장음표시 사용
31쪽
IN L. r. F. DE COLLA. D TIS. 2'.
teret,eum eo casu dotem conserat,& non petita,sicque ex testamento succedens non conferret. Sed forte dicet aliquis non ex sua persona , sed fratris possessionem peteret: quo casu non conferet,quasi non impugnet nomine proprio:sed alieno & aIteri commodum ex uictoria pariat S d his non obstantibo, susscit uel ab uno de impugnari,ut intestatum patremfamilias dieamus, aliud est enim in querela inossieiosi, aliud in praeteritione petita bonoru possessione eontra tabulas. Iason tamen L penul N an toto conatu fulcire hanc opinionem nititur,dum ait ne i, eesse ut filia alio iure, quam institutionis ueniat, ut co- rito facto testaui.gatur conferre: quae sententia uera est,sed nihil ad i. nostram: quod explanabo dum quod sentio dicam. Tertia est eorum solutio,ut filia sit instituta ab extraneo S p.- , rei naturali ab intestato suecedat.Ηaee in se quidem uera est sed dubium non eximit huius legis. Extraneus enim - , ,
non dicitur quem in potestate habet pater adoptiuo, i i L 3 ide dodi hae in I. in potestate habebat. Ita. quod uisum est mihi a
aliquando publice preIegendo aequum rationi & arti le- .gali consonum explanabo,ut l. 2. nullo modo pugnet cuconstitutionibus Imperatorum. Hie est ergo uetus legissensus ut uerum quidem sit institutam esse filiam in hac I. 2. Non tamen a patre legitimo & naturali, sed a soloaaoptiuo. Pater etenim n turalis nullo condito testam ato decesserat. unde legitime cum fratribus succedere dos derabat: illi tamen repugnabant quasi esset in aliena
familia haere ab ipsis patre adoptiuo instituta sch c5teota esse debuit quasi iam instituta. Cui cunctationi respondet iuriscosultus his uerbis et si soror uestra sit ad ptiua &a patre adoptiuo instituta ea nihilominus admittere debet ii, sienti si esset simplieiter emancipata, non ossieit enim adoptio eo casu dummodo conserat dotem& quesita,ut solent emancipati. hunc sensum probant
uerba legis nostrae dum hoc dilemmate utitur,aut enim D ii, adhuc
32쪽
de adoptionibus. e L.filium aede
e Authen. ex testamento C. decollationibus. f L. i. . re cum triplici C.de cid.
adhue uiuit pater adoptiuus de ille dotem & questa aifilia coseri fratribus,ut succedat eu fili is soror,aut praeis mortuus est & filia consert dotem & quesita fratribus ut succedat in haereditate patris naturalis sicuti simpliciter emacipata Ergo dum ait textus haeres instituta sibaudia patre adoptiuo quod satis apparet,quia assignat contrarium in uerbis finalibus dum ait quod si uiuat pater adoptiuus Ergo in primo membro erat mortuus & ado piluam filiam instituerat. uerba enim illa quod si uiuat diuersitatem denotant, ratio autem dubitandi ad hane legem secundam, haec est. Cum ars imitari natura debeat & adoptio se quaeda natura adumbratio a iure ciuili latroducta indeficientis di sobolis consolatione: Natura autem non patiatur,ut duo sint patres uiuus sicuti neq; due matres ς quaestionis erat,an instituta a patre adoptiuo ab intestato succedere patri legitimo positi. Et impe rator Iustinianus huiusce quaestionis in suis constitutis nibus Codicis meminit 4 An scilicet in potestate patris
adoptiui Soror & quidam inclitota an ad aIterius legiti mi & naturalis patris haereditate uocari possit & secum dum supra enumerata ne duoru simul filia uideatur, impossibile quodammodo iudicandum est, resp5det tameenoeandam esse sicuti simpliciter emacipata admittitur. Ita ut suisse in familia aliena, id est adoptione. lleg eue instituta nihil noceat, sic etenim sonant uerba legis no strae hoc modo sicut emaneipata. Quibus solutio tacita obiectionis demonstratur fratres quandoquidem no ne garent simpliciter emancipatam uocari ad haereditatem patris naturalis ab intestato.Ergo neque adoptiuam cusa patre adoptiuo institutam,& haec est ueritas huiusce nostrae legis secunde,quae licet parum hodie in usu sit
