Triennium philosophicum quod P. Andreas Semery Remus e Societate Iesu. In Collegio Romano philosophiae iterum professor dictabat Io Baptista Passerus eiusdem discipulus ... Carolo card. Barberino D.D.D. Annus primus tertius

371쪽

De Fato. materialis vere discriminatur ab anima rationali , cum eam posse naturaliter ex istere extra materiam, ostendatur in libris de Anima . Hanc rationem explicandi eductionem forin: ex materia tenet Ruuliis eaque desumit ex D.Thoma I.parte quaest. 8o.

art. 2. ad 2 Vbi dicit quod serniam extrahi de potentia materis nihil aliud sit qua aliquid fieri in actu, quod prius erat in potentia: animam vero rationalem norat ita feriactu ut prius esset in potentia materiae,quia, inquit, Anima non habet suum esse dependens a materia, ergo Deundum D. Thomam idem est formam eduei siue extrahi de potentia subiecti, ac habere esse dependens asu b tecto 1 Anima vero rationalis non habersumn csse dependeus a materiae; quia Lacet esse subsistens, ut idem docet ibidem: foris vero materiales habznt esse dependens a materia, quia non habent esse subiistens vi doeet

quaest. . art. 3. .

Dices: appatet quidem in hoe quodctum est, discrimen inter formam rationalem& materialem : scilicet quod iilla possit na

turaliter esse extra materiam:hse vero mimiame. Sed lice discrimen non euincit quod ni teria prima respectu formarum materialium habeat rationem causae, quia etiamsi marem iprima haberet rationem puram condi. otias sine qua non,respectu formarum materialici, adhue formae materiales non possent natura, diter existere extra ipsam: ergo Non poscformas materiales existere extra materiam, non conuincit quod materia sit causa apsa-

Uerunt: eonfiderentur Anim hominis &

372쪽

quod in illo instanti aliud munus exercet materia prima in productione Animae equinae, quam in productione antistae rationalisnam in productione animae rationalis exer cet munus conditionis sine qua non, ergo iuproductione Animae equinae aliud munus cx- ercet quam conditionis sine qua non . Antecedens probatur quia productio anima: ra. itionalis est creatio, non autem productio A- hnima: eqninae: haec dicitur seri dependent et a subiecto, illa independenter: Anima ratio-

nalis fit a Deo solo sine concursu agentis creati, Anima equina ab agente creato: agensereatum habet indigentiam subiecti, ut producat formam, Deus hane indigentiam non habet. Hare indigentia fundatur in t imi tatione virtutis, & importat ex parte subiecti concursum quendam in eadem limitatione virtutis activae sundatum : adeoque non sei habet ut pura conditio, sicut se habet respe-- ctu Dei creantis animam rationalem .

Hinc facile intelliges dependentiam mam

habet forma materialis, puta anima equi isuo subiecto, esse dependentia a causa , nam anima equi habet illam dependentiam a suo Dbiecto, qui opponitur independentis aui mae rationalis a suo: sed independentia animae rationalis a subiecto es independentia a causa ; ergo dependentia animae equinar a lfubiecto est dependentia a casa . Maior probatur quia in illo eod sensu dicunt Philosophi & Theologi omnes Animam rationalem fieri independenter a subiecto, in quo dicunt formam equi & quamlibet aliam formam materialem fieri dependen ter a subiecto.

373쪽

De causat. mat. ergas . 36 Iiecto. Minor autem probatur et quia independentia Animae rationalis a subiecto non est independentia a conditione sine qua non, nequit enim fieri naturaliter Anima rationalis nasi in subiecto: ergo est independentia

tamquam a causa .

