장음표시 사용
81쪽
fieri aientium, praeter dispoinionem stomorum secundum locum . Contra hos ex professo Phy se ut peripateticus, ostendens aliquid liud naturam posse, quam mouere lo- ealiter. Porro si per solum motum localematomorum Pre existentiu omnia fierent non apparet cur Daemones nequeant suscitare canes, & Elephantes, & in naturam reuocare corrupta : immo cur nequeant homines suscitare, cum tamen hoc agere sit opus diuinae
Virtutis. Nam quemadmodum Peripatieus ait materiam ita dispositam petere connaturaliter a Deo informari Anima rationali: ita talis dispositio talium atomorum idem petit secundum Atomistas ' eum igitur nihil sies cilius Dsmoni, quam huiusmodi colpus. cula con gregare: non videtur dissicile. quod
Aduertendum est insuper Atomistas, ut opinionis suae inuidiam leuent didicisse loqui cum peripateticis, & appellare , forma substantialem in toto: sed dum voeant substantialein, non id intelligunt quod peripatetici : tribuunt autem hoc nomen praedictae coordinationi atomorum, & propterea formam substantialem negat esse formam absolutam; intelligentes sub nomine formae subsantialis formam infimi generis inter acetin dentales, videlicet sormam modalem. Altera sententia est non Atomistarum, sed Annihil antium, & vicissim ex nihilo omnia' facientium. Contra hos non disputat Physicus eum repugnent euidentiae sensuum , eui
innititur hoe principium: ex nihilo nihil fit, Er in nihiltim nihil reuertitur; a deoque inter veteres nemo de veritate huius principij dubi-
82쪽
dubitasse videtur, cum .imnes trans mutatiorinem rei in rem oeulis usi parent . Generationem unius esse eoruptionem alterius, MC conlierso, ostendtur in libris de ortu &interitu, hic vero suppunitur. Aduertendunt est insuper productionem, per quam fit corpus naturale, es e generationem, mutationcm, di conuersionem . Est generatio, uia aliaua substantia de nouo producitur, itavi vel serina educatur de potentia subiecti, eui unitur vel vitio ipsa, quaserina communicatur subiecto , ex subiecto ipso vel ex subiecto simul, & sorina educatur. Est mutatio , quia per productionem
corporis naturalis materia mutatur sibilantias iter : hoe est, e non habente unam forma
Libstantialem fit illam habens: siue quia a
priuatione sormae transit ad sotinam . Est conuersio, quia una substantia in aliam eonuertituri puta lignum in ignem. Quamuis autem isti tres rationes genera-etionis, mutationis, Sc conuersionis in unum eundemqtie motum re ipsa conueniant; sunt tamen non solum ratione, sed re inter ses parabiles, Pote st dari generatio, quae non sineque mutatio, neque conuersiosputa si Deus in instanti A creet materiam primam proximam igni, & vltimo dispositam ad formam ignis: tune generabitur ignis, nec fiet physi.
