장음표시 사용
221쪽
ass Di put. z. quaest. 8.quae erat in palea; ergo ignis a palea non dissert per materiam: differt autem, & quidem substantialiter ; ergo prster materiam datur in utroque aliud principium intrinsecum, 8c substantiale, per quod hoc quidem ignis, illud vero palea est. Hoc autem principium eum sit id, ex quo huius,& illius species denominatur di est, recte & species, dc serina. dicitur. Couson t etiam haec doctrina iis, quae diximus agentes de gradibus metaphysicis, ubi diximus genus, & differentiam esse materiam, & sormam metaphysicas 1 materiam autom, S formam esse genus, & diise.
Quia tamen dictum est alibi non repugnare de potentia absoluta materiam diu cr-ss rationis ab hae: non videtur ratio specifica, seu disserentialis. unius substantie ab alia sufficien ' peti ex . sol a. forma: probatur hoc: quia si forma ignis reciperetur in materia diuersa ab hae, quae datur, faceret cum
ipsa totum specie diuersum ab igne, qui de
Linci daturi: haec diuersitas non haberetur per sermani ergo male definitur forma et id per quod substantia a substantia. substantialiter di eri ... 'Ad resolutionem difficultatis tenendum
est,quod alibi dictu est ex Phil' pho: videliret de materia reru naturalium philosophandum esse per analogiam ad materiam rerum. artificialium. Quaedam artificialia disterunt inter se, & secundum materiam , ω secundum formam : quaedam solum secui dum formam k Quaedam solum secundum materiam. Habes exempla ita phiala,& tunica a Iaphiala, dc patiua. In duabus phialis
222쪽
altera aurea, & altera aenea. Phiala, di tuni- ea disterunt, & secundum materiam , & secundum formam : unius enim materia Iana est, alterius aurum. Phiala , & patina diffsrunt solum secundum forma; viriti' enim materia aurum est. Duae phialas, altera aurea, & altera argentea,differunt solum secundum in aeteriam: utrius'. enim eadem figura est.
In his ultimis habcs solutionem quaestio et sis propositae: nam tam ea quam audia phiala, phiala nominatur, & est.Unde autenisic nominatur, nisi a format Vides igitur rationem unde res nominatur hoc & illud, esse formam ; nullae habita ratione materiae. Ab arte factis transfer animum ad naturalia. Pone Animam rationalem in materia , in qua de tacto est; habes hominem pone illam eand&m Animam in mareetia diuersa speeie, puta in materia coelesti; & iterum habes ho- ira inem: homo autem hic ab alio homine di feret , sicut phiala aurea ab aenea& seu tutrobique propter identitatem figurae, hoc
est formae artificialis, retinetur nomen phialae , ita utrobique propter identitatem formae naturalis retinetur nomen hominis. Ex
quibus liquet sermam recte dici: principium intrinsecum specia iser deter nans ad Mc. vel illam ratione substitii ae : siue : ram,
iam , qua res nomine proprio nomi atur: seu: rationem, qua res nominattar b iἰ-
Coniit matur haee doctrina' ex communi sensu omniuru Philosophorunx, & homi- num/ Omnes conueni mi in hoc , quod hoceorpus e teste Lunam , illud aliud Solem appellent et non tamen conueniunt cuius materiae
223쪽
tariae sit hoc, di illud corpus, Alii enim ma
teria in coelestium diuersam rentur a materia
sublunarium , alii non diuersam : utrique probabiliter; quia neutri ulla in rationem afferunt momenti ullius. Igitur ad cite So- lem, vel LRnym nihil facit quod sit haeci vel illa materia. Idem etiam apparet in arte sactis, in suibus conuenitur elle boc,vel istud.
