장음표시 사용
101쪽
86 Di sui. 2. I. principium in Physica et Omne alterabile est corruptibile. Ratio est , quia alteratio est dispositio ad corruptionemr implicat
autem naturam posse disponere ad corruptionem id , quod nequeat corrumpere , ne aliquid ineipiat, quod non valeat consu- mare. Praeterea si potest alterare incorruptibile, potest disponere ad impossibile , quod
repugnat iii terminis. Probatur hoc , quia alterare est drs ponere ad corruptionem ; ergo alterare incorruptibile est disponere incorruptibile ad corruptionem : corruptio autem rei incorruptibilis est repugnans interminis: ergo &c. Resp. conc. mai. neg. min. materia se ut per receptionem forma: substantialis non generatur , aut per amissionem eiusdem non corrumpitur; ita neque per receptionem,neque per amissionem formae accidentalis al
Dices: materia prima aliter se habet intrinsece cum calore, aliter sine calore : i alter ri autem nihil aliud est , quam aliter se habere secundum accidens ; ergo materia prima per calorem, & carentiam caloris al
E es p. posse esse hic quaestionem de re, vel de voce: Si alterari nihil aliud est, quam aliter se habere , materia prima alteratur :1ed tunc falsum est onauem alterationem esse dispostionem ad corruptionem . . Alterari autem apud Physicos idcm cst , ac dispositiue corrumpi;vnde promiscue dicuntur,qua tu ucs alteratius corruptritae. Hinc aiunt aerem per lucem, aut priuationem lucis non
102쪽
. zo materia prima. 8 priuatione ipfius aliter& aliter se habere. Retinedo igitur veru conceptu alterationismella materiam alterari, recedendo a vero conceptus concede alterari materiam , sed negarpropterea posse corrumpi , quia tunc falsum est alterat ionem esse viam ad corruptio
Instabis : materia prima est subiectum
qualitatum corruptiuarum : ergo materia prima est corruptibilis. Res p. conc. ant. neg. conseq. Qualitates eorruptiuae, quae in materia recipiuntur non sunt corruptiuae materiae, sed totius. Quem admodum cnim calor in materia receptus non inducit materiam in materiam, sed formam in materiam;ita nec expellit materiam a materia, scd sormam a materia. Porro eodem iure , quo qualitates huiusmodi dicuntur corruptiuae , dici possitne & generativa quia corruptio unius est generatio alterius. Corruptiuae autem dicuntur eaedem , qu contraris ; non corruptiuae autem, ted pure persectivae, quae contrario carent. Primi generis sunt calor, frigus, & aliae huiusmodi: secundi lux,& si qua est alia, quae contrario careat, de quibus alibi.
103쪽
QVAESTIO ILAn , o quomodo materia sit pura
Nihil lxqquentius auditur in Seho
lis Phylleae , quam quod in teria prima sit pura potentia. Quod ut intelligas sciendum est triplici' ter accipi posse hoc nomen Potentia. Primo pro potentia activa ; & hoc modo datur iii igne potentia ad calefaciendum ; siue huius modi potentia sit io semet substantia ignis, siue aliquid superadditum subna aliae agnis:
utrumlibet enim dicas, semper verum est: gnis potest calefacere. Secundo pro poten-ria passiua : di hoc modo datur in aqua patentia recipiqndi caloris . Quemadmodum enim ignis potest calcfacere, aqua potest cariles eri. Tertio pro potentia obtestina , siue logica: & haec nihil aliud est, quam non IQ-- pugnantia ad esse , sue est ipsam et possibili eas rei,quae dicisur esie in potentia. Ita Mundus antequam esset , erat potentia , & quiae se potentia nihil alsud est , quam esse ponsbitem,possibilitas autem ipsiuς nihil aliud est, quam ipst: propterea antequam esset, erat tui ipsius potentia: quia vero non erat
sinplicirer, sed solum in e sic obiectit ideo
104쪽
