장음표시 사용
571쪽
tum ratio significata: nego, si attendatur etia satio consignificata; concedo. Et eodem modo distingue consequens : per hoc prae se quod existat, attendendo tam ad rationcm sonificatam , quam ad rationem consignificatam , existit hodie: concedo ; attenetendo ad solam rationem significatam. negaeon sequetiam. Breuius etiam respondebis sic: per hoc praecise quod existat, existit nunc ratione rei significatae: nego , ratione rei consignifi-
eatae': concedo. Hoc igitur argumentum,
quod vim habet in verbo; habet etiam solutionem in verbo , immo probationem comelusionis in Verbo. Nam ideo dum dicorri. iras est,dico Petrum esse minc, quia per ve bum psi non solum significatur existentia, sed insuper significatur tempus; tursus non significatur quodlibet tempus talis existentiae: sed tale tempus per quod haec existentia coexistat cum hoc instanti extrinseco: puta,cum instanti vespertino diei octauae Iumj: igitur praeter existentiam, per verbum ipsum, quo affirmas rem existere, ponis in re distinctu aliquid,'per quod huic instanti coeXistat. Hoc autem est, quod vocamus duraxionem, seu tempus intrinsecum. Circa durationem autem eadem sere dubitamur quae circa ubicationem. Primo aqua causa, et quando producatur illa dura-xio ; per quam ego sum nune. Huic dubitationi eodem modo satisfit, quo satisfactum est alieri, dicendo rein durantem esse suae durationis productivam , eamque prodaei in illo ac drm instanti, tu quo res est pura praecedentia naturae rei , que
euio traichua'jς in , qua durat, Atque iu
572쪽
De tempore intrinsece. s rhae te idem omnino dicundum est, quod superius dictum est de ubi catione. Dubitatur secundo. An in composito omnia durent una duratione , an singula singulis. Res p. singula singulis. Probatur,quia durante materia deficit duratio formae , et infinitorum accidentium durantium in materia; ergo non est una duratio materiae, et duratio sermae, aut aliorum receptorum in materia.
Q nemadmodum autem hunc et illum locum explicandum duximus per habitudinem propinquitatis, & distantiae ad haee, & illa puncta, vel realiter, vel imaginati e fixa: ita etiam hanc & illam durationem , seu hoc Millud tempus optimo explicatur secundum habitudinem ad baee , vel illa instantia , vel realiter , vel imaginarie fixa, & immobilia. Ita tuus Proauus fuit in alio tempore quam sis tu;quia si eompares durationem tui Proaui,& tuam, cu inlianti etallino,vel quolibet alio inuenies diuersam habitudinem durationis praedictae tui Pro aut , &tuae ad illud idem instans. Quando aut.m duo eidem in- . idiuisibili instanti, indivisibili autem tara
formaliter, quam aequi ualeater coexistunt: sibi coexistuari v. g. si Petrus,ia Paulus coexistunt hodierno instanti meridiano; Petrundi Paulus tibi eo existunt.
Non tamen valet absolute:quae eo istunt eidem tertio libi mea istunt: Petrus, &i Pau Ius coexistunt eidem tertio , eigo Petrus , NPaulus sibi coexistunt. Maior enim est salia: eviri illud tertium possit ita durare, ivt secta duua uuam partem suae durationis coexistatum, si uadum alteram alteri eae tremo. Nunc e
573쪽
s a Di sui. 7. Aest.2. de facto eo existimus multis iam lenibus,quidum essent pueri, alijs coexisterunt, quibus
non coexistinuis. Idem apparet in hoc alio argumento: quae sunt proxima uni tertio
sunt proxima inter se , sed Italia , & Hispania sunt proximae uni tertio , ergo sunt proximae inter se. Minor probatur : quia utraq- est proxima Galliae. Maior autem est euiden- ter falsa: cum tertium possit esse adeo amplitvt faciat maximam extremorum a se inuicem distantiam. Hinc diuina Aeternitas non recte accipitur pro mensura durationum creatarum s
cundum prius, & posterius, aut secundum simul. Certum est enim quotquot sunt, fuerunt , & erunt, intra diuinam Aeternitatem lsuis singula temporibus e sic, adeoq; omnia quae sunt , fuerunt, vel errint coexistentiam habere cum Aeternitate diuina : haec tamen est in diu sibilis G ergo non quaecumq. coexi
sui durationi in ciuisibili,eo ipso sibi eo existunt. Ratio est, quia haec ipsa Aeternitas quamuis formaliter indivisibili ,est aequiualenter diuisibilis, adeoq. per diuersas quoad εqui ualentiam partes, intra idein indivisibile instans habetur habitudo propinquitatis, aut distantiae secundum tempus eorum , quae vel a se mutuo distant , vel sibi mutuo propinquantur.