a mutatio, cum materia non praesupponatur sub non forma: adeoque non concipiatur phy sice transiens a priuatione ad formam: nec erit conuersio, cum per buiusmodi productionem nulla substantia conuertatur in aliam, ut patet. Poteli dati mutatio , quae non si conuer-
83쪽
sio, puta si in inuanti η materia sit sine omnisorma substantiali, Nin instanti B sorinam
substantialem aequirat Item erit mutatio,& non conuersio , si maeeria simul retineae veterem formam, & ali an nouam aequirat. Dati etiam potest mutatio, ure non si generatio ι si nimirum 'materia spolietur omni rina substantiali: tam enim mutatur si a forma transeat ad priuationen. , quam si a priuatione ad sorinam. Denique dari potest conuersio, quae neque sit generatio,neque mutatio ι videlicet s una substantia adaequareseeundum se totam destruatur , & alia ada)quate secundum se rotam succedat sine ullo subiecto communi. Ita eontingit in Venerabili saeramento Eueharistiae, in quo ex su santia panis, & vini nihil omnino remanet. adeoque in quo nihil est substantiale eommune substantiar, qus destruitur, & Dbstantiae, qu*de nouo ponitur sub aeeidentibus. Dixi: euae de neuo ponitur , quia eorpus christi in Saeramento non producitur de novo, sed de nouo ponitur, ubi non erat. Ex quibus apparet nos loqui hic de eo,quod a cidit, aut aecidere potest per potentiam Dei
abso lutam . Triplicis huiusce rationis in uno eodemque motu realiter identificatae oportuit hiemem in ista ad persectior intelligentiam
eorum, quae dicta sunt, & dicentur in serius. Nam in generatione corporis naturalis, quaeri coli uersio, & mutatio est, non eΣ coneeptu conuersionis , sed ex eonceptu mutationistria esse principia demonstrat Philosophus:
cam enim conuerso sit non materiae in totu,
puta non materiae in ignem, sed totius in to
84쪽
timi, puta ligni in ignem; sub coneeptu conuersionis non solam priuationem sormae ignis, sed insuper formam ligni, aut quamlibet aliam, a qua transitus sat, pro prineipio
Issignasset.Sicut enim de conceptu Senerationis, qua mutatio est , dicimus esse ut materia a priuatione sorinae transeat ad formam; ita de conceptu et iis diam , qua conuersio est,
erit forma vetus,a qua materia transit ad nouam. Hinc est quoa aiunt conuersionem dicere tam terminum a quo , quam terminum
ad quem positiuum, quia est transitus ab una
forma ad aliam, cum mutatio generar tua di- eat soluin alterum ex terminis positiuum, videlicet illum, ad quem sit traninus. Quod autem de principiis intrinsecis eorporis naturalis Da fieri, non sub conceptueon uorsionis , sed sub conceptu mutationiς Philosoplius ille inquisierit ; facile arguitur ex eo, quod ipse cum veteribus hic astu init, videlicet: ex nihilo nihil se,curiis sensus est omne corpus nazurale ex ala quo sibi pr existente intrinsece constitu i. an vero id , excatio sibi praeexistente iit corpus,esi et con iunetum alicui altera, an non : nihil res ri adhoe, ut id, quod ex ipso fit, vete non ex nihilo fiat. Plaetcrea qua uis re ipsa nuri. quam Dat ignis nisi cum destructione lieni, vel at i
coriis alterius substantiae. iuxta illud: G ne-raiis unius est corrutio altericis : tamen destructio ligni est omnio per accidcias ad conceptum generationis ignis .si enim nihil aliudii Cret in materia. quam acquisitio 1 imae ignis; per hoc sol maliter haberetur conceptuuadaequatus gen crationis ignis per mutationcm sub tant tal em . An autem introductio
85쪽
mae lenis in materia sit vel tormaliter,uel ouester, vel concomitanteri vel quot 1
bet alio modo destructio sormae ligni: hoe est an . se quomodo , & quae sermae substantiales fiat in eodem subiecto incomposῆb1les, abstinet Philosophus, & Peripateti et Oioso hie inuestigare : cum id unum quaerant quae nam sint intrinsece componentia corpus naturale, tum in sera, tum in facto elle. Apparet hoe idem clarissime ex eo , quos Philosophus hie prpmiscue inquirat, Sc assignet principia in fieri tam totius accidenta-yis. quam totius substantialis. Immo frequentius clarius pia toto aecidentali suam doctrinam explicat, quam in toto substantiali. In fieri autem totius accidentalis frenuentissmie usurpat trans tum illu, per quem immusicum ex immusico fit milhcum . at proeul dubio muscum ex immusico non tir, nisi per transtum a priuatione uni sicae admus eam. Nec enim immaginandum est tm- musicam esse forma aliquam oppositam Μu--, sicut opponitur frigorae alor . Manifestu est igitur hic a Philosopho inquiri principia corporis naturalis, & eadem a lignari secundum unum, & praecisum conceptum Eenerationi , quae per mutationem substantialem fiat,per quam videlicet materia a priuatione forme transit ad formant . Denique ex his patet non in eodem leniuienem fieri ex ligno, in quo , si ea materia, . sibi & ligno, communi. Nam ex tali mate tia si tamquam ex intrinsece componentes cum non intrinsece componatur ex ligno.
