장음표시 사용
171쪽
r, 6 Disput. 2. Qu. est. 6 ratiocinarentur de persona . Quia vero persona appetens aliquid sibi bonum, illud cessiderat, si absit; illo fruitur, si ad sit propterea dicunt materiam primam appetere formam appetitu desiderij absentem; presentem voto appetitu complacentiae, fruitionis &gaudij. Vides quod quemadmodum hi de desiderio,& gaudio, nos etiam de spe, & metu , tristitia, dc dolore, alijsque huiusmodi affectibus materie primp tractare possemus. ii Prima Conesuso sit. Materia prima non
habet appetitum elicitum ad formas . Hscconcluso est euidens: materia prima non est cognoscitiua; ergo nec appetens appetita
Meunda Concluso. Materia prima habet appetitum innatum ad formas. Haec conci uiasio est Aristoteliea. Hic enim & primo Physic. textu Si. & alibi docet, quod materia prima appetit formam, sicut turpe appetit pulchrum: hoc est sicut imperfectum, sedi perfectibile, appetit suum persectivum Authoritates & Philosophi, re Philosophorum. congerere non est opem pretium in re tam
Probatur autem Concluso quia appetitus innatus nihil est aliud, quam prQportio qusdam unius rei ad aliam tamquam ad bonum suum : sed materia est proportionata ad formam, tamquam ad bonum suum, ergo materia prima appetitu innato appetit fo mam. Maior est explicatio appetitus innati. Minor probatur, quia materia prima ita est potentia ad formam, ut per ipsam perficia tur intrinsece, & trahatur in constitutionemvmus substantiet, ut dictum est alibi. Dices;
172쪽
De appetitu mat. δε as . x Dices. omnis appetitus sequitur ad aliquam sormam- si sit elicitus ad formam ap- praeheniani: si sit innatus ad formam naturalem: sed materia prima nuIlam habet sormam, nec apprshensam, nec naturalelmergo materia prima nullum habet appetitum, nee clicitum, nec inuatum. Maior est D. Thome recepta communiter in Scholisia Minor probatur,nam materia prima non est cognoseitiua; adeoque non habet formam apprehensam, hoc esti non appr hendit aliquid,
quod ipsius appetitum valeam extimularer sed nee habet formam naturalem ; nam materia prima seenndum se est omni io indifferens, & Squaliter idoneae ad quamlibet sormam, quod nequit illi conuenire , si secundum se habeat aliquam formam. Adde maceriam primani nQn ine per seipsam , neque
per ullam formam sibi propriam , in ulla
specie entis physei. Vt vim argumenti pereipias sciendum est appetitum elicitum sequi ad sorium apprς-hensam,hoc est bonum. appraehensum a nobis elle rationem moturam. nostri appetitus, siue
amoris erga ipsum: ita bonitas sanitati s cognita ab infirmo est ratio excitans in infirmo appetitum, seu desiderium sui. Item bonitas cibi, cognita a Francisco est ratio mouens in ipso , siue excitans appetitum eiusdem: & sic de ceteris; ideoque verum est appetitum elicitum sequi ad formam. appr hensam, hoc est ad aliquam rationem boni,
repraesentatam, potentiae appetenti: . Rursus
appetitus innatus sequitur ad formam, non appraehensam, sed naturalem : pondus v. g. siue inclinatio lapidis ad centrum terrae le-quitur,
173쪽
quiῖus , non aliquam appetanaensionem em