Aeternitas quoad hoc intelligitur per immensitatem. Diuina enim immesitas & ubi que est,& ubique rota est; adeoq. di quod Romae est , & qnod est Neapoli sunt eidem. inmensitati praesentia ; non inuren, sunt sibi
mutuo prasentia. Hanc di immentitas, taete miras suut meusura hec quidem duIantau,
574쪽
De nunq. Ur n se creat. exist. s 3' illa locatorum, sed mensura excedens, di incommensurabilis. Definitur autem diuina Aeternitas : Interm. nabilis titiae tota simia, G perfecta possessio. Deus enim non plus habet durationis post infinita saxula , quam in quolibet instanti ; sicut non plus habet immensitatis in toto uniuerso, quam in quolibet puncto uniuersi: quamuis N aeternitas immensitas explicentur per ordinem , S ad
quaelibut spatia , & ad quaelibet tempora:
quorum utraq; si in infinitum amplifices, non habes quibus diuinam tum aeternitatem cum immensitatem compraeheudas.
De numquam , ct nullibi creatura
Possis ne esse nunquam esse ἰSV0t qui affirment , quia duratio eit id
per quod aliquando es: potes es e sine ornni duratione ; ergo potes esse , tanumquam eiic. Maior patet ex dictis. Minor probatur, quia duratio ipsa est quid conso quens ad esse; ergo non repugnat ipsum eta haberi sine duratione. Antecedens etiam patet ex dictis. Probatur consequentia: quia potest Deus re posita , seu te posito in natura velle suspendere omnem suuin.concursum, an ordiac tam ad quemlibet alium usuctum
575쪽
a te ponendum , tum in ordine ad ipsa minctaurinionem- PConfirmatur - quia certum est te non posese quidquam producere neque initate, neq-
extra te, Deo non concurrente - certum est
insuper posse Deum suspendere suum concursum, seu denegare suum coneursum in ordine ad multa , quae tamqn necessitate ninturali consequntur ad tuum esse ἰ puta in ordine ad quemlibet actum vitalem, ad quaari libet qualitatem in te producendam;& sie de infinitis alijs: igitur poterit etiam negare suum concursum in ordine ad durationem
Praeterea esse, et non esse in ullo tempore , non est esse, et non esse: ergo non repugnat esse,et non esse in ullo tempore; et coni cluenter esse, et nunquam esse. Antecedens probatur : quia non esse cum aliquo addito, son opponitur contradictorie esse simpliciter : non esse autem in ullo tempore est non esie, cum aliquo addito, Vt paret; ergo non
Opponitur contradictorie huic , quod est esse timpliciter. Maior probatur: quia non esse hic, non esse album,ete .non opponutur huic quod est , esse simplieiter: nonnisi quia esse his modis, seu non esse his modis, est non ςsse cum addito; ergo etc. Vlterius: intelligere quod sis, non est intelligere quod sis in ullo tempore , neque determinate, neque indeterminate ; ergo quod ss reipsa, non est quod sis in ullo tempore neque dererminate, neque indeterminate et rumis intelligera tuum esse praecisum ab omni tempore, non est intelligere chime fiam , erso poni tuum es e praecisum ab omni .
576쪽
De nunq. γ n q. creat. exi'. s ης tempore non est poni chimeram: sed esse pu- ei sunt ab omni teinpore, est esse,et numquam esse : ergo te esse, et numquam esse, non est ehimera.
