장음표시 사용
631쪽
Sis ne tu bile insinit m. , sty
li tum est quocunque numero assignato posset alii ari maiorem; adeoque non posse assig-i nari omnem numerum assignabilem si liomnem accipias collectitie. Si autem aeeipi- as distributive nihil aliud dicis nisi : quoli- bet numcro finito, adeoq. quolibet numeroe simpliciter , poste dari maiorem. Ex hoe autem quod possibilis sit maior quolibet assignato non sequitur es e maiorem quolibet assignabili: quandoquidem ipse nume- rus quem assignas post quom libet assignal tum, est & ipse numerus assignabilis. Eadem
igitur euidentia implicat numerus. maior quocunq. assignabili, qua implicat numerus maior seipso. Sensus tamen huius propositionis Est posbilis numera in maior quocumque assignabili , posset esse hic : nul lus nu- murus assignar) potest quo non sit asignabilis alius maior. Et in hoc sensu propositio' est vera. Ad argumentum in sernia tranias missa maiori nega minor . Ad probatio de minoris primi syllogismi : nega maiorem . . p Cuius falsitas patot ex eo quod nullum nu-i merum inuenies , qui non fuerit assignabilis, adeoq. nullus est maior quocunque asia
Resp. seeundo Huius propositionis : est possibilii numerus maior omni fulto posse esse hunc sensum. Dato quolibet numero ' Attio potes dari maior di haec propositio esti vera. Sed in hoe sensu falsum est numerum maiorem omni finito esse infinitum. Quan- ado quidem supra quemlibet finitum, potest dari maior, etiam finitus. Quod nihil aliud est nisi & in assignandis numeris numi mdeuiniri ad maximum, & tu asi gna udis st
632쪽
nitis proeedi in infinitum. Iuxta hune sen sum ad argumentum in forma et nega maiorems
Expediuntur caetera quae pertinent ad tam
A Lia dissieultas ei rex infinitum peti solet ex intellectu diuinq; cui omnia possibilia & omnia futura simul obijciuntur.
Sie igitur arguunt. Obiectum intellectiis diuini non est chimera: omnes dies aeternitatis suturae sunt obiectum intellectdis diuini: ergo nou sunt chimera. Resp. transmittendo totum. Neq. enim dicimus omnes dies aeternitatis futurae effrchimeram : li enim omnes est indifferens ut
supponat vel collective vel distributive. Si distributive: verum est videri omnes; si collective negandum est suppositum , quod scilicet sit vlla 'collectio obiectiva quae sit
omnes dies aeternitatis. Instabis: Deus videt simul a non suceeia siue omnes dies aeternitatis futurae . ergo Deus videt omnes dies aeternitatis non solii distributive sed etiam collective. Antecedens explicatur et quamuis dies aeternitatis successive fluant unus post alium, non tamen siccessive veniunt in intellectum diuinum,. .sed unico illo inflanti quo videt unum, videt & reliquos nullo non viso : igitur Deus 'non distributive sed collective videt omnes
dies aeternitatis. - , Resp. conccubantecedenti: negando co-iequen-
633쪽
sequentiam. in probatione ante dentis, er-pera in adhibctur tam collectitie quam dis, iaburitie. Neuter ex istis terminis cadit supra videre aut intelligere: uterq. supra li Omnes Ineptum est dicere qnod quemadmodum no possunt nisi successue e sis, ita no positiat nisi successive cognosci . Dum dicis:annus intelli is duodecim mens cs qui nequeunt i mulesie : non tamen propterea non antelligis simul illos . & uniuersaliter loquendo inop tum est a modo essendi obiecti, arguere modum cognoscendi obiectum: cum proloquiusit: res est in cognoscente per modum , scusecundum modum ipsius cc gnoscentis, ut explicatum est ubi de ideis Pia tonicis. Scd aliud est omnes di cs aeternitatis esse s multu mente diuina: aliud omnes collcctive acceptos dies aeternitatis esse in mente diuina Primum verum est: quia Deus ita cognscit omnes, di ira cognosci unum post alium fore, ut non prius cognoscat umba ostea alterum. Secundum est falsum : quia nodatur vlla collectio; quaesit omnium ieiuae ternitatis. . Quandoquidem qualibet &quantalibet collectione posita vel cogitata ponenda est, & cogitabilis alia& alia in infinitum. Dicos : nullus est dies in aeterni tale quem Deus non videat ergo Deus videt omnes di es.aeternitatis sumendo ii omnes collective. Probatur consequentia quia nisi videt omnes, ii Omndis stipponendo collective, pre ter omnes dies quos Deus videt est alius dies : sed si praeter omnes quo s Deus vadet est alitis;non est velum quod nullus sit quem
634쪽
non videay videt omnes etiam collemur. Resp. concesso antecedenti: negando consequentiam. Ad probationem concesa maiori : nega minorem. Vel si velis distingue propositionem hanc : prarier omncs dies quos videt Deus,est alius dies. quem non videat: nega; est alius dies quem videati : c edde. Rationem alibi adduximus : quia vi- ldelicet ii omnes nequit supponere collective. Igitur praeter omnes dies quos videt,est alius quem videt: hoc est praeter quemlibet,alium videt. Quod dico de diebus aeternitatis die
de omnibus cogitationibus per totam aeternitatem futuris. Nulla est cogitatio per totam aeternitatem quam Deus non videat. Et praeter omnes cogitationes quas Deus videt , aliquam aliam videt. Nullam cogitationcm Deus videt , postquam aliam non videat: nullus est dies in aeternitate post que Deus uota videat alium diem et ii postqu- non cadit supra videat : quasi vero prior sit visio unius quam visio alterius . sed supra cogitationem & diem quia post quamlibet diem erit alia dies. Est enim de essent a aeternitatis futurae N aliquis dies sit in poten
Dices iterum : nulla est dies in tota ae . ternitate que non possit esse actu ; ergo falsum est esse de essentia aeternitatis quod aliis qua dies sit in potentia. Probatur consequ
tia: quia si nulla est quet non possit esse actu
possunt omnes esse actur sed si omnes sunt actu, non est aliqua in potentia, erg o si nulla est qi e non possit osse actu , non est de eia
sentιa aer ornitatis ut aliqua sit in potent Q.
