장음표시 사용
151쪽
Tii Eo L. PHILos. LIR I. II 3rentiam tantum vel opinionem hominum :Ergo S Solsese habet ad motum suum realiser non secundum apparentIam tantum vel opinionem hom num. Tertium est argu
mentum. Pro ut Ses bese habet ad gloriam suam ips in P imo tributam , ita et tam δε-
he habet ad fluum motum, cum In utraques- miluudine nugia divestatis nota reperia. tu/ : at Sol sese habes ad gloriam revera oenon secundum opinionem hominum cyparenter tantum : Ergo habet sese admotum reSero S non apparenter tantum fecunaeum opinionem hominum. Ad quae tanti ponderis verba, responsionem a D. ixtichio refert talem: fit inquit, codatio erub quo apparet in Sole, ad id quod revera in cur fore contingit.
At Cur non eodem respondemus ore: sit Eollatio qus,quod in Sole falsu est , ad id quod
in cursore verum est. Eadem est sententia. XII. Pergit. In eo ergo est tertium M. Ius convenienti , quo cui cursoras veloci. ias oculo Vparet, ita etiam Solo, Iedin eos differentia, quod prior apparentia conve nias cum veritate, posterior non item. Sed, quid cogit nos Comparationis Sanctae con, Rituere tertium, Apparentiam; cum rem
ipsam habeamus t Quid tantopere Coper. nicaei realitatem fugiunt Annon hoc est fugere lucem, & palpare tenebras Nonne sua hoc erit sponte errare velle 8 Estne veris christiani hominis: taceo, Theologi Docto
152쪽
ri4 EXAMEN Loc. SAc R. ctoris , tremendae Majestatis taliter tractate Otacula Pietatem l Propter Hypothesin, rem Scri Pturae per apparentiam rei en plicare ρ Fidem l Nonne vel ab infimo Rhetorum vapularem , si talem et Comparatio.
nem, vel. formarem ; vel taliter apparens, &sic falsum per verum, compararem. Conclusum est. Εκ Scriptura in Philosophiam descendere non licet , Rationi vero, ineptae etiam, ad Scripturae Tribunal ascendere, &pari considere autoritate maNime licet. Justificata est Sapientia a Sapientibus Sed facile ignoscimus Nobis. XIII. Ut tandem hinc discedam: 4yl. logismum D. Cittichii,ne quid veritati obstet , removebo. uemadmodum ergo , inqui ibidem , siquis diceret: Sole Ve ele. vare Iupra Horizontem is ascendere inque ad medium Caeti quemadmodum Aquilate. se eis vat a seuperscie Terrae is inque ad nubes
evolat, non permItteretur Ips7, ne quirim is Ptolemaico, ut inferret: At Aguria reverae loco inferiori ad sublimiorem sese ext Be. Ergo et ram Sol non a parenter asce ιι sed
revera: Isa etiam non licet hic comparatio. nem urgere ultra isiud tertium, in quo fluit
mst Ituta. Resp. 1. At cur non mihi Com. aratorum Elenchum : cur non tertium il-ud, in quo Comparata concurrunt, urgere liceat Urgeo te ale Comparationis ter
tium ; quod ego quidem, & alii, probav
153쪽
T si E o L. P ii I L o S. L I B. I. at smus, ad silentium usque; sed apparens, atque ita falsum, rejicio. 1. Instantia D. Widitichii & Syllogi simus , ambo nostra senti Ptolemaicus enim iacile & jure permittit. Solem vere ab ortu supra Horizontem nostrum astendere, ad Meridianum nostrum: de inde, stante & quiescente Terra, vere &realiter descendere. Praesupponitur igitur non concessum. At rogandum prius erat. Rihil ergo D. Wittichius, contra Ptolemai. COS. eκ Scriptura conclusit. Ad rationes de rationalibus : naturales, de naturalibus. Hactenus cum Clarissimo D. Wittichio: restat , ut cum insigni Mathematico D. Lansbergio quoque conferamus. XIV. Quaeritur: In ex Psalmi XIX. v. 6. Isterati corporium & reale intelligo
Augusini, Lactantii veterumque Poetarum figmenta . Solem dimidiam tantiam Orbis Terreni Idus rarepartem Concludi aliquid forsitan ex Terrae planae Hupothesi posset:
si non absurda rationi esset, & Veritati. Terram vero quod attinet: variaS ei figuras an .
liqui assignarunt Philosophi. Alii planam
Crediderunt, ut Empedocles & Anaκime. nes. Alii cavam, ut Democritus & Heraclitus, qui Terram me ἀφιειAν, adinstar scaphae eπcavatam pronunciavit. Alii, κυβοειδῆνκὶ τετράμνον, cubicam & quatarangularem.
154쪽
H6 EXAMEN Lo C. SACR.gium assiargentem. Alii κυλιν findri figurae aemulam dixerunt ἰ veluti Ariaκi- 'ander. Sed hos omnes confutavit Cleomedes, lib. I. circularis inspect. X V. D. Lansbergius in Comm. suis in Motum Terrae Diuinum, pag. i . istam Conneκuit consequentiam. Sed Veniam
tanto recessero, estisque sententiam ad rigorem , quod vult, eXaminavero. Ita autem
I.c. Commentatur: Haec Psalmi scilicet d cimi noni v. 6. & alia Scripturae loca bi ad veritatis rigorem examines, necessario in Grent,iuxta sententiam Augustim'La n. ii , figmentaque Heterum Poetarum Solem aemiaetam tantum Orbis Terreni partem iLιUrare,'in cubiti ad Auroram quiescere; planastetit Ovidius hb. 1. Metamorpb. poetice Vendit. XVI. Quam Consequentiam,valde contortam esse & coactam . deprehendo. Primo enim : quando ad veritatis rigorem sancta examino verba, exinde colligo,Compa rationem Psalmi esse legitimam,quae Simi, Iitudinis Comparatorum medium seu ter tium positivum verum & reale ; non autem
apparens & salsum quod est motus Solis;
non vero Uus quies statuit. L. Similitudinem Psalmi ad rigorem veritatis, secundum Lans bergium, non esse Similitudinem. 3.
Sententiam Lactantii non fuisse α.) populi Judaeo
155쪽
T ng ox. P is x Los. LIB. I. I ITIudaeorum, ut supra evictum est. 63 Nonisisse Augustini. ν neque Veterum Poetarum Sententiam & opinionem. q. Consequentia ista ad rigidum veritatis Tribunal consistere nequaquam potest. Quomodo enim procedit: Scriptura, Solem ab eκ- tremitate Coeli una Ottu) ad alteram Coeli eritremitatem soccasum) progredi, dicit: Ergo eum in nostro tantum haerere Horia Zonte . Ergo, dimidiam tantum Orbis Tet- reni partem eundem illustrare, dicit. Quam sequelam simpliciter nego. Ratio negatio nis est: quia, si Spiritus S; motum Solis successivum in Haemisphaerio altero reticet, non eundem statim negar. XVII. Augustinum quod concernit. Viκ crediderim, eum tam rudem & Ptole maicarum assertionum imperitum fuisse, ut haec & talia , Vir undiquaque doctissimus, sentiret. Dubitationis ratio est: a. Quia noverat optime , Philosophus atque disputator felicissimus, dimensionum non dari penetrationem. 2 Pater ille veneran dus non simpliciter , Solem dimidiam tan. tum Orbis illustrare partem , asseruir. Ipse
enim Philippus Lansbergius ibidem loci scribit : Tempore Lanctantisu Abgdisini gravem fuisse controversiam in Ecclesis,frum Ierra siphaerica si, ut invicto rari nibus probant Asronomi; ρn vero ana, ut vulgo videtur. Item , esentne AntForis.
156쪽
x18 RNAMEN L c. SACR. qui ex altera gobi terren/parte adverse noctis figunt vestig/a, nee ne Augustinus igitur de Terrae rotunditate & Antipodibus loquitur. At quid hoc ad Solis motum p
Ignoratur Elenchus. Non recte opponitur. Imo ne consequentiae quidem apparet spe. Cies, cum sic argumentor: Si quidam Patres , eκ locis Scripturae male intellectis, negaverunt, Terram esse rotundam ; vel, dari Antipodes. Ergo S. Scriptura non est utilis.
ad solvendam de Solis motu quaestionem. Ad quae L densis reponit Ecclesiastes, Dial. Theol. Astr. p. 3 9. Nemo , inquit, non videbis ineptis Imam esse consequentiam.
XVIII. Augustinus equidem , lib. 2. de Gen. ad Lit. C. s. dubitat de Antipodibus. Habitatores Terrae vel sunt Periaeci; vel Antaeci: vel Antipodes. Antipodes Latinis Uersipedes sunt qui sub eodem
Meridiano oppositas latitudines aequales habent , intercedente inter eos utrimque Mundi polo. Pedes autem Nobis obversos gerunt.His omnia contraria accidunt: Anni tempora, Menses, Dies R NOX, Ortus & Oc- Casus. Communem seu continum habent
Horizontem : sed in oppositis Haemisphaeriis. De hisce igitur Antipodibus dubitat Hypponensis Praesul. eκ eo . qu.d Putet forsitan cum quibusdam , Orbem Terrae
157쪽
Orbis Insularis, Aquis innatanS.
& Terrae partem D, nostro Horizonti E. oppositam aquis Q) operiri :& proptereae 1le inhabitabilem. Aut, si pars aliqua aquis
operta, eam esse incultam & vacuam D. eoque penetrari, ob immensa marium: C.
spatia, quae nos inter & illam jacent. Idem existimat lib. t 6. de Civit. Dei c. 9. Ubi, Antipodes esse, seu homines ab Adamo progenitos eo pervenire potuisse,negat. Sed hinc opinionem , ei a D. Lans hergio male attributam , nondum colligo. Potius hine evinco, quod AntipodeS tum quidem tem poris ignorabamur a Patribus; ast Horizon sub
158쪽
r1o Εκ AMEN Loc. SAc R. subterraneus , Terra Antipodum , non
XIX. Expende, quaeso. LECTOR. ista: quo tandem argumento Augustinus& alii Patres Terrae rotunditatem negare potuerint Id quidem de illis dicendum non est : ipsi enim vocem , O R B I ST E R R AE . in. Sacris toties legerunt lite .ris. Imo Teκ tum Biblicum ex aliarum linguarum Collatione , potiuS, Mundum hunc Orbem vocando , eodem modo enar. raverunt. Veluti in Editionis Vulgatae con, iratu, Pal. I 8.v. s. Psal. 2 . v. I. Psal. 's. v. . Psal. 97. V. 7... 9. legimus. jam, si Terrae Ombis in Sacra tribuitur Scriptura; tum certe, Terram esse orbiculatam .seu rotundam,Judaeorum vulgo , & post eum Augustino &aliis primitivae Christi Ecclesiae Patribus.
persuasum eκinde fuit. Non, puto, dices, Terrae dimidium duntaxat orbem .seu Hemisphaerium tribui : t. quia HoriZon M. Iummodo hominibus visus est. Namque a. in S. literis NB. non Orbis tantum
quoque dicitur. XX. Deinde 3. Terrae eXtremitates saepissime. & potissimum quidem Meronymice & adjective, pio Gentibus & Populis
inibi habitantibus; interdum etiam Terrae ΕXtremitates, pro longinqua nimis loco, tum distantia sumuntur. Prioris eXem
159쪽
TMEO L. Pur Los. LIB. I. plum exstat, Psal. xoo. v. h. Jubilate Deo omnis terra : fervite Domino in laetitia: Posterioris, Psal. 71.v 8. Et dominabitur amari urique ad mare: is a flumine usque ad terminos ORBIS TERRARUM. Esa. 69.v. ra. Ecce si Ecclesiae filii, Gen. tes in Christi Regnum vocatae s long v niunt : cs ecce uti ab Aquilone S mari, Sisti de terra Austrah. Conser,Εsa. 6O. v. q.. 92XXI. Ad Lactantium quod attineri
Ineucusabilis ejus esse sententia, lib. Qx. Divinarum Institutionum C. χq. Videtur.
Ubi, puerili perculsus metu , ne nobis adversi Antipodes , quasi sursum penduli , in coelum caderent dari uerlipedes illos
negat. Insuper Philosophos , Terrae rotunditatem , statuentes, ridet. Quare censuit ipse, coelum non esse sphaericum; nec F totam
160쪽
totam ambire Terram,sed tantum nostrum hocce Haemisphaerium , in usque limiti hus finiri. ' a Item : Terram deorsum infinitis eritendi radicibus: Coelum autem Terram quasi contingere. Quae quidem falsa est S absurda opinio ; quam recitasse, est re. futasse.
A XII. Caeterum erronea illa Lactantii
opinio, antiquorum esse Poetarum videtur Hypothesis : qui, Solem Oceano D tanquam cubili suo, die deficiente, immergi,&eκinde E, iterum emergere , cecineruris, ut Ovidius, lib. I. Metam. Uirgilius, & alii vates orientem Solem describunt: Oceanum Κ, Interea gens aurora reli.