86쪽
DISPUTATIO ILDeprincipiis corporis naturalis in particulari.
Desinitur materia prima. EF IN ITIO NI materia
primae diuisionem materiae in primani, & secundam praeire Oportet. Materia prima esse primum subiectum , ait Philosophus, ex quo D aliquid, S c, secundum hane rationem accipitur materia nude, & praeci sesce indum se, nullis accidentibus, aut dispositionibus induta, per quas uni pollutaquam alteri formae idonea fiat. Materia autem secunda dicitur illa eadem, prout vestita aliquibus accidentibus, seu dispositionibus ad aliquam formam determinate, vel etiam proVt unita alicui formae substantiali. Immo saepes & quidem proprie tota substantia, ex
87쪽
materia videlicet constans, & forma, materia sceunda appellatur . . Materia prima est primum subiectu,.quori per operationes naturae intrinsece immutatur, recipiendo primo dispositiones ad aliam coimam, deinde formam ipsam . Puta ignis ad generandum alium ignem prius inducie in materiam calorem, siccitatem , dc quid-Cuid aliud praerequiritur Miniae ignis, quam tandem inducit. Materia seeunda est subieiectum, quod intrinsece immutatur per operationes artis. Dictum est enim hanc recte accipi pro substantia completa. Ita diximus materiam Fraeni factoriae esse ferrum ; Lignariae, lignum : quia & rq ni factoria circa terrum, Lignaria circa lignum occupatur non autem solum circa id, quod in ligno, di terro respectu sormae , quae est a natura, habet rationem subiccti. Ue hac materia secunda nota quae rinins hic quid sit. Materiet autem primae desinitiones duas afferimus ex Philo- i opho, & explicamus. Prima definitio habetur . Metaph. textu. S. materia per se imam neque quid , neque quantum , nec aliud qtiidpiam dicitur--τum, quibas ens determinaturi neque etiam
megationes eorum, sed est quid , de quo
guta horum praedicantur . Mater Ia per Iel Diam non est quid, quia secundum se praecise considerata non est neque haec , neque illa
speetes entis physici, seu substantiae, de qua, dicitur simpliciter, & absolute quid ; S per qua rospondetur ad qui ilionem quid cli' Interroganti enim de quodlibet: quid in hoc' bene respondes dicendo : est lignum: est ignis: est equus. Materia autem prima seeuum dum.
88쪽
De materia prima. Idum se nequo est lignum, nec ignis nec equus, nce ulla alia substantia . Neque quantu, neque aliud quidpia, eora quibus ens determinatur, quia secutidum se non est ullius aut quantitatis , aut qualitatis, aut qualitatis, aut ullius alterius rationis, determinantis ipsam ut stic, vel se se habeat . Qualitas enim determinat subicinum ut sit tale, quantitas ut sit lautum , di sic de caeteris, quorum nihil materiae primae per seipsam conuenit. Neque negationes eo ram, quia quemadmodum secundum se priret seco,nsiderata non habet ullam formam substantialcm, per quam si aut ignis aut plantas neque accidentalcm , pcrquam sit alba, vel nigra: ita etiam per se ipsam nihil eorum
omnium eXcludit, aut a se , aut a rerum natura : sed neque habens ex se , neque cXCJudens formas huiusmodi parata est Sc cuiliber substare, & qualibet illarum carerc.