Rosp. has propositiones: nulla cit dies
635쪽
Sit ne possibilis in istim. cosquς non possit ese actu; & r aliqua dies nocessario dcbet este in potentia , & alias simi-
les non esse contradi ctorias: sicut non sunt contradictoriae : nulla nauis est necessaria ad nauigandum & : aliqua nauis est necesssaria ad nauigandum. Cum dicis: nulla nauis est necessaria ad nauigandum , dicis nul- lairi navim determinate acceptam nccessaria esse ad nauigandum : & verum dicis r excurrendo enim per singulas naues, potes dicere de singulis : hqe non est necessaria ad nauia gandum. Dum dicis et aliqua est necessaria ad nauigandum; dicis requiri in determinate aliquam ut nairigetur: requiri autem indeterminate aliquam & nullam determinate requiri non opponuntur. Eodem modo dudicis . nulla est dies quae non possit actu existere : dicis nullam determinate acceptam diem non polle actu existere: dum d cis : necessario aliqua est in potentia : seu : aliqua non actu existit, dicis praeter quamlibet determinate acceptam , este indet et minate ali- quam in potentia. Haec autem non opponi'
tur. Idem habes in ad ijs exemplis. Ninter ex oculis est necessarius ad videndum; alteruter ex oculis est nec starius ad videndum. Nullus calamus est nee sarius ad scribendu . Aliquis calamus est neeessarius ad strabcd-dum. Eodem modo : nulla dies, aeternitatisi est necessario in potentia. Aliqua dies cetvrnitatis est neeessario in potentia.' Hoe idem
applica cuilibet infinito Syncategoremata . Puta: nullus Angelus est necetiario in potentia: Aliquis Angelus est necessario inpotentia. Li nullus ta si aliquis mutant suppositionem. Primum est in iuppositione Oe e ij teΙ -
636쪽
terminata, secundu in suppositione indete minata. Et ex his patet ad argumentum in quo concesso antec. nega cons. Ad probatio nem ς vel concessa utraq. prae missa : negaeon sequentiam: vel distingue ii omnes ut in-pra.
Deniq. dices: sequitur quod si diearis ali
cui: dabo tibi nummum postem nimiqiram dare,& tamen non deesse promisis. Coissequens est absurdum; ergo & antecedens. Se- qnela maioris probatur quia si dixero tibi: abo & cras petas promissiim non teneor dare ; idem accidit si post annum , idem si post mille annos. Semper enim polcro dicere: adhuc est tempus pro satisfaciendo pro-ncissis : nondum enim elapsum est cinne quod significatur per dabo. Dabo enim significat omne tempus futurum : & quia in tempore futuro est essentialiter semper ali quid & aliquid sutum: per tota aetenitate nodabo nummum nec exprobarare mihi poteris quod non stem promissis. Res p. promissiones huiusmodi a multis reoci ut promissioncs nugaces propter.Iationem adductant in obiectione. Est enim euidens. Post quemlibet numerum annoruadhuc remanere annos non tot quin plures significatos per verbum de futuro : adeoque quamuis iii quolibet instanti possit veri se ri: dabo : in nullo tamen instanti Motest falsificari dabo. Proba inr hoc: quia si hodie dicas : dabo : & cras vel nostridie des, cras vel postra die vcristeas tum dabo : etiam si autem neq, cras neq. postridie des ς' non proptcrea salsiscas : dabo i quia est alia dies tu qua dare pol siS.
