장음표시 사용
271쪽
11q ΕκAΜEN PROBLEMAT. ita falsa testabitur. Blasphemum. ίν. Infra hominum infirmitatem descendet. Inconis
. si subsective: Scriptura erit in se, ad erudiendum opera Domini hominem , rudis :in se crassa & obscura, ut inde erui veritas haud possit. At, hoc de Scriptura assirmare, Periculosum valde est. X V s. Si enim dissicilis & rudis est in rebus naturalibus : quid dices de supernaturalibus 8 illa quidem facillime in Uerbo
Dei apprehenduntur ; haec non item. 2. Non in t 'ligere in Scripturis S. naturalia, deliquium facultatis est. Quod enim eκcupitur , Deum in naturalibus ac momodare sese humano captu i , quia homo praeludi' Cavit: ineptum est. Si enim homo praej dicavit quidpiam Scripturis: tum eo facilius erit id , quod ab homine Scripturis est praejudicatum. Frustra etiam sunt, qui Ca.ptum humanum, in rerum naturalium conis rem platione, nimis eXtenuant , eumque ,
mirum , quantum in crassant. Egregium Hypotheseos Copernicaeae operculum: Ultimum in Sacris asylum. q. Nec obstat, quod regeritur : Deum sese vulgari captui accommodare. & cum eo balbutire, adinstar Patris benigni cum liberis iis. Non e nim negatur absoluto accommodatio illa; sed in naturalibus tantum. Jam Pater condescendit liberis in iis duntaxat, quae tenet'
272쪽
T A Ε Ο P A I L o s. L r B. I I. 21 slum ipsorum excedunt captum. Applico. Ita Deus hominibus condescendit,tanquam Pater , 'in SS. Mysteriis, aliisque spiritualibus, & captum eκcedentibus, rebus. Dein . de . viκ unquam Deus ita balbutit, ut veritas rei elici ex verbis ejus non possit. XVII. Sed &Leydensis l. c. multum hic concessit. I. DeuS quippe, nobiscum halbutiens, tam crasse nunquam, & ruditer loquitur, ut rei iasius verItas ex vembri erui non posit. Sudandum hic erit largius, donec, Deum in RE balbutiisse. Ostendatur. Certe non ostendetur. Ausim provocare. Infra autem balbutiendi ratio Tibi, Lector, exponetur. a. Contra Fidei analogiam est, concedere : S. Scripturam tam rudi ter& crasse loqui, ut rei veritas eX
verbis ipsius erui non possit. Siccine Res 1
Spiritu Dei proponuntur, ut Veritas earum intra cetur, Occultetur Legerit ista Pontimcius. Nonne TΕ tuo ipsius petet gladio, ar gumentans : Si Scriptura tam ludis &
lcuta est,ut veritas rei naturalis erui exinde
non possit: multo magis in spiritualibus e,rit talis. Scio .respondi illi posse. At, quid opus erat cum Ad ersarii scandalo,taliter a gumentari Periculosa haec est disputatio. Caeterum , Compono me. Quippe D. duBois is a posuit; non vero concessat: quodlexistimo.
x V MI. videamus autem, quid Eccle-
273쪽
H6 Εκ AMEN P ROBLEMAT.siasti D. Wittichius respondeat r . Deἀ- mus , inquit, rut onem, ob quam fiat, quod Scriptura de rebus naturalibus j e tam crasse sequatur, ut rei i us veratas ex ver- his erui nonposit, atque νο λἰm protulimus. Resp. Crassa nimis haec est responsior quia tam Cmsse . & minus quam humaniter. de Deo sentit. Inepta : quia ad Particularem vulgi Conceptum divinam restringit Sapientiam. Falsissima: quia tam crassa Spiritus S. praesupponit oracula, ut rei veritas erui eκinde nequaquam possit. Subtilius san8 atque verecundius de Divinis sensisse , Theologum deeebat. Ad moλοπι supra, num. 8. responsum est. XIX. 1. Si conce tur , pergit, SS. in rebus gravibus ad modulum nostrumsese ac-eommodare nobi um balbutire , atque ibi nullam periculum imminet D. S. argu .
iis, multio magis hoc concedendum estae r bus P sicis Afronomicis , cum hin non ita snt cognitu necessara , ut materia graviores. Resp. r. Scripturam S. ad humanisngenii modulum, circa rerum graviorum apprehensionem , se interdum accommodare , sed non ita balbutire , ut eN verbIs. ipsius rei veritas erui nullo queat modo. Σ. Periculum certe imminet : si oracula Dei sine veritate conceperis. Neque blasphemia
omnino aberit. Absit sane i Et aberit si
274쪽
TAgo L. PitILos. L I B. II. 117 tuas in Sacris circumcideris praesuppositiones: si nondum concessa atq; dubia postula. re,vel in Sacris tantum, deseris. 3. Distribui tui Spiritus Dei balbuties eκ causis: fieri ea. vel propter rei gravitatem , vel necessitatis nullitatem. Sed inconvenienter. Alleluia, sum est : quia,si res naturales homini minus necessariae sunt, quare condescendit Deuse Cur proponit,qim necessaria non sunt 8 Arbitror , Deum in spiritualibus homini condescendere: quia necessaria manime sunt; neq; ab homine percipi Commode possunt.
X X. 3. Et quamvis, pergit, res P sic S Asronomicae captum hominis ab luto
non excedunt, attamen excedunt captum hominis Idolin, praejudiciis multis mentem M. Hentis occupatam, is non per praevias doctrinas ad ea capienda δε 'scienter instituti.
Resp. r. Res physicae & Astronomicae captum hominis idiotae simpliciter non eX- cedunt ; sed per accidens. Iam propter id. quod per accidens tantum fit, Sanctus hal. hutiet Spiritus 8 1. Idiotarum captum eπ- cedunt res physicae 8 Encedant sane. Ideo-ine Divinus cum iis hallucinabitur sermo ea. Nota Bene. Spiritus S. res physicas hominibus doctis simul & indoctis, non vulgo tantum, proposuir. 3. Imo credibilius est, doctis potissimum res naturales in Sa.
cris esse propositas : quia illi, subacti judicii . hominer, facilius apprehendunt: di quia
275쪽
ipsi plebis erudiendae organa & media sunt. q. Voκ, Idiota , non sumitur pro simplici ter & privative ignaro , sed positive & comparatὰ, ad Eruditum . Iam, praeter Erudi tos, dantur multi, qui Idiotas inter recenseti nullo debent, nec possunt, jure. Horum
captum res naturales non eXcedunt. Cae-rera vulgi colluvies, non homines; sed hominum pars, & numerus tantum, sunt. XXI. Secundum D. Wittichii, C. C. art.
I. argumentum est: Si sngular/prudentia Apostoli θεοπνευ σοι eoncesserunt ad tempus a Iudaeis observara circumcisionem , quae tamen per Chrisumfacta erat non tantum inutilis , sed etiam perniciose, 6ω. s. Σ. Sc. Ergo musto magis praesumere licet, Sp. S. in iis, in quibus error, ve0rava opinio non esseeccatum . neque cum periculo salutis con. unctasese notitiae vulgarium hominum,iuorum maxima est pars, accommodare volus. se,cFG Resp. Duo in argumento sunt: Antecedens & Consequens. I. Antecedens verum est. Condescenderunt Apostoli, Circumcisionem, etiam inutilem , Concedendo. Sed α.) Judaeis condescenderunt ad F A C T V M. ut facerent, non vero ad Captum, ut intelligerent. 6s. Descenderunt ad factum hominum ; inter quos docti etiam erant, non vulgi Judaeorum tantum. ν.) Fecerunt hoc inviti, nolenteS - volentes.
276쪽
Synagoga honeste sepeliretur. Sed quid
hoc ad rem , tam controversam. Ludimus
certe , in gravissimis etiam materiis. Serio an joco Nescio. XXII. 1. Consequens sonat : Ergo multo magis praesumere licet , de Spiritu S. Quae iterum hinc absona prodeunt, Lector, recense. α.) Conneκio Consequentis cum Antecedente nulla est. Si inviti & coacti Populo Iudaeorum Circumcisionem ad tempus Concesserunt Apostoli: Ergo Spiritus S. sese accommodat ad captum vulgi. Non licet igitur D. Wittichio, a facto ad ca. pium , ab invito ad liberum, praesumere. Et ideo praesumtio minus est argumentati. va : quia praesumtio. 3. Falsa praesupponitur hypothesis: errorem, scilicet, Spravam opinionem non esse peccatum. Contra fidei hoc est Analogiam,& Scripturae doctrinam,
quae docet: pravas opiniones atque errores,
in rebus spiritualibus & naturalibus, coeci'tatem esse intellectus: item , Originalis peccati poenam, & peccatum ipsum. Prava de Operibus Dei opinio peccatum non mrit Z Quid igitur 3 Etit justitia. Tertium
non dabis. Dices ergo: errorem intellectus atque pravam opinionem . parvum esse atque veniale peccatum Resp. Et peccatum, per se est quia defectus: & magnum, in se : & damnabile , ex se. Cum itaque falsas, circa Jellovae operum contemplario-
277쪽
ne peccamus Utique infirmitatis etiam deprecamur poenam; quam tamen , blandiendo ipsis , nobis,justificare solemus Veniale est sed confidentiae nostrae: non ju stitiae Dei. XXIII. Tertium D. Wittichii arga mentum est, & , art. Q. a Versionis LXX. Interpretum in N. T. Usu , ab Apostolis Concesso. petitur. Sed ad rem ista ne hilum. quidem facere praesentem, supra. num. I ostendi. Quae pro se ex Vitis Clarissimis, D. Riveto. Isagog. ad.Scripturam S. P. 1 37.& D. Voetio, Disput. Seleist. Parr. T. pag. 6 o. adducit, nihil ad oleas facit: a. Quia dubia illa Scripturae loca, Luc. 3. 36. de Kainan.&c. in Messiae eκhibiti Genealogia. insolubilia fere Viris celeberrimis sunt. Σ. Quia loquuntur de facto Euangelistarum ;non vero de captus vulgaris formalitate. Pagina igitur collocanda mihi utilius alias,& melius erit. XXIV. Quartum desumit Autor argumentum, a Spiritus S. in rebus Spiritualibus eκplicandis, accommodatione. Sed Elenchum committit Oppolatorum. LO-cutiones Anthropopathicas de Deo, paulo supra , lib. II. Prob. 2. Num, 12. 13. rq s. 36. 7.18. eκaminavi. In quibus locutionis rationem declaravi. Hallucinationem Scri-Pturae , quam desideravi , negavi. Idololatricam
278쪽
Tngo L. Pui Los. LIB. II. 2 T. tricam Vulgi, de Deo , opinionem . & Crassum praeiudicium improbavi, refutavi.
gumentatur; sed eκplicat. Non concludit: quia non procedit. Christus cum Iuvene divi te,de Spiritualibus ,ad captum disputat. Ergo in naturalibus. Ergo in sacris, de Terrae quiete, locis , ad captum & opinionem vulgi, loquitur. Alienum hoc. XXVI. Seκtum Enem Plum, 1. Cor. as v. x 9. lioqui qui aciesti, qui bapti. zantur super mortuis ρ Si omnino mortui non suscitantur, cur baptizantur super mortuo Autoris est. Sed, ne septa quidem
tangit olearum. Taliumne auditores argu mentorum semper erimus Nunquam, ne reponemus t Togam certe deponemus. Interea , LECTOR , TE monitum atque, per Aletheae & Eusebiae Sacra , obte- flatum volo : legas, eXpendas: &, quae a Co- pernicaeis adducuntur, argumenta Judices. Decide. Sequantui plura, aliae
XXVII. Quod Spiritus S. in natur libus vulgari sese accommodet captui: Pro bat D. Wittichius, Diff. I. cap. q. arr. r. ad ducitque loca ' a. Deut. 3 o. v. q. . Etiamsquis ex tuis depulsus esset ad extremitatem coeli, inde codigam te. Cuisimiisses locus. Ese in r3. v. s. Hemunt e terra longinqua ab
279쪽
Σxα EXAMEN PROBLEMAT. extremitate caesorum. Ad quae supra, Lib. I. ca'. Io. num. λα & I. 2. 3 . XXVIII. 'a. Iob. 16. vers I x. V ωσdum Columnae caeli concutiantur , obstu pes cant ab increpatione, S 2. Sam. 22. v. 8. Et conςutitur ac movetur Terra, Dummeu- , ta Caelorum commoventur, Sc. Ut ita moutes aecamur ndamenta caelorum, quin ocutio sane satis es vulgaris, innitens syr onmum ρr judicto , quod caelum montibus Inis cumbat , unde S Poetae Atlantem portare caelum δω πιι nominatim Homerus O-Φg. s. Resp. r. Vulgum Ita non concipere montes. quasi Coeli essent columnae; quia Vulgus concipit semper coelum stellatum, seu aethereum. Eo autem usque montium assurgere cacumina , vulgus nunquam Credit . neque concipiti E. Neque obstat vOX .columnae: eo quod columna rationem ha beat sustentaculi, seu fulcri. Non quippe ista perpetua est significatio in Scripturis, Enod. 13. vers 11. Habet rationem situs. Videre istud est in Herculis etiam Colmmnis, quae stant; non sustinent. 3. Dato :montes Caelorum esse fandamenta, dixerit vulgus. . Anne, sic sensisse eundem atque
credidis, concludi eκ inde potest λ Nulla
XXIX. q. Imo, etiamsi .librum Jobi euePoraiCum, diceres ; tamen minus nihilo proficeres. . Si enim tinnit vulgus Poetice,
280쪽
Tugo L. PHILO S. LIB. II. 233 tum fin Rit; sed, NB. sub voce ac conditi
ne, Q U A S I. Dixit forsitan, vulgus si dixit ) coelum incumbere montibus . cum limitatione, q. d. montes in tantum assurgunt fastigium , ut, quasi incumbere iis coelum, videatur. Probabilior hic vulgi sen. sus est. Non enim , coelum montibus in cumbere. Judaei crediderunt: quia singulariter tantos, uti Tauri juga Olympus, Atlas sunt, fere non viderunt. Deinde , coelum a Terra esse remotissimum , sciebant & Credebant ludaei, Psal. to 3. V o. r. XXX. s. Do instantiam. Psal. Ioq. v.
8. dicitur: Ascendunt montes . cis descendunt campi in locum, quem funda B era. EGgo Vulgus, montes as endere ad usque coe 'ium , & campos ad usque imum vere de iscendere, putat creditque Non sequitur. Dices; ascendere dicuntur montes, quia sic videntur. Resp. Falsum hoc : in alto enim
esse , non ascendere in altum , videntur 'Si tamen & hoc concedi tibi velis : distin, guo inter oculum corporis . & oculum
XXXI. 6. Atlas, quem D. Wittichiusad. ducit, dictus a Poetis est,suis portare coelum. humeris. Quare ρ Εκ derivatione Hominis, qui humeris sustinere onus potest. Atlas enim α Asiae. Nymphae, filius, Prome thei frater, Mauritaniae Reκ erat. oraculo autem monitus, ut sibi a Jovis caveret filio,