장음표시 사용
481쪽
De quiddilate , ct proprietatibus
de motu succedit disputatio de loco: nullus enim motus cui, dentior est eo, qui est ad locutia. Zeno inter veteres negauit motum localem;non quia non videret,sed quia stul te putabat se non videre: sicut faciunt ij, qui experimentis rem aliquam perspicuam habent, eandemq. negant, quia de ea redde
Definit autem Philosophus locu . per ciὸ primam corporis continentit immobile. Iuxta hanc definitio in locus via inscuriis l. nostrum eth immediata illa superficies, per quam continemur a corpore nos undique ambiente, puta ab aere; quae tamen superficics, nisi habeat immobilitatem quandam, locns non est. Duo igitur requirit Philoso-phus ad rationem loci. Primum est, ut sit aliqua superficies , inter quam & loca lumnullum corpus intermediet. Secundum vi, su-
482쪽
superficies sit immobilis. Circa hane Devndam partem innumerae dissicultates congeruntur a Ruuio et cum tamen bene intellecta
Philosophi definitio nihil habeat aduersum
Quoad primam partem; nimirum quoad rationem primae superficiei corporis conti- neutis , dicit Philosophus vas, tu quo est
auua conuenire cum loco: ita ut si ad ratio. nem lcei sufficeret esse primam superficiem corporis continentis , vas in quo est aqua, recte diceretur locus aquae contentae r sed quia uas non habet immobilitatem;circumfertur enim cum aqua , ideo vas, in quo est aqua,dici nequit locus aquae. Est enim mani sessum aquam in eodem vase manentem docum mutare: adeoq. si vas locus esset, aqua in eodem loco existens locum mutaret. His omnia lucidissima sunt ; cum tamen adeo
male semiant aliqui de Philosopho , ut purent iuum requirere immobilitatem illiussus etfieiei materialiter consideratae,quae undique circumfunditur rei loeatae. Videtur enim res cse in eodem loco, etiali moueatur superficies corporis ea ambientis : sicut visum est ea mutare locu etia si su- perficies sit eadem. V .g.columna Troiana est hodie in eodem loco in quo erat heri,& nudi ustertius. quamuis circa cam centies mota sit m perficies eorporis ambientis, perpetua videlicet aeris abeunti , & succedentis va- a latione: in eodem etiam Ioco ina sura, si pro
Dicendum est igitur , quod quando Philosophus definit loeum primam superficiem corporis conti acntas immobilem aliquid te quilit
483쪽
' De q&iddit. Ur propriet. loci. Os quirit determinate , aliquid inde terminate. Inde terminate requiritur superficies aliqua corporis quaecumq- & cuiuscumque illa sit; determinate autem haes di sta ia a punctis, vel rea li ter, vel imaginarie fixis. Si agit ut circa
columnam idem immotus aer remancat, &eum huiusmodi aere alio transseratur, mutabit locum , non mutatura,si, aere centies variato , eandem retineat distantiam ab illis punctis, quae immota, vel tenebis vel imaginaberis . Hoc sere pacto dicis eundem esse fluuium, qui nunc Romam alluit, ac qui Romam alluebat tempore Ciceronis. Eundcm esse hodie, qui fuit heri: hic enim fluuius determinate dicit hunc alueum, & hanc scaturigine, in determinate autem aliquam aquam ex haestaturigine per hunc alueum influentem,quq quamuis numquam sit in eadem parte aluei, eum continuo suat , non propterea non est idem fluvius. Ad mutationem superse ieipotest dici quod mutetur locus materialiter. Ad mutationem distantiae , quod mutetur formaliter. Prima mutatio non dicitur mutatio loci simpliciter: secus secunda. Sunt autem loci proprietates quaeda enu- meratae ab eodem Philosopho q. Physic. textua sequentibus. Prima est: quod locus noest quid rei locatae ; seu non est pars aliquaret,quae est in loco. Hinc apparet falsitas opinionis, quae imputatur Platoni,quod videli-eet locus sit materia, vel forma rei locata . Certum est enim rem eandem tam secundum materiam, quam secundu formam variari se eundum locii. Hinc apparet secunda propriet
tau vidclicet separabilitas loci a re locata.