cum iure novo,& ex testamento & ab intestato succo dendum permittatur e conferendo tamen,ut nihil anis liquitatis ignoretiir,qua ut inquit Imperator i nouis legibus adhibetur intellectus. Non me penituitia legendo discutere & scriptu
33쪽
' omani pro certo aut longὀ humanios: res antiquitus fuerunt,aut prudentios res his nostri teporis hominibus qui vel charitate moti supplicio extremo nisi raro non demandabant delinquetes uel quia id magis reipublicae expedire uidebant,du conseruato corpore inseruire comodo reipublicae cogebat. At uero hodie eπcepti paucis quos,uel gratia uel pecunia exeusat statim capita truncantu voJ minui sapit christiana charitat ετ Relinquo tam e hoe pertinacibus. Poena nita Fantiquoru in multiplies disserentia, erat aut enim deporta- h Toto iit. sfideb/tur,4ut in metallu damnabatur,aut bestiis subiicieba- piti diminutidetur,aut aqua & igni interdieebantur,& ex his penis aliquando maximat capitis diminutione assiciebantur, ut i maxisia incquis peius serui atrocitate sententiae assiciebantur,ut pu 'it de capitis dita in metallu damnati, uel qui belliis sibiletebantur, aliquado minore R diminutione eapitis substat & si licet de caruit diiuia ciuitate no retineret, libertate tame possinebat,ut sunt qui deportantur,aut aqua dc igni interdicuntur. illi itassunt primi generis siue secundi patriam notestatem amittebantur, , qua in filios habebat de his qui serui effici- l eum auremebantur dubium non est. Cu sit impossibile enim habere in Cit.quibus mo. alios in potestate qui ipse possidetur. ' De his aut e qui inedia capitis diminutione afficiuntur sorie dubitatione fiat
adferret cu tamen exploratu sit no retinere in potestate adylt. 5 si enim patria potestas iuris eiullis Romani o quecu n si institu. da media diminutione perdatur effectus non producet. - -d Iamnatus ergo in metallum, aut in insulam deporta- rapitis diminutio tus omnia iura Romana perdet. Quid si restitutus ne.
34쪽
indulgentia principis fuerit omnia ne deperdita consequetur dc potissimum patriam potestatem, & hoc loeo diuerse quidem sunt authorum sectae , ut alii dicanta L fi patre C. specialiter a principe indulium
de semitii a pistri sit, a ali, contra si modo generaliter princeps restiah Lin metalium tuerit. Et sorte non sine ratione in diuersas trahunc de senu Pinu- opiniones eu sint leges maxime pugnante ,erit it. haec propositio. Si pater ex indulgentia principis restitutus sit per omnia pristinum statum recipiet quam sente- . tiam Imperator Constantinus comprobat. Nam cui bo
cat i hi sibi, re dignitas restituta sunt est, & patria potestas. sed
- ' huic sententia refragatur l. nostra si pater C de sententianx passis & restitutis, ubi si pater in insulam depori tus fuerit licet generali indulgentia sit restitutus,& non ut liberos in potestatem reeiperet specialiter impetrauit
non habebit eos in potestate. hane iuris antinomiam dod Bait. ε alii in l. ctores nostri cum euadere non possent comento hoc in metria sup λι- iura interpretari conantur,ut sit dissecentia inter indultu gentiam do restitutionem. itaue restitutio sit quid gen ratius in ea, patria potestas sine expressa mentione costineatur. secus autem in indulgentia quae late non patet in eas non ueniat patria potestas, nisi exprimatur dc sic inquiunt lovitur l. nostra si pater. Sed has nugas non possum admittere,miror, cur uoluntatem imperatoruno intueatur qui nullam Oino inducut disterentia inter haec indulgenthim dc restitutionem , quod uel ex eo clarissisime patet. Nam titulus inscribitur de sententia passisti restitutis,& tamen singulis fere legibus indulgenti mrestitutionem iiocat, Spromiscue utitur, quod ii admitsteremus esse disserentiam tamen in l. si pater non habes e Dictat si pater ret locu uel ex opinione Barioli, qui uult ut quoties generalis est indulgentia,idem contineat quod restitutio,atqui textus in l. si pater dieit generalem futue in, dulgentiam. Sed nec hoc satis,quia idem Bartholus ait,
35쪽
tibi indulgentis & restitutio concurrunt omnia uenire
