장음표시 사용
91쪽
6 Di sui. z. uis'. t. ex quo in existento, scii ex quo, tamquam ex principio intrinseco , quodlibet corpus
componitur Dicitur: Ur non secun iam accidens, quia totum fit ex subiecto per se , ω Lanquam ex parte substantiali totius. Denique additur: Ursi corrumpitur aliquid in hoc abibis υἰsimum, quia quaelibet substantia, quae corrumpitur resoluitur in materiam primam, omni corruptioni superstite; adeoque retinentein in gen cratione rei , quae
fit, rationem subiecti. Ex quibus facile apparet boti itas utriusque desinitionis. Obj j c. primo . Materia prima est in aliquo praedicamento; crgo salsum est eam non esse quid, neque quidpiam eorum , quibus cns determinatur. Antecedens patet ex dictis tu Logica,tubi materiam collocauimus. In praedicament o subia stariae. Resp. neq. au . Ad probationem iterum nego ant. Materia pertinet quidem ad praedicamentum substantiar, sed non formaliter,icii directo, de Qua pertinentia hic agitur. Pertinet auic reductive, & ut pars illius
substantiae, quae directe ponitur in praedicamento. Et hoc dictum est in Logiea. Obi je. secundo. Materia prima definitur; ergo est in aliqna specie entis: ergo habet aliquid, per quod ad hanc potius, quam ad
aliam speciem entis determinetur. Ant. est euidens,cum dupliciter illam definiuerimus. Conseq. patet omne enim quod constat ex genere, & disserentia , est in aliqua specie entis: omne quod definitur,constat eX genc- re & disterentia : ergo omne quod definitur est in aliqua specie entis . Resp. Nos non negase materiam primam esse
92쪽
De mmeria prima. 77 esse per se ipsa in aliqua specie entis. eo enim ipso quod cit, est aliqua species curas ; sed Eiximus eam per se ipsam non esse vi la spe- cicin substantiae physicae completae, adeoque
argumentum in forma conc. ant. distii g.
cons. est in aliqua specie entis physi a completi : nego cons. in aliqua specie logica, vel
metas hylica cntis: conc. consobi j c. tertio. Vel definitur hie materia prima socundum rationem praecisam materiae, vel secundum rationem propriam materiae primae: neutrum dici potest ergo , Sc. Minor probatur si enim dicas definiri secundum ration cin praecisam materiae, contra eli, quia ratio materie,& ratio subiecti sunt una ratio : definitio autem allata non conuenit
rationi subiecti ut sic : ergo per ipsam non definitur ratio subiectivi se. Si autem dicas definiri materiam primam secundum ratio nem propriam materia: primae : contra est, quia ita debet definiri, ut pcr huiusmodi definitionem habeatur notitia subiccti ut sie.
Resp. conC. mai. neg. min. Definitur materia prima secundum rationem propriam materiae primae. Differentia avtcm , seii ratio propria subiecti ut sic, ibi explicabitur, ubi de conceptu proprio formae, Per compa rationem ad quam dicitur subiectum, quidquid est subiectum.
93쪽
Materia prima est ingenerabilis tr incorruptibilis. INgenerabilitatem atque incorruptibilitatem materiae primae vide ne ita intelligas quasi nec Deus illam faeere ex nihilo, nee eandem in nihilum redigere possit . Irrimo neque hic quaerimus an agens naturale non suis viribus, sed eleuatum a Deo pos r aliquid ex nihilo iacere, aut aliquid in nihil aure digere. Qiras enim hic quaerat quid natura possit, ab eo eleuata, qui omnia potesti Sensus igitur qua tionis est an agens naturale virtute sibi conuaturali possit gen crare , aut corrumpete materiam primam, & in hoc sensu responsum est per titulum articuli.