484쪽
risui. 7. r. - Terina proprietas est locum nec minorem esse , nec maiorem locato . Non minorem
lilia locatum continetur a loco, maius au tem non continetur in , minori; Non maio-
rem, quia ad rationem loci non requiritur ullus excessus supra locatum: sed secundum 'id dieitur locus, secundum quod immediate applicatur locato. Hoc sere modo dicitur leuticula non esse maior, nec minor reliquo
corpore sub ipsa eontento ; quia iustatur, & ipersccte adaptatur,corpora cuius est cuticula. Quarta proprietas est, quod habeat sursu & deorsum , cui etiam si addere velis, quod habeat ad latera nihil aliud dices, nisi locum corporum, quae omnia supponuntur diuisibilia, ipsum etiam este undecumque diuisibilem. Praeterea locus alius eth proprius, alius
communis. Proprius rem locatam unice eon - irinet: communis praeter hanc, ptias. Prim; mhabes in superficie te immediate circumplectente , secundum in toto spatio huius scholae. Ex his intelliges agere nos de loco re ni corporalium. Quomodo autem incorporalia sint in loco, non est physicae contemplationis. Certum est ea non circumscribi a stipe fcie corporis ambientis: N in hoc orta se sesu, dixit Boetius,esse sapietibus cui des, quod incorporea non sunt in loco. Circumscribi autem a seperficie corporis ambientis, est par- res rei contentae iustari , siue aptari in tam aesuperfieiei rei continentis . . Hoc igitur loel manere potest incorporeis, ut sint in hac, vel illa distantia, vel propinquitato cum punctis
Obijcitur primo. Si datur locus est anno
485쪽
co , ergo datur locus loci: rursus si est loeus loci hie etiam est in loco, & sic in infinitum. Antecedens probatur: quia omne quod est, in loco est, ergo si locus est, in loco est. Quod autem in in sinitum abeatur manifestum est, quia quilibet locus cuiuslibet loci, erit in loco ex hoc ipso quod erit. Confirmatur, quia locus est in alio , cr o in loco. Ita argumentatur Zeno contra Philosophum. Respondet Psiilosophus negando antecedens. Ad probationem negat antecedens. Adeon firmationcm. Non omne quod est in alio,iti eo est seur in loco. Pars est in toto , accidens in subiecto; neutrum in utro labet, ut in loco. Locum cile in locato minus capiunt
homines vulgi , quam locatum esse in loco. Vtrum q. capit Philosophus. Si nomine loci intelligas ratione illam qua coniti lucris hie vel ibi; loeus est in te: diceturq. a nobis locus intrinsectis , & est illa ubicatio , de quatam multa, & tam mira dicam tu riSi nomine loci intelligas corpus ambiens, locus non estiti locato, sed locatum m loco: corpus autem
ipsum quod locus est, est etiam in loco, quia ab at lo corpore ambitur. Sed hic non proceditur in infinitum , deueniendo videlicet ad ultimam Mundi sp lvaeram, 'lus an sit in loco, vel non; dicetur insta. Caeterum tu es in hac seliota. Hic schola est in Collegio Romano. Collegium in Urbe. Urbs in Italia. Italia in Europa. Europa in mundo. Vbi sit mundus
O bijeitur secundo. Etiam s sngas totaim
Vniuersu diuelli & alio transferri adhuc columna Traiana non esset in eodem loco
486쪽
Disput. 7. plicationi adductae , ergo expi ieatio praediis
nihil valet, Antecedens probatur: quia ii Vniuersum alio transferatur adhue columna Traiana retinet eandem proportionem prO' Apinquitatis, & distantiae, quam habebat cum alijs corporibus, ergo adhMe est in eodem loco. Rursus si conseras illam cum punctis fixis, quae imaginatus es , non habet amplius eandem proportionem cum illis ; ergo non est amplius in eodem loco, ergo simul est; &non est in eodem loco. .