Sed eontra est quod ait Philosophus:quod est et numquam est,et nullibi, est sieulisphina , et Hyppoeentaurus , quod idem fgnifieat apud Pnilosophum, ac Chimera, et Hir-
eoeeruus. Non posse rem est e, et numquam esse suit adeo notum Philosopho, vinumquam conaretur hoe demonstrare . Et re ipsa potissimum argumentum contra numqui2antes est iu intelligibilitas numquirationis.Fac enim te disere: Caesar, et Scipio , et Epaminondas alij que Heroes suere,sed non sunt: et ita dicentem rogari ab Auditoribus: quando nam fuere' et rogationi responderemumqua. Si non ridearis, aut pro irrisore habearis, potest aliquid esse, et numquam esse: Si autehoc ipso vel rideas, vel ridearis, ridieulum est dicere suisse aliquid, et numquam fuisse. Item si Deus spondeat Aduersario iliniri fore Beatum: roganti autem quando,respondeat: numquam : non putabit Aduersarius promistam sibi beatitudinem. Quamuis autem Aduersarij in hoe praecipue haereant, quod videt ieet impossibilitas numquietationis nequeat demonstrari ; puto demonstrari, et qκ idem ad euidentiam , modo eonveniant nobiscum in primis principijs. Sit igitur ligo demonstratio. Implicat quod res sit & non sit verum: reses: ergo implicat quod res sit & numquam sit. Antecedens est euidens . nam de omni quod est, verum est dicere: est. Probatur autem conseqtientia. Hic propositio: Petriis
577쪽
3 6 Disput. 7. Qu. - 9. est eli de secundo adiacente, ergo li est .abet, vim verbi: sed eo ipso quod li es habet vim verbi fgnifieat eum tempore: ergo in hac propositione : Petrus est ii est signifieat eum
tempore: significare autem eum tempore Maonsignifieare tempus sunt unum & idem,er-
ro lices in propontione praedicta consignis attempus: sed haee propositio est vera, ergo impossibile est Petrum esse quin de ipso vera sit propositio consignificans tempus: sed eo ipso quod necessario vera est propositio
fignificans existentiam Petri,S consignificans tempus; necessario cum exi stentia Petri distur aliquod tempus; 8c consequenter necessario Petrus est eum aliquo tempore , adeo que in aliquo tempore.
Totus hie distursus fundatur in primis principijs summularum : & haec ipsa necessutas assiliandi aliquod templis quotiescunq. ait propositio ire secundo adiacente cuincit seni esse non posse, quin in aliquo tempore fit. Et haee impossibi litas affirmandi solam exissentiam fundatur in impossibilitate qualia, et quaelibet res, ut sola strusiae omni consequente ad suum esse . Dices: hete propositio: Deus est est de se-
eundo adiacente in hac propositione . non consignificatur tempus , ergo non in e irini propositione de secundo adiacente consignificatur tempus. Maior elleuidens: nam istae duae propositiones: Deus es: & : Petrus est sunt eiusdem omnino rationis nec disserunt nisi seeundum materiam. Minor autem probatur : quia hac propositio: Deus est vera estante omne tempus: vera etiam sutura silum tempus daretur: ergo haec propositio
578쪽
De nunq; nuis. creat. exi Τ. non consignificat tempus. - vel propositio consignificans tempus potest esse vera etiamsi res non sit in ullo tempore. Consequentia est euidens. Igitur haec propositio: Petrus est vel non necessario consignificat tempus; vel etiamsi eonsignificet tempus; potest esse vera dato etiam quod non detur vlium tempus. Resp. ex dictis supra Deum esse semper et adeoque si quis diceret: Deus nMmquam est esset similis insipienti qui dixit in cordo suc, non est Deus. Illud autem semper quod est semper Dei,est ipsam et aeternitas, quae Deus est: adeoque quamuis nos dum dicimus: Deus est respiciamus ad tempus in quo sit --uS , quando tamen Deus dicit: Egosum longe in alio sensu habet illud sum , quam habeamus nos; nam per idipsum per quod est, Deus est, di semper est , α ubique est, adeoque etiamsi praeter ipsum nihil esset reconsequenter nulla tempora essent: vere diceret : ego sum non consignificans aliquid,