Materia prima est in generabit is, & incoit ptibilis. Haec conclusio est Aristotelis, & omnium
Peripateticorum. Probatur autem se . Si a-ycns naturale posset generare materiam primam deberet illam generare ex ala quo subiecto prae existente: ncquit hoc facere: ergotio luit illam generato. Maior probatur quia facere aliquid independenter a subiecto est supra Vares agentis pure naturalis a respectu cuius uniuersalissimo dicitur: ex nihilo nihil sit. Minor autem probatur, materiam videlicet primam produca non posse dependenter a subiecto: quia nequit ullum subiectum praesupponi primo lubiecto : si enim aliquod subiectum praesiipponas , ipsim dι- cimHS materiam pramam, di quia in sit biectis
94쪽
De materia prima. 79ctis nequit dari processus in infinitum, deueniendum est ad aliquod , vltra quod non sit
aliud inquirendum. Hoc autem est quod dicitur primum, siue ultimii in subiectum. Haec ratiocinatio reducitur ad hoc . Materia prima produci nequit neque dependenter, neq; itide pendenter a subiecto ι ergo simplaciter produci nequit . Antecedens probatur . Et primo quod non independenter: quia est supra modum agenda agentis creati. Secundo quod neque dependenter: quia co ipso primo subiecto subiectimi praesupponitur, quod
Hoc argumentum est Aristotelis i. Physic. cap. Vitimo. Materiam inquit primam incorruptibilem, σ ingenitam ese necesse est Si enim for jubyci aliquid Ocri et , ex quo in existente flat; hoc autem est ipsius nutura z quare erii ante quais flat: Hoc est: si sit maῆeria prima, ex aliquo primo subiectost: sed esse primum subiectum est natura, seu quiddatas materiae primae, ergo si fit materia prima, si eta materia prima , adeoque si ea
se ipse: rursus id ex quo fit ipsa, praeea isti e ipsi; ergo ipsa sibi praeexistit, adeoque est an-icquam fit, quod est impossibile . Verum si quis argumentum Philosophi accipiat Ut iacet, lacile proprio gladio Philosophum petet contra sormam substantialem, arguendo fe . Si sol ma substantialis fiat, subi jei ali id opportet, ex quo ine i sente fat: fornaae nihil sub ijcitur , eX quo in existente fiat: ergo forma non fit . Minor probatur, quia quamuis aliquid subi jciatur
formae, tamcn forma ex subiecto non fit, tamquam ex parte sibi in existente. Toti quidcin;
95쪽
to Di put. 2. . Quas. I.& materia, & forma in existunt, materia at tem sormae non in existit ambae sunt partes totius; neutra eli pars alterius.
Non est igitur haec particula : in is urar se intelligenda ut idem sonet in existere , aceste partem , cum inanifestum sit neque in sententia peripatetica materiam esse partem formae : ly autem in existere idem sonat in argumento Philosophi, ac esse subiectum, ex
quo aliquid fiat, & cum quo id , per quod
formaliter noui aliquid habetur in rcrum natura, faciat unum . Propteroa ita propositamus argumentuin, ut ab illa voce : in exi- flente ; abilineremus. Postet etiam ita intelligi Philosophus, ut per ly inexsente nihil aliud intelligeret, quam subiectum praesuppositum, ex quo necesse eli ut fiat omne, quod sit: siue autem fieri cadat supra totum, siue supra formam: utrumque cX aliquo prae- existente fit: eo enim ipso quod malecia est subiectum formae; habet in toto fatione subiecti, propterea vocatur materia primo Phy-fic. textu σs. subiecta natura . Quemadmodum autem ex eo, quod eX nihilo nihil fit, probat Philosophus non fieri
materiam primam: ita ex co , quod in nihilum nihil reuertitur probare posset eam non corrumpi: si enim corrumpitur in aliquid abibit ultimum: hoc autem est ipsius natura; adeoque per corruptionem in se ipsam abibit: & crit quando amplius non erit.
