장음표시 사용
111쪽
quuntur qui sententiam Philosophi iee b
Decogitant, nec bene loquuntur. Resp. hoc argumentum esse segetem magnarum discordiarum , M occasionein praebete
uaestioni, quam alij putant differendam in
nem Metaphyscar : nos hic tractandam putamus. Videlicet: an in rebus creatis e sien-ria & ceti lentia distingitantur rea liter. Hietamen supposta tabi distinctione sic aliqui
respondent. Si materia prima haberet propriu actu clatitatiuum haberet propria caestutia : nego sequelana maioris, &c. ad . probationem negant omnem actum este aliquam existentiam. Aliud enim est, inquit, actus , sue actua tas uiuentiar: aliud actus, siue actualitas existenti etc. Por actualitalcm csentiae materia prima cst actualis potentia ad formam,& ex istentiam sornaae s adcoque ad existentiam siri ipsus, cum existat per exilliantiam soamar. Hac distinctione supposita inter pestialitatcm esentiae, de actualitatem, existentiae: facile est dicere compositum co- Doni cx actia dc actu , sed ex actu sccundum qi id,& ex actu simpliciter; seu ex actu cri-titativo, & actu existentiali : actus auidinentitatiuus se habet ut potentia ad actum exissenti alcm. Hinc patet non esse duas exi- sentias, quamuis sint aliqualiter duo actus. Tal sitim enim est omnem actum esse ab aram existentiam. Hae tamena responsiones non
subsistinat, ut ex sequentibus patebit.
112쪽
An in rebus creatis esentia realiarer diatinguatur ab existentia.
N Omlhq distinctionis realis intelligi-
nnis hic tam distinctionem , quae est inter rem & rem , quam distinctionem,quae est inter rem , & modum rei. Distinctio, quae est inter materiam & so iam , est distinctio inter rem & rem. Distinctio, quae est inter rem & durationem, vel ubi cationem rei, est distinctio inter tem& modum. Differunt istae duce distinctio. nes, ut aiunt, quia per primam habetur mutua separabilitas , per secundam separabilitas quidem,sed non mutua: quamuis enim implicet este hanc ubicationem sine irae, non tamen implicat esse me, fine hac ubicatione. Oportuit hoc praemittere non quod approinbem hane distinctionum distinetionem ι sed ut intelligantur Thom istae, qui quamuis distinctionem physicam inter essenti am & exi
stentiam rerum ereatarum sere omnes con-eedant; non tamen omnes conueniunt in hoc
nomine distinctionis realis; dum alij realc, alii modalem appellant. Nos vero nomine distinctionis realis ita utranaque accipimus, ut tam modalem, quam aliam repellendam puremus, sine multiplicatione vocabuloru: e dum
113쪽
dum igitur intellisses repelli realem , scias hoe nomine repelli & modalem. Ad hoe
autem ut clare in hac materia procedamus.
Suppono primo eandem rem aliquando existere,& aliquando non existere ; siue aliquando esse, & aliquando non esse. Hoc est manifestum. Petrus hodie est, & heri non crat;Paulus heri erat, & hodie non est adeoque esse & non esse de eodem subiecto ver licantur,non quidem simultanee, sed diuisini seu succesiue.