uomodo mat. sit pura potent. 89 potentia huiusmodi dieitur obiectiva. Et quia esla obiectii est esse id, de quo diei aliquid potest, ideo esse obiective, & esse logice sunt v mma, & idem. Materiam primam non esse puram potentiam in hac tertia acceptione, est extra controuersiam . Non enim controuertitur, an
materia prima sit pure possibilis , cum impossibile sit existere corpus naturale, quin existat id , ex quo est ipsum'; hoc autem est
materia prima. Rursus neque quaeritur, an materia prima sit potentia secundum primam acceptationem, hoc est, an materia prima agere possit. Sensus igitur Questionis est, an materia prima sit puta potentia pallina. Vbi aduerte non disputati, an materia proma sit potentia, sed an iit pura potentia .Ratio est, quia cum potentia, dc actua oppostationem dieant: si materia prima sit pura potentia, videtur excludore a se omnem identitatem cum quolibet actu : se ut si si pura potentia , videtur eo ipso noti est. vllus
Ad resolutioneni quaestionis propos
duplex genus actinina considerati potest. Al-Ier Enam actus est actus physicus, determi natus ex se & determinans id, cuius est actus ad aliquam speciem ivitis phy sici : seu ad aliquam speciem subitantiae . & huitis modiacius dicitur forma totius , cuius est actus metaphysicus seu cntitativus , et q. entitas ipsa , siue ipsa e flentia rei, cuius dici tur a Vetus: sue : cst ipsa mei realitas,qua res dicitur esse id quod est. His positis, ponitur. Ptima Conclusio. Materia prima est ita
105쪽
physicus. Probat ut concluso cx dictis. Materia cnim non est secundum se, neque quid, neque,&c. Vno verbo materia per se ipsam non est ulla subitantia simplieiter,& absolu-tc;qiuamuis sit pars cuiuslibet substanti re scucuiuslibet corporis naturalis. Sccunda Concliilio: Materia prima non est ita puta potentia , ut non sit suus achiis mera physicus , seu entitativus. Hoc quod di cuiuis,& proprie dicimus. materia est suus actus entitativus : dicunt communiter alij et materia habet proprium actiun metaphysi cum, R ent natiuum : ubi ly habet sumatur an transi liuo cum idem sit id quod habet , id, qtiod habetur. Probatur conclusio , quia mat cria pzr se ipsam est aliqirid , & aliqua realitas, cum si pars esciatialis substantiae physicae,contra distincta ab alia comparte, caqua facit unum. Item est id, ex quo in existe-
te sit quod libet, quod fit,& in quod ultima
abit quando corrumpitur omne , quod corrumpitur ergo matera a prima per seipsam est situs actus, sua entitas, siue materia piima pa se ipsam sol maliter est id quod est. Quamuis enim a forma habeat constituere hane
potius quam illam substantiam . habet tamen per seipsam esse id, siue illud aliquid , ex quo & qualibet forma, fieri potest qualibet substantia.
Salisi obiectionibus. Bij c. primo. Ex Phinosopho primo de
Generat. tetatu 12. materia non est.
106쪽
uomodo mat. sit pura potent. s rhoc & em , ergo materia prima secundum se
non habet actum eliti latiuum. Probatiirco
sequentia, qtua quod habet ac tam etiam cnistitati uiuii est hoc & ens. Hoc Aristotelis di- etiam explicat contra actnm materiae Ruuiusso. Nullus actus entitatiuus est actus ut sie, sed est aliquis actus in partieudari : sed materia prima no potest este ullus astus in par lictitari: ergo materia prima non potest e se sibi sutis actus en nativus. Maior est mani- sesia ex ijs, quae diximus. in Logica agentes
de univcrsalibus. Diximus autetia omne,
quod est , ese aliquid stipulare ς & a parteret pia ter singularia nihil ex istore. Puta noexiit it homo ut sc, Leo ut se: sed hic & ille homo: hic di ille Leo : igitur non est a pa te rei actus ut sic , sed hic ec ille actus: minor autem probatur, quia quod est potentia ad omnem, di quemlibet actum , non est secundum se hi nee ille actus: sed materia prima est potentia ad Sc. ergo materia prima non est secundiam se hi neq. alle, neque ullus actus.