. ' Conliat igitur quod quatio S. Doctor dieit' Anima rationale non habere suum esse dependens a materia; Anima vero equi habere fusi esse dependensa materia: loquitur de dependentia tamquam a causa ut causa , quae simpliciter & absolute dicitur dependentia. Probatio igitur nostrae eonclusionis ex D. Thoma reducitur ad hunc Syllogisnaum. Forma equi eo modo dependet a materia, quomodo Anima hominis non dependet: siue Anima equi habet dependentia a materia in ea ratione, in qua hominis Anima habet independentiam, sed Anima hominis habet indep dentiam a materia non taniquam aeonditione, sed tamquam a causa ergo An ima equi habet dependentiam a materia. nia tamquam a conditione sed tamquam a causa. Maior est certa, quia praedicta forniae in hoc opponuntur, & ideo una creari dicitur. altera vero non, sed educi. Minor etiam est indubitata : quia con a tura liter creari n ouit Anima. rationalis' rus praesupposito iubiecto, ad cuius exigentiam illa sca r.

Omitto hic prosequi alios modos Ap I

candi eductionem formae materialis caria te-xia , inter quos est ille de inchoatione forni arum. Aiunt enim aliqui formas, euae dicuntur educi praeexistere secundu in quasilii nehoationes sui in materia,& actione agenatis v 'ue ad perfectionem sui eue, perduci.

374쪽

Reijcitur breuiter haec sententia : primo e paritate formarum artificialium : quis en in dicat in marmore quolibet esse inchoati ii formam Caesaris, leonis, lupi, Erc. nisi per di in Datiuo intelligatur ose in hoc mar- more potentiam ut euadat Caesar, leo , Erc. In hoe sensu non est dubium esse in materia lprima inchoationes formarum materialium. Secundo quia praedictor sormae inchoatae vel sunt formaliter in suo esse , puta in essenis: in esse plantae, &c. vel non : si sunt, ergo in qualibet substantia est formaliter actu quaelibet substantia , quod reiectum est supra, ubi de formis latentibus. Si non: quid igitur sunt huiusmodi inchoationes nisi potenti a materiae per formam quamlibet adluabilis actione agentis' Denique si per inchoationes sormarum intelligantur formae quaedam mininas ad quas fiat additio aliarum, actione agentis, ut in debitam molem excrescant; praeterqnam quod in quolibet ponunt tu quodlibet , redit dissicultas unde illa additamenia, sue illi aliae partes , quae ad-

duntur, habeantur, cum antea in materia non

essent; & consequenter praedi&ς inchoationes non faciunt quin aliquid sat ex nihilo sui, quod maxinas fusere intendit praefata

sententia .

Sicndum est igitur explicationi petits ρα D. TU'ma locis citatis, dicendumque materiam Ancurrere passiue , seu passise insiueruin sermn materiale per hoc, quod concurrat

concurs quodam adiuuante insuffcientia agentis crevi: quae est ratio cur agens creatur adigeat subiecto ut concausa, non autem agens increatimi: quamuis enim Deus ipse

375쪽

nta . . iudigentia, cum subiectum ip- syni ex nihil0 creet. Totam hanc doctrinam habes apud Augustinum lib. primo de libeio arbitrio, ubi dicit illum non optime sent lite de Deo qui non. existimat illum esse re-

ctorem iustissimu eorum omnium quae crea- uit nec ulla adiutum es e natura in crean-

do, quasi qui non sibi sufssiceret ex quo fit uti ex nihilo creaverit omnia. Agens autemereatum adiuuari debet aliqua natura, videlice; materia prima ut dictum est, non enim

sibi suifieit ad agendum . Teo primo : non sicut materia causat passive formam sic etiam causat pasii-ue totum , totum inquam secundum distributionem partium. Haec conclusio est elata: quia ipsa materia est pars totius 1 materia non causat passive seipsam; ergo non causat passive totum secundum distributionem par

tium .

Dico secundo. Materia & forma crassant intrinsece totiam per unionem . P dfatur :quia materia & forma causant intri tace totum per hoc quod se mutuo inuicem communicent, sed se mutuo communμant per unionem; ergo materia & forma Gusant totum per unionem. Patet: per enim sor-imaliter habetur totum quod fiarma commis,

Quomoao materia O'. Iorma ca sent totum.