Resp. negando antecedens: & dico tune columnam Traianam non fore in eodem loco, ut patet ex dictis etiam in obiectione. Hoe intelliges si imagineris immota columna Traiana totum circa orbem in immensuextendi , & vltra spatia , quibus concluditur undique dilatari. Si cu tota huiusmodi dilatatione, fixa tenes puncta, tuae imaginatus eς, haec remanent abeuntibus corporibus, cum quibus il la compenetrasti. Columna autem Traiana retineus cum illis eandem proportionem quam habebat antea, est in eodem loco, quamuis proportionem mutet cum corporibus abeuntibus. Sicut essem in eodem loco, etiam si parietes isti ultra Theologiam,di Metaphysicam recederent. Obijcitur tertio. Sequitur quod Socrates non possit moueri localiter , nisi acquirat nouam distantiam a praedictis pulictis; consequens eli absurdum 1 ergo & antecedens. Se quela maioris probatur: quia moueri localiter est mutari secundum locum : locns sormali ter consistit in proportione praedicta , seu in illa ratione, per quam Petrus est in tali 'distantia a punctis praedictis: & consequenter est
487쪽
est mutari secundum distantiam. Minor autem probatur hoc experimento. Sit Triremis Io us a quinquaginta passibus, attingens scopulum puppi. Sit in prora Socrates. Recedat puppis , seu Triremis per viam rectam a se opulc, & dum recedit Trircinis feratur So- erates a prora ad puppim eadem celeritare, qua Triremis reccdit a scopulo. Hic ea sus est facilis. In tali ea su Socrates motus est lo- ealiter per quinquaginta palliis, & tamen suit semper in eo dein loco ι ergo potest quis moueri localiter, S no mutare locum. Quod i motus sit localiter , probant quinquaginta passus , quibus totam Triremina excucurrit; quod non mutauerit locum , patet ex dictas, quia in illo instanti, in quo absoluit quinquagcsimum pactum est in caecm distantia a scopulo, in qua erat priusquam tam ipse, quam Trircinis mouerentiar, quam distantiati pz: se: ualle manis disium cst consideravit Hyppothes m. Rei p. quod quidquid monetur localiter mutatur sccundum distantiam , di quidquid
non mutatur secundum distantiam, non mouetur localiter. Ad argumentum in forma ala concesta maiori. Nega minorem. Ad casum propositum dic socratem non moueri loca-litcr. Vt hoe non modo intelligas; sed videas, pone arguentem sub arcu Pontis Miliiij tanto conatu natantem aduersus fluuium,qua to impetu fluuius fertur deorsum : si per to- tam aeternitatem huiusmodi nisu conetur c6tia fluuium ire defatigati bur quidem, sed
non mutabit locum, nec localiter moucbitur, quantilis noua semper, & noua aqua illi
subterfluat. Quemadmodum huic manibuH
488쪽
Dispur. 7. Quae '. i. pedibusq. nitenti eontra ictum fluvii, ni a. nenti tamen in eodem loco unda sibterfluit. se Socrati solis pedibus niteti aduersus Tri- remina, ipsa Triremis. Qui hoe facile capierin flumine, non autem in Triremi, imputet imbee illitati suae, non doctrinae Aristotelieae. ἰQ ieres an totus Mundus sit in loco Resp. Mundum non esie in loco phy fico; seu in lo- eo extrinseco reali. Patet haec responsio ex idictis : nullius enim corporis superficie Mundum uniuersum circumscribit. Potest tamen dici quod mundus sit in loco metaphylico , vel imaginario ; quatenus lieet unicuiq. etiam extra mundum intelligere vel imaginari puncta quibuscum conferat Mundum uniuersum in rationei propinqui vel distantis. Hinc aliqui dicunt Mundum esse in spatio imaginario ἔ quia circa mundum imaginamur spatia quaedam ipsum co-tinentia, quq realiter replerentur a Mundo si
hie, sollis instar, inflari posset, & vndeeui rque intumescere. In huiusmodi spatijs sunt
omnia machinamenta Mathematicorum,puta pes Archimedis Mundum impellens, vel quidlibet aliud eundem librans.