puta esse amphoram, vel urceum : dubitatur e materi , aliis sta opum , ali s argentum, alijs plumbum, aliis aliud esx certantibus. . Propterea Sapienter Philosoplitis Forma,
inquit, es ratio inius quod quid es e ise
ret: idest ratio per te, & secundum propria praedicata expressa in definitione , per quam scitur quid res sit. Quamuis enim in re praeter formam detur aliquid aliud, videlicet materia , adcoque totum elle rci non sit sola forma : tamen quia haec dc terminate secundum suam propriam rationem ; illa indeterminate , & secundum prεcisam rationem materiae requiritur ut res sit id, quod per nomen ipsius intelliῖitur: ideo ab eodem Philosopho sepe sola forma nuncupatur nomine quid litatis. Hoc modo loqui
ditas rei sit idem cum re t Respondet cliniistinctione: si res, inquit,est sorma, & actus, qui itas rei est idem cum ipsa: ita quid litas Arrunst rationalis est idem cum Anima ipsa . At si res est aliquid compositum ut homo, rutic quid litas non est idem cum ro- quidditas igitiar hominis non est idem cum homine, nisi, ait Philosophus, Animam
quis hominem vocet. Qu*cumq. igitur ma-- :cria si cui zationali Ahima uniatur totum, hoc
224쪽
Deforma quiddit. compos et os hoc erit homo: & ab Anima habebit quod sit homo. En doctrinam de materia,& sorma ab Aristotele adeo explicatam , ut ulteriori
Dices: homo si citet ex diuersa materia ab ea, qua constat , esset quid diuersum speeie ab eo, quod ost; ergo non sola forma, sed etiamateria determinat ad hanc specie entis . ergo no habet ab hac sorma solum quod homo
Resp.negando viri mam conseq. Qualibetcnim materia constet, homo est: aa. q. etiam si varies materiam , non varias id, quod determina tu requiritur ut sit homo. Non diximus hominem tunc sore eiusdem speciei,cuius eli nunc, sed sere bominem, sieut est nue. Indisserentia igitur quaedam est circa materiam ad rationem hominis, & cuiuslibet alterius ; quae indisserentia non est eirea sorinmam : non enim si uuaml ibet formam p nas cum hae materia: habes hominem: sicut habes quamcum'. tandem materiam ponas cum hac forma: cx quo manifestum est recto diei formam rationem specialiter denominantem, hoc & illud. Replicabis: homo ex materia coelesti v. g. differt et specie ab homine ex materia subit
nari;ergo ta no esset homo unus,quam a Res p. conc .ant. neg. cons. VeritasMaecedentis patet ex dictissi patet 8c falsi is consequentiae ex hoc, quod tam philida aenea, quam aurea est phiala. Quae igit differunt secundum materiam , differunν ecundu pa tem indifferenter, seu indeterminate ς quuautem secundum formam , differunt secundum partem deteririnate reqinsitam ad nomen
225쪽
si io Disput. 2. est est. 8.men , quod sustinent. De hac re non potuit dubitare Philosophus, apud quem nec leuis suspicio fuit possibilem esse insteriam diuersam ab hae, quae datur. Quia vero Philo sophus loco citato , εc alibi formam appellat rationem ipsius quod quid est esse rei, speciem,& aliquando etiam
quidditate in. Hi ne suspicantur nonnulli in sola forma totam substantiae pLysicae quidi dilatom consistere. Quemadmodum cnim scinc ηndum considierationem logicam , & meta in physicam per speciem respondetur adaequa re anterroganti quid res sit: ita etiam seeundum considerationem physicana respondebitur adaequa te assignando specie i physicam: tam enim specios physica est tota quid-ditas psycta, quam species loῖica , seu metaphysica est quidditas logica , seu meta
phrsica. Huie tamen si icioni videtur obulatum ab eodem Phylosopho 8. Metaphys
cap. q. ut dictum est supra: quia tamen nomines natura suspicaces non adeo tacite auctoritati cedunt: vincendi sunt,si tamen posisunt, rationibus .