intelligitntur. Sed nonne in l. si pater, & indulgentia &restitutio concurrunt,cum dicat textus generali indui gentia restitutus, no uideo i quid uerbum restitutus significet aliud a restitutioe ad ola bona & honores.Dieamus ergo,quid l. si pater contineat:& mea quidem sententia non ne at patriam potestatem indulgentia conce. di,immo conrarmat si argumentum a cotrario sensu admittamus. g Quare enim in illa l.desiderat speetaliter impetrari,ur liberos in potestatem reciperet e An quia non esset generali indulgentia patria potestas eoncessa & certe non,sed quia quesita medio tempore a filio, dupater deportatus erat per restitutionem patri non poterant acquiri,ratio est: quia cum deportatione filius suis set factus sui iuris, ii acquisita per eum sine suo facto &uoluntate deperdi non debent: sicuti,ne 3 semel liberatus fideiussor in pristinam obligationem reponitur. Npossidebit ergo filius tanquam bona propria scuti facit aduentitia, neq; retro fingetur patri acquisisse l. si pater, itaq intelligetur de acquisitis per filium durante deporutatione,quae ipsi filio acquiratur non patri,licet in potestatem patris recidat filius,nisi sorte hoe specialiter pater impetrasset. Nes enim beneficium principis in altotius laesionem dari intelligimus, i nisi ut dicunt, proprio motu fiat. Ergo simpliciter restituto patre filius no privabitur his quae uel prospera fortuna, uel Iabore obuenerunt,&est hic uerus sensus legis si pater, & si mihi fidem habere non uis audi R Imperatorem Constatinum loquentem, in patris est potestate filius quoties deportato patri & dignitas & bona restituta sunt. Ita tamen inquit, ut gesta per filium cuius costium legitima
aetas confirmauerat,rata sunt eodem in potestatem patriam redeute ne eorum rescisio efficiat quod est maxime absurdum eodem tempore, nec in patris, nec in sua
suisse potestate. ex quo reseonsis sepietur,alia quaestio
instir qui b. mori ius patri pol. sol. i L. fi aede paruli L. nouatione
tibus imp. offertim Igitur instit. per qua personas nobis acquiriturn L in quaestione . C.de sentet. pauis.
36쪽
a L.fi quis filio 4 sed etsi pater Mite iniusto rupto
b si ab horibus insti. quib. Inoa. ius pat.potest. sol
e K sed si eκ in dulgentia inst.q-sus modis ius Pa. potest sol. d L. in insulam Cale sint. palii1.
Vlpiadi dum patri ab hostibus reue M omnia a filIoquisita me 'o tεpore eoneedi uult, Sed hoe in fictione postliminij, qua nunqua filium sui iuris dicimus eum
perpetuo in pendenti di ius suerit,at in deportato eratius solutum,& ne quicquam intactum relinquam, quaerunt an idem sit si illius deportetur quod admittimus,ut eo scilicet restituto in patriam potestatem reuertatur. ς Nec obstat Gordiani resp5sum, quia erat restitutus ad patrium solum & ad dignitatem,sie ad quedam non ad omnia ne. generali indulgentia ideo nec mirum si non reuertatur in patriam potestatem.
A B o R quem hic impendemus ebpo imum vergit,ut lucernam iuris Bariolum a procellis & impetu alioru tueamur, adiecta tamen noua interpretatione ad huc s. Si suo, cui Bart. n5 satis per omnia facit, quo fiedi ri r -- ut aduersus eum alii omnes intituat, de vulg. Iicet parum acutὸ mea quidem sententia cum a partibus h Leum in seca- siti habeat acerrimos testes. Iul. ς Scaeuo. t Papi. g Paul.
iusta QR'rum responsa adeo clara aperta. sunt, ut in d
test. biu nisi cauillatione adduci non polsint. Ait itaq 9. nr.i L.ε. prius ae Pater potest sibi prius testametu facere, quinimo debet 'g'. .. . antequa pupillares tabulas c5struat, quae etsi unum i lη fide juleam test mentu dic/tur cum paterno elogio, sic 3 uno coni L. H indes textu i fieri debeat, tame diuersis horis fieri possunt fi .ff. detestamεii adhibita legitima Alennitate. Et quod uulgo dici soleth batur F patris & iiiij unum esse testamentui intelligitur quoad n Bar it 3 prius quedem non per omnia Nihil ergo uetat diuersis hostile vulg. fieri,& licet duo testamenta habeantur patris di filii
e L. si pater fide vulgari. ε L. gillus fi deliberis oc posthu.