ut, quae fit in lapide, sed sormam naturalei lapidis, cui bonum est esse deorsum . . Sciendum est etiam quod quemadmodu ri, loquuti sumus dς acta , distinguentes inter tatiun physicum dc motaphysicum; ita etiam loquendum est de forma distinguet ado inter formam physicam , S metaphysicam: achizenim & forma dicuntur conuertibiliter : si-eut igitur quamuis materia secundum se non babeat actum physicum seu complentem,lia bet tamen actum entitatisium;ita etia quamuis materia non habeat secundum se formam physicam seu complentem , habet tamen secundum se serinam metaphy sicam, scin enti. ratiuam. Quidquid enim est, alicuius spe ciet entitas est, & consequenter alicuius ser-mae metaphysicae. Haec dicta sint, non eX ne 'cessitate, ad argumentum : potes enim breui ter respondere axioma praedictum: vidcliee omnis appetitus sequitAr ad aliquam formam intelligi de appetitu entium completorum de quibus ibi loquitur α Thomas d& in quibus nos etiam cum ipso appetitum. exemplificauimus. Praeter hancrosponsione en tibi & aliam , Omnis, appetitus sequatnr ad al iquu tamam vel physicam, vel metaphysicam: concede physicam solum: nega mai. & eodem modo
dist. in in . nega cons. materia igitur etiam
seeundum se est aliquid,& consequenter ali' cuius speciei : quod est habere iurinam alia quam metaphysicam. Quemadmodii autem in substantijs completis ad formam. physici sequitur appetitus , hoc est exigentia talis, γα talis boni propcationati formae, quae est
174쪽
ratio propria taliu substantiar uiri: ita etiam in materia , quae est substantia incompleta, exigentia est secundum rationem propriam materiae, hoc est substantiae inc let , aftua bilis, & determinabilis ad hane, vel illam rationem substantie complete ..
iiisit obiectionibus. Os ij c. primo Materia prim2 semper ha
bet formam 1 ergo numquam appetit formam. Ant. supponitur hic,& probabitur ubi dicetur impossiibile esse , quod materia
prima naturaliter sit sine omnes fornia lubi antiali. Cons. probatur , quia quod habe-tUr non appetitur:appetitus enim est affecti erga bonum absens Res p. conc. ant. neg'. cons. ad probationem; nego an r. appetitus & amor sunt una,, dc idem: amor autem non est solum abson
iis . Vel igitur insistimus phrasi metaphori es, vel loquimur de appetitu materiae loqu-tione propria; & rigorosa :. si primum . materia appetit, & amat praes entem formam amore, ic appetitu gaudij, vel complacentis, formam vero absentem appetitu , dc amore desiderij. Si secundum: cum materia sit aeque proportionata & formae, quam habet,& for iras, quam non habet, & ad utramque se habeat ut persectibile ad perfectivum: appetitus in hac ipsa proportione consistens eridconsequenter ia ad eam, quam habet, & ad eam, quam non habet radeoque eX. hoc, quod semper habeat; non infeIes quod numquam ppetat:
175쪽
ico Disput. 2. uaest. 6.appetat; immo ex eo, quod semper habeat,& semper perficiatur per aliquam formam, impotens carere omni, recte inferes quod semper appetat, quia semper habet proportionem eum krma modo explicato .
Dices: non potest semper appζtere , quin eo ipso aliquam oderit: non potest ullam odisse; ergo non potest semper appςtore. Μ
nor et it certa ex dictis de indifferentia primi subiecti, quod est materia prima. subiectum
enim, quod aliqum sormam amet , & aliquam oderit, non aequaliter se habet ad omnes, nec est aeque liptum finibus naturae, ae si
se omni o indifferens, ut patet. Maior autem p;obatur, quia duae formae substantiales nequeunt esse in eodem subiecto ; nam praeter quam quod dictum est alibi da ente in actu , eui quidquid superuenit facis unum.