Sit igitur eonclusio. Forma substatis phy- scaenon est tota quiddiras eiusdem. Proba- conclusio : quia per id habetur formaliter ibia substantia physica, per quod habentur omnia constitutiva subflautiae physicae: sed ver solam formam non habentur omnia e stitutiva substantiae phyfica ergo per solani rinam non habetur tota subitantia physica , tota autem substantia, &iota quid litas nud facias quaestionem denomino sunt unum que idem. Hi ne si honi senem non logic aut me. ,hysice, sed secundum
226쪽
De forma re quiddit compU. 2II dum quod substautia physica est, definire
volueris dices esse compositum ex corpore,& Anima rationali: & hoe composito pereunte,quod omnibus semel saltem acti det: perit homo: facile est hanc: quaestionem euadere quaestiovem de nomine; accipiendo pro quidditate; substantiae, non tota:n substantiam, sed partem substantiae, a qua tota determinatur ad speciem, adeoq. philosophando per synecdochesa'. Confirmat ut nostra concluso ex dictis. Tota quid litiis non hab tur per disserentiam seram', sed per hoc igni in cor deratione logier, vel mota fy Iic. et ultimo, ad interroga tione per milest merius ici pondebis per genus,qua per differenti et time auteper genus , & dxtarentiam , puta interrogatus quid sit homo : melius respondebis: est animal quam: est rationale: optime autem:
est animal rationale : quid ditas igitur logica, seu metaphy sica nou habetur adaequale per formam. Quemadmodum autem quid-ditas logica estonon per disterentiam solam, sed per genus, & differentiam : ita & quid-ditas physica non habetur adaequatu pri formam, sedρer formam, & materiam , quς simul sumpta sitiit tota species physca', ut
Ad rationem suspieionis propositet die
Philosophum satis declarasse inentem tuam 8. Physie. & alibi, ubi de substantia , quesit tota actΗs, & de substantia,quq sit compositum ex potetia,& actit. Viacat autem sorma speciem , & quidditatem : quia est ratio ponens totum in tali specie, & constituens illud aliquid, puti potius ignem, quam aqua.. Narn
227쪽
i ia Disput. 2. uaest. 8.Nam, ut est dictum, materia secundum se est indiffercii , ut sit hoc, vel illud, & in quolibet est eadem et non sunt igitur diuerse substantis per ni teriam, sed per serinam. Quod satis liquet .
-Satis si obiectionibus. OBile primo idem est constitutivum intrinsecum rei , & distinctiuum illius a qualibet alia re : sed per solam formam una su stantia distinguitur ab alia ; ergo sola
forma est constitutivum in tri. n secum huius& illius substantiae . & consequenter sola forma est adaequata quidditas rei: maior cst effatum. Minor probatur : quia Petrus V .g. non distinguitur a Bucephalo per materiam, Res p. cone. mai. neg. min. Ad cuius probationem die Petrum distingui a Bucephalo per materiam, & per formam et tam enim materia Petri non est materia Bucephali ; quam forma unius non est forma alterius. Aduersarius aequi uocatur inter disserie, dc distingui: materia Petri distinguitur a Materia Bucephali ; sed non propterea dis sert: unde sicut diximus in Logica Petrum conuenire cum Bucephalo in ratione ani-vialis, differre autem in ratione talis animalis: ita dicimus in Phystea Petrum similena esse Bue halo secundum materiam disse fimilein autem secundum formam. Obijc. secundo. Sequitur ex conclusione posita hominem quando est puer non esse iIIum ouudem.qui fuit infans, nee sonem illum
228쪽
Deforma eP qcii dit. compos. II sum eundein, qui fuit puer: cons. est absurdum; ergo & ant. Probatur sequela mai:quia ad identitatem hominis huius requiritur n6 solum identitas Animae, seu formae; sed cri Iidentitas materiae: non est autem eadem ma
teria in puero & sciae: ergo &c. Maior parci ex dictis. Minor autem probatur: quia petnutririonem adduntur nonae partes uiateriae,& simul aliquae partes cx pretexistentibus amittuntur animal enim aliquid veteris materiae amittit, & aliquid nouae acquirit Probatur iam minor primi syllogismi. Nam unusquis'. de se loquitur ut eodem in quacunq. aetate. Senex est laudator temporis act i se puero. Igitur supponit eundem se esse senem qui fuit puer. E conuerso sperat puer fore se aliquid, quando crit senex: sup ponit igitur eumdem se fore senem,qui nunc est puer. Et si quis tibi diceret te non cumdem hominem esse, qui suilli ante qita tuo ian nori irriderctur. Ros p. hoc argumentum, quod est propter antiquitatem venerabile , etiam militare contra e OS , qui ponunt totam quiddita icinin sola fornaa. Est enim opini in satis cnmmunis formas viventium saltem impersectorum este ditia sibiles : eas' a uetori , & di minui secundum qtates. Serpens igitus, aut
draco, qui olim non erat maior luceria, iam autem immaniter creuit, ita ut terreat via tores, non crit idem serpens qui sui . Idem . die de quercu, que nunc annosa tam alte UX-m git, olim vero plantulacrat vix semippi maiis. Est ne eadem vel diuersa e cum ema . δε- sc cunctum sorinam tale habuerit lucrem η-
229쪽
D efmur UT quiddis. ecms . 2 r sprinceps. Hic non habet perpetuam identi- ratem sui esse tam perfectam, quam Angeli.