Suppono secundo quod quamuis esse &
non esse sinpliciter,& sine addito vera ficontur de eodem su b tecto : Petrus es: Petrias non est ; tamen esse, & non esse eum addito
praedicati essentialis nequeunt verificari nee simultanee, nee successive de eodem. v. g. Hae duae propositiones : Petrus est homo :Petrus non es homo, nec simultanee nec sue eessive velificantur; sed affirmativa : Petrus es homo est semper , & necessario vera. Ratio est,quia esse simplieiter, est aliquid contingens Petro & cui labet alteri creatu rae,at esse staminem non est Petro contingens , necesse equum Bucephalo, neque cuilibet alteri
Hinc inferes hane voculam es aliter accipi,quando effertur one addito aliter quando effertur cum addito praedicati essentialis. Quando effertur simpliciter , & sine addito habet vim verbi,& signife at idem ae: exi in ita dicere Petrus es idein est, ae dicere : Pe-irus existit. Et quia aliquando Petrus exi- 1lit, aliquando nono ideo haec propositio: Petrus maliquando est vera, aliquando falsa. Quando autem effertur cum addito praedicati
114쪽
Quomodo potent. sit puta sent. soti essentialis dicendo : Petrus es homo tuneli es habet vim copulae, ic denotat connexionem inter hoc subiectum Petrus, & hoc pridi eatum homo di quia est talis connexio inter hoc subiectum & hoe praedieatum ut omnino impossibi Ie sit dari hoc subiectum, quin eo ipso detur hoc praedicatum : ideo tales propositiones dicuntur necessatiar: , t dictum est alibi. Hoc idem aliter explieabis si dixeris huiusmodi propositiones Petpus est homo : & :
homo est animal rationale saeere sensum conditionalem, videlicet : Si Petrus est s homo est: Si homo est ; animal rationale est. Vel : da Petrum,& dabis hominem e da hominem' dabis animal rationale. Et quia, ut fert Summulistarum proloquium, conditionalis nihil ponit in esse praedicta propos-tiones nihil ponunt : adeoque differunt essentialiter ab illis, per quas aliquid ponitur in esse : quales sunt hae: Petrus est:Homo est, per quas assirmatur, non quid Petrus aut homo sint , sed quod Petrus, aut homo sint: cum igitur haec: homo est aliquid ponat in elle : & haec alia : homo est animal rationale nihil: manis esum est aecidere posse ut una sit vera, altera salsa I & consequenter avexitate unius male inferri veritatem alterius , dc c conuerso dicendo : homo est annmal rationale ; ergo homo est: aut: homo non est 3 ergo homo non est animal ratio.
Hinc etia est quoa dicitur praedictat propositiones: Petrus est homo: Homo est animal& alias huiusmodi pra scindere ab omni te
pota, siue in huiusmodi propositionibus
115쪽
particulam est non accipi cum statu, sed ani- pliatiue : eum de alijs dicatur partitulam iest aeeipiendam esse cum statu. Atq. ex hoe ipso eapite habetur sussie iens disparitas interutrasque propositiones;&consequenter ratio cur ex ipsis una possit ese vera, & altera Lais a. Si enim in hac propositione: homo est,syest accipiatur cum statu: & in hae alia: homo es animal non accipiatur eum statu - si haec propositio: homo est assirmet esse hominem
nune in rerum natura : haec autem alia r Bomo est animal non assirmet hoc, sed solum quod quotiescunque datur homo; datur animal : apparet unde eum veritate unius stet falsitas alterius: scut appareret in his dua- bus propositionibus : Petrus mouetur & equotiescunq. Petrus currit, toties moraettir. Si primam efferas Petro immoto salsum di eis : secus si secundam. Haec sunt adeo clara, ut ad intelligentiam sui nihil, praeter intellectum, requirant.