Res p. per loc & ens ibi nominatim intelligi a Philosopho substantiam simpliciter-
adeoq. con C. ant. nega cons. & probationem
eiusdem. Ad explicationem Ruiiij cono. mai. eius'. probatione nega min. Ad probationem minoris dic materiam primam esse potentiam ad quemlibet actum physicum ;nou autem ad ullum actum entitatilium : est
in potentia ad quemlibet actum physicum, quia per quemlibet actu in hiiiiismodi est eomplebilis . N determinabilis ad quamlibet speeiem substantiae: non est autem potentia ad viliani actum citati atauum seu do.
107쪽
ρα Diovi. a. quo'. a. taphysicum , qnia se ipsa formaliter est id
quod est,&haec potius quam illa cntitas, sustinens hane potius quam illam definitione, ut constat ex dictis. Obij c. secundo materia prima est pura potentia, ergo nullum omnino habet actum. Conseq. probatur, quia pura potentia persccte opponitur puro actui : sed purus actus millam omnino potentialitatem habet, ergo pura potentia nullum omnino habet actum.
tecedenti recte inseres oppositain consequetiam . Agimus enim hic non de potentia Logica, suo obiectiva, siue metaphvsica ; sed de potentia physica, & qui dein passiva. Esse
alitem realiter puram potentiam passivam et onuenit materia: per idcntitatem, sicut conuenit homini esse animal rationale : e sic aurem potentiam huiusmodi realiter & physice est esse realiter & physice aliquid e .confar hoc euidenter ex dictis , nam substantia pli,sca non habetur adaequale per sola sor-niani , includit igitur , ut alterum sui conali tutiuum,materiam prim am,quae quamuis non lit adaequata entitas substantiae physicae μust tamen cinitas sui ipsius. Ad probationem nega Maai. Pura potentia, ut accipitur ab aduersario , puta pro carentia omnis omnino
perscctionis non est aliquid,quod possit vere de proprie esse. Omne enim quod est eo ip .so aliquid est,adeoque aliqua persectio est.
Qui autem comparat pura potentiam , qu edicitur de materia, cum puro actu, qui dicitur de Deo, hallucinatur in hac voce pura potentia. Dieitur Deus 'esse purus a-cius quia implicat in Deo potentialitas ad xl ani
108쪽
Quomodo malo sit pura potent vllam persectionem: cum actu sit omnis omnino perfectio : ut daretur pura potentia diainetraliter opposita puro actui, deberet dari aliquid , quod secundum se nulla esset perfectio , esset autem capax huius, vel illius persectionis : hoc autem ex duplici capite, Pra ter caetera , manifestam inuoluit repugnantiam. Primo quidem, quia repugnat interminis existere aliquid vere, dc physice, quod non sit ulla res : siue existere aliquid, quod nihil sit, eo ipso autem quod A est ali- qiii , est aliqua persectio : cum ens, & periectio dicantur ad conuertentiam. Secundo quia etiamsi dones Aduersario existere id , quod dicit nullam esse persectionem; sibi ip-D JO. tradicit dum dicit id esse eapax huius,
vel illius perfectionis r haec enim ipsa ca a citas est aliqua persectio , cum sit aliquod bonum : bonum enim est esse aptum bono recipiendo.