Patitur enim mutationem non solum secundum rationem accidentium, in quibus continuo variatu rised etiam secundum partem sui substantialem , videlicet secundum materia. Habet autem partem sui praecipuam, Anama videlicet rationalem, invariabilem omnino secundum decrementum , aut incrementum eneque enim putandum est Mimam tuam in corpore iam longiori, longiorem esse, quam suorit in curtiori.
Post hominem sunt substantie imperfectiores, in quibus quid contingat circa decrementum & incrementum nihil est cerri inter Philosophos. Gunt enim qui Bruta ipsa in plures classes diuidunt: aientes bruta persectiora, tu alia sunt Elephas, Equus, Asi-:nus,& alia huiusin odi, haberu Animas iii diuisibiles 1 imperfectiora vero , qualia iunt.
scrpentes, vermes , &alia, quae dicuntur insecta, habcre animas diuisibiles. In primis incrementum feret non secundum Animam secus in sccudis. QMd autem in hac re sentienduin sit,iaeino hac determinat, nisi qui extra chorum saltat. Est autem communis sententia multa ex viventibus, puta plantas omnes Animabus constare diuisibilibus, eat que per additionem partis ad partem auguri decrescere per detractionem. Haec tamen omnia, non obstantibus pis- dictis mutationibus, ex communi modo loquendi dicuntur otiam diuersis temporibtis cadem esse: idem homo s.nex, qui puer:idem cauis , qui catulus: eadem quercus anticia
quae paruula. Igitur ad saluandum quod restit
230쪽
sit eadem, non requiritur quod eadem omn1.no sint eiusdem constitutiva. Ex his patet ad argumentum. In forma nega te non osse cum deni qui fuisti. Philosophus ait per motum augmentationis illud idc, ut d erat, fieri maius : unde docet motii vututrialiter acceptu recte diuidi in quatitor species. Prima est generatio quae est motus ad substantiani: secunda alteratio , que est motus ad qualitatem : Tertia augmentatio , quae est motus ad quantitatem: vltima, latio,quae cit motus ad locum.
Apparet ex dictis hominem strictius esse cui em quando senex est, qui fuit pue qua
sit eadem quercus antiqua, quae suit noua. In hac enim mutatio fit secundum materiam di formam, in illo solum secundum matcriam. Et quia mutatio secundum materiam fit insensibiliter; ideo homo secundum consid rationem physicam dicitur simpliciter,& absolute idcin. Hanc identitatem numericam hominis iam grandis cum se ipso olin, paruulo exemplificat D. Thomas in igne, qui aliquamdiu per subministrationem noui menti durat,dicitur idem, quamuis continuo fuat materia, ex qua alitur. Longe tam curigo rosus, idem es, cui suisti ; quia mutatio in te non fit nec adeo sensibiliter, nec secundum utramque tui partem, ut dictum est. qua Obile. vltimo. Idem resurgemus
morimur: materia non erit eadem in resur-'gentibus , quae fuerit in primo viventibus ;ergo materia non pertiuet ad quid dilatomnostri. Maior est propositio dogmatica, revcritatis iu dubita ri r us cmna cIrcum a bor