per accidons, experientia constat unam formam. expelli ad introductionem altorius, di in generatione unius substantiae corrumpi a-l iam. Hoc posito, materia quae est sub formaligni aridit amare formam ignis, uisi. Od
rit formam ligni: ergo nequit amari una forma sine odio alterius. Antec. probatura quia materia nequit amare formam ignis, nisi amet coni ungi cum forma igni :,non 3mat coniungi cum forma ignis, nisi oderit sormam ligni ; ergo nequit amare foImam. agnis sine odio formae ligni. Probatur hoc,
quia eo ipso, quod aequirat formam ignis,pmittit formam ligni; ergo ucquit amare ac quisitionem, unius, quin met iacturam alt*a: us : amare autqui iacturam , est odisse rem, cuius iactura fit: ita Religiosi dum. amanti aram rerum iaculatium, odprunt eo ipso ret
176쪽
De appetitu mat. ad formas Ici se res saeculares: huiusmodi sunt honores,&, diuitie,& alia huiusmodi,quae propter Chrisi sum sabenda sunt ut stercora. Resp. neg. mai. Qui metaphoriee loquii tur dicunt materiam primam existeni em sub forma ligni appetere forma ignis, vel quamlibet aliam, appetitu conditionato, hoe est esse in materia huiusmodi affectum : si non haberem sormam ligni vellem aut formam ignis , aut aliquam aliam : nam quod mihi gaudium si nullam sormam habeot si respondeas sine metaphora : admitte suppositum, i qu1,d videlicet materia esse non possit sine omni forma;& nega amorem unius esse odissalterius: nani ita materia est proportionata illi, quam habet; ut Miam si illi, quam non
babet, adeoque non solum amor unius non
est odium alterius; sed etiam amor unius est amor omnium. Ad id quod dicitur: amans aequisitionem unius odit alteram nega: nam ille idem amor est tam amissae, quam acquisitae, quandoquidem nihil est aliud quam.
praedicta proportio. Dices: implicat materiam habere simul formam, quam habet, & formam,quam non habet : ergo nequit appetere simul formam, quam habet, & formam , quam non habet . consequentia est euidens, quia appetitus adiimpossibile est stultus appetitus, adcoq; impossibilis in natura: iuxta illud: opus natura opus intestigentia: ex quo inseres; ergo appςxitus naturae, appetitus intelligentiae.
Resp. conc. ant. neg. const aliud est smul appetere omnes, aliud appetere omnes simul. Appetitus unius est appetitus alacrius: non
177쪽
tamen hie appetitus est utriusque simul: materia enim est proportionata cuilibet formae non est proportionata simultati formarum. Haee omnia et ara sunt. Obile. seeundo. Uel hic appetitus identificatur eum potentia mater ae mimae, vel non: neutrum dici potest; ergo hic appetitus non datur. Minor probatur, quia si dicas hue appetitum esse distinctum a potentia: contra est nam hie appetitus non distinguitur a materia materia non distinguitur a potentia. ergo hi appetitus non distinguitur a potentia : iuxta illud: quae sunt eadem uni tertio
sunt eadem inter seu Si dicas identificari
item eontra est, nam potentia est ad singula: formas determina te;appetitus autem non est
ad fingulas determinate , sed ad singulas disiunctive: ergo potentia , & appetitus non sunt idem. Probatur ant. quia si de materia vi loquaris ut potente dieis: materia potest &Iolua ex dictis . Potentia dicietur propria:
appetitus metaphorice: quid igitur mirum, si ce eadem re significata modo proprie, mo- do metaphorice diuersimode loquaris s De Diabolo sub nomine spiritus,quod conuenit illi proprie, non recte diees quod rugiat: de eodem sub signo metaphorico leonis recto
dices scut leo rugiens circuit quaerens quem deuoret. Infinita sunt huiusmodi. Si autem loquaris extra metaphoram de appetitu, intelligasque id quod est, proportionem vid licet
178쪽
De appetitu mat. ad formas. I syIieet persectibilis cuin perfectivo: hie appetitus non respicit disiunctive, sed determinate singulas: materia enim prima seipsa est,
quid persectibile, & per banc , & per illam, di per illam aliam formam, quamuis non possit simul & hoc, & illa, & illa alia persei. Ad argumentum in forma conc. mai. ne'amin. & dic hunc appetitum, esse idem realiter eum potentia, adeoque cum ipsemet es sentia materiae. Ad probationem habes quod respondeas ex dictis, siue proprie, siue translatitie loquaris de materia.