376쪽

nieetur materiae , 3c materia forma: r: it autem ista duo extrema & sibi inuicem com munieari; sunt unum & idem . Minus pro prie usurpatur hic vox ista causare , magis

proprie materia & forma dicerentur constituere totum, quam causare totum per unio

nem .

Quaeres cur non poterit dici quod eausa-llitas materiae & sormae respectu totius habeatur per ipsam mei sultentationem, qua serma educitur de potentia subiecti Resp. non posse hoe uniuersaliter dici, quia etiam ubi non datur talis substentatio

materia & forma causant intrinsece totum. Patet hoc in compositio humatio,in quo materia & anima rationalis ita constituunt v- niuax; ut haec non educatur de potentia illius , costituunt autem per mutuam communicationem , quae consistit in unione, ergo per unionem sormaliter constituunt totum. Praeterea ratio ex pluribus faciens unum

substantiale est de praedicamento substantiae, cui dictum est alibi, sustentatio autem sue

eductio non est de praedicamento substantiae, cum pertineat ad praedicamentum adtionis aut passior. is; ergo eductio non est ratio faciendi unum ex materia & forma .

Hi ne habes unionem esse quid realiter distinctum ab eductione etiam in substantijs adqqirate materialibus: nam eductio est a cidens, 'nio est substantia modatis ; ergo γductio Lon est unio. Adde quod actio est aliquid transiens, vitio aliquid permanzns; et-co idem quod supra. Aduertendum tamen est aliquando nomine sustentationis intelligi viliouem formae cum dependentia a mate

377쪽

ῖ d uom. mat. t forma ea enit tiria, & in hoe sensu non est dubium susten-

tationem, secundum unionem,ese causalitatem materiae & formae respectu totius. Habes praeterea materiam & sormam noni uniri formaliter per actisnem productivam formae, cum ab argumentatione praedicta,

, tum quia si ita esset non posset Deus se solo' saeere substantiam factibilem a se sinui eum alia substantia creata. puta non posset se so-

Io sacere ignem quem facit concurrendo eum alio igne, quod est absurdum. Pr tur sequela: quia actio esset ratio formaliter uniens extrema, sed actio solius Dei est essentialiter diuersa ab actione Dei & substantiae creatori ergo ratio formaliter uni en extrema esset essentialiter diuessa : sed ratio sormal iter uniens extrema est de

quid litate substantiae; ergo aliquid pertinens ad quidditatem substatariae esset essentialiter diuersum , & consequenter etiam ipsa substantia: adeoque ignis a solo Deo factus, esset specie diuersus ab igne, luefacit Deus concurrens cum alio igne. Diuersitatem in qticalibet ex constitutivis ponere diuellitate in eostituto: patet ex alibi dictis. Censemus alitem unioni pro subiecto inis haesionis congruenter assignari solam materiam , quamuis etiam forma sit subiectum

adhaesionis . Quid sit subiectum inhaesibilis, quid adhaenonis constat ex dictis: seeundum

non dicit rationem causis ac prior ita em naturq; secus primum . Hoe posito probatur x conclusio: primo: quia sussicit materia prosubiecto inlissioniς; nec enim ad hoe ut unio vniat utrumque extremum , neeesse est subi lectari inutioque, ratio est: quia unio ut o ita unicas

378쪽

vniens respicit id quod unit per moaum

tremi, non autem per modum subiecti ediget autem subiecto in quo sit, quia etist modus necessario debet esse in alio Seeundo quia congruentius est negare qua eo cedere formae prioritatem naturae: nam esse