Quom admodum Aduersarij ex hoc, qdod
detur purus ac iis inserunt dari puram poto trana, ita a j ex hoc, quod detur purum bonum inferunt dari purum malunt. Utrique male - propter eandzm rationem. Implicae enim alacitia i csse,& non estu aliquod bonu : non autem implicat aliquid este, & non cile aliquod malum: imo necessarium est, ut oste- detur in loco, a Ii quod bonum cxistere,quod, puro bonum. Ratio a priori, &altissima est', quia eo ipso quod aliquid est, ex Deo est: non autem ex eo quod alio uidcit,ex nihilo est. Per hoc quod creatura que -
t ex Deo est, bona est; per hoc quod ex
nihilo est, deficit a bono , non tamen malacu et non enim dicitur malum qtiad,per hoe,
109쪽
s quod careat ulteriora bono; sed per hoc, quod careat bono sibi . debito : nulli autemeteaturae deest bonum ipsi debitum , nisi ipsa sponte deficiat a bono, quod ideo ipsi debetur, quia tenetur illud velle , & volenti datur. Pura homo per culpam sit malus , quia caret adhaesione ad summum bonum, quae adhaeso in tantum est illi dubita, quia tenetur illam velle per gratiam , quae illi datur ut velit, & volenti hoc pacto , non negatur quod vult. Carentia ulterioris bona, si sit debitum , facit malum : si non sit d bitum, sed tantum possibile, facit imperfectum. In
Deo autem non reperitur elle ex nihilo , taconsequenter noli reperitur unde deficiat a bono e immo esse ens a se ita est proprium Dei, ut disturcnxiam , per quam contrahitur
ratio entis ad rationem ditiam, communiter constituant in aseitate.
Devique qutina admodum pura potentia , ex hoc ipso, quod sit aliquid , ostenditur elle aliquod bonum: N ex hoc ipso quod sit po- potentia ad formam 1 & quidem ad omnem formam, ostenditur esse hoe speciale bonum. Quod probat Augustinus libro de satura boni cap 8. Ita etiam probatur quod iri ala ouis actus. Eo ipso enim quod aliquid di aliquod bonu est cu participatio pram Ientis,& primi boni: idem autem est primumers , & primum bonum, ac purus actus: Nconsequenter participatio primi boni eliparticipatio primi actus. Omnis autem pax ticipatio primi actus est aliquis actus, sicut inanis participatio primi boni est aliquod honum. Vbi aduerte istos terminos et ensperfectio,bonum activi di si qui sunt alii hi
110쪽
.Quomodo mat. sit pura potenti
iusmodi , esse omnes aequaliter transcendentales.
Obijc. tertio materia prima dicitur medium inter ens δc nihil: ergo materia prima non est ens implicat enim medium inter album Sc nigrum, es e album.
Res p. et lain implicare quod medium inter album 8c negruua sit nigrum; ergo implicat quod materia prima , quae est medium inter en ς & nihil, sit nihil ; tam enim unumquam alterum extremum non est medium.
Dici tui ergo materia prima medium inter nihil &ens, quia mediat inter nihil , & substantiam sui pliciter. hoc est quia neque est nihil, neque substantia. Quando negamu Libstantiam de materia semper intellige Ribstantiam completam,quae sola hic dicitur
Obi je quarto Si materia prima haberet
proprium actrim elim adiuum haberet propriam existentiam Consequens est falsiim , ergo G anteceden'. Minor est communis su tentia Thom istarum. Sequela maioris pro batur, quia Co ipso quod est aliquis actiis, est aliqua existentia: idem enim & virum sunt: actuae &: existentia. Porro si est actus . sunt in eo inposito duo actus, argumenta enim, queprobant materiam esse aliquem actum, probant a fortiori formam esse aliquem actit in rcum igitur in composito sint & materia. , dc forma , erunt in composito duo amis. Ex quibus sic argues : sunt in compositio duo .ctus,' achiis 3c existerilia sn ut unum Sc ide. ergo sunt in composito duae existetitiae. Pr terea e sunt in composito duo actus, ergo copolitum non est cx potentia dc actu , sed exactu