An appetitos materiae sit aequalis ad formar
FVnda uir hac dubitatio in illa ratione,
qua probauimus materiam primam ha bere appetitum innatum ad formaς. Diximus enim huiusmodi appetitum in hoc fundari, quod forma sit bonum materiae . Quia autem ex sormis alia est perfectior, alia imperfectior; adeoque alia maius, alia minus bonum , dubitatur ala appetitus praedictus sic maior unius, quam alterius sorinae . In hae
Dicendum est appetitum materiae ad so mas inaequales e fie aequalem. Conclusionem hanc satis communem, satis communiter probant hoc argumento. Si materia magis appeteret soritiam perfectiorem, am impersectiorem: sequeretur quod quanao substat imperfectiori est in statu violento : cons. est absurdum 3 ergo & ant. Mi
179쪽
ien Disput. 2. eu est. 6. nor probatur ex definitione materiar, qu est
primum sebiectum,ex quo omnia. absurdum
est autem subiectum huiusmodi violenter se habere sub ulla forma. Maior 3utem probabatur,quia si materia spoli retur omni forma substantiali esset in statu violento: ergo etiam dum si rei sub forma imperfectiori icons probatur, quia in tantum in primo casu esset in statu violento, quia non haberet ad, quod appetit: in secundo autem casu non haberct id , quod magis appetit a di consequenter sicut in primo non satisfit, ita ista fecundo casu non plene satis fit materiae pri-naae: id autem, cui non picne satisfit, aliqua saltem violentiam patitur. Haec probatio non est valde efficax. Qui contra sentiunt facile respondent negandomat. ad probationem concesso antecedenti negant consequentiam. Potes ita appetcre
duo inaequ lia inter se ut melius magis appetas : quin propterea eo non obtento, sed obtento minus bono, patiaris violentiam. Si v. g. appetas magistratum Triburtinum , vel Tusculanum disiunctive. potes ita quies cere obtento minus nobili , ut non erue ieris
carentia nobilior in θρd quidquid fit de argumento proposio. Probatur onclusio ratione maxime ra- die li. Ratio mouens appetitum materiae primet est eadem in omnibus formis , ergo materia prima non appetit inaequaliter inaequales. Cons. est euidens, ant. probatur, quia ratio boni, quae appetitur a materia, informa,est ratio facientis unum: haec ratio est Una in omnibus formis; ergo &e. Minor
probatur , qui substantia non suscipit ma
180쪽
De appetitu mar. ad forma/. 16sgis σ minus: adeoque quamuis Anima ra. tionalis faciat cum materia meliorem sub flantiam,quam Anima caballina: non lainc facit inagis substantiam ς Hine est quod ex-eestus ille bonitatis in una prae alia forma impertinenter se habet ad rationem formali Ier mouentem materiam.
Hoe autem fuit maximς consonum fini. bus naturae. Materia enim cum se subicctu , ex quo omnia sunt, eo melius secundum se videtur se habere, quo persectius est ad omnes formas indifferens. Sicut v. g. Reliciosus ille eo est perlaetius obed ns, quo adoninia,quae ab Abbate, vel Priori distribuatur munia est magis iudisserens; paratus de
quolibet codem lavodo gaudere. Haec ratio, quam diximus radicalem, sit uniea. Hanc enim qui bene capit, tenet immobiliter co- et u sio nom propolitam. Obije. primo Appetitus materiae ad sor-mas,praescindendo ab omni metaphora, nil
aliud eli, quam perfectibilitas materiae primae per sormam e sed huiusnodi persectibi
litas est maior per meliorem , quam perminus bonam ergo appςtitus materis est maior melioris, quam minus bonae. Resp. Conc. mai. neg. min. Aliud .est quod materia sit apta magis persici per meliorem formam , quam per minus bonam; , aliud quod sit magis apta perlici per i unam quam per alaam : euo verum sit primum, falsum est secundum . . Persectibilitas autem est aptitudo ad persici , unde non est maior
persectibilitas respectu melioris , Qua res c tu ininus bon .