Quemadmodum autem impossibile est reinc sie antequam sit, ita impossibile est rem esse,
quando amplius non est . Vides hoc etiam argumentum statim resorqueri contra torquentem. Probabiturri uni m
96쪽
enim soma a non corrupi. Si enim corrupitur
in aliquid abibit: si autem in aliquid abit,
remanςt aliquid ipsius , & consequenter non tota perit. Haec tamen retorsio non facit ad rem, quia sicut forma, quamuis sit ex nihilo sui , non tamen est ex nihilo subiecti : ita quamuis abeat in nihilum sui, non abit in nihilum subiecti. Et sicut fit ex materia, non ram quam ex parte sui, sed tamquam ex su biecto, ita abit in materiam, non tamquam
in partem sui , scd tamquam in subiectum et adeoque forniae superstes est non pars formae, sed subiectiim sol mae , & consequenter rota forma perit. Vice versa sicut materia nequit esso ex materia sibi praulip posita, neque tamquam ex parte, neque tam 'quam ex subiecto: ita si destrueretur, non haberet sibi superit item materiam , nequc ut partem, neque ut subiectum, adeoq. abiret ita. Lihilum simpliciter. Probatur ulterius incorruptibilitas mate- rue primae. Qitia omne quod deliruitur , vel ab aliquo sibi contrario destrui Pur - Vel ex desectu caresae, aqua conseruabatur in esila sed materia prima nec a contrario, nec ex defectu causae conseruantis deserui potest; ergo materia prima est naturaliter ind stru bilis. Maior explicatur frigidum a calido, lignum ab igne corrumpitur : in quantum haec aliquam. inter sp contrariptatem habent,
siue secundum qualitates secundum quas agunt, siue secundum formas substantiales: de quo nihil hic. Non selum autem frigi dum a calido, lignum ab igne deliruitur, inter quae contraraetas est: sed insuper exori m
97쪽
82 Di pus. 2. r. men non habeat ullum contratium .' neqv. oenim imaginandum est tenebras e se 1 ciliginem quandam, dispersam per acreni, i iiDmque Cenigrantem , & per sui in existentiam
cxpellentena candorem lueis,sicut si lac atramento dilueres candorem lactis excluderes. Propterea diximus ea, qnae pereunt perire, vel a contrario , vel ex defectu catis e conseruantis. Causa consertians lucem est, vel fax
accensa, vel Sol, vel quodlibet aliud luminosum: propterea vel extincto , vel remoto iunia noso nece se est lucem perire, quia sie
deficit eausa conserit alitia. Minor autem probatur , videt ieet neutro ex his modis materiam interire : non ex desectu causae conseruantis , quia non habet aliam sui catissem nec este tricem , nec conservatricem , quam Deum et Deus autem nequit aut non esse, cum necessario siti, aut
abesse, cum necesIario ubique sit,' igitur materia prima perire nequit ex defectu causae. Quod autem neque a contrario destrui possit, patet ex dictis , quia non liabet contrarium : immo est subicctum aequaliter se habens adaeontraria, unde dicitur a Philosopho subitethma contrarietatis: siue hanc contra rietatem sumas inter forma,& sormam; puta inter calorem, & irigus; sine intcr formam,&priuationem sermae.
Ex hoc quod materia nec ullum habeat contrarium , nec ulli ex eontrarijs inter se repugnet, quod eodem recidit , sequitur illam esse aptis imam rerum omnium generationi : ignis agit in lignum , ut ex ligno ia-eiat ignem : resistit lignum , sed non materia , cui perinde est esse sub ignis forma , ac
98쪽
De materia prima. 83 sub forma ligni: adeoque quodcumq, agens agat in deliructionem ignis , sicut agnis egit
in destructioncm ligni: aeque admittet actionem alterius contra ignem, ae admisit actionem ignis contra liguum. Dixi: Ignis agit in destructionem ligni: quod non ita tinui, ligenduna est, quasi intentum naturae sit deni uctio entis; agens enim naturale per actio
Dena suam non tendit ad non ens: unde est
quod aiunt: Non entis non est causa per se:
sed in tantum ad hanc actionem sequitur nocias, seu non esse ligni, in quantum haec actio terminatur ad ignem , seu si vis, ad formam ignis, incompossibilem in eadem materia cum forma ligni . Obij c. primo. Si materia est incorruptibilis : homo est naturaliter incorruptibilis reon seq. est falsum 1 ergo M ant. Veritas minoris patet experientia ', vix enim est unum momentum , in quo aliquis homo non moriatur, iuxta illud: Omnes morimur, Erit cui aque dilabimur super terram. Maior autem probatur , quia totum , cuius nullas ars est corruptibilis , nec ipsum est corruptibile: hominis nulla pars est corruptibilis: ergo nec homo. Patet ultima minor, quia nec materia, nec Anima rationalis est corruptibilis, cum tamen his duabus dumtaxat partibus homo constet . Resp. neg. sequelam mai. ad cuius probationem nego mai. Corrumpi, seu destrui totum non est corrumpi, vel destrui aliquam
partem totius , sed separari partem a parte, siue illa intereat, siue nou et mors igitur hominis, siue honiinis corruptio eonsistit inseparatione Animae a materia, quae. quamula
99쪽
lint amba incorruptibiles, non sunt tamen a se inuidem inseparabiles. Quod dico de cor ruptione hominis , dic de corruptione Clin. . iuslibet alterHis sit bstant e phylicae. Lignunx destruitur per hoc formaliter, quod forma
ligni separetur a materia: quod autCum praeterea talis sorma pereat, non facit, seu non addit quul lixam ad conccptum, corrupti O-nis. Hinc sque proprie moritur homo , ac equus, quaaritis Aninia hominis si immortalis, non anima equi. Objj c. secundo. Sequeretur materiam es
se quid perfectius forma : conseq. est a m dum s. ergo & antec. sequela maioris probatur, quia incorruptibile est persectius corruptibili- materia est incorruptibilis, sorma Vero coiruptibilis ; ergo materia eliquid persectius forma . Minor autem probat,ir, quia materia , inquit Philosophus, appetitiormam, sicut turpe pulchrum : turpe a uicta i ad pulchrum se habet, sicut imperfectius ad pei sectius . Quod, autem incorruptibile iit perfectius corruptibili; probatur : quia in corruptibilitas est participatio quaedam di
uinae aeternitatis, qtiae est sui iiDa , ci a non ira.peri cito: de qua magis; qui diutius; minus qui minus diu durant, participant: quM ata Um perpetua sunt, maxime. . Res p. hoc eodem argumento, quod nihil probat , probatum iri ad Aduersario materiam primam esse quid persectius toto : nam tum est corruptiuare , materia autem incorruptibilis. Aequi uocatio est in hoc,quod i ab una persectione arguunt ad complexum, persectioitum,; siue a periectione secunduntiquid, d pQ-ctionem, simplicites, quae est
100쪽
De materia prim et . 8ssallaeta satis frequens apud pusillos. Proba, bis etiam hoc argumento Cottios, & Ceruos esse persectiores honiane, lata diutius vittur Quod etiam magis valet du stipitibus, & sa Xiῖ, quae eae ter is omnibus diutius durant; &consequela ter Phys participant de diu i nax ternitate. Ex his patet ad argumentum informam Negi materiam esse quid perfectius forma. Ad probationem nega maj. uniuer
saliter, vel si vis distingue: incorruptibilecti perfectius corruptibili secundum quid. Omitto, simpliciter: nega. Omittimus incorruptibile , seu perpetuum esse secundum quid persectius corruptibili, quia serta si
eae totas paribus: hoc ost' si aqualis sit in eae teris utriusque extremi periectio , si alteri superaddas perpetuitate , facts illud melius. Dixi Fortasse , quia, in ciuibusdam noti perpetuitas, ted breui as durationis est expetibilis. Modus autem inueniendi ex duobus cxtremis , utrum sit pcrscctius , est considerate in utroque totam collectionena praedi .ctatorum , Sc illi, praeemi irentiam dare, cunis adaequata perfectio vincat adaequatam. pstfectionem -alterius. Homo est persectior equo, quamuis equus in multis nominem vincat puta plus participet de druina isti me sitate, quod inutio magis diccs de Elephante: quia tota collectio praedicatorum conue --nient nun homini superat simpliciter, de ab-sblutc totam. collectionem praedicatorum,.quq conueniunt Oquo.
Obijditur tertio. Omne quod potest at . terari potest corrumpi: materia prima potest alterari , ergo potest corrumpi a maior probatur a qΜιλ vidctus primu