Add i tu r : sed est quid , de quo singula ho.
rum praedicantur , quia qua nauis materia pripna nihil sit corum omnium ; ea tamen omnia recipiuntur in ipsa , illamque consti-ruttiit in quo orbet pr)zdicamcnto . Nam per formam quamlibet subitantialem constituiti r in praedicamento substantiar : non quod ipsa Cnquam sit adaequata substantia , sed quia euali pars actualis ad equatae substantiae . Per qua latatem constituitur in praedi-- camento qualitatis, & sic de caeteris. Vbi ad uerte obiter in tam breui definitione hanc
Voculam quid bis poni a Philosopho: semel
in uno sensu , semel in alio . Dacitur enim
non esse quid, sed esse quid ; non quid ut sotiat substantiam , ted quid ut est indifferens
89쪽
ad.substantia in , vel partem substantiae . . Dicuntur autem ea omnia praedicari de materia non quomodocunque: si enim dicas:
materia prima est ignis . Materia prima escolor, Urc. salsum dicis , quia haec praedicas per identit item de ipsa, cum tamen nulli ex his ident i fice tu r , hoc est cum ipse millum
sit eorum. Praedicantur autem quatenas per huiusmodi in quolibet ex praedictis praedicamentis collocatur: nam per formam substantialem sibi vultam collocatur in praedicamento subsantiae, per accilientalem in praedicamento qualitatis, aut quantitatis; adeoque non in abstracto sed in concreto praedicamenta de ipsa dicuntur . Diximus an Logica partem in illo praedicamento esse , in quo est tot lim: quod facit ad rem praesentem, unde accidit idem in diuersis imo in omnibus simul praedicamentis esse . Idem enim est substantia calida, qumquipalmaris, stans, agens, & Datiens , induta pulchris vestinentis, in hoc loco, & tempore , sina ilis alteri substantiae. Dieit antem Philosophus r. Physic. textusiibiectam naturam, hoc est naturam, quein compositio rationem habet subiecti, siue
materiam primam , cognoscibilem esse se- eundum analogiam ad materiam rerum artifiei alium : & ibidem illam explicat per ii militudinem quandam, & proportionem ad aes, liguum, di alia huiusmodi, quae secunduse praecise considerata non sunt neque hoc, neque illud artes actum : puta neque Statua, neque Lectus; sunt tamen haec omnia an potentia: quatenus ex ipsis & Statua, dc Lectus construitur. Ita materia prima secundum se
90쪽
. De materia prima. 7s non est neque haec, neque alca substantia, neque hoc, neque illud ens accidentale: nee leo, nec lapis, neque calidum , neque quantum , sed lisc omnia in potentia;quatenus ex
ipsa di lapis,& leo, dc calidum,& frigidum
fiunt. Et quemadmodum insorinitas illa artifieialis, seu ratio infigurati formalit et tollitur per formam artificialem, quam recipit aes, & lignum: ita informitas naturalis tollitur formaliter per formam tiaturalem, qua materia recipit. Alia materiae prime definitio est ex ecdcm Philosopho a. Phus c. textu 82. Dico materiam υltimum stibieci tam viriti scat que ex quo fit aliquid, cum insin non jt cunaxm accidens : is si cori Ampitur a Iiquid, in hoc abia it υltimum . Explicatu, haec materiar definitio partim per ea, quae diximus in ereplicatione praecedentis, partim per ea, quae re-Denda sunt ex praecedenti disputatione . Ostensum est cnim ex riansmutatione unius in aliud dari subiectum conuinc , quod probatum est, esse primum , ne videlicet detur proeessus in infinitum. Idem autem intelligit hie Philosophus nomine v Ii in; i subiccti, quod Sc nos, & ipse alibi , intelligimus nomine primi . Nam nomine primi intelligimus subiectum , in quod ita corpora resoluantur , ut ipsum in ulterius subicctum resolui nequeat; quod si posset, non esset pri
Dicitur autem subiectam uniuscuiusque quia in qualibet substantia sibijcitur forme,
cu qua constituit totu per se, di accidentibus, cum qnibus constituit' 'num per accidens.