Statuistir vera Conclusio Essentia in rebus ereatis est realitor it
distincta ab existentia. Probatur Conci utio,quia si quaelibet citentia : puta, si eo sentia Petri deberet existere per extilentiam sibi superadditam , etiam ipsamet existentia Petri deberet existere per aliam existentiam sibi superadditam : consequens , etiam apud aduersarios, est absurdum ς ergo & antecedens. Sequela maioris probatur , quia tuta tum essentia Petri exinit per dxistentiam si
116쪽
De essent. tr existent. I o rbi superadditam, in quantum essentia Petri
est secundum se indisterens ad hoc ut existat, vel non existat: sed ipsa met existentia Petri est indisserens ut existat,uel non existat ;ergo ipsa etiam existentia existere debet per existentiam sibi superadditam. Minor prq-balpr, quia si existentia Petri non est indiseferens ut fit, vel non sit in rerum natura, sequitur illam vel neeessario esse, vel impositibile esse ut ipsa sit: virumque autem re
pugnat. Si enim impossibile est ipsam esse,
xcpugnat Petrum existere: .si autem necessa rio est etiam ipse Petrus necessario est: eum impossibile sit dari in rerum natura essit stentiam Petri,& Petrum non existere. Non defuerunt qui inter essentiam & cxistentiam talem distinctionem concederent ut existentiam sine essentia construari non repugnaret : itaui possit esse vera hic propo- filio : datur nunc existentia Potri & simul salsa hare : nunc ex tit Petrus. sicut v. g. destructa substantia panis in venerabili Sacramento Euςharistiae verum est: datur aIbo do panis ; falsum : datur panis. Ita Baninnes prima parte Quaest. quarta art. secundo: iuxta quem quamuis essentia conseruari nequeat separatim ab existentia ; potest tamε-xistentia conseruari separatim ab essentia. Huiusmodi tamen sentcntia communiter
reijcitur a Thomistis, qui potius existentia ponunt pro modo essentiae, quam essentia in pro modo existenriae, &in hoc , supposita distinctione, sapitit; ita ut si alterutra tantsi, possit esse separatim ab altera, multo conuenientius admittatur de essentia, quam de
117쪽
existentiam abessentia separari, posita inter utramque distinctione, semier valet argumentum adductum pro existentia super- . addita existentiae. In quo obserua,quod illa altera existentia superaddita existentiae eodem platast argumento probatur indigete alia existentia ; & haec alia, & sie in infinitum. Respondent igitur satis communiter mag- nam este disparitatem inter essentiam,& exi- stentiam, quoad indisserentiam utriusque ad existendum, vel non existendum. Nam essen- tia,aiunt,extitit ut quod ι existentia autem existit ut quo: siue : essentia est id , quod existit: existentia autem non est id, quod existit , sed id , quo essentia existit. Hine, ipsamet essentia existentiae non existit per existentiam sibi supperadditam; quamuis es- sentia simplicuer ι puta essentia Petri, vel euiuilibet alterius huiusmodi existat per existentiam sbi superaddi tam . Probari simul, & explicari potest hare responfio inductione, facta per sorinas innumerabiles, quae sue ullo sibi superaddito sustinent denominationem quam tribuunt subiecto, cui seipsas superaddunt. In compositio physico materia prima est
indisserens ut uniatur, vel non uniatur sor-mar, ob hac indifferentia ponut phy si iunione materiae, & formae superaddita : ipsa aute unio alia unione non indiget, ut viri l. extremo Vniatur. sed se ipsa formaliter unit,& extrema inter se, & se ipsa in cxtremis o adeoque ita est sormaliter unio extremorum ut sit etiam unio sui. Petrus est indifferens visit, vel non sit in hoc loco ; propterea per aliquid sibi supperadditum determinatur ut sit
118쪽
De essent σ exissent. . I ossit potius,quam non sit, in hoc loco : hoe se peradditum vocant ubicationem , quae dicitur locus intrinsecus rei locatata Haec autem v bieatio non indiget alia ubicatione , per
quam ipsa sit in hoc loco, sed per se ipsami formaliter ponit, & Petrum,& se in hoc lo-t eo,& se de alijs infinitis : ergo a pari , cum essentia Petri sit id , quod existit , essentias autem existentiae Petri ni esse id, quo Petrus, siue essentia Petri existit : Petrus debet exi-sere per existentiam sibi superiadditam; ipsa
autem existentia se ipsa somnii iter existet qsicut Petrus ipse ubi catione si luperaddita vibicatur , ipsa autem v bicatio . ipsa formaliter v bicatur.