37쪽
liise loco,quis diuersis horis fieri possunt: tamen testa mentum filii non infringit partis testamentum,quasi nouissimo loco factum,non Iolet enim rumpi principale accessorio, ' maxim4 hoe loco ubi omnem uim & exiis stentiam habet a patris testamento. Alias enim dia annullaret patris testamentu,se suo gladio iugularet, interimereth. QEod ars nedum natura non admittit. Quod si pater aliud secundum testamentum sibi confecerit, corruerent & primum paternum & tabulae pupillares, ut qasicuti in pactis, p & alijs contractibus nouissima, sic &in testementis q derogant prioribus. Et maxime,quia intestametis nemo sibi lege imponere pol a qua recedere non liceat. x Ergo uoluntate patris sulciunt omnia,quae si uarietur omnia intereunt. Sed quaerit g. quid si patris nouissimum elogium sit conditum,ita ut uires non habeat: uerbi gratia,quia praeteritus est filius, an infiing tur prior uoluntas,secundo patris elogio: effectu domuni & uiribus caret secundum testamεtum propter pr teritionem. Ergo durabit primum. Sed quaestionis est in
. quomodo uideriar esse preteritio, cum haec conditio apposita sit, si filius meus me uiuo moriatur e nonne hae eouditio habet silii institutionem Et certe Bar. constanter asserit: negant tamen alii omnes sulti authorit te huius tex. eui cum respondere Bar. non posset, uoluit hane dictionem si resoluenda in dictionε quamuis,quasi diceret Poponiusquamuis me uiuo moriatur filius ego te instituo,unde &si uiuat perpetuo,hic haeres erit pratia terito filio. Ergo conditio in affirmationem resolutatur. Sich uirtute conditionis non censebitur institu tus, & ut iacilius suaderet Bar. conditionem resolue dam in assirmationem asserit uerba , si filius meus moriatur a Iureconsul. non aiestatore apposita. dsi essent ascripta a testatore,& staret proprie non euet,
inquit Bartoliu,trateritus filius . nimo esset tectEEu institutus
o L post et principale ff. de his quib.ut indignis.
e L.si sis in principio dice lega. 3.
38쪽
redianstitia Ita si ita. s deoperis liberiora.
institutus eum conditio haec: si filius meus visui mortiatur, contineat institutionem , unde possimus regulam generaliter inserre: Ut quoties pater sub illa conditione testatur, Si fiIius me uiuo moriatur, institutionem filiis continere. Et hoc probatur per Iulianum ' dicentem. Cum in testamento ita scribitur, si filius meus me uiuo
morietur, tunc nepos ex eo post mortem meam natus
haeres esto: duo gradus haeredum sint, nullo enim eas. 'uterque ad haereditatem admittitur: Ex quo apparet si nepoti titius substitutus fuerit, & filius patri haeres extiterit,no posse litium una cum filio haeredem esse: quia non in primum gradum , sed in secundum constituitur. Ergo filius institutus , intelligitur quando sub morteipuus nepos instituitur. Dum expresse Iulianus ait, non posse nepotem suas eum filio succedere, qui primum sub institηtion s locum obtineat, nepos vero substitutionis. Quod & Scaevola b eleganter confirmat his verbis, Si
legitimus ς haeres nolit vendicare hau editatem meam, puto deficere conditionem testamenti illo vendicante:
Nee quis mihi dicat conditionem uoluntariam este,cum idem sit quoties disponit eo casu, quo futurus sit filius non posse ullam uoluntatem habere, ut in illo exemplo. Si me uiuo filius moriatur, uiuente etenim patre nihil sibi uendieat filius:& eo mortuo, nihil etia possit morte preventus. Ait & praeterea Paulus, Si ita stipulatio a patrono facta sit, si decem dierum operas non dederis uiginti nummos dare spondes. Videndum est,an nec uis ginti actio dada sit quasi onerande libertatis gratia promissi sint, nec operarum quae promisse non sint, ut quia fingebant esse promissas. Cum soli nummi promissi e
sent, quod essen5 debet ne libertas oneretur, ς an uero
operae dumtaxat promissae fingi debeant e dc quasi in locum eoru nummi subrogati sint, uidelicet, ut patronu omnino non excludatur. Cui cuctationi respondet Paulus his uerbis. Et hic quoque Praetor sentit operas promisias
39쪽