637쪽
Sit ne possibilis insinitum. σος
Hoc idem apparet in spatio unius hore. 'Si enim dicas : intra spatium horae, dabo tibi nummum: potes in quolibet momento
determina: e accc pro veriticare promission cluam': in quo quia a. enim momento illius
horae dederis verisicas promi s s ionem factam i per dabo: nullum tamena est momentum intra illam horam determinare acceptum, in
quo per hoc quod non des , falsifices tuam promissionem et non enim salsa est per hoe quod no des in primo, cum non dans in primo possis dare in ultimo: nec falsa est per hoc quod non des in ultimo cum non dans in ultimo, dare possis in primo vel in quolibet alio & sic de caeteris. falsificatur autem promissi brua per hoc quod elapsa tota hora in nullo dederis : sed nequit falsifieari promissio extendens se ad omne tempus &ad aeternita tona per hoc quod hac elapsa in nullo ipsius momento dederis rem promiΩsam : implicat enim esse umquam elapsam aeternitatem suturam significata per ii dabo. Propterea Legislatores vel statuunt tempushbiusmodi promissionibus indeterminatis,
vel habent eas pro nulli S. Aduertendum est tamen hanc promissionem: dabo aliter esea Deo aliter a creatura.
Contingere potest ut hanc promissionem homo homini faciat non determinans sibi ullum spatium intra quod satisfaciat. Nequit autem contingete ut Deus dicat dabo non determinando ullum momentum inquo
det, unde eo ipso quod Deus dicit : dabo determinate sibi repraeseutat illud instans in . quo daturus est quod promittit : adeoqtie letiamsi talis promisso possit ecth nulla secta
638쪽
homini ab homine, nequit tamen emo nulla facta homini a Deo. Notandum est praeterea , quod haec promissio, ut impleatur in aliquo determinato instanti impletur. Quidquid enim fit, in aliquo determinato instanti sit. Hinc sequitur,qnod videns determinate sifigula instantia
per totam aeternitatem sutura ita ut nullum determinate non videat, si in nullo ex his determinate aecepto videt promissionem
impleri; promissio est simplieiter salsa. Dum tetitur dicis: dabor vel in aliquo detorminato instanti daturus es , vel non : si primum: est vera promissio; si secundum: est falsa. An
autem in aliquo instanti determinate accepto intra aeternitatem, des, videt is, qui singula instantia determinate videt; quamuis non videat ullam collectionem omnium instantium per totam aeternitatem futurorum.
Atque hic nota diserimen inter haec duo. In nullo instanti determinate accepto est debita res promisa: & : In nullo instanti delem
minate accepto datur res debita. Primum saticum veritate propositionis promissiuae; secus secundum . . Quod enim debetur Indeterminate in aliquo , si soluitur, soluitur in aliquo determinate. Hoe modo visio fieri debet per aliquem oculum in determinate acceptum: si tamen fit; per aliauem oculum determinate acceptum fit. Debes ereditori numinum, non tamen nummum A potius, quam nummum B, fi tamen soluis ; nummus, quo soluis, est potius Λ, quam RVt psetet. Quemadmodu igitur non satisfacis obligationi , qua teneris ex iustitia erga credi-ιorem, niti dando nummum, quem non te'
639쪽
De quantitate. 6O .neris dare: cum de nullo verum sit quod tenearis illum dare : ita non satas iacis obligationi, qua teneris erga Promissarium , nisi des rem promissam in instanti, in quo non teneris dare una de nullo verum sit. In Deteneris. Ex his nega sequelam maioris. Ad probationem sussicit quod dictum est.
praeter nostram consuetudinem , prius inquirimus quam quantitatem ipsam definiamus. Quantitas secundum rudem quandam intelligentiam , dicitur id quo satisfacimus interroganti quanta sit res. Ita interrogantiquanta sit haec tabula, respondes esse tripes- marem. Roganti quot sint nostri discipuli, respondes esse ducentos: Primae interroga tioni satistaeis per quantitatem continuam secundae per quantitalcm discretam.De prima hic agimus, quam vocant etiam quant1-
640쪽
Prima latentia est rationem quantitati consistere in ratione mensurae aptitudinali , sue active , siue passius. Mensura aptituinalis activa est illa, qua via iam aptum est alterum mensurare; pas tua qua unum aptum est ab altero mensurari. Haee sententia rei jcitur communiter ex
hoe quod ipsam et mensurabilitas unius per alterum sit potius quid consequens ad qualitatem, quam ipsa quantitas. Quemadmodum enim effectus formalis qualitatis , non est reddere simile, sed tale - quaninis ad tale, & tale sequatur similitudo, vel dissimilitudo: ita etiam effectus formalis quantitatis . non est reddere aequale , quamuis ad hoe &illud quantum sequatur aequale, vel inaeis
Seeunda sententia est: effectum formalem quantitatis consistere in extensioneὶloeali partium. Haec , sententia pro eodem habet quantitatem , ac ubicationem : partes enim localiter extenduntur per locum ipsum intrinsecum. Non est igitur confundenda quacitas cum v bicatione, cum eadem quantita iste retenta mutetur ubicatio. Habes hoe in
Venerabili Sacramento Eucharistiae; in quo
Christus Dominus eandem habet quantitatem quam habet in C lo, non tamen candem exterisonem localem partium . Hane eandem sententiam alij , alijs verbis loquntur , dum aiunt essectum formalem quanti- . ratis consistere in extreitate partium in ordine ad locum. Idem est enim partes esse extra partes in ordine ad locum , ac partes extendi localiter. Tertia sententia: est: effectum forma Iem