장음표시 사용
211쪽
dentia D E I, ad captum & infirmitatem
X U Distinguo itaque apprehensionem DEI in eam, quam vulgus eκ & a se concipit fingitque; & in eam, quam Deus popu
lum suum , parvulos saos , incapacitati e rum clementer & paterne succurrendo, quasi edocuit. XVI. Cum ergo quaeritur : Quare membra humana Deo tribuuntur anthropopathicet Resp. Non, quia ita a vulgo concipitur: sed , quia in corporis humani forma , per singularem suam dispensatio nem, hominibus apparuit. Et, quia visus ita est a Patribus, filii etiam Deum ad eundem modum concipiunt. XVII. Et talem concipiendi Deum modum nos quoque habemus. Concipiamus quippe adorandam S S. Trinitatem diversimode. Patrem in sene , dierum anti quo : quia taliter sese Danieli revelavit. Dan. 7. v. 9. I . Filium, in assumta humana natura : quia verbum caro factum est , & habitavit in nobis, & vidimus gloriam ejus. Joh. I. v. et q. Spiritum S. in specie columisbae, Marth 3. v. 36. in linguis igneis, Act. a. vers. 3. in vento vehementi, v. a. & qui alii
Deum sunt concipiendi modi. Hi modi sunt hominibus ad captum ; sed revelati. /Et, quanquam infirmitas adhuc nostra hic est i Miserator tamen Dominus, infirmitati nostrae
212쪽
164 Ε κ ΑΜ EN PRO BLEM A T. nostrae propitius, modum huncce, sese Cori-cipiendi nobis paterne concessit ; ut non reputetur nobis in peccatum. XVIII. Huc quoque humanae Pertinent actiones: ut, stare,sedere,ambulare, habitare, dormire, surgere. Item, sensus: Auditus, Visus. Odoratus.Gustus,TactuS; quae omnia Hebraei Deo tribuerunt. Sed, ea Deo proprie competere, negarunt. Εκempli causa. Dicunt Hebraei cum Spiritu S. Deum dormire, Psal. qq. vers. 26. Exurge, DomIne, quare obdormis Psal. 78.vets6s. Eε excitatus est , tanquam dormiens, Domi-n- : tanquam potens crapulatuo a inno. Eundem tamen iterum dormire, negant, Psal. m. v. 3. q. Ecce non dormitabit ne.
que dormiet, qui colatait Urael. XIX. Porro: Si humana membra Deo Metaphorice tribuuntur, & per similitudinem; sequitur quod vulgus Deum , non in& cum membris,atq; ita Deum corporeum, conceperit, sed Similitudinis tantum significationem. Dicendo enim de κtram aut brachium Dei, intelligebant fortitudinem, aut Omnipotentiam ebus. X X. Adducit autem D. Witti Chius, i.c. art. 24. aliquot Cl. Schookii argumenta eκ
lib. q. de Scepticismo, c. 39. P. AEGI. Hinc inquit Schookius . de membris & aliis at tributis humanis quae de Deo in Sacris di Cuntur , ut Deo tribuuntur Metaphori.
213쪽
T1I Eo L. P RILos. LIB. II. I 6sca S pro Metaphorae ratione expheari debent , sic non es existimanaeum quema modum Auae ani S Anthropomorphit omniabant) ahqu/ὰ harum Deo convenIre proprie ormaluer , fedduntaxat secundum effectum. Et uti tropus non imphcat mendacium, ita haec ipsa convenienter exphcata nitimasi continent squidem hae locutiones
frequentantur, ut operationes Dei vere de scrIbantur, nobisque convenienter profonan. tur, quodpra calgantihms mentis oculo δε-
premum IEud Niamen tale , quase lita in bees. intueri non queamus. XXI. Ex quo Cl. Schookii argumento
haec tria eX cerpo. t Metaphorica pro ratio, ne Metaphorae explicari debent. 1. Trois pus non implicat mendacium. 3. Anthropopathicae locutiones frequentatur,ut Ope
rationes Dei vere describantur. q. Paulo infra , Deo membra & affectus & sim diatribui secundum erroneum vulgi judicium.
XXII. Quam Cl. Viri objectionem D.
Uittichius non solvit. Quod enim x. dicit. locutiones anthropopaticas vulgi inniti praejudiciis: nondum ostensum lassicienter est. Distincte autem ad hoc a me respon
reddit, quare Scriptura tales adhibuerit locutiones : nimirum, quod Scriptura oebeas promiscue legi ab omnibus. qtiorum major pars variisprae jussiciis es occupata. Resp. r.
214쪽
166 Εκ AMRM PROBLEMAT. Praecipue legi debebat ab Eruditis in Lege , quorum erat, in Synagogis Legem eκProphetis praelegere ; ut iidem Eruditi populo rudi Scripturam ad mentem & genui , num Sancti Spititus sensum eXPOnerent.1. Et, si variis prae)udiciis vulgi pars mayor est occupata: Ergo Spiritus S. variis sese vulgi opinionibus accommodavit. At,quod
non monstrum vulgus,ista Conceptuum varietare, de Deo concipit 8 Infra ostendetur, 3. Metaphorae, inquit , nonsunt menaeacIa , at congedendum error Ibms eas inniti, scit vulgi opinionum.- Resp. Non sunt Mendacia Recte. Erunt tamen Metaphorae salsae. Atque ita non erunt Metaphorae:
quia in salsa vulgi opinione superstructi
Conceptus sunt; quos damnosos esse, sim
pliciter negat D. Wittichius. At nec a P. 2.art. 13. neque cap. I. art 8. probat, sed --
de asserit duntaκ at & negat. XXIII. Neque solvitur, quam Cl. D. Schookius ibidem loci adfert , instantia. Pariter. inquit, quippe iuxero ex vulgI tindicio Deum in Scriptura ut avem proponi. 'quod tribuantur eidem alae atque pennin. an .v. 8. Psal 9ε.υ. q. Major & Maxima horum est verborum : quicquid Deo in Sacris heterogeneum tribuitur, illud vulgus praecon Cepit, Ratio: quia propter vulgi ca-Ptum, Scripturae Sacrae lingua filiorum hominum loquuntuρ, & eidem sese accommo-
215쪽
TH Eo L. PII I Los. LIB. II. 367 dant. Quam D. Wittichii, Dis I. c. I. art. Io. Ma Aimam Cl. Schookius rejicit. XXIV. Quid vero eidem reponitur Ne equitur, inquit D. Wittichius, Dissi T. C. λ.art. I S. Deiam ut avem concini a vulgo. eo quod ιυδ tribuantur alae. Sed vulgus celeritatem actionum concipere solet per celeritatem motus, hanc autem alarum miniserio optime feri solere exisimat, ut multae vulgares locutIones testantur, ex. gr. quando
sugen. Sic Galli a la volee , latinI avolare Sc. Inde tactum est , ut Mercurio nuncio Deorumatis attribuerInt. XXV. Negat Doctissimus Uir consequentiam , Deum ut avem concipi a vulgo, eo quod ipsi tribuantur alae. At rationem In consequentiae non addit. Contrarium au. tem aci finem articuli huyus I s. dicit, vulgum Divinarum actionum velocitatem concipere per volatum. Si velocitatem Dei actionum per volatum concipit: tum vola. tum etiam ipsum simul concipit. Si vola. tum concipit/concipiet illum ,vel ab ram, sine subffecto; vel concrete, cum subjecto. Si abstracte: tum salsum est , quod vulgus volatum ipsum concipiat: quia tum nihil aliud concipit quam momentaneum m tum , seu sogitationis ictum. Mus exem.
plar in Angelorum; at quid dico, in Ange
216쪽
168 EκAMgM PROBLEMAT.lorum λ in scintillae, inquam , igneae disparitione habemus. Et taliter quoque vulgus pernicitatem concipit : praescindendo sci licet pernicitatem a volatus formalitate. Si concrete volatum vulgus concipit: Ergo cum subrecto ; quod est Deus. Ergo vulgus Deum, ut avem, Concipit. Atque ita Dultra illud praememoratus Autor negat. XXVI. Porro : Celeberrimum , pre se ibidem adducit Vossium , qui lib. 1. de Orig. Idololat. p. s r. Ad ringesticam hanopo. tentiam, inquit, quae inteluctus ac voLut sis est Instrumentiam, incred/bdo etiam M. locitas refertur. Atque ob hanc attr/butae iis alae. Ita Cherub m in Exodo cum auso
ED. Iesaias ait Seraphim a be volasse. Da.
issicen,ionem: quia defcrabuntur, non qualis
sunt naturd ; sed prout FACILIUS A SIMPLICIBUS CONCIPIUN
TUR. Argumentor paucis. Si propter captum simplicium alae tribuuntur Deo, Angelis, ventis, &c. Sequitur, simplices Deum, Angelum sic concepisse alatos. At verum est antecedens. Ergo & Consequens Utrumque sibi constat: quia . propter quod- unumquodque tale est, illud magis tale est.. Atqui propter captum Simplicium Scriptura alas Deo Angelis &c. tribuit. Ergo
217쪽
Τ II E o L. P ii x L o s. L I B. II. I 69 easdem Simplices Deo & Angelis magistribuunt. Clarius , & ad mentem. Locutio
XXVII. Quod autem motus cesserita. ιem Ammam alarum ministerio optimis feri, vulgum putare, asserit; etiam in medio est. Idque forsitan negare de vulgo possum. Quia . motum summum ad cogitationis letum concipere, est prima mentis & simpleκ operatio. Haec in vulgo Prima quoque est: in Divinae autem celeritatis conceptu indubitato prima est. At haec sine alis, sine
volatu, concipitur ratio,quia, alarum motum esse successivum,& putat & scit vulgus. XXVIII. Objicies: Pictores, Angelos alatos, & omne velocissimum animal, in hominis alati formam, Mercurium , item e quos alatos , Pantheram, Sc. pingere, Non vero pingerent, nisi ita Conciperent. Resp.
Pictores, dum pingunt, fingunt. At, quod Pictores fingunt, non illud vulgus Conci' pit. Do instantiam. Poetae Solis cursum, Per quadrigarum ab equis flammiuomistractionem , concipiunt. Ergone vulgus ista concipit Neutiquam: nisi sorte per masus a Poetis & deceptus: quia Poetarum
Conceptus est ars,ad suum usum accommodata; vulgi veto Opinio interdum error magnus inscienter fit. Pictoribus atque Poetis, quid non absurdi licet concludere et
ris vulgi conceptum praesup-Absonum.
218쪽
quae non paradorea asserere: quid denique tam impossibile conceptui , quod non cogitare & rationi subigere audeat Sed Poemata illi sua esse sciunt falsa ; vulgus quoque suam opinionem . & veritatem. XXIX. Huc resero apparitiones Angelorum, qui Esaiae, Danieli & Εzechieli alati& volantes visi sunt. Item, Cherubim cum alis factos. Et dico : Angelos apparuisse Sanctis illis, aut secundum Dei dispensatio. nem: aut secundum Pictotum consuetudinem:qui spiritualem Angelorum pernicitatem, eX momentanea disparitione comper- tam , alis eXprimere tum solebant. Utrum. vis consistere potest.
XXX. Sed quid ego celeritatisjam Di .
vinae alas explico: Cum falsum sit, in citatis a Cl. D. Schookio, Psalmorum 7. v. 8. & Ps. 9 l. v. q. locis , Divinae celeritatis alas intel.
ligi 8 Itaque, Clarissimus inquit Wittichius
i. c & Deo agae tribuuntur, volatus ad velocitatem actionum imius taenotandam , quam vulgus concipere μία per vocatum , Sc. Sed Elenchus Phraseos commissius manifesto ab eo est : non enim in Sacris hisce locis Deo tribuuntur alae celeritatis ; sed alae protectionis. Metaphoia desumpta a brutis alatis, quae pullos suos subalis suis fovent,atq; adversus Harpyas .eNPansis alis, Protegunt'. Qualis locutio de Deo dicitur, Matth. 23. v. 37. Teκtus quippe Sacri ita sonant
219쪽
Tn Eo L. P ira L Os. LIB. II. Irrsonant. Prior quidem, Psal. 37. v. 8. 3 res.sensi us dexterae tuae custodi me, ut pupILiam ocul/: SUB UMBRA ALA
M E , a facie Inimicorum , qui me a tae. runt. Alter, Psal. 9 I. v. q. XXXI. Dicerem eκ abundanti simi. te quid, ex Psalmi r 39. versu 7. Ubi alae seu pennae homini tribuuntur Sisumse. ro , inquit David , penna3 meas diluculo. Shabriavero in exι remis maris, &c. Illic te. nebit me iuextera tua. Et aliquem sententiam postularem: an ibi homo, ut avis, a vulgo concipiatur. Concipi videtur talis: quia Metaphorica est locutio . Sed conci .pitur talis: non, quasi revera & natura sua talis esset ; sed,quasi esset talis in Intellectus imaginatione : quae objecta vario concipit.
AN Christio, Mare Terra altius,ex via i senteni a. appedaverIt,cum Petro eHeeret : Duc in altum, S laxate retia vostra in capturam ρOst Wilhelmum Langium adda si ormis. Lipstorpius Caesareum
Mathematicum . D. Johannem Keplerum: qui, in Introductione in Marrem, Sunt, inquit, multoplures isiorum , qui pietate moventur, quo mInus adpentiantur H L Co.
220쪽
a 1 Εκ AMEN PROBLEΜΑΤ. Copernico, metuentes , ne Spiritui Sancto mScripturis loquenti mendacium impingre su si nerram moveri,Solem stare dinerimus. Issi vero hoc perpendant; cum oculorum sen .
su plurima Spotissima aviscamus; impos
bile nobαese, ut sermonem nostrum ab hoc ocuorum fensi ab rahamus. Itaque plurima quotiaee mcidunt, ubi cum oculorum sensu loquimur, eis certis sc/mus, rem imam aliter habere. Exemptam es in usso Hrgilii, Provehimur portu, Terraeque urbesque
SIc cum ex angustiis valgis alicujus emergimus magnum sese campum nobis aperire aerimus. Sic Chrisus Petro: Duc in altum: quasi mare sis altius Betoribus. Sic enim apparet ocuBs . S Otici causas M. mon, stant hujus fasiaciae. Chrstas verisiermone utitur receptissimo, qui tamen ex hac oculorum stacta es ortus. IL Resp. t. Nos & Veritate moveri, &Pietate. Veritate: non enim periculum Illud duntaxat imminet , quo nos timere Iceplerus ait: ne, si Terram moveri, & Solem stare diceremus, mendacium Sancto impingeremus Spiritui. A Veritate nos sta re Contra salsum, eousque dicemus, donec Contrarium,non ostendatur saltem ; sed nostris etiam Objectionibus satis , & abunde quidem , factum fuerit. Pietate. Quis enim, vel errare cum Deo hallucinante, non