Ratio, inquiunt, uniuersalis ima,& a priori est,quia quotiescunque aliquod subiectu est in disterens ut sit tale,vel non tale , toties per i ormam sibi superadditam debet dete minari ad esse tale potius quam non tale ;forma vero ipsa determinans ad esse tale, potius quam non tale non debet per ulteriorem formam determinari. Ita quia Petrus est indisserens ut sit, vel non fit in hoc instanti,per aliquam formam videlicet per durationem sibi superadditam, determinari debet ut sit potius, qualia non sit in hoc instanti: at ipsamet duratio quae est forma determinanis inon debet per ulteriorem durationem determinari. Et hoc uniuersalissimum est in ijs quae sunt ultima determinantia ad hos,& illos esse tus sorinales: imo ratio ultimi determinatiui dicit hoc formaliter:: videlicet non indigere ulteriori determinativo. Haec Aduersariorum responsio continet
optimam doctrinam, sed pessime applicatan i e j v ad
119쪽
ad rem piesentem. Nam in tantum in sol mis vltimo determinatiuis ad aliquam denominationem non requiritur ulterior sormasser quam eandem denominationem Mipsae sustineant , inquantum in praedictis
formis non reperitur eadem indisterentia, quae reperitur in subiecto, quod ultimo de- terminant. V. G. intantum vitio non unitur alia unione , nec ubieatio alia ubicatione ubi ea tur&sie de eaeteris; inquantum nec in unione datur indisserentia ut uniatur, vel
non uniatur huie , & illi extremo ; nec ita v bieatione indifferentia ut sit, vel non sit in hoc loco , vel potius ut sit, vel non sit hie locus. Caeterum si quemadmodum est indis- seres Petrus, estet in disteres ubicatioPetri eo- de modo deberet aliquid superaddi ubicatio- ni, sicut aliquid superadditur Petro . Ratioi itur eur huiusmodi formae non indigeantat ijs formis, seu ratio eur isint ultimo determinates, est,quia ipsae no sunt indisterentes, sed per suam essetia determicatae ad hanc, vel illam denominationem, quam sustinent. Vbi aduerte, quod illa ipsa ubi catio, quae non est indisserens visit hic, vel non sit hic, posito quod sit; ut v bicet vel non ubicet Petrum, ponto quod sit: est tamen indifferens ut sit,uel non sit: adeoq. hare ipsa indisseretia tolli debebit per aliquid superadditum per quod formali ter determinetur ad esse potius quam non esie: cum autem neq. ipsa sit hic,neq. ponat Petrum hie,nisi ipsa sit, adhuc verum est quod ad essendum hic , aut ubicandum Petrum hie, indiget aliquo sustent Aduersarij huic in issereni vi sit vel
120쪽
De Ufentu existent. . rorsit non est per hi umformaliter 'i eodemodo philosophandum est de existentia Aduersariorum, Existentia Petri non est indifferens visit,vel non sit, posito quod sit, neq. ut faciat existere Petrum, aut non facinat,posito qnod ipsa sit. Est tamen indifferes vi sit, vel non sit in rerum natura , Ut concedere debet quicunque habet intellectum et
implicat igitur quod per se ipsam formalio' ter sit. Igitur ad rationem a priori dic, quod quotiescunque forma eandem indifferentiam lia, bet ad aliquam denominationem, quam hinbet subiectum,toties ipsa etiam eandem ii digentiam habet,quam subiectum, alicuius . determinatiui. Quamuis igitur concipias existentiam Petri ut formam e fientiat ilex determinatiuam Petri ad esse, ex suppositi
ne quod ipsa sit : tamen quia hoc ip tu quod ipsa sit, est aliquid ipsi contingens debet hoc ipsum illi conuenire per aliquid superaddis
tum, sicut& Petro, vel nec illi nec Petro, Dices. Quamuis existentia Petri secun dum situm conceptum quid litatiuuna, & eis sentialem sit simpliciter indisserens ut sit, vel non sit x tamen per hoc ipsum formaliter, quod sit, intel l igitur existere: nulla intellecta. existentia ipsi stiperaddita ; ergo ad existentiam non requiritur existentia superaddita. Antecedens explicatur. Vbicatio quamuis sit indiferon; ut sit, vel non sit, per hoc ipsum formaliter quod sit, ubicat, & intransitive seipsa ui,& Manstiue stibi ectunc eodein modo existentia Petri , quatiauis secundum suum conceptum quidditatiuum siti indisterens ut