quia non per aliquid a se distinctum semperest, imino re per seipsum semper est, di per
seipsum sorinaliter, non per aliud a se dicite ego sum. Non est igitur putandu quod quemadmodum verbum de presenti in propositione quam sormas, practer rem quam significat consignificat etiam tempus ab eadem distii ctum; ita etiam in propositione qua Deus
dicit: ego jum, ii sum aliquid significet di
stinctum a Deo . Ad argumentum in forma concesia maiori nega minorem. Etiam in hac propositione. : Deus . si ii est consignificat tempus . Dum
Angelus dicit: Deus est: & dum homo docii : Deus est: & dum quaelibet creatura di-
579쪽
a Di put. 7. s. . eit: Deus est, per li est non soliun inuisiere existentiam Dei sed consignificat rationem qua Deus ipsi eognitioni coexistit qua diei-etur Deus est. Ad probationem dist. ante omne tempus verum est: Seus est vcritate propositionis factae a ereatura: nega suppostum, veritate quae sit Deus ipse cone. Hare autem ipsa veritas qua Deus dieit ego sum importat illam ipsam sempiternitatem, qua Deus semper est , quae eminenter est omne tempus, & mensura supercompraehendens vimne quod unquam est. Instabis: etiam ante o e tempus potatilesie aliqua ereatura: in tali hypothes &-Deus diceret: Creatura est: eo Creatura ips diceret: ego sum, dc tam Deus quam cieatura diceret verum: sed in tali hypothesi non esset in ullo tempore, ergo de creatura potest verifieari quod sit, etiamsi non si in ullo tempore. Minor est euidens , quod enim estante omne tempus, non est in ullo tempore: probatur tamen hoc idem euidentius: quia ruod est ante omnem diem , non est in ulla te: quod est ante omnem ciaculationem se Iis, non est in ulla circulatione solis ι erroqu8d est ante omne tempus non est in ullo tempore. Maior autem probatur: quia nouimplicat creatam fuisse aliquam creaturam
Resp. ex haς ipsa instantia fuggeri argumentum pro nostra sententia. Da enim ere
tum fuisse aliquid huiusmodi. Iruplicat hoc ita fuisse ereatum , ut neque ante ipsum n
que post ipsum possit aliud ereari: sed eo ipso quod ante ipsiam, di post ipsum potest aliquid creari; est in tempore ; ergo impli
580쪽
De nunq. in nula. ereat. exi'. s si cat aliquid creari & aliquid esse, & non esse in tempore. Maior est euidens: quia quando eunque fingas creatum aliquid, potes intellioere sui sie ante creabile , & post ipsum
aliud ereabile: nisi in aliqua re creata intelligas diuinam aeternitatem , antequam implicat aliquid esse & post quam implicat aliquid esse. Minor autem probatur: quia eo ipso quod aliquid ante ipsum , aut aliquid post ipsum est creabile, habet relationem se a habitudinem prioris Sc posterioris ad hoc Stillud,& m dij inter foe dc illud . potest igitur mensii rari cum hoο & illo secundu prius est posterius; quod formalisiuiae est esse in
Aequi uocatio Aduersarii consistit in hoς.
quod putet rem non esse in tempore nisi simul cum ro ponatur aliquid extrinsecum rei cui res coexistat, & cuius motus motum r*imensuret. Quando autem dicimus rem, eo
ipso quod est,aliquando esse,perliatiqon. Eo non intelligimus aliquod tempus extrinsecum , pnta aliquam circulationem soli nut primi mobilis. Quis euim diea impossibile este rem ullam extitere quin alicui motui huiusmodi coexistati scd per u a liquan- .do intelligimus uccessitatem alicuius tein poris intrinseci, temporis formalis Sc mei physici, per quod illa res te spondeat his vel 1 lis instantibus etiam non realibus, scd sit rem imaginarie sxis & immobilibus ut dictum est alibi . Igitur ad argumentu in forma nega posse quid quam creari ante omne tempus, loquendo de tempore formali δc de antecedentia excludente ab eo quod creatur omne tempur,