id ex quo fit id quod fit , & eo, sequenter pra ex istere toti, est proprium materiae ; ut millies dieit Philosophus: sit autem id quod fit per hoc quod fiat totum; quod secundum doctrinain Philosophi simplieiter dieitutferi: si vero totum per actionem terminata ad unionem , qus est ratio formalis faciens unum, hoc est faciens substantiam ex materia & forma . Habes praeterea solitam paritatem ex artificialibus in quibus inepte di-eeres formam praesupponi natura ipfi artese- cto; quod si dicas heri totum per hoc quod sat forma, falsum est: quia si unio edittatur de potentia formet tam forma quam materia sint pro priori ad totum. Puta tam serina quam materia ignis sunt pro priori ad igne neq- em in est ignis , nisi sit unio inter ma. teriam & formam ignis: non fid autem sese maliter totum , per hoc quod fiat aliquid praecedens totum. Praeterea sque proprie homo hominem generat, ac ignis ignem &tamen actio generativa hominis non terminatur ad formam, tamquam ad terminum proauctum, sed ad unionem , quae est communi tio termini a Deo creati ad materia. Denique dispositiones que sunt in materia ad formam ignis sunt etiam ad unionem eiusdem cum forma; & consequenter melius dixeriet unionem & sormam se habete concomitanter , quam formam esse priorem

379쪽

uom. mat. σforma crusent tot. 3s Dices: prius est esse quam uniri; ergo existentia formae est prior unione. Probatur antecedens : valet enim : unitur ι ergo esti non autem valet: est; ergo est unita ; cum

impossibile sit formam uniri, &non esse: non autem impossibile est ipsam ecte, & non

uniri.

Resp. distinguendo maiorem: est prius prioritate naturae: nego ; prioritate lorica et concedo. Quilibet proprietas essendi est lo-glae posterior ad ipium cse : quia quaelibet differentia essendi infert ipsum esse : esse autem unitum est aliqua differentia essendi,

S consequenter inseri esse : ita moueri est prius quam currere, valet enim: currit; ergo mouetur : non autem valet e mouetur, ergo currit: currere est differentia motus seu

potius est species motus; ratio instrior infert superiore ni species genus.. Hinc hobes unionem esse materialem:nam quod educitur de potentia materiae est materiale. Hoc idem haberes etiamsi tam e forma quam e materia educeretur: per hoc enim pisci se quod passive pendeat a materia , est materialis , sed pendere insuper a serina etiam spirituali, non tollit pendere a materia , ergo non tolletur ab unione ratio materialis : pendere enim a spiritu & a materia non negat, immo ponit pendere a materia. I aces: unio est materialis , ergo est multiplex , ergo falsum est quod alibi dictum

est, unionem esse unicam in compositio. Probatur prima consequentia : quia omne materiale est diuisibile , diuisibile autem est multiplex, constat enim pluribus partibus, quarum singulae sunt in eadem specie ac jp

380쪽

sum : puta lignum palmare eo statim ii Ilipartibus quarum quaelibet est lignum. Vnio igitur si diuisibilis est,pluribus partibus costat, quarum quaelibet est unio. Praeterea istae partes unionis seu istae unionet partiales eoalescunt in vitam toralem, quae est uniea mediantibus alijs unionibus , debent enim inter se uniri,ut coalescant in unum , scut plures particulae eiusdem ligni palmarisvn4ri debent ut in unum palmum eo aleD

cant.

Resp. esse unicam unionem totalem, sicut . unica est materia qua torsi costat licet, sit diuisibilis in plures particulas,quaru quaelibet t. est materia. An autem partes illae in quas εst diuisibilis vitio sint finitae an infinitae, an actu,an solum potentia distinctae, an egeant vel non egeant unionibus, quibus inter se copulentur,& an huiusmodi uniones etiam

ipsi sint diuisibiles, an indivisibiles non

facit ad rem prs sentem, si singule partes unionis uniantur distinctis unionibus, huiusmodi uniones non sunt uniones materiae ad formam , aut forme ad materiam : sed uniones continuatiuae partiuvmouis totalis, de quibus dicendum erit quod de quolibet continuo , & de quolibet diuisibili suo loco dicemus. Interim nota quod etiam data duplici unione, una sei licet ex parte formae, puta ex parte animae rationalis , quae sit spiritualis , & altera ex parte materii, manet eadem omnino difficultas, quae non est dissicultas unionis, sed eontinui.

Adde quod exeepto homine dissielle est in substatvijs sensibilibus ponere unionem spi-