ANtiquiores quibuscum'disputauit dem
loco Philosophus , dixerunt locum es- su corpus quoddam longe lateque diffusum : hanc opinionem refellit Pthlosophus quia, inquit, sequeretur corpora simul penetrari.
489쪽
De genetrat. corpor. ηοῖ Hoc argumentum Philosophi monstrat opinionem veterum quibuscum agit esse quod
locus penetrat i uc sit cuni locato 1 quod de loco intrinseco dicetur infra. Eit igitur apud Philosophum impossibilis penetratio eorporum, hoc est simultas plurium corporuin eodem indivisibiliter loco; sicut v. g.
. anima & corpus eundem omnino locum P tenent.
Dicendum primo non repugnat simpliciter & absolute plura corpora esse simul inrodem loco.
His Conclusio admittitur ut certa ab ijs qui credunt Euangelio. Nam Christus Dominus ingressus est ad Apostolos ianuis clausis : hunc ingressum factum fuisse per penerrationem corporis Christi cum alijs corporibus: puta vel cum pariete , vel cum ianua ipsa , est cerrum. Ridiculum est enim quod aliqui dLXmmt,Christum Dominum ita at-t mrasIe suum corpus, ut instar radiorum solarium per tenuissimas rimas illud insinuaret & in debitam figura intra cubiculum illud resti incret. Hoc inquam est ridiculum,
tum quia est contra sensum communem Parrrum ; tum quia hoc est aeque miraculos riac ipsaniet penotratio, adeoque negare pe-nctrationem & hoc admittere est ineptire.
Etiam cum lapide superposito penetrauit se Christus Dominus resurgendo & duplici
. miraculo custodes sepulcri perterrefecit. Dicendum secundo Repugnat naturaliter penetratio corporum. Hanc conclusionem admittunt Patipatetici omnes. Probatur au-ic in eXperientia qua constat nullum corpus
impleru locum alteri qs , nisi illo depulso.
490쪽
Quod autem seinper itast,neeessario ita sit. Inii: lac necessitate fundatur ludus pilae , mallei , trudiculi & alia huiusmodi infinita : si enim & pila & malleus esse possierit in eodeloco , non est cur hie illam trudat. Probare hane conclusionem per rationes a priori petitas vel ex sine naturae , vel ex quocunque alio capite, est velle rationibus rem elarissimam obscurare. Certum est enim euidentius esse penetrationem iton dari qua non dari propter hunc vel quemlibet alium, qui assignaretur,finem. Adde quod etia lat re potest finis propter quem aliquid detur, quod i men euidens sit dari. Sunt tamen contra conci usionem posita experimeta duo. Primum sit cyathus plenus aqua : in eo se pleno , modeste ponantur multi nummi aurei. Experientia conflata quam non effluere : sed etiam culti illis numis atque contineri ac sine illis - ergo cy thus a itti plenus simul continet nummos , ergo nummi & aqua simul penetrantur. Surenim in eodem loco. Resp. aquam ad infusionem nummorum, quantumlibet modeste hare fiat, sursum attolli. Adeoq. nega in eodem loco es Ie aquam nummos. Quod si labrum cyathi made- fiat, aqua non modo attollitur , sed effluit,
quod no aecideret si penetraretur cu numis. Secundum est in eode cyatho, cyathus ii quis t,et neribus plenus tandunde capit, quatum vacuus s ergo cineres & aqua compenetrantur in cyatho. Antecedens probatur,
implendo cyathum cineribus & eandem illi aquam resuadendo, quae plenus erat prius