missis duntaxat. Unde apparet conditionem pro pura dissipositione haberi,& sic recte Bart. induxit textum, lueet Iasen dicat se non uidere quorsum tendat Rart. allegatio , licet recte stet ut iam retulit quo sit ut lason uir magnae memoriae, acuminis satis lenti respondeat supra allegatis ex opinione Aretini, & aliorum. In primis. ad Iuliani dictum L q, satisfacit: Ut c5ditio apposita inpeμ f L .si pater. srde sona filii non contineat institutione, quia ut inquit text. νψ g. desiderat, ut filius in parte semper instituatur. Etiam in east conditionis appositae: Et hoc ex opinione Scaeuolae g qui uult ut filius qui in potestate sit ex parte aliis 'qua haeres instituatur. Sinistid tamen interpretatur ad- guersuriae Seaeuolae reipontium. Quis enim dubitat nepo--αtem,uel pronepotem institui n5 posse, praeterito in potestate filior Primum enim suitatis obtinet Iocum. Sed quid obstat regulae nostrae, dum qui sub tali conditione
instituitur,no modo in parte, sed in toto asse, institutus dieitur: & ita Iuliani opinio asserit. Praeterea , & dicto Scaeuolae η cumulate satisfieri crediti Si dixerimus hoe L. si quis it . Tex expressa uolutate testatoris Reeedere sed deeet mena dς h Gansti tientem esse memorem . Si enim haee conditio, si filius aut legitimus haeres, quod idem est, non uelit uindicare
haereditatent, habet expressam testatoris uoluntatem. ita ut uocetur ex voluntate testatoris, siue ex testamento,
sue ab intestato, cur & haee eum similis sit, non contianebit, si me uiuo filius moriatur, ut si non moriatur sit . fhaeres ex mera testatoris uoluntate. Et praeterea ad' Pauli 2.ὸbi iureconsulti rationem, quam Bart. induxit hoc modo 'o rupto αrespondet las. ut si per rationem Pauli dicamus condia fact. resta.
tionem appositam disponere generaliter , intelligere debebimus , ut non modo in filo, sed in omnibus extraneis militet, & apposita conditio disponat, sicq de
extraneus sub conditione institutus, haeres censeatur. Pota Si Titius doctor fiat, te luctum haeredem instituo,
nam si Titius dignitatem doctoratus acceperit, erit ille E ii, Titius
40쪽
Titim haeres antequa Titius possit admitti,iaditio enim in persona eius, cui apponitur disponit ex opi. Paul. dc Bart. Sed illud plusquam absurdum, in iure nostro habetur seeundum Vlpiani R decisionem . Nonne muti quis omissa ciuis interest,an pater Ouideat, in easum calamitatis filii. resta. an uero eum sub conditiove impossibili instituat quae ex facto alieno dependeat. Ita enim Papinianus h nosteris L filius et fuit permittit. Quauis tamen Iason quasi in suam possessio-αLt . . de con- nem uenerit a nemine.*.intelligi dicit, quod falsum est: ait institurionsi, & MUrsati,saciamus, conditio apposita in persen/ ς -- tranei non disponit sicuti apposita in suo filio,non m gis, quam in re mortua respectu silit,ut in hoc exemplo. e L si dui, iii K ςx u nerit te Lucium haeredem instituo . de eandLinstitu. Mi -dicet, si non uenerit nauem esse institutam, Conditiones enim tales extra instituta personam sunt. ea L eilius aquil Rut m,si filius meus me uiuo moriatur, abomin lius in princi se tionis 4 patris & luctus causa apponitur, ut ei Muideat
liber.α posthu. in eum easum quem minime desiderat. Praeterea nonne dum pater sub ea conditione, si mortuus fuerit filius habemus ex certa scietia quid sequamure At quando in extranei coditione sumus,nihil habemus, quod sequamur, eum non instituendi gratia apponatur, sed instituti, ut designet aeceptandi haereditatem tempus . Remanet ergo uera Barioli regula , nisi ad extremum obstet hie
noster M. ubi si conditio' apposita in persona filii habeatur pro institutione, falso diceret in finalibus uerbis
v testamentum secundum nullum esse,quia filius est praeteritus, cum qui institutus,aut exhaeredatus sit,non die L. t. 3c - deli- catur praeteritus . φ Sed hic si conditio institutio-ber. α post , ii, habeat, non est praeteritus: ergo Bart. opinio falsa. Huic contrario cum non posset Bart. satisfacere coactus est diuinare, imo literam corrumpere,dum uult condiationem in affirmationem resolui. Praeterea, ut & uerba a iureconsulto non a testatore ascripta sint: cuius opianionem non admitto, ne, hic toti mihi in ullo obstare