filius , dc discipulus magistro non debet concraria praedicare : Iz qui enim non intret perjanuam in ovile ovium, ille fur est, Sc latroz d): re qui fugit castigandi, 8c vitiosis resistendi laborem, mercenarius est, non filius se in per in Ecclesia mansurus. Haec idcirco breviter tetigi, ut si volueritis, nos quasi inferiores, vos Patres docere hanc vocem veri PAstoris , Ec iaopere, re in ore habeatis, qu3m Suae 3gnoscunt oves: Iz Non enim audiunt vocem alienorum, sed fugiunt ab eo Ta se): cujus vocem non agnoscunt, quae nisi actualis sit, voci veri non concordat pastoris. Nec poterit sermo efficaciter penetrare animos disciplinatorum ab ore prolatus mercenarii, hoc signum habens, quod ipse a χ. Timol. 3. 12. b) Iacob. 2. 17. 2O. 26.

107쪽

primus non audit, quod ab eo non auditur. Et quod prior actibus contempsit magister nudo non potest tradere verbo ad conservandi exemplum. 3 Mmul ergo omnes sive Clerici, sive Monachi istos primum Canones Veros , Ac singulares Domini, Nostri Iesu Christi similiter compleamus, sic posteB mmore sul erbiae deposito, unum in reliquis scribere. Si omnes humiles

simus, & pauperes pro Christo voluntprii taqui pro nobis Pauper fiscius est, cum dives esset z a , postea per humilitatem de terra vitiorum, ac per voluntariΘm EvΘngelicae admonitionis paupertatem diversis cupiditatibus depositis, curisque mortalibus detrusis, velut amputatis diversitatis, ac discordiae causis, omnes filii Dei veram pacem, & integram charitatem per morum similitudinem , di unius voluntatis aequalitatem inter se invicem habebunt. Multum namque nocuit , nocetque Ecclesiae paci morum diversitas, Ecvarietas traditionum ἰ sed tamen si, ut dixi , venena superbiae, & invidiae, vanaegloriaeque per Salvatoris Nostri praeceptum ad exemplum di-eentis e T discite a me quia mitis sum, & humilis corde b) 8c reliqua humilitatis verae

exercitiis curare primum festinemus, sine ullo deinceps scandalo , omnes perfecti, odio deletr

e , sicut discipuli Domini Nostri Iesu Christi ,

nos invicem ex toto corde diligemus. Et si o) χ. Cor. 8. 9.

e) Deleti J forte Deleto.

108쪽

IO3 aliqua sit traditionum diversitas, sicut Zc depaschate , dum non possunt humiles contendere, neque t3lem consuetudinem hab r Fcclesia o), dum cito Veriora cognoscent, qui eoilcm proposito, eodemque desidurio veritatis agno .cendae similiter quaerunt, quod rectius sc quR tur; quando nemo Vincitur nisi error , & quando nullus in se, sed in Domino gloriatur, quaeramus itaque simul quaeso vos , O amatis Simi Patres, ac Fratres , dc videamus qualis . verior sit traditio, vestra an fratrum vestrorum in occidente. Omnes enim Ecclesiae totius occidentis sicut in tomo responsionis meae , quem vobis nunc misi, licet ante triennium scriptum , indidicavi ) non respiciunt . b fieri debere Resurrectionem ante Passionem, idest ante aequinoctium, Pascha, Z 2 o Lunam non excedunt, ne Sine auctoritate Veteris Testamenti Sacramentum novi

Testamenti agant. Sed haec alia , alioquic quid quidam illi sentiunt de Pascha sive ripae per tres tomos in otui, dc adhuc S. Fratri vestro Arigio brevi libello hoc idem scribere praequmpsi.

a Ucum itaque deposco , a vestra Sanclitate , ut cum pace dc charitate meam comportet binsipientiam, sc supelbam, ut 3junt quid Bm ., scribendi praesumptionem , quam necessitBS ex torsit, non vanitas, ut ipsa probat vilitas sc) , dc quia huius diversitatis auctor non sim, iac

b) Respiciunt J an recipiunt l ο) Vilitas J an utilitas i

109쪽

I 4 pro Christo Salvatore communi Domino, ae Deo in has terras peregrinus processerim , deprecor vos Per communem Dominum , & per eum T qui judicaturus est vivos , & mortuos

a adjuro, si mereamini ab eo agnosci, qui

multis dicet ' : Amen dico Vobis, quia numquam novi vos b) ut mihi liceat cum vestW pace , & charitate in his sylvis silere, & vivere

juxta ossa nostrorum fratrum 17 defunctorum, sicut usque nunc licuit nobis inter . vos vixisse Ia annis, ut pro Vobis sicut usque nunc fecimus , oremus, ut debemus. Capiat nos simul, oro, Gallia, quos capiet regnum caelorum si boni simus meriti. Unum enim regnum habeo

mus promissum , N unam spem vocationis in Christo cum quo conregnabimus ta se), si ' tamen prius heie cum eo patiamur, ut re simul cum eo glorificamur. Ego scio, quod multis , superflua videbitur haec mea loquacitas 3 sed melius judicavi , ut re vos sciretis, . quae nosti heie tractamus , dc cogitamus inter nos. Hi sunt enim nostri Canones , Dominica , & Apo stolica mandata : In d) fides nostra est: haec arma , scutum N gladium: haec apologia r haeenos moverunt. de patria r haec di heic servare o) a Tim. 2. II. I 2. b) Ibid. vers. Iga e) a Cor. 12. I 6.

d) In sid. J vox in importuno. Legendum

arbitror haec ut sequentia docent.

110쪽

. Ioseontendimus licet tepide ,' in his usque ad mor- rem perseverare , N Oramus, re Optamus, sicut Zc seniores nostros facere consperii mus.s Vos vero Patres sancti Videte quid faciatis ad istos veteranos pauperes, N peregrinos senes : ut ego arbitror, melius vobis erit illos confortare , quam conturbare. Ego autem ad vos ire non ausus sum , ne forte contenderem praesens contra Apostoli dictum dicentis: ta noli verbis contendere ain. Et iterum Iz : siquis

Contentiosus est, nos Ialem consuetudinem non

habemus, neque Ecclesia Dei b), sed confiteor conscientiae meae secreta, quod plus credo uaditioni patriae meae juxta Do 8c calculum 84 annorum , & Anatolium, ab Eusebio Ecclesiasticae historiae auctore Episcopo, & sancto catalogi scriptore Hieronymo , laudatum, Pascha celebrare , quam juxta Victorium nuper dubie scribentem, & ubi necesse erat, nihil definientem, ut ipse in suo testatus prologo: qui post tempora D. Martini, & D. Hieronymi, re Papae Damasi, post centum , dc tres annos sub Hilaro scripsit. Vos vero eligite ipsi, quem sequi malletis, re cui melius credatis juxta illud Apostoli : , omnia probate, quod bonum est, tenete c . Absit, ut ego contra vos contendam congrediendum , ut gaudeant inimici no- a) 1. Timoth. a. 14. b) r. ad Cor. II. 16. c) r